July

Yesu watembwininine mu kulumbunuka mwakasinganyekelamo Ishe nomu mwakalizibila. Co walingile ngoco mu byuma byoshe byendekele na kulinga, kwambateselela na bikomokeso byalingile. (Iwano 14:9) Bika bitulilongesa ku bikomokeso bya Yesu? Yesu na Ishe batuzema manene. Yesu mwakele hano hasi wamwesele ngwendi wazema manene banu mwapangesele nzili yendi mu kukwasa baje bakele mu bujene. Simbu imo banalume babali batupuputwa bamulambelele ngwabo abakwase. (Mateu 20:30-34) Yesu “wabazibilile ngozi.” Co wabakangwisile. Lijwi lya Cigriki libanapangesa aha ha mukanda libananungulula ngwabo “wabazibilile ngozi” limwesa mwakalizibila munu uje wakala manene na mema ku mbunge. Kukala na mema ku mbunge mu ngila ei kukekwo kwalingisile Yesu azeme banu na kubana byakulya, co lalo kukekwo kwamulingisile akangwise uje munalume wakele na mbumba. (Mate 15:32; Maki 1:41) Twakulahela ngwetu Yehova Njambi uje wakala na “mema ku mbunge” na Munendi Yesu kubesi kuliziba bwino mubakatumono tuyanda. (Luka 1:78; 1 Pita 5:7) Ngeci, bashaka kumanesa bukalu bwoshe bubali na kuliwana nabwo banu. w23.04 3 ¶4-5

Tunapande kulinga mwoshe mutwasela kwecela kutanda nambe kutolilila ku byuma byabibi bije binalisala muno mu kaye ka Satana. Nga tutanda na kulilongesa Mbimbiliya simbu yoshe, co tukala na bisinganyeka byabibwa. Kuya ku biwano na kuya na kwambulula kunyungilila bisinganyeka byetu. Yehova natukulahesa ngwendi katwecelela tuliwane na ceseko cije kutwasa kukolesela. (1 Kori 10:12, 13) Tuli na kuyoya mu matangwa a kukotoka. Ngeci, umo na umo wetu napande kutwalelelaho kulombela kuli Yehova mangana atwaleleleho kupwa wa kulongwa. Yehova ashaka ngwendi ‘mumuleke bukalu bweni bwoshe’ kwitila mu lilombelo. (Myaso 62:8) Shangazaleni Yehova na kukandelela kuli ikeye ha byuma byoshe byanalingi. Mulombeni mangana amikwase kupwa ba kusimpa omwo mulinga cipangi ca kwambulula. Mulombeni amikwase mukolese omwo muliwana na bukalu na kumikwasa muhyane byeseko bije bimuli na kuliwana nabyo. Keti mutabese munu nambe cuma coshe-coshe kumyonowesa kulombela kuli Yehova. w23.05 7 ¶17-18

Bika bitukaila ku biwano bya cikungulukilo? Cuma cakama manene citukailako cinapu kulemesa Yehova. (Myaso 26:12; 111:1) Kuya ku biwano kukatukwasa lalo tulitakamese umo na mukwabo muno mu matangwa a kukotoka. (1 Tesa 5:11) Mutukemika liboko na kukumbulula ku biwano, tukalingi ebi byuma byoshe bitunendeka. Oloni kuli byuma byasa kutwonowesa kukumbulula ku biwano. Twasa kutewa kukumbulula mwafwa ya kuziba lyoba. Nambe hamo tunasa kushaka kukumbulula, oloni bandolome baje batwamenena kubesi na kutwinika kushwa kumo ngwe mututondela. Twasa kuhyana bati obu bukalu? Kapositolo Paulu wendekele ngwendi tunapande kwaka mbunge ku ‘kulishongangeya umo na mukwabo.’ Kwanuka ngwetu cikumbululo cetu cacihi casa kutakamesa bakwetu kutukwasa tujeneke kulishoshomwena nga tusinganyeka bya kukumbulula ku biwano. Co lalo nameme nga kubatwinika kushwa kumo ku biwano, tubwahelela manene kuzibuka ngwetu tunana bakwetu simbu ya kukumbulula.—1 Pita 3:8. w23.04 20 ¶1-3

Mwene wanene mutambi! Bajuda baje bakele mu bunzinda mu Babiloni ha myaka 70 babapatwile mangana beluke kwimbo lyabo ku Isalele. (Ezela 1:2-4) Yehova ikeye wabwahesele ebi byuma. Kakangi Bababiloni kubakele na kupatula binzinda. (Isaya 14:4, 17) Oloni nganda ya Babiloni baifungulwile, co mwene wamuha walekele Bajuda ngwendi beluke ku lifuti lyabo. Ngeci, Kajuda na Kajuda wapandele kulyangwila kwilukila ku lifuti lyendi nambe kutwalelelaho kukala mu Babiloni, maneneni mitwe ya binaanga. Kukwapwile kwakwasi kwangula mwamubwa byakulinga. Bukulukazi bwalingisile bamo bonowe kwenda obu bungenzi bwabulaha-laha. Co lalo bwingi bwa Bajuda basemukilile mu Babiloni, co kwabakaluwilile kujalukila ku mwela kuje kubazibukile. Balizibile ngwe lifuti lya Isalele kulyapwile lifuti lyabo, lyapwile lifuti lya bakukulwila babo. Cisholoka ngwe bamo bafukile manene mu Babiloni, co hamo kwabakaluwilile kuseza binjibo byabo byabibwa na mingoso yabo na kujalukila ku lifuti kubazibuka. w23.05 14 ¶1-2

