CILONGESA 17
MWASO 99 Mbunga Yakama ya Bandolome na Bandokazi
Kutwesi Likalyetu
“Njikukwasa.”—ISAYA 41:10.
BILI MUNO MU CILONGESA
Muno mu cilongesa tusimutwiya ha bingila biwana mwakatukwasela Yehova.
1-2. (a) Mwafwa bika twakulahela ngwetu kutwesi likalyetu nameme twaliwana na bukalu? (b) Bika bitusimutwiya muno mu cilongesa?
NGA tuli mu bukalu bwakama, tunasa kuliziba ngwe munu uje ali likalyendi mushwata yakama ya kuzika, co kazibuka kwakuya. Oloni kutwesi likalyetu. Tate yetu Yehova ali na kumona bukalu bwetu bwoshe, co nakulahesa kutukwasa. Natuleke mu Mbimbiliya ngwendi: “Njikukwasa”—Isaya 41:10.
2 Muno mu cilongesa tusimutwiya mwakatukwasela Yehova ha (1) kututwamenena, (2) kutwana bitutonda, (3) kutunyungilila, na(4) kutuzembeleka. Yehova natukulahesa ngwendi, nameme tuliwana na bukalu bwa kufwa bati mu kuyoya kwetu, kakatwibala. Kakatuseze, co kutwesi likalyetu.
YEHOVA AKATUTWAMENENA
3-4. Yehova akatutwamenena bati? (Samu 48:14)
3 Tandeni Samu 48:14. Yehova azibuka ngwendi kutwasa kulyendesa yetu babenya. Co ikeye lika asa kututwamenena. Yehova ali na kutwamwenena bati bangamba bendi bakulongwa ano matangwa? Ngila imo yakapangesa Yehova mu kututwamenena, inapu kupangesa Mbimbiliya. (Samu 119:105) Kwitila mu Mbimbiliya Yehova ali na kutukwasa kwangula mwamubwa byakulinga, kukala na bifwa bije bitukwasa tupwe ba kubwahelela ha simbu ino na kukalikuwa kuyoya myaka yoshe kulutwe.a Cakumwenako, akatulongesa kukonekela bakwetu, kujeneka kukala na nkulundundu, kupwa ba kulongwa mu byuma byoshe na kuzema bakwetu kutundilila kwisi ya mbunge. (Samu 37:8; Hebe 13:18; 1 Pita 1:22) Nga tumwesa ebi bifwa, co tupwa cisemi wamubwa na kupwa munu wamubwa ku munu itunalyambata nendi na kuli babusamba betu.
4 Mu Mbimbiliya, Yehova natuleke mizimbu ya banu baje baliwanene na byeseko ngwe bije bitukaliwana nabyo, na kuliziba ngwe mutukalizibila. (1 Kori 10:13; Yako 5:17) Kutanda mizimbu yabo na kupangesa byuma bitulilongesako, kutukwasa mu bingila bibali. Cakulibanga, tunanguka ngwetu bakwetu nabo baliwanene na bukalu butuli na kuliwana nabwo, oloni Yehova wabakwasele bakolese. (1 Pita 5:9) Camucibali, tulilongesa mutwasa kutwalelelaho kukolesa nga twaliwana na byeseko.—Loma 15:4.
5. Yehova akapangesa beya mu kututwamenena mu ngila iya ku mwonyo?
5 Yehova akapangesa lalo bandolome na bandokazi mu kututwamenena.b Cakumwenako, tunyungi ba kuzenguluka bakendela bikungulukilo kushwa kumo mangana batutakamese. Biñanda byabo bikakanyamesa likulahelo lyetu na kutukwasa tutwaleleleho kulikwatasana. (Bili 15:40–16:5) Bakulunu mu cikungulukilo nabo bakapanga na nzili mu kukwasa umo na umo wetu atwaleleleho kushwena kuyehi na Yehova. (1 Pita 5:2, 3) Bisemi bakalongesa bana babo bazeme Yehova, bangule mwamubwa byakulinga na kukala na likulahelo. (Prov 22:6) Co lalo bandokazi ba kuhya ku sipilitu bakakwasa bandokazi babaha mu kubakela mwanja waubwa, kubanangula na kubashongangeya.—Tito 2:3-5.
