Kuma Kupwa Lika Munu Wamubwa Kwasa Kumilingisa Mukayoye Mwamubwa Ndi?

Ha myaka yaingi banu babangi banasinganyeka ngwabo kupwa munu wamubwa kubalingisa bakayoye mwamubwa kulutwe. Cakumwenako, banu babangi ku Asia bakulahelele majwi a mulongesi umo wa kutsimana wa lizina lya Confucius uje wendekele ngwendi: “Keti ulingile bakweni byuma bije kuushaka ngwobe bakulingile.”a

BYUMA BIBAKALYANGWILA KULINGA BANU BABANGI

Banu babangi bakulahela ngwabo nga bakala na futisi yaibwa, co byuma bikabendela mwamubwa kulutwe. Bakeseka kumwesa kasingimiko, kulinga byuma byabibwa, kwaka mbunge ku byuma bibanapande kulinga na kukala na citakutaku ca kujela. Munakazi wa lizina lya Linh wa ku Vietnam ngwendi: “Njakulahelele ngwange nga njipwa wa kulongwa, co njibezika.”

Munakazi wa kulifwa ali na kwana byakulya tuhutu na baje kubesi na kwakukala.

Bamo bakalingi byuma byabibwa mwafwa mukemwo mubakabalongesela ku bulombelo bwabo. Munalume wa lizina lya Hsu-Yun wa ku Taiwan ngwendi: “Batulongesele ngwabo nga munu alinga byuma byabibwa, co akayoya mwamubwa omwo atsa. Oloni nga alinga byuma byabibi, co akayanda.”

KUMA KUPWA MUNU WAMUBWA KULINGISA MUNU AYOYE MWAMUBWA NDI?

Ha simbu ya mangwezi uje munakazi najuka, co nazeye oku nabumbateya munendi.

Nga tulinga bakwetu mwamubwa, co tulikuwa bibezikiso byabingi. Oloni banu babangi baje bakeseka kulinga bakwabo mwamubwa kubesi kubalinga mwamubwa simbu yoshe. Munakazi wa lizina lya Shiu Ping uje wakala ku Hong Kong ngwendi: “Njalimwena ngwange banu baje bakalingi byuma byabibwa kakangi kubesi kubezika. Njesekele mwoshe munjaselele kunyunga naanga yange na kulinga byuma byabibwa. Oloni bulo bwange bwatsile, co munalume wange wanjiyengwile hamo lika na munange wa munalume.”

Banu babangi banalimwena ngwabo bulombelo kubwakwasele banu boshe bapwe banu bababwa. Munakazi wa lizina lya Etsuko wa ku Japan ngwendi: “Mu bulombelo munjakele, banjangwile kupwa muka-kutwamenena bakwenje na bambanda. Njalikomokelele manene munjazibukile ngwange banu bamo ba mu ceci yetu bakele na kulinga byuma byabibi, kulwila bitwamo na kwiba bimbongo bya ceci.”

“Njesekele mwoshe munjaselele kunyunga naanga yange na kulinga byuma byabibwa. Oloni bulo bwange bwatsile, co munalume wange wanjiyengwile hamo lika na munange wa munalume.”—SHIU PING wa ku HONG KONG.

Banu bamo baje bashaka bya bulombelo, co lalo bakalingi byuma byabibwa, bakazeye mubakaliwana na bukalu. Mukemwo mwalizibilile munakazi umo wa ku Vietnam wa lizina lya Van. Wendekele ngwendi: “Ha litangwa na litangwa njakele na kulanda bushuka, binemo na byakulya na kubikombelela ku bakulu. Co njakulahelele ngwange kulinga ngoco kukanjinenela bibezikiso kulutwe. Nameme njakele na kulinga byuma byabibwa na bilika bya bulombelo ha myaka yaingi, oloni munalume wange wabinjile manene. Co munange wa munakazi uje wakele ha yuniveziti ya mu lifuti lyeka watokele.”

MWAFWA BIKA KUPWA LIKA MUNU WAMUBWA KUKUTULINGISA TUYOYE MWAMUBWA?

Kunapu kwa seho kupwa munu wamubwa, oloni keti kukekwo lika kutulingisa tukayoye mwamubwa kulutwe. Mwafwa bika? Tuzibeni biyendeka Mbimbiliya.

KETI BANU BOSHE BAKALINGI BYABIBWA

“Muka-bubi umo asa kunyongesa byuma byabibwa byabingi.”—MUKA-KWAMBULULA 9:18.

Nameme mweseke mwoshe mumwasela kupwa banu bababwa, oloni byuma byabibi bibalinga bakweni byasa kumikobelesa mu bukalu. Cakumwenako, nga kuli mushongo wa kulitambwisa mwasa kukabangeya mashiko a fulumende a kulishondoloka na bakweni. Oloni batico nga banu bamo kubakabangeya awa mashiko? Basa kulingisa baje bali na kukabangeya awa mashiko babinje.

BANU BANASA KUSINGANYEKA NGWABO BYUMA BYABIBI BIKEBYO BYABIBWA

‘Kuli ngila ije amona munu ngeci inapu ngila ya busunga, oloni mamaneselelo ayo itwala ku kutsa.’—VISIMO 14:12.

Banu babangi bakangula kulinga byuma bije bibamona ngwe byabibwa, oloni munima bakananguka ngwabo byabibi. Nameme bakasinganyeka ngwabo byuma bibangula binapu byabibwa, oloni bikabakobelesa mu bukalu.

BYUMA BIKATENGULUKA MU KUYOYA

“Yeni kumwazibukile ngweni mwonyo weni ukafwa bati ku litangwa lya imene.”—YAKOMBA 4:14.

Nameme munu wamubwa asa kutsa mu cintulu. Cakumwenako, ha simbu ya mushongo wa COVID-19, banu babangi baje banalyanene mangana bakwase bakwabo, banatsi. Tusimutwiyeni hali munakazi wa lizina lya Liting wa ku China. Baishe batsile mu monde ya ha mukwakwa. Wendekele ngwendi: “Kunjazibisisile byalisingisile munu wamubwa ngacije atse. Batate bapwile ba kulikehesa, ba kulongwa co lalo bakele na kupanga na nzili. Bakebo lika batsile ku banu boshe baje bakele mu munyau.”

Nga kupwa munu wamubwa kukulingisa munu ayoye mwamubwa, co bika byasa kumukwasa? Twasa kukumbulula eci cihula nga tuwana biñanda bya busunga bije byasa kukumbulula bihula byetu byoshe na kutukwasa kuzibuka bitunapande kulinga mangana tukayoye mwamubwa. Twasa kuwana kuli ebi biñanda?

a Nga mushaka kuzibuka omwo banu babangi bakulahelele bilongesa bya Confucius, tandeni libulu libanasoneka Bakaleho ba Yehova lya Mankind’s Search for God ha capita 7, palagilafu 31-35. Mwasa kuliwana ha webusaiti yetu ya www.jw.org.