Lijwi lya Njambi litushongangeya kutwalelelaho kukolesa, kukala na mema ku mbunge na cizemo. Mukanda wa Luka 21:19 ngwawo: “Nga mukolesa, mukobola myonyo yeni.” Mukanda wa Kolose 3:12 ngwawo: “Zaleni mema ku mbunge.” Kutundaho, mukanda wa 1 Tesalonika 4:9, 10 ngwawo: “Njambi namilongesa kulizema umo na mukwabo. . . . Oloni bandolome, njimishongangeya ngwange mutwaleleleho kulinga manene ngoco.” Ebi Bisoneka byoshe babisonekelele baka-Kristu baje bashangumukile laja kumwesa ngwabo bakolesele, bakele na mema ku mbunge hamolika na cizemo. Nameme ngoco, bapandele kutwalelelaho kukala nebi bifwa. Co netu tunapande kutwalelelaho kukala nabyo. Moneni omwo baka-Kristu bakulibanga bamweselele ngwabo bakele nebi bifwa byabibwa na kumona mumwasa kulingila ngoco mu kumwesa ngweni mwalibwahesela kayando kakama. Ngeci, kayando kakama mukashangumuka kamiwana oku mwakolesa, co mutwalelelaho kulinga ngoco. w23.07 3 ¶4, 8

Nameme tu bakubwabesa nambe tu bimanga beka, tubaboshe tunapande kutwalelelaho kwenda mu ngila ya kujela mwafwa kulinga ngoco kutukwasa tutwaleleleho kupangela Yehova ha simbu ino. Co kulutwe, Bumwene bwa Njambi mubukatengulula byuma byoshe bili muno mu kaye tukalikuwa kuyoya. (Iwano 10:16) Kushwa lika mu 1919, banu babangi, banalume, banakazi na banike banaseze Babiloni Wakama kulumbununa bulombelo bwoshe bwa makuli na kushangumuka kwenda mu ngila ya cifwisa. Yehova wamwene ngwendi byuma byoshe bili mwamubwa mu ngila mubapandele kwenda Bajuda omwo bakele na kutunda mu Babiloni. (Isaya 57:14) Batico “Tapalo ya Kujela” ya mu matangwa etu? Mu bita bya myaka ya kukokela ku 1919, Yehova wapangesele banalume baje bamuzibilile lyoba mu kubwahesela banu bendi ngila ya kutunda mu Babiloni Wakama. (Esekeseni Isaya 40:3.) Babwahesele byuma nambe ngwetu tapalo ya ku sipilitu ije inakwasa banu ba bimbunge byabibwa batunde mu Babiloni Wakama na kwija mu paradaisi ya ku sipilitu na kulemesa Yehova mu ngila inapande. w23.05 15-16 ¶8-9

Yehova atonda ngwendi tumupangele mu kubwahelela, co lalo kutundilila kwisi ya mbunge yetu. (2 Kori 9:7) Kuma tunapande kushulisilila cilengo cetu ca ku sipilitu nameme tuliziba ngwetu kutwasa kulinga ngoco ndi? Tusimutwiyeni ha cakumwenako ca kapositolo Paulu uje wendekele ngwendi: “Njilintula mubila wange na kuupwisa ngwe ndungo.” (1 Kori 9:25-27) Paulu walisindiiye ikeye babenya kulinga byuma byabibwa, nameme simbu imo kashakele kulinga ngoco. Kuma Yehova wabezikisile bipangi bya Paulu ndi? Eyo. Co lalo Yehova wabezikisile kulifwita ngwendi. (2 Timo 4:7, 8) Mu ngila imolika, Yehova akalizibi kubwaha mwakatumono tupanga na nzili mu kushulisilila bilengo byetu, nameme kutwesi na lishungu lya kulinga ngoco. Akabwahelela mwafwa azibuka ngwendi nameme simbu imo kutwesi kulikuwa kulinga byuma bimo, tukabilingi mwafwa twamuzema manene. Yehova abezikisa kulifwita kwetu ngwe mwabezikisilile Paulu. (Myaso 126:5) Co lalo omwo tumona mwali na kutubezikisila Yehova, tupanga manene na nzili mangana tushulisilile bilengo byetu. w23.05 29 ¶9-10