6. Bika bitunapande kulinga mangana Yehova atutwamenene?
6 Yehova natwana byuma byoshe bitutonda bije bitukwasa twangule mwamubwa byakulinga na kupwa bakubwahelela. Oloni twasa kumwesa bati ngwetu tunakandelela ku byuma byoshe byanatulingila? Mukanda wa Provebia 3:5, 6 wendeka ngwawo: “Kulahela Yehova na mbunge yobe yoshe, Co keti ujendamene ha kuzibisisa kwobe.” Nga tulinga ngoco, co Yehova ‘olola bingila byetu,’ kulumbununa ngwabo atukwasa tujenjuke ku bukalu na kutukwasa tupwe bakubwahelela mu kuyoya. Twakandelela manene kuzibuka ngwetu Yehova atuzibuka mwamubwa, co watuzema manene mukemwo akana umo na umo wetu binangulo binamupande.—Samu 32:8.
YEHOVA AKATWANA BYUMA BITUTONDA
7. Yehova akatukwasa mu bingila muka? (Filipu 4:19)
7 Tandeni Filipu 4:19. Yehova akatutwamenena ku sipilitu na kutukwasa tupange na nzili mangana tuwane byakulya, bizalo na mwela kwakukala. (Mate 6:33; 2 Tesa 3:12) Kukwabihile kulishoshomwena ha byuma bya ku mubila. Oloni Yehova kashaka ngwendi tulishoshomwene manene hali ebi byuma. (Mate 6:25) Mwafwa bika? Mwafwa Tate yetu Yehova, kombila kuti bangamba bendi ba kulongwa. (Mate 6:8; Hebe 13:5) Twasa kukulahela ngwetu Yehova atwana byuma bitutonda.
8. Yehova walingilile Devidi byuma muka?
8 Acisinganyekeni omwo Yehova wakwaselelemo Devidi. Ha simbu ya bukalu Devidi mwakele na kutewa Mwene Saulu, Yehova wanene Devidi na banalume bakele nabo byuma bibatondele mangana batwaleleleho kuyoya. Devidi mwasinganyekesesele mwamunyungilile Yehova ha myaka yaingi, wendekele ngwendi: “Njapwile nji mwanike, co hano njinakolo. Oloni kanda njimoneho munu wa kusungama bamumbila kuti, Nambe kumona bana bendi baya na kuhelyangela kuya na kutonda byakulya.” (Samu 37:25) Ngwe mwa Devidi, hamo neni mwalimwena mwanamikwasela Yehova nomu mwanakwasela bandolome na bandokazi beni ha simbu ya bukalu.
9. Yehova akakwasa bati banu bendi ano matangwa ha simbu ya bukalu bwa kulizila? (Taleni na bikupulo.)
9 Yehova akakwasa lalo bangamba bendi nga banaliwana na bukalu bwa kulizila. Cakumwenako, ha simbu ikwakele njala yakama mu Jelusalema, mu simbu ya baka-Kristu bakulibanga, bandolome babo ba ku mitambela yeka, babatuminine byuma bibatondele. (Bili 11:27-30; Loma 15:25, 26) Bangamba ba Njambi ano matangwa nabo bakakwasa bandolome na bandokazi babo baje bali mu bujene. Nga kunasholoka bukalu bwa kulizila Yehova akapangesa banu bendi ha kwana bandolome na bandokazi baje banaliwana na bukalu byuma bya kufwa ngwe, byakulya, mema, bizalo na bumbanda. Bibunga bya baka-kutunga, bikabwahesa binjibo bya bandolome na Binjibo bya Bumwene bije binabihya. Co lalo bangamba ba Yehova, kubesi kukwakata-kwata ku masinde kukwasa bakwabo baje banaliwana na bukalu ