Kuwa Mbunge Kumikwasa Kupwa ba Kusimpa

1. Banu basa kutwihula ha byuma muka ku bipangi nambe ku sikola?

MUKALIZIBI bati nga munu imwapanga nendi nambe munu imukakobela nendi sikola amihula ha byuma bimwakulahela? Kuma mukalishoshomwena ndi? Bwingi bwetu mukemwo mutukalizibila. Bihula bya cifweci bikatukwasa kuzibuka byuma bibali na kusinganyeka nambe byuma bibakulahela, co kukatulingisa kutupwile kwakwasi kubambulwila muzimbu waubwa. Simbu imo munu nasa kutwihula cihula mu kushaka lika kulinga netu bimata. Kutwapandele kukasama. Mwafwa banu bamo banazibi byuma bya kuhenga hali yetu. (Bili 28:22) Kutundaho, tuli na kuyoya mu “matangwa a mamaneselelo,” co banu batuli na kuyoya nabo banapu “baka-kubyana kulitabasana na bakwabo,” co lalo “bakutewesa.”—2 Timo 3:1, 3.

2. Mwafwa bika tushaka kukala na cifwa ca kuwa mbunge?

² Hamo mwasa kulihula ngweni, ‘Njasa kupwa bati wa kuwa mbunge na kukumbulula mwamubwa nga munu alinga nange bimata ha byuma binjakulahela?’ Bika byasa kumikwasa? Kukala na cifwa ca kuwa mbunge. Munu wa kuwa mbunge kesi kulubala bwasi, co akatwalelelaho kulinga mwamubwa byuma na kukwata mbunge nga banamulubalesa. (Visi 16:32) Oloni kukwapwile kwakwasi kuwa mbunge. Mwasa kukala bati neci cifwa? Mwasa kukumbulula bati mu kuwa mbunge nga munu alinga neni bimata ha byuma bimwakulahela? Nga mu bisemi, mwasa kukwasa bati bana beni bemanene byuma bibakulahela mu kuwa mbunge? Tucimoneni mumwasa kulingila ngoco.

BIKA BYASA KUMIKWASA KUWA MBUNGE?

3. Mwafwa bika banu ba kuwa mbunge bapwa ba kusimpa? (2 Timothi 2:24, 25)

³ Banu ba kuwa mbunge bapwa ba kusimpa, kubapwile ba kuzeya. Munu napande kupwa wa kusimpa mangana akolese nga aliwana na bukalu. Kuwa mbunge kunapu cifwa ca “bushuka bwa sipilitu” ya Njambi. (Gala 5:22, 23) Lijwi lya Cigriki libananungulula ngwabo “kuwa mbunge” bakele na kulipangesa simbu imo kutalesa kuli kabalu wa mu shwata wa bukalu uje ibanalongesa kwononoka banu. Lingeni ngwe muli na kumona kabalu wa mu shwata uje nau mbunge, oloni acili na nzili. Ha kupwa banu, twasa kukala bati na cifwa ca kuwa mbunge na kupwa ba kusimpa ha simbu imolika? Kutwasa kukala neci cifwa mu nzili yetu lika. Tunapande kulomba Njambi mangana atwane sipilitu yendi ya kujela itukwase kukala neci cifwa. Kuli banu babangi baje bali na kumwesa eci cifwa ca kuwa mbunge. Cakumwenako, bandolome na bandokazi betu babangi banamwesa eci cifwa omwo bali na kubalwisa. Kulinga ngoco kunakwasa banu babangi bakale na biyongola byabibwa ha Bakaleho ba Yehova. (Tandeni 2 Timothi 2:24, 25.) Mwasa kukala bati neci cifwa?

4. Isaki wamwesele bati cifwa ca kuwa mbunge, co bika bitulilongesa kuli ikeye?

⁴ Kuli mizimbu yaingi ya mu Mbimbiliya ije imwesa seho ya kuwa mbunge. Tucisimutwiyeni ha mwanja wa Isaki. Mwakele na kuyoya mu lifuti lya Bafilisitiya ku Ngelale, banu batungile nabo baje bakele na cipululu bofwelele masima abendile bangamba ba ishe. Kutubakana kulwila aje masima, Isaki watundile kuje ku mutambela na kuya ku mutambela wa kulako hamolika na naanga yendi na kukenda masima eka. (Kusha 26:12-18) Oloni Bafilisitiya anga bacendekele lalo ngwabo mema akele kuje ku mutambela apwile abo. Nameme ngoco, Isaki walingile byuma bije byamwesele ngwabyo wazemene kwoloka. (Kusha 26:19-25) Bika byamukwasele kuwa mbunge nameme banu bamulubalesele? Walilongesele ku mwanja waubwa wa bisemi bendi. Abrahamu wakele na kuyoya mu kwoloka na banu, co Sala wapwile wa ‘kwoloka na kuwa mbunge’—1 Pita 3:4-6; Kusha 21:22-34.

5. Byakumwenako muka bimwesa ngwabyo bisemi basa kulongesa bana babo kukala na cifwa ca kuwa mbunge?

⁵ Bisemi, zibukeni ngweni mwasa kulongesa bana beni kukala na cifwa ca kuwa mbunge. Tucisimutwiyeni ha cakumwenako ca Maxence uje ali na myaka 17. Wakele na kuliwana na banu babakalu ku sikola na mu lihya. Bisemi bendi bamulongesele kukala na cifwa ca kuwa mbunge. Bisemi ba Maxence ngwabo. “Hanwoni Maxence nazibisisa ngwendi nga munu banamulubalesa kwakwasi kukumbulula mu ngila yaibi, oloni kwakukalu kukwata mbunge na kupwa wa kusimpa.” Nameme ngoco, munetu nalilongesa kukala na cifwa ca kuwa mbunge.

6. Lilombelo lyasa kutukwasa bati kukala na cifwa ca kuwa mbunge?

⁶ Tunapande kulinga bika nga bakwetu banatulubalesa, cakumwenako nga munu ashaula lizina lya Njambi, nambe kwombwanesa biñanda bili mu Mbimbiliya? Tunapande kulomba Yehova atwane mana na sipilitu yendi ya kujela mangana twase kukumbulula mu kuwa mbunge. Batico nga tunanguka ngwetu te kutwakumbulwile mu ngila yaibwa? Tunapande kulombela lalo ha ñanda ei na kumona mutwasa kukumbulwila mwamubwa simbu yeka. Nga tulinga ngoco, co Yehova atwana sipilitu yendi ya kujela mangana itukwase kujeneka kulubala bwasi na kuwa mbunge.

7. Kukwata bisoneka bimo mu mutwe kutukwasa bati kukwata mbunge nga banu batulubalesa? (Visimo 15:1, 18)

⁷ Mavesi amo a mu Mbimbiliya asa kutukwasa kukumbulula mu ngila yaibotsi. Sipilitu ya Njambi yasa kutwanukisa awa mavesi. (Iwano 14:26) Cakumwenako, binangulo bili ku mukanda wa Visimo byasa kutukwasa tuwe mbunge. (Tandeni Visimo 15:1, 18.) Ou mukanda umwesa lalo bubwa bwa kukwata mbunge nga banatulubalesa.—Visi 10:19; 17:27; 21:23; 25:15.

KUKALA NA MANA KUTUKWASA TUWE MBUNGE

8. Mwafwa bika tunapande kusinganyekesesa ha byuma binalingisa munu atwihule ha byuma bitwakulahela?

⁸ Mana nawo asa kutukwasa. (Visi 19:11) Munu uje ali na mana akakwata mbunge nga bamwihula ha byuma byakulahela. Bihula bimo nambe bukalu bumo byapwa lika ngwe lilundu lya mema a kukonda lije lili mu mema. Mutamba wakama wa mema a kukonda ukalishweke mu mema. Mu ngila imolika, munu nasa kwihula cihula, oloni kutwasa kuzibuka byamulingisa ehule oco cihula? Ngeci, simbu kanda tukumbulule tunapande kuzibuka byuma byalingisa munu ehule cihula.—Visi 16:23.

9. Gidioni wamwesele bati mana na kuwa mbunge mwakele na kusimutwiya na Baefalime?

⁹ Tucisimutwiyeni ha mwanja wa Gidioni mwakumbulwililemo Baefalime. Bamulubalelele mwafwa te kabasanene hakulibanga mwakalwisile bitozi ba Baisalele. Byuma muka byabalingisile balubale manene? Hamo balizibile ngwabo kubabalingile mwamubwa. Gidioni wamwesele ngwendi wakele na mana, wazibisisile byuma byabalingisile balubale. Co wabakumbulwile mu kuwa mbunge. Bika byatundilemo? Mbimbiliya ngwayo ‘omwo wendekele ebi, balikelele kulubala.’—Maako 8:1-3.

10. Bika byasa kutukwasa kuzibuka mwakukumbulwila banu bakalingi bimata ha byuma bitwakulahela? (1 Pita 3:15)

¹⁰ Hamo munu itwapanga nendi nambe itwakobela nendi sikola nasa kutwihula byuma bikatulingisa tukabangeye binangulo bya mu Mbimbiliya. Omwo tulumbunwina munu byuma bitwakulahela, tunapande kusingimika biyongola byendi. (Tandeni 1 Pita 3:15.) Kutubakana kumona ngwetu munu natwihula mangana atulwise, tunapande kunanguka ngwetu oco cihula citukwasa kumona byuma byamona kupwa bya seho. Nameme simbu imo kutwasa kuzibuka byuma byalingisa munu ehule cihula, tunapande kumukumbulula mu kuwa mbunge. Cikumbululo cetu cinasa kumulingisa atengulule biyongola byendi. Nameme nga munu ali na likamba, kutwapandele kulubala, oloni tunapande kumukumbulula mu kuwa mbunge.—Loma 12:17.

11-12. (a) Tunapande kwanuka bika simbu kanda tukumbulule cihula cacikalu? (Taleni na cikupulo.) (b) Aneni cakumwenako cije cimwesa omwo cihula ca munu casa kutulingisa tusimutwiye nendi mwamubwa.

¹¹ Cakumwenako, nga munu imwapanga nendi amihula byuma bikatulingisa tujeneke kulinga cilika ca litangwa lya kusemuka kwa munu (nambe birthday), lihuleni ngweni: Kuma asinganyeka ngwendi Bakaleho ba Yehova kubesi kulishubulwisa ndi? Indi hamo asinganyeka ngwendi nga kutulingi cilika ca litangwa lya kusemuka kwa munu, tulingisa banu bajeneke kulikwatasana ku bipangi? Twasa kukwasa munu itukapanga nendi ha kumushangala ngwetu twakandelelako manene ha sipilitu yakala nayo ya kwaka mbunge banu bakapanga nabo. Co tunapande kumuleka ngwetu netu tushaka ngwetu banu boshe balikuwe bipangi. Kulinga ngoco, kwasa kutukwasa tulumbunune mwamubwa biyendeka Mbimbiliya ha ñanda ya kulinga cilika ca litangwa lya kusemuka kwa munu.

¹² Twasa kupangesa ngila ya kulifwa nga munu atwihula cihula cacikalu. Munu itwakobela nendi sikola nasa kwendeka ngwendi Bakaleho ba Yehova banapande kutengulula biyongola byabo ha kulilala kwa banu ba bushwamwa bumo. Kuma oku kulumbununa ngwabo kazibuka mwamubwa bibakulahela Bakaleho ba Yehova ha kulilala kwa banu ba bushwamwa bumo ndi? Indi hamo kabushoko nambe kabusamba kendi akalingi ebi byuma? Nambe hamo asinganyeka ngwendi kutwazemene banu ba futisi ya cifweci ndi? Tunapande kumumwesa ngwetu twazema banu boshe, co tukasingimika byuma byakangula munu na munu.b (1 Pita 2:17) Kutundaho, tunapande kumuleka biyendeka Mbimbiliya ha ñanda oyo na bubwa butunda mu kukabangeya biitulongesa.

13. Mwasa kukwasa bati munu uje endeka ngwendi kukulahela Njambi kunapu kubiisa lika simbu?

¹³ Nga tuliwana na munu uje alinga manene bimata ha byuma bitwakulahela, kutwapandele kusinganyeka ngwetu tuzibisisa byuma byakulahela. (Tito 3:2) Cakumwenako, batico nga munu imwakobela nendi sikola endeka ngwendi kukulahela Njambi kunapu kubiisa lika simbu. Kuma munapande kusinganyeka ngweni akulahela ngwendi byuma byalizilile, co azibuka byabingi ha ñanda ei ndi? Hamo ali na kwendeka lika byuma byazibile. Kutubakana kusimutwiya bya sayansi na munu imwakobela nendi sikola, waneniko byuma byeka byasa kusinganyekesesaho ha simbu yeka. Hamo mwasa kumutumina linki ije imutwala ha biñanda bije byendeka ha byuma bya kutanga ha webusaiti yetu ya jw.org. Simbu yeka hamo asa kushaka kusimutwiya ha ñanda nambe vidio yanawana ha webusaiti yetu. Nga tusingimika munu ituli na kusimutwiya nendi, hamo asa kushaka kuzibuka byuma byabingi biilongesa Mbimbiliya.

14. Niall wapangesele bati webusaiti yetu mangana akwase munu yakele na kukobela nendi sikola ajeneke kukala na biyongola bya kuhenga ha Bakaleho ba Yehova?

¹⁴ Mukwenje umo wa lizina lya Niall wapangesele webusaiti yetu mangana akwase banu baje bakala na biyongola bya kuhenga ha Bakaleho ba Yehova. Niall ngwendi, “Munu injakele na kukobela nendi sikola wendekele ngwendi kunjakulahelele sayansi mwafwa njakulahelele Mbimbiliya, libulu lya biñanda bya kulimangela lika.” Omwo munu yakele na kukobela nendi sikola kamutabesele ngwendi amulumbunwine byuma byakulahela, Niall wamutuminine linki ya ha webusaiti yetu ije yasele kumutwala ha mutamba wa “Sayansi ni Bibele.” Mu kwita kwa simbu, Niall wanangukile ngwendi hamo munu yakele na kukobela nendi sikola watandele biñanda bili ha webusaiti yetu, co washakele kuzibuka biñanda byabingi ha buyoye. Kupangesa ei ngila neni kwasa kumikwasa.

BISEMI, KWASENI BANA BENI

15. Bisemi basa kukwasa bati bana babo kukumbulula mu kuwa mbunge nga banu babakobela nabo sikola babashendumuna mwafwa ya byuma bibakulahela?

¹⁵ Bisemi basa kulongesa bana babo mwakukumbulwila mwamubwa nga banu bendeka byuma bya kuhenga ha byuma bibakulahela. (Jems 3:13) Bisemi bamo bakalingi ngoco ha simbu ya kulemesa kwa naanga. Bakasimutwiya na kumwesa mubasa kukumbulwila mwamubwa bana babo na kubalongesa kupangesa majwi amabwa omwo bakumbulula.—Taleni cipalo ca “Kulibwahesela Hamo na Naanga Yeni Kumikwasa.”

16-17. Kulibwahesela hamo na naanga yeni kwasa kukwasa bati bana beni?

¹⁶ Nga bisemi balibwahesela hamo na bana babo, babakwasa kuzibisisa mwamubwa byuma bibakulahela na kumona mubasa kubilumbunwina bakwabo. Libulu lya “Bibakehula Babaha” lili ha jw.org lili na mutamba habasa kusoneka bikumbululo byabo bakwenje na bambanda. Ou mutamba wasa kukwasa bakwenje na bambanda kuzibisisa mwamubwa byuma bibakulahela na kubakwasa balibwahesele mwakukumbulwila banu mu lihya kupangesa majwi abo. Nga boshe mu naanga balibwahesela hamo byuma bili aha ha mutamba, co boshe basa kwimanena byuma bibakulahela mu kuwa mbunge.

¹⁷ Mukwenje wa lizina lya Matthew nendeka bubwa bwanawana mwafwa ya kulibwahesela hamo na naanga yendi. Matthew mwakalingi kulemesa kwa naanga na naanga yendi, bakatondesesa na kusimutwiya ha biñanda bibasa kwendeka mu kilasi. Ngwendi: “Tukasinganyeka ha bihula bibasa kwihula mu kilasi, co tukamono mutwasa kukumbulwila ebi bihula kwesekesa na bikumbululo bitunatondesesa. Kuzibisisa mwamubwa byuma binjakulahela, kukanjikwasa kupwa wa kusimpa, co kukanjipwila kwakwasi kukumbulula bakwetu mu kuwa mbunge.”

18. Byuma muka bya seho bibanendeka ku mukanda wa Kolose 4:6?

¹⁸ Nameme nga tulumbununa byuma bitwakulahela mu ngila yayasi, keti banu boshe basa kututolilila. Kutundaho, tunapande kukumbulula mu kunyanyama na mu ngila yaibotsi. (Tandeni Kolose 4:6.) Kulumbunwina banu bitwakulahela kunapu lika ngwe kubashela bola. Twasa kubashelayo mwamubwa nambe kujeneka kulinga ngoco. Nga twashela mukwetu bola mu ngila yaibwa, asa kuikwata na kutwalelelaho kweha bweho hamo netu. Mu ngila imolika, nga tulumbunwina bakwetu byuma bitwakulahela mu ngila yaibotsi na mu kuwa mbunge, banu banasa kushaka kutolilila ku muzimbu wetu. Oloni nga munu ashaka lika kulinga bimata netu nambe kutuzibisa shwamwa, kutwapandele kutwalelelaho kusimutwiya nendi. (Visi 26:4) Oloni keti banu boshe bakalingi ngoco, bwingi bwa banu batukasimutwiya nabo bakatolilila.

19. Bika binapande kutushongangeya kuwa mbunge nga tulumbununa byuma bitwakulahela?

¹⁹ Cili bene, nga tweseka mutwasela mwoshe kukala na cifwa ca kuwa mbunge, kuli byuma byabibwa bitundamo. Lombeni Yehova amikwase kukwata mbunge mangana mukumbulule mwamubwa banu baje bakalingi bimata mu lihya nambe baje bakashaka lika kutuzibisa shwamwa. Anukeni ngweni nga mukwata mbunge mwasa kutepulula ku bukalu buje bwasa kunena bimata. Co lalo nga mukumbulula mu kuwa mbunge mwasa kulingisa banu baje batolilila batengulule biyongola byabo ha Bakeleho ba Yehova na ha busunga bwa mu Mbimbiliya. Simbu yoshe “libwaheseleni kukumbulula woshe uje amihula” ha byuma bimwakulahela” oku ‘mulinga ngoco mu kuwa mbunge na kasingimiko kakama.’ (1 Pita 3:15) Ngeci, esekeni mwoshe mumwasela kukala na cifwa ca kuwa mbunge!