Kapositolo Paulu wesekesele baje kubakoboka ha litangwa lya Yehova ku banu baje banalala. Aba banu kubesi na kunanguka byuma bili na kulingiwa mu kaye nambe muili na kushatukila simbu. Mukemwo kubesi na kumona byuma bya seho bili na kulingiwa nambe kulinga byuma binapande. Ano matangwa banu babangi banapu ngwe baje banalala. (Loma 11:8) Banu babangi kubesi na kunanguka bukaleho buje bumwesa ngwabwo tuli na kuyoya mu “matangwa a mamaneselelo” na kunanguka ngwabo kayando kakama kali muyehi. (2 Pita 3:3, 4) Tunapande kutwalelelaho kupwa ba kutona ha litangwa na litangwa. (1 Tesa 5:6) Ngeci, tunapande kupwa ba kusimpa na kulibwahesela. Mwafwa bika? Mangana keti tulikobelese mu bupolitiki nambe mu byuma byeka bije kubyapandele. Tunasa kuliwana na ceseko ca kulikobelesa mu byuma bya cifweci, maneneni omwo litangwa lya Yehova lili na kushwena muyehi. Nameme ngoco, kutwapandele kulishoshomwena mubifwila byuma nga tuliwana neci ceseko. Sipilitu ya kujela itukwasa tuwe mbunge, tupwe ba kusimpa na kwangula mwamubwa byakulinga.—Luka 12:11, 12. w23.06 10 ¶6-7

Bika bikaija mu bisinganyeka byeni mumukazibi lizina lya Samsoni? Hamo mukanuka munalume uje wakele manene na nzili. Mukemwo bene. Oloni simbu imo Samsoni kangwile mwamubwa byakulinga, co waliwanene na bukalu. Nameme ngoco, Yehova wakele mbunge ku kulongwa kwendi na kulingisa muzimbu wendi bausoneke mu Mbimbiliya mangana utukwase. Yehova wapangesele Samsoni mu kulinga byuma byabingi bije byakwasele Baisalele. Munima ya myaka yaingi kutunda hatsililile Samsoni, Yehova wahwimininine kapositolo Paulu amutumbule ha mukana wa banalume bamo baje bakele na likulahelo lya kukanyama. (Hebe 11:32-34) Mwanja wa Samsoni ututakamesa. Wakulahelele Yehova nameme ha simbu yaikalu. w23.09 2 ¶1-2

Twasa kutwalelelaho kukolesa nga tutwalelelaho kuleka Yehova bukalu butuli na kuliwana nabwo kutundilila kwisi ya mbunge. (1 Tesa 5:17) Hamo kumwaliwanene na ceseko cakama ha simbu ino. Nameme ngoco, kuma mukalombela kuli Yehova na kumulomba bukwasi nga munalubala, nga kumuzibuka mwamubwa byakulinga nambe nga munazeye ndi? Nga ha litangwa na litangwa mumwesa ngweni mwakulahela Njambi nga mwaliwana na bukalu, co kumipwila kwakwasi kulinga ngoco nga muliwana na ceseko cakama. Kulinga ngoco lalo kumilingisa mukulahele ngweni Yehova amikwasa ha simbu inapande. (Myaso 27:1, 3) Nga tupwa ba kulongwa kuli Yehova nameme tuliwana na byeseko ha simbu ino, co tukakolesa ha simbu itukaliwana na kayando kakama. (Loma 5:3) Bika bitulingisa tukulahele ngoco? Bandolome na bandokazi babangi banalimwena ngwabo kukolesa mu ceseko na ceseko cibanaliwana naco kunabakwasa bakolese mu ceseko cikwabo. Kukolesa mu byeseko kunabakwasa batwaleleleho kukulahela ngwabo Yehova abakwasa mu byeseko bikwabo bibanasa kuliwana nabyo.—Jems 1:2-4. w23.07 3 ¶7-8

Kulikehesa na kukala na mema ku mbunge bikalingisa Yehova apwe muka-kuzibisisa. Cakumwenako, Yehova wamwesele ngwendi wapwa wa kulikehesa omwo washakele kunyongesa banu ba mu Sodoma. Wapangesele tungelo bendi mangana baleke Lote uje wapwile wa kulongwa atewele ku mutambela wa malundu. Lote wazibile lyoba kutewelako. Ngeci, walilombelele kutewela ku Zowale, ije yapwile mbongi yaindondo yashakele kunyongesa Yehova. Ngwe Yehova washakele, ngwe wasindiiye Lote kukabangeya lika byamulekele. Oloni Yehova watabesele Lote kutewela ku Zowale, co kanyongesele ije mbongi. (Kusha 19:18-22) Munima ya myaka yaingi Yehova wamwesele mema ku mbunge baka-Ninive. Watumine kapolofweto Yona uje walekele baka-Ninive baje bakele na kulinga byuma byabibi bya kunyonga kwa nganda yabo. Oloni baka-Ninive mubatengulukile, Yehova wabazibilile ngozi, co kanyongesele nganda yabo.—Yona 3:1, 10; 4:10, 11. w23.07 21 ¶5

Bika bitulilongesa ku mwanja wa Yowashe? Yowashe wapwile ngwe muti uje kuwashalabalesele mizi yawo mu libu, uje unakolo mwafwa ya kukundama ha muti ukwabo. Yehoyanda wapwile ngwe muti hakundamene Yowashe. Yehoyanda mwatsile, Yowashe washangumukile kutolilila kuli baka-kutengulukila, co kapwile wa kulongwa kuli Yehova. Eci cakumwenako citulongesa ngwaco kutwapandele lika kupangela Yehova mwafwa ya mwanja waubwa ubali na kutumwesa bandolome na bandokazi mu cikungulukilo nambe baka-naanga yetu. Nga tushaka kupwa ba kukanyama ku sipilitu tunapande kukanyamesa busamba bwetu na Yehova. Tunapande kumwononoka kwitila mu kutanda Lijwi lyendi na kusinganyekesesa ha byuma bitutanda na kulombela kuli ikeye. (Njele 17:7, 8; Kolo 2:6, 7) Yehova katondo ngwendi tulinge byuma kutwasa. Byuma byatonda banabyendeka mu bwihi ku mukanda wa Muka-kwambulula 12:13, uje wendeka ngwawo: “Singimika Njambi, co ononoka mashiko endi, omwo ebi byoshe bikebyo bibatangelele munu.” Nga tuzibila Njambi lyoba, co tukolesa omwo tuliwana na bukalu. Kukwesi cuma citsiya busamba bwetu na Yehova. w23.06 19 ¶17-19

Majwi amwesa ngwawo Njambi akashulisilila byanakulahesa ashangumuka ngwawo: “Uje watumamene ha litanda wendekele ngwendi.” (Kujo 21:5a) Ku mukanda wa Kujombolola, Yehova nendeka lika lutatu mu bimona. Co awa majwi azimbula majwi amo endekele. Ngeci, anapu a kulitila. Eci cikulaheso, keti kangelo nambe Yesu wacikulahesele munima ya kusanguka. Yehova babenya ikeye wacikulahesele! Co ebi byoshe bimwesa byuma binapande kutulingisa tukulahele majwi anatako aje amwesa byanatukulahesa Yehova mwafwa “kasa kukwisa.” (Tito 1:2) Ngeci, majwi ali ku Kujombolola 21:5, 6 akalishulisilila bene. Tusimutwiyeniko ha lijwi lya “Tala!” Lijwi lya Cigriki libananungulula ngwabo “tala!” banalilukila-ilukila mu mukanda wa Kujombolola. Bika binatako kutunda ha cimweso ca kukasama? Majwi a Njambi aje endeka ngwawo: “Byuma byoshe njibipwisa byabiha.” Aha Yehova ali na kwendeka byuma byakatengulula kulutwe. Co nabyendeka ngwe binalingiwa laja, kumwesa ngwendi ebi byuma bikalingiwa bene.—Isaya 46:10. w23.11 3-4 ¶7-8

Kapositolo Pita wakele na tupenga tumo. Cakumwenako, Yesu mwakele na kulumbununa mwayandela nomu mwatsila mangana ashulisilile bupolofweto bwa mu Mbimbiliya, Pita wamutenukilile. (Maki 8:31-33) Pita na bandongesi ba Yesu bakwabo bakele na kulinga bimata kushwa kumo ha munu wapwile wakama mukati kabo. (Maki 9:33, 34) Ha butsiki bwa kwinduka litangwa libatsiile Yesu, Pita wabatwile litwi lya munalume umo. (Iwano 18:10) Ha butsiki bwa kulifwa, Pita wazibile lyoba, co wabyanene kabusamba kendi Yesu lutatu. (Maki 14:66-72) Pita mwalingile ngoco walilile manene. Yesu kayengwile kapositolo kendi wa kulongwa. Yesu mwasangukile, watabesele Pita amwese ngwendi anga wacimuzemene. Yesu walanyele Pita mangana ase kupwa muka-kunyunga bimanga bendi. (Iwano 21:15-17) Pita watambwile cije cipangi. Nendi wakele mu Jelusalema ha litangwa lya Pentekosti, co wapwile umo wa banu bakulibanga kutambula sipilitu ya kujela. w23.09 22 ¶6-7

Kapositolo Pita walekele bakwabo bakulunu ngwendi: “Nyungeni butanga bwa Njambi.” (1 Pita 5:1-4) Nga mwapwa mukulunu mu cikungulukilo, tuzibuka ngwetu mwazema bandolome na bandokazi beni, co mushaka kubanyunga. Oloni simbu imo, munasa kuliziba ngweni mwazezama manene, co kumwesi na simbu ya kukwasa bandolome na bandokazi beni. Bika bimwasa kulinga? Lombeni Yehova bukwasi. Pita wasonekele ngwendi: “Nga umo apangela bakwabo, alinge ngoco kwesekesa na nzili yanamwana Njambi.” (1 Pita 4:11) Bandolome na bandokazi beni hamo bali na kuliwana na bukalu bumo buje kubwasa kuhwa ha simbu ino. Munapande kwanuka ngweni “kanyungi wakama,” Yesu Kristu ikeye asa kubakwasa manene. Asa kubakwasa ha simbu ino na mu kaye kakaha. Njambi ashaka lika ngwendi bakulunu bazeme bandolome babo, babanyunge na kupwa “mwanja ku butanga.” w23.09 29-30 ¶13-14

