Mwalibwahesela Kayando Kakama Ndi?

1. Mwafwa bika tunapande kulibwahesela bukalu bwa kulizila?

KULIBWAHESELA kukakwasa banu boboke. Cakumwenako, nga kunasholoka bukalu bwa kulizila, kakangi banu baje banalibwahesela bakoboka na kukwasa bakwabo. Munga imo ikakwasa banu mu Europe ngwayo: “Kulibwahesela mwamubwa kwasa kwobola banu.”

2. Mwafwa bika tunapande kulibwahesela kayando kakama? (Mateu 24:44)

² “Kayando kakama” kakaija ha simbu ije kubasinganyekele banu. (Mate 24:21) Oloni kayando kakama kanaliseze na bukalu bukwabo bwa kulizila, mwafwa tuzibuka ngwetu kali na kwija. Myaka ya kukokela ku 2,000 kunima, Yesu wanangwile baka-kumukabangeya balibwahesele eli litangwa. (Tandeni Mateu 24:44.) Nga tulibwahesela, co kukatupwila kwakwasi kukolesa mutukaliwana nei simbu yaikalu na kukwasa bakwetu.—Luka 21:36.

3. Kukolesa, kukala na mema ku mbunge na cizemo bitukwasa bati kulibwahesela kayando kakama?

³ Tucisimutwiyeni ha bifwa bitatu bije bitukwasa kulibwahesela kayando kakama. Tukalinga bati nga bakatuleka ngwabo twambulule muzimbu waukalu wa kusompa, co baje kubakulahelele byuma bitwakulahela batulwisa? (Kujo 16:21) Tunapande kukakolesa na kwononoka Yehova, na kukulahela ngwetu atunyungilila. Tukalinga bati nga byuma bimo bya ku mubila bya bandolome na bandokazi betu nambe byoshe bikabihya nambe kuhwa? (Hamba 3:17, 18) Kukala na mema ku mbunge kukatulingisa tukabakwase mu byuma bibakajeneka. Tukalinga bati nga omwo baka-mafuti bakatulwisa tukatondeka kulilundika mu tumilili twatundondo na bandolome na bandokazi? (Ezeki 38:10-12) Tunapande kukakala na cizemo ca kukanyama mangana tukalikwase umo na mukwabo ha simbu ei yaikalu.

4. Mbimbiliya inamwesa bati ngwayo tunapande kutwalelelaho kukolesa, kukala na mema ku mbunge na cizemo?

⁴ Lijwi lya Njambi litushongangeya kutwalelelaho kukolesa, kukala na mema ku mbunge na cizemo. Mukanda wa Luka 21:19 ngwawo: “Nga mukolesa, mukobola myonyo yeni.” Mukanda wa Kolose 3:12 ngwawo: “Zaleni mema ku mbunge.” Kutundaho, mukanda wa 1 Tesalonika 4:9, 10 ngwawo: “Njambi namilongesa kulizema umo na mukwabo. . . . Oloni bandolome, njimishongangeya ngwange mutwaleleleho kulinga manene ngoco.” Ebi Bisoneka byoshe babisonekelele baka-Kristu baje bashangumukile laja kumwesa ngwabo bakolesele, bakele na mema ku mbunge hamolika na cizemo. Nameme ngoco, bapandele kutwalelelaho kukala nebi bifwa. Co netu tunapande kutwalelelaho kukala nabyo. Tumoneni omwo baka-Kristu bakulibanga bamweselele ngwabo bakele nebi bifwa byabibwa na kumona mutwasa kulingila ngoco mu kumwesa ngwetu twalibwahesela kayando kakama.

TWALELELENIHO KUKOLESA

5. Baka-Kristu bakulibanga bakolesele bati mubaliwanene na byeseko?

⁵ Baka-Kristu bakulibanga bapandele kukolesa. (Hebe 10:36) Kwakele bukalu bubakele na kuliwana nabwo mwafwa ya kupwa baka-Kristu, kubwezelela ku bukalu bubakele na kuliwana nabwo banu boshe. Bantwama ba bulombelo bwa Cijuda na Baloma baje bakele na kuyula, bayandesele bwingi bwabo. Kutundaho, baka-naanga yabo bamo nabo babayandesele. (Mate 10:21) Co lalo bisimbu bimo kwakele baka-kulwisa mu cikungulukilo baje bashakele kwangununa cikungulukilo na bilongesa byabo bya kuhenga. (Bili 20:29, 30) Nameme ngoco, aba baka-Kristu bakolesele. (Kujo 2:3) Bika byabakwasele? Basinganyekesesele ha myanja imo ya banu bakolesele baje babanendeka mu Mbimbiliya ba kufwa ngwe Yombi. (Jems 5:10, 11) Balombelele kuli Yehova mangana abakwase bakolese. (Bili 4:29-31) Co bakele mbunge ku bubwa bukatundu mu kukolesa.—Bili 5:41.

6. Bika bimulilongesa ku byuma byalingile ndokazi Merita mangana atwaleleleho kukolesa omwo bakele na kumulwisa?

⁶ Netu twasa kukolesa nga tutanda-tanda bya myanja ya banu babanendeka mu Lijwi lya Njambi baje bakolesele na kusinganyekesesaho. Kulinga ngoco kwakwasele ndokazi umo wa lizina lya Merita mu Albania omwo baka-naanga yendi bamulwisile manene. Ou ndokazi ngwendi: “Kutanda muzimbu wa Yombi uje uli mu Mbimbiliya kwanjilingisile unjete ku mbunge. Waliwanene na byeseko bya kuliseza-seza bije kazibukile wakele na kumunenelabyo. Nameme ngoco, Yombi wendekele ngwendi: ‘Kunjumbila kuti kulongwa ngwange kweta noho hanjikatsila!’ (Yombi 27:5, NWT) Njamwene byeseko byange mubyapwililile byabindondo munjabyesekesele nebi byaliwanene nabyo Yombi. Co lalo yange kunjalifwile na Yombi mwafwa te njizibuka wakele na kunjinenela byeseko.”

7. Bika bitunapande kulinga nameme hamo kutwesi mu ceseko cakama ha simbu ino?

⁷ Twasa lalo kutwalelelaho kukolesa nga tutwalelelaho kuleka Yehova bukalu butuli na kuliwana nabwo kutundilila kwisi ya mbunge. (Filp 4:6; 1 Tesa 5:17) Hamo kumwaliwanene na ceseko cakama ha simbu ino. Nameme ngoco, kuma mukalombela kuli Yehova na kumulomba bukwasi nga munalubala, nga kumuzibuka mwamubwa byakulinga nambe nga munazeye ndi? Nga ha litangwa na litangwa mumwesa ngweni mwakulahela Njambi nga mwaliwana na bukalu, co kumipwila kwakwasi kulinga ngoco nga muliwana na ceseko cakama. Kulinga ngoco lalo kumilingisa mukulahele ngweni Yehova amikwasa ha simbu inapande.—Myaso 27:1, 3.

8. Mwanja wa ndokazi Mira umwesa bati ngwawo kukolesa mu byeseko ha simbu ino kutukwasa tukolese mu byeseko bija kulutwe? (Jemusi 1:2-4) (Taleni na cikupulo.)

⁸ Nga tupwa ba kulongwa kuli Yehova nameme tuliwana na byeseko ha simbu ino, co tukakolesa ha simbu itukaliwana na kayando kakama. (Loma 5:3) Bika bitulingisa tukulahele ngoco? Bandolome na bandokazi babangi banalimwena ngwabo kukolesa mu ceseko na ceseko cibanaliwana naco kunabakwasa bakolese mu ceseko cikwabo. Kukolesa mu byeseko kunabakwasa batwaleleleho kukulahela ngwabo Yehova abakwasa mu byeseko bikwabo bibanasa kuliwana nabyo. (Tandeni Jemusi 1:2-4.) Ndokazi Mira uje wapwa painiya mu Albania nalimwena ngwendi kukolesa mu byeseko byanaliwana nabyo kunima kunamukwasa atwaleleleho kukolesa. Nameme ngoco, ou ndokazi lalo ngwendi simbu imo akalizibi ngwe ikeye ali na kuliwana na bukalu bwabwingi. Oloni mwakanuka mwanamukwasela Yehova ha myaka 20, akalyendekesa ngwendi: ‘Twalelelaho kupwa wa kulongwa. Keti wecelele myaka ineti na bukalu bwoshe buunahyana mu nzili ya Yehova biliile mungoco.’ Neni mwasa kusinganyekesesa mwanamikwasela Yehova mu byeseko bimunaliwana nabyo. Anukeni ngweni ali na kumona byeseko byoshe bimuli na kuliwana nabyo, co amibezikisa. (Mate 5:10-12) Ngeci, kayando kakama mukashangumuka kamiwana oku mwakolesa, co mutwalelelaho kulinga ngoco.

KALENI NA MEMA KU MBUNGE

9. Baka-Kristu baje bakele mu cikungulukilo ca Antioke bamwesele bati mema ku mbunge?

⁹ Tusimutwiyeni ha byuma byalingiwile omwo baka-Kristu ba mu Judeya bakele mu njala yakama. Baje bakele mu cikungulukilo ca Antioke ya mu Siria mubazibile byei njala bazibilile bandolome na bandokazi babo mema ku mbunge, co balingileko bimo mangana babakwase. “Bayongwele kutuma bukwasi ku bandolome ba ku Judeya kwesekesa nomwo mwaselele munu na munu.” (Bili 11:27-30) Nameme aba bandolome na bandokazi bakele mu njala bakele kulyala, bakwabo baka-Kristu baje bakele mu Antioke bashakele kubakwasa.—1 Iwa 3:17, 18.

10. Mu bingila muka mutwasa kumwesela bakwetu baka-Kristu mema ku mbunge nga banaliwana na bukalu bwa kulizila? (Taleni na cikupulo.)

¹⁰ Ano matangwa netu twasa kumwesa bakwetu baka-Kristu mema ku mbunge nga banaliwana na bukalu bwa kulizila. Twasa kulinga ngoco nga tuleka bakulunu ngwetu tushaka kukwasa mu cipangi cije cikwasa bandolome na bandokazi baje banaliwana na bukalu bwa kulizila, nga tulambula milambu ije ikwasa mu cipangi ca mu kaye koshe nambe kwaka bandolome na bandokazi betu mu malombelo.b (Visi 17:17) Cakumwenako, mu 2020 kunakele Bikomiti bya Kukwasa Baje Bali mu Bukalu bya kutubakana 950 mu kaye koshe bije binakwasele bandolome na bandokazi baje banatondele bukwasi ha simbu ya mushongo wa COVID-19. Tukakandelela manene kuli bandolome na bandokazi baje bakalyana kukwasa bakwabo baje bakaliwana na bukalu bwa kulizila. Kukala na mema ku mbunge kukekwo kukalingisa aba bandolome na bandokazi bakwase mu cipangi ca kupangezela bakwabo byuma bya kulikwasesa ku mubila na kubakwasa ku sipilitu, co lalo simbu imo bakabwahesa binjibo byabo na kubwahesa myela ya kulemesela.—Esekeseni 2 Korinte 8:1-4.

11. Kumwesa mema ku mbunge kumwesa bati ngwabo tuli na kushangazala Tatetu wa mwilu?

¹¹ Nga tumwesa mema ku mbunge ha simbu ya bukalu, bakwetu bamona kulyana kwetu. Cakumwenako, mu 2019, kankumba ka Dorian kabisiile Njibo ya Bumwene mu Bahamas. Omwo bandolome bakele na kutungulula ei Njibo ya Bumwene behwile kontrakita uje kapwile Mukaleho mangana abaleke bimbongo byasa kubafwetesa nga alinga eci cipangi. Owo kontrakita wabalekele ngwendi: “Njishaka kwana . . . bikwata na byuma byoshe bitondeka kupwa mulambu. . . . Njishaka lika kukwasa munga yeni. Njabwahelela manene kumona mumunakela mbunge babusamba beni.” Banu babangi mu kaye kubazibuka Yehova. Oloni bwingi bwabo bakamono bibakalingi Bakaleho ba Yehova. Kunapu kubezika kwakama kuzibuka ngwetu nga tumwesa mema ku mbunge tukwasa banu babangi kushwena kuli Yehova uje “washula na kutetela.”—Efeso 2:4.