Kutwapandele kungumuka na bisinganyeka bya banu. Nga tushangumuka kumona byuma ngwe mubakabimwena baje kubesi na kulemesa Yehova, co twombwanesa binangulo byendi na kwecela kumupangela. (1 Kori 3:19) “Mana a kano kaye” ali na kungumuna banu na kubalingisa bajeneke kwononoka Njambi. Baka-Kristu bamo ba mu Pegamamu na mu Tiatila bongumukile na biyongola bya banu babatungile nabo baje bakele na kulemesa tumponya na kulinga bupangala. Yesu wanangwile ebi bikungulukilo bibali mwafwa ya kutabesa bupangala. (Kujo 2:14, 20) Ano matangwa, banu batwatunga nabo basa kutungumuna na kutulingisa tukale na biyongola bya kuhenga. Babusamba na babushoko banasa kutuleka ngwabo tuli na kukabangeya byuma byabikalu na kutulingisa tupokole mashiko a Yehova. Cakumwenako, banasa kwendeka ngwabo na seho ya kukabangeya biyendeka Mbimbiliya bene yahi, nambe kwendeka ngwabo binangulo bya mu Mbimbiliya kubyesi na kupanga ano matangwa. Simbu imo tunasa kuliziba ngwetu binangulo byakatwana Yehova kubyasa kutukwasa mu byuma byoshe. Co tunasa kuwila mu ceseko ca kushaka ‘kutubakana byuma bibanasoneka.’—1 Kori 4:6. w23.07 16 ¶10-11

Maliya, ina ya Yesu wapandele kukolesa. Wapandele kukala na cikute nameme te kanda ashomboke. Co lalo te kanda akaleho na bana, oloni wapandele kupwa ina ya mukwenje uje wakupwile Mesiya. Ha kuwana ngwe te kanda alilaleho na munalume, kwasele kumukaluwila kuwana mwakulumbwinina Jozefu uje wapandele kumwambata. (Luka 1:26-33) Maliya wawanene kuli nzili? Wawanene bukwasi ku bakwabo. Cakumwenako, walombele kangelo Gabriele mangana amuleke mizimbu ikwabo kutalesa ku cipangi cibamwanene. (Luka 1:34) Munima ya simbu yaindondo kutundoho, wakutile bungenzi bwa kuya “ku mitambela ya minkinda” ya Juda kukamona kabushoko kendi Elizabethi. Elizabethi washangazalele Maliya, co Yehova wamuhwimininine mangana endeke majwi a bupolofweto a kutakamesa kutalesa kuli mbututu uje wakele mwimo lya Maliya. (Luka 1:39-45) Maliya wendekele ngwendi Yehova ‘walingile byuma byakama na liboko lyendi.’ (Luka 1:46-51) Yehova wapangesele Gabriele na Elizabethi mu kutakamesa Maliya. w23.10 14-15 ¶10-12

Kuli nambala ya kupwamo ya bandongesi ba Kristu babanabwabesa na sipilitu ya kujela, co bali na busamba bwa kulitila na Yehova. Aba baka-Kristu ba kupwa 144,000 bakapwa tupilistu mwilu, co bakapangela hamolika na Yesu. (Kujo 14:1) Mwela wa Kujela wa tabanakele wimanena cifwa cibalimo baka-Kristu ba kubwabesa simbu ibacili hano hasi omwo banabapwisa bana ba Njambi ba ku sipilitu. (Loma 8:15-17) Mwela wa Kujela Manene wa tabanakele wimanena mwilu, muje mwakala Yehova. “Nanga” ije yangunwine Mwela wa Kujela ku Mwela wa Kujela Manene imanena mubila wa Yesu wa situ uje kuwasele kumulingisa aye mwilu ha kupwa Kapilistu Wakama Wahakamwa wa tempele ya ku sipilitu. Mwanene mubila wendi wa situ kupwa mulambu wa kupatula banu, Yesu washokolwelele baka-Kristu ba kubwabesa ngila ya kukayoya mwilu. Nabo banapande kuseza mibila yabo ya situ mangana batambule cikandelela cabo ca kuya mwilu.—Hebe 10:19, 20; 1 Kori 15:50. w23.10 28 ¶13

Gidioni wakumbulwile mwamubwa Baefalime mubakele na kumupaya. (Maako 8:1-3) Kakumbulwile mu kulubala. Wamwesele ngwendi wapwile wa kulikehesa omwo wabatolililile mwamubwa mubakele na kwendeka, co lalo wendekele nabo mwamubwa. Kulinga ngoco kwatepulwile ku butenu bwabo. Bakulunu ba kulikehesa bakatembwinina Gidioni ha kutolilila mwamubwa bakwabo na kukumbulula mwamubwa nga bali na kubapaya. (Jems 3:13) Mubakalingi ngoco, mu cikungulukilo mukakala kwoloka. Banu mubashangazalele Gidioni ha kuhyana Bamindyani, wanene Yehova bumpau. (Maako 8:22, 23) Bakulunu basa kutembwinina bati Gidioni? Banapande kwana bumpau kuli Yehova ha byuma bibanalingi. (1 Kori 4:6, 7) Cakumwenako, nga mukulunu bamushangazala ha kwendeka mwamubwa ñanda napande kwendeka ngwendi Lijwi lya Njambi na byuma byanalilongesa mu munga ya Yehova bikebyo binamukwasa kulinga mwamubwa. Bakulunu banapande kumona indi ngila ibalongeselamo yana bumpau kuli Yehova indi kuli bakebo babenya. w23.06 4 ¶7-8