12. Kumwesa mema ku mbunge ha simbu ino kutukwasa bati kulibwahesela kayando kakama? (Kujombolola 13:16, 17)

¹² Mwafwa bika tunapande kukamwesa mema ku mbunge ha simbu ya kayando kakama? Mbimbiliya imwesa ngwayo baje balyangwila kujeneka kulikwatasana na bifulumende bya kano kaye baliwana na bukalu ha simbu ino na kulutwe ha simbu ya kayando kakama. (Tandeni Kujombolola 13:16, 17.) Bandolome na bandokazi banasa kutonda bukwasi bwetu mangana bawane byuma bibatonda mu kuyoya. Omwo Mwene yetu Kristu Yesu akaija na kusompa banu, tushaka ngwetu akutuwane oku tuli na kumwesa mema ku mbunge na kutulanya ngwendi ‘tuswane Bumwene.’—Mate 25:34-40.

TWALELELENIHO KUZEMA BANDOLOME NA BANDOKAZI BENI

13. Kwesekesa na mukanda wa Loma 15:7, baka-Kristu bakulibanga batwaleleleleho bati kulizema umo na mukwabo?

¹³ Banu boshe bazibukile ngwabo baka-Kristu bakulibanga balizemene umo na mukwabo. Kuma kwapwile kwakwasi kulinga ngoco ndi? Tucisimutwiyeni ha banu ba kuliseza-seza baje bakele mu cikungulukilo ca Loma. Bamo babo bapwile Bajuda, baje balilongesele kwononoka Lishiko lya Mosesa kushwa ku bwanike bwabo, bekaco batundile mu mafuti a kuliseza-seza, co kubazibukile Lishiko lya Mosesa. Baka-Kristu bamo bapwile bindungo, bakwaboco kubapwile bindungo, co bamo hamo bakele na bindungo. Aba baka-Kristu balingile bika mangana batwaleleleho kulizema umo na mukwabo nameme kwakele kuliseza mukati kabo? Kapositolo Paulu wabashongangeyeye ngwendi ‘balitambule umo na mukwabo.’ (Tandeni Loma 15:7.) Walumbunwine bika? Lijwi libananungulula ngwabo ‘kulitambula’ linasa kulumbununa kutambula munu mwamubwa nambe kumumwesa ngozi. Cakumwenako, kutambula munu ku njibo nambe kulikuta nendi busamba. Paulu walekele Filimoni mwakutambwila ndungo yendi Onesimasi uje watewele kuli ikeye. Wamulekele ngwendi: “Mutambule mwamubwa.” (Film 17) Kutundaho, Prisila na Akwila batambwile Apolo, uje kazibukile mwamubwa bilongesa bya baka-Kristu ngwe mubabizibukilile bakebo, co “bamwambatele na kuya nendi.” (Bili 18:26) Aba baka-Kristu kubatabesele byuma bibaliwanene nabyo kubangununa. Balitambwile umo na mukwabo.

14. Anna na muka-limbo lyendi bamwesele bati cizemo?

¹⁴ Netu twasa kumwesa bandolome na bandokazi betu cizemo nga tupwa babusamba babo na kuwana simbu ya kusikama nabo. Nga tulinga ngoco, co nabo banasa kutumwesa cizemo. (2 Kori 6:11-13) Tucisimutwiyeni ha byuma byaliwanene nabyo Anna na muka-limbo lyendi. Mubaketele muyatangwa ya Africa mu kulinga cipangi ca bumishinali, mushongo wa COVID-19 washangumukile. Mwafwa ya mushongo wa COVID-19, kubaliwanene hamo na bandolome na bandokazi babo, ngeci kukwapwile kwakwasi kubazibuka. Ndokazi Anna na muka-limbo lyendi bamwesele bati bandolome na bandokazi babo cizemo? Bapangesele makina mu kusimutwiya na bandolome na bandokazi babo, co bakele na kubaleka ngwabo bashaka kubazibuka mwamubwa. Binaanga bibakele na kutumina byakandelelele manene ku cizemo cibabamwesele aba bamishinali, co byashangumukile kubatumina na kubasonekela mizimbu kushwa kumo. Mwafwa bika Anna na muka-limbo lyendi bashakele kuzibuka mwamubwa bandolome na bandokazi baje bakele mu cikungulukilo cabo caciha? Ndokazi Anna ngwendi, “Njicikanuka cizemo cibanjimwesele hamolika na naanga yange mu simbu yaibwa na yaikalu, co oku kukanjishongangeya njimwese bandolome na bandokazi bange cizemo.”