Nga kutwatambwile byuma bitunalombo Yehova, twasa kulihula ngwetu, ‘Kuma njili na kulomba byuma binapande ndi?’ Kakangi tukalizibi ngwetu tuzibuka byuma bitutonda. Oloni byuma bimo bitukalombo kubyasa kutukwasa. Nga tuli na kulomba ngwetu Yehova amanese bukalu bwetu, hamo byuma bituli na kulomba keti bikebyo byasa kumanesa obwo bukalu. Co simbu imo byuma bitukalombo kubyesi kulitombola na cizango ca Yehova. (1 Iwa 5:14) Cakumwenako, tucisimutwiyeni ha bisemi baje balombele ngwabo Yehova akwase munabo atwaleleleho kukala mu busunga. Byuma bibanalombele aba bisemi byabibwa. Oloni Yehova kesi kutusindiya kumupangela. Ashaka ngwendi yetu hamolika na bana betu tulyangwile kumupangela. (Kwitu 10:12, 13; 30:19, 20) Nameme ngoco, bisemi banapande kulomba Yehova abakwase kweta munabo ku mbunge mangana ase kulyangwila ikeye babenya kumupangela na kupwa kabusamba kendi.—Visi 22:6; Efeso 6:4. w23.11 21 ¶5; 23 ¶12

Mwafwa bika kuzembeleka bakwetu inapu ngila imo ya seho itwasa kumweselamo ngwetu twabazema? Kwesekesa na biñanda bimo byendeka ha Mbimbiliya, lijwi lya “kuzembeleka” lyapangesele Paulu lilumbununa “kukala muyehi na munu uje naliwana na ceseko na kumutakamesa.” Ngeci, nga tuzembeleka mukwetu muka-Kristu uje ali mu bishoti, co tumukwasa atwaleleleho kupangela Yehova mu kulongwa. Nga tuzembeleka ndolome nambe ndokazi yetu, tumwesa ngwetu twamuzema. (2 Kori 7:6, 7, 13) Kuzibila bakwetu mema ku mbunge na kubazembeleka bikendelela. Mu ngila muka? Munu uje wakala na mema ku mbunge akalingi mwoshe mwasela kuzembeleka bakwabo na kutepulula ku bishoti byabo. Ngeci, kuzibila bakwetu mema ku mbunge kutulingisa tubazembeleke. Paulu wamwesele ngwendi kuzibila banu mema ku mbunge kukekwo kukalingisa Yehova abazembeleke. Co wendekele ngwendi Yehova wapwa “Tate uje washula na mema ku mbunge, Njambi uje akatuzembeleka mu byuma byoshe.”—2 Kori 1:3. w23.11 9-10 ¶8-10

Baka-kukabangeya Kristu boshe baliwana na byeseko. Tucisimutwiyeni ha byuma byalekele kapositolo Paulu baka-Kristu ba mu Tesalonika. Wendekele ngwendi: “Mwafwa mutwakele neni, twakele na kumilekela cimweja ngwetu tuliwana na tuyando, co ebi bikebyo binalingiwa ngwe mumuzibukila.” (1 Tesa 3:4) Co kuli baka-Korinte wasonekele ngwendi: “kutushaka ngwetu mukale kunzimba ha kayando katwaliwanene nako ku provinsi ya Asia. Twakele mu bukalu bwakama manene buje bwatubakanene nzili yetu, co kutwazibukile ngwetu tuyoya indi bati.” (2 Kori 1:8; 11:23-27) Baka-Kristu ano matangwa nabo basa kuliwana na kayando. (2 Timo 3:12) Omwo mukulahela Yesu na kulyangwila ku mukabangeya, babushoko na babusamba banasa kumishendumuna. Kuma mukulunu ku bipangi nambe bamukapanga nabo bali na kumiyandesa mwafwa ya kulyangwila kupwa ba kulongwa ndi? (Hebe 13:18) Kuma baka-fulumende bali na kumilwisa mwafwa ya cipangi ca kwambulula ndi? Paulu wendekele ngwendi twasa kubwahelela nameme tuliwana na tuyando. w23.12 10-11 ¶9-10

Kuli bukalu bwaliwanene nabwo Jakobu. Bana ba Jakobu babali, Simyoni na Lebi bazibisile naanga yabo busiwa, co bashawisile lizina lya Yehova. Kutundaho, Recho munakazi yazemene manene Jakobu watsile omwo wakele na kupapa munendi wamucibali. Co lalo njala yakama yalingisile Jakobu ajalukile ku lifuti lya Ijipiti mu bukulukazi bwendi. (Gene 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28) Nameme waliwanene na bukalu, Jakobu watwaleleleleho kukulahela Yehova na byuma byamukulahesele. Co Yehova wamubezikisile. Cakumwenako, Yehova wabezikisile Jakobu ha kumwana byuma byabingi bya ku mubila. Co Jakobu wakandelelele manene kuli Yehova mwalimwene na Jozefu lalo, mwafwa wasinganyekele ngwendi natsi. Kulikuta busamba bwa kukanyama na Yehova kwakwasele Jakobu atwaleleleho kukolesa nameme waliwanene na byeseko. (Kusha 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Nga tukanyamesa busamba bwetu na Yehova, netu tukolesa nameme nga tuliwana na bukalu buje kutwabandamenene. w23.04 15 ¶6-7