15. Bika bitulilongesa ku cakumwenako ca Vanessa ha kumwesa bandolome na bandokazi betu boshe cizemo? (Taleni na cikupulo.)

¹⁵ Bwingi bwetu tuli mu bikungulukilo muje muli bandolome na bandokazi ba bisemwa na bifwa bya kuliseza-seza. Twasa kutwalelelaho kumwesa ngwetu twazema bandolome na bandokazi betu nga twaka mbunge ku bifwa byabo byabibwa. Ndokazi wa lizina lya Vanessa uje ali na kupangela mu New Zealand kwakele na kumukaluwila kulikwatasana na bandolome na bandokazi bamo mu cikungulukilo mwakele. Oloni kutubakana kubajenjuka, ou ndokazi walyakelele cilengo ca kuwana simbu yaingi ya kusikama nabo. Kulinga ngoco kwamukwasele amone binalingisa Yehova abazeme. Ngwendi: “Ha kuwana ngwe muka-limbo lyange wapwa kanyungi wa kuzenguluka, tukapangela hamo na bandolome na bandokazi babangi ba bifwa bya kuliseza-seza, co kukwesi kunjipwila kwakukalu kulikwatasana nabo. Njalilongesa kuzema bandolome na bandokazi boshe. Mukemwo mwatondela na Yehova, mwafwa natulanya tubaboshe mu munga yendi nameme tuli na bifwa bya kuliseza-seza.” Nga tumona bakwetu ngwe mwakabamwena Yehova, co tumwesa ngwetu twabazema.—2 Kori 8:24.

16. Mwafwa bika tunapande kukamwesa cizemo ha simbu ya kayando kakama? (Taleni na cikupulo.)

¹⁶ Tunapande kukazema bandolome na bandokazi betu ha simbu ya kayando kakama. Yehova akatunyungilila bati ha simbu ya kayando kakama? Tucisimutwiyeni byalekele Yehova banu bendi Babiloni mubailwisile. Yehova walekele banu bendi ngwendi: ‘Banu bange, kobeleni mu milili yeni ya mukati, co lishokelenimo. Bandeni kasimbu kakandondo lika, noho bukalu bunahu.’ (Isaya 26:20) Hamo netu tunapande kukakabangeya mashiko a kulifwa ha simbu ya kayando kakama. ‘Milili ya mukati’ inasa kulumbununa bikungulukilo byetu. Ha simbu ya kayando kakama, Yehova nakulahesa ngwendi akatunyungilila nga tutwalelelaho kulikwatasana na bandolome na bandokazi betu. Ngeci, kutwapandele lika kukecelela tupenga twa bandolome na bandokazi betu, oloni tunapande kukatwalelelaho kubazema. Nga tukalinga ngoco, co tukoboka.

LIBWAHESELENI HANO BENE

17. Bika bitukalinga ha simbu ya kayando kakama nga tulibwahesela ha simbu ino?

¹⁷ ‘Litangwa lya Yehova’ likapwa lyalikalu ku banu boshe. (Zefa 1:14, 15) Bangamba ba Yehova nabo bakaliwana na bukalu. Oloni nga tulibwahesela ha simbu ino, tukapwa ba kusimpa na kukwasa bakwetu. Tukakolesa mu bukalu bwoshe butukaliwana nabwo. Bandolome na bandokazi betu mubakaliwana na bukalu, tukalinga mwoshe mutwasela kubakwasa ku mubila na kubamwesa mema ku mbunge. Nga tutwalelelaho kuzema bandolome na bandokazi betu, co kukatupwila kwakwasi kubamwesa cizemo ha simbu ya kayando kakama. Co Yehova akatwana kuyoya kwa myaka yoshe mu kaye muje kumukakala bukalu bwa kulizila na kayando.—Isaya 65:17.