Mukanda wa Samu 23 umwesa mwatuzemena Yehova na bubwa bwendi. Oku ku mukanda Devidi namwesa busamba bwakele mukati kendi na Kanyungi kendi, Yehova. Devidi wakulahelele Yehova na mbunge yendi yoshe. Wakulahelele lalo ngwendi Yehova amuzema na kumutwamenena mu kuyoya kwendi kwoshe. Bika byalingisile Devidi akulahele manene Yehova ngacije? Devidi wakulahelele manene Yehova mwafwa simbu yoshe wakele na kumwana byuma byajenekele. Wazibukile lalo ngwendi Yehova wapwile kabusamba kendi, co wamuzemene. Mukemwo wakulahelele ngwendi nameme byuma bifwe bati kulutwe, Yehova anga atwalelelaho kumunyunga. Devidi wakulahelele ngwendi Yehova wamuzemene, co lalo amunyunga. Oku kwamukwasele ajeneke kulishoshomwena manene, co wajaukile na byuma byakele nabyo na kupwa wa kubwahelela.—Samu 16:11. w24.01 29 ¶12-13

Kushwa lika ha Nzita ya Kaye Yamucibali, banu ba Yehova banambulwila banu babangi mu mafuti amangi mu kuzituka. Co banu babangi banazibuka Yehova. Ano matangwa, bandolome bali mu Cibunga ca Kutwamenena bali na kutwalelelaho kukabangeya kutwamenena kwa Kristu. Bakashaka ngwabo mashiko abatwana alitombole na cizango ca Yehova. Co tunyungi ba kuzenguluka na bakulunu baketesa awa mashiko ku bikungulukilo. Bakulunu bakubwabesa hamolika na bakulunu boshe mu bikungulukilo bali mu ‘liboko lya cilyo’ lya Kristu. (Kujo 2:1) Aba bakulunu kubapwile ba kulumbunuka, co bisimbu bimo bakasebuka. Mosesa, Joshua hamolika na tupositolo nabo bisimbu bimo bakele na kusebuka. (Kula 20:12; Yosh 9:14, 15; Loma 3:23) Nameme ngoco, Kristu anga acili na kutwamenena ndungo wa kulongwa na bakulunu, co atwalelelaho kulinga ngoco. Ngeci, tunapande kukabangeya byuma bibatuleka baje bali na kupangesa Kristu mu kututwamenena. w24.02 23-24 ¶13-14

Ano matangwa, twasa kuzibisa Yehova kubwaha nga twendeka byendi mu ngila ije imwesa ngwayo twakandelela kuli ikeye, co lalo twamuzema. Nga tuli na kwambulula, cilengo cetu cinapu kukwasa banu bashwenye kuli Yehova na kubakwasa bamone Tate yetu wa cizemo ngwe mutuli na kumumwena. (Jems 4:8) Tukabwahelela manene kumwesa banu biyendeka Mbimbiliya hali Yehova. Inamwesa cizemo cendi, kwakula mu kusungama kwendi, mana endi, nzili yendi na bifwa bikwabo byabibwa byakala nabyo. Tushangazala lalo Yehova na kumuzibisa kubwaha nga tulinga mwoshe mutwasela kumutembwinina. Nga tulinga ngoco, co kutungumuka na kano kaye kakabi. Banu banasa kunanguka ngwabo tunaliseze na banu ba muno mu kaye, co banasa kulihula binanenesa ngoco. (Mate 5:14-16) Nga tuli nabo, tunasa kubalumbunwina bikatulingisa tulinge byuma bimo. Co banu ba bimbunge byabibwa bashwenya kuli Njambi. Nga tushangazala Tate yetu Yehova mu bingila ebi, co tumuzibisa kubwaha ku mbunge.—1 Timo 2:3, 4. w24.02 10 ¶7

Kulilongesako bipangi bimo kumikwasa kukola ku sipilitu. Kulinga ngoco kumikwasa kupanga mwamubwa bipangi bibanasa kumyana mu cikungulukilo, co lalo kumikwasa kukala na cipangi ca ku mubila cije cimikwasa kunyunga mwamubwa naanga yeni na kukala mwamubwa na bakweni. Cakumwenako, lilongeseni kutanda na kusoneka mwamubwa. Mbimbiliya ngwayo munu uje atanda Mbimbiliya ha litangwa na litangwa na kusinganyekesesa ha byuma byatanda, alinga byuma byabibwa na kupwa wa kubwahelela. (Samu 1:1-3) Kutanda Mbimbiliya ha litangwa na litangwa kulingisa munu amone byuma ngwe mwabimwena Yehova na kumulingisa asinganyeke mwamubwa na kupangesa byanatanda. (Visi 1:3, 4) Bandolome na bandokazi bawana bukwasi ku bandolome baje bapangesa mwamubwa bilyendeka Lijwi lya Njambi kwambateselela na binangulo bilimo. Kusoneka na kutanda mwamubwa kumikwasa kulibwahesela biñanda na bikumbululo byabibwa bije bikanyamesa likulahelo lya bakweni na kubakwasa. Kulinga ngoco kumikwasa lalo kuwana bisimpi na kwasa kubisoneka. Ebi bisimpi byasa kukanyamesa likulahelo lyeni neli lya bakweni. w23.12 26-27 ¶9-11

Nga muziba lyoba, singanyekeseseni ha byuma byakamilingila Yehova kulutwe mubakatundisako Satana. Cimweso cimo cakeleko ha ciwano ca mutambela ca 2014 camwesele cisemi umo wa munalume uje wakele na kusimutwiya na naanga yendi muanesi kupwila majwi ali ku mukanda wa 2 Timothi 3:1-5 ngwe ali na kwendeka mubikafwila byuma mu Paradaisi. Ou mukanda ngwe wendeka ngwawo: “Mu kaye kakaha simbu yoshe ikapwa lika ya kubwahelela. Mwafwa banu bakazema bakwabo, bakazema byuma bya bunjambi, kubakapu ba kulijundula, bakapwa ba kulikehesa, bakapwa baka-kushangazala Njambi, bakononoka bisemi babo, bakapwa baka-kukandelela, bakapwa ba kulongwa, bakazema manene baka-naanga yabo, kubakapu bamwatala-temo, bakendeka bakwabo mwamubwa simbu yoshe, bakapwa baka-kukwata mbunge, bakapwa bababotsi, bakazema byabibwa, kubakakala na makuli, bakalitabasana na bakwabo, kubakalimono kupwa bakama kutubakana bakwabo, bakazema Njambi kutubakana kuzema senga, co bakalinga byatonda Njambi; likwatasane na banu ba cifweci.” Kuma mukasimutwiya na baka-naanga yeni nambe bakweni baka-kukulahela mubukafwila buyoye mu kaye kakaha ndi? w24.01 6 ¶13-14

Kututakamesa kuzibuka ngwetu banu ba Yehova basa kumuzibisa kubwaha! Mbimbiliya ngwayo: ‘Yehova washaka banu bendi.’ (Samu 149:4) Oloni simbu imo bamo bakazeye na kusinganyeka ngwabo hamo kubasa kuzibisa Yehova kubwaha ku mbunge. Bangamba ba Njambi bamo babanendeka mu Mbimbiliya, nabo bisimbu bimo balizibile ngoco. (1 Samwe 1:6-10; Yombi 29:2, 4; Samu 51:11) Mbimbiliya imwesa ngwayo banu ba kujeneka kulumbunuka basa kuzibisa Yehova kubwaha. Mu ngila muka? Tunapande kukulahela Yesu Kristu na kutumbwitika. (Iwano 3:16) Nga munu alinga ngoco, amwesa ku mbunga ngwendi natenguluka ku bubi bwendi na kukulahesa ngwendi alinga cizango ca Njambi. (Bili 2:38; 3:19) Yehova akabwahelela banu mubakalingi ngoco na kulikuta busamba nendi. Nga tutwalelelaho kuyoya mu kulitombola na kulikundika kwetu, tuzibisa Yehova kubwaha na kutwalelelaho kupwa babusamba bendi.—Samu 25:14. w24.03 26 ¶1-2

Twasa kutembwinina bandongesi ba Yesu nga tutwalelelaho kwambulula nameme nga baka-fulumende bashaka kushoka cipangi cetu ca kwambulula. Yehova atukwasa mu cipangi ca kwambulula. Ngeci, mulombeni mana na kumulomba amikwase kupwa ba kusimpa na kumikwasa mukolese nameme muliwana na bukalu. Bwingi bwetu tuli na kuliwana na bukalu bwa kuliseza-seza bwa kufwa ngwe kubinja, kutsisa munu itwazema, bukalu bwa mu naanga, mapakeso na bukalu bukwabo, co byuma bya kufwa ngwe mishongo ya kulitambwisa na binzita nabyo binabwezelela ku bukalu bubali na kuliwana nabwo banu. Lekeni Yehova bukalu bweni bwoshe mu lilombelo. Mulekeni bukalu bweni ngwe mumunasa kulingila kuli kabusamba keni wa ha mbunge. Kulaheleni ngweni Yehova ‘amikwasa.’ (Myaso 37:3, 5) Kutwalelelaho kulombela kutukwasa ‘tukolese nga tuli mu tuyando.’ (Loma 12:12) Yehova azibuka bibali na kuliwana nabyo bangamba bendi. Co ‘akazibi mitambi yabo.’—Myaso 145:18, 19. w23.05 5-6 ¶12-15

Nga kuli byuma bimo bitushaka kwangula kulinga, tunapande kunanguka “cizango ca Yehova” na kuyoya mu kulitombola naco. (Efeso 5:17) Nga tumona seho ili mu kupangesa binangulo bya mu Mbimbiliya omwo twangula byakulinga, co tumwesa ngwetu tushaka kulinga cizango ca Njambi. Ngeci, nga tupangesa binangulo bya mu Mbimbiliya, kutupwila kwakwasi kwangula mwamubwa byakulinga. Citozi cetu “wamubi,” Satana, ashaka kutuzezamesa manene na byuma bya kano kaye mu kushaka kutwonowesa kuwana simbu yaingi ya kupangela Njambi. (1 Iwano 5:19) Muka-Kristu nasa kushangumuka kuzema bimbongo, kushaka kuya ku masikola a helu nambe kwaka bipangi bya ku mubila mu mutamba wakulibanga kutubakana kupangela Yehova. Kulinga ngoco kumwesa ngwabo owo muka-Kristu ali na bisinganyeka bya banu ba mu kaye. Nameme ebi byuma kubyabihile, oloni kubyapandele kutwonowesa kwaka bya Bumwene mu mutamba wakulibanga. w24.03 24 ¶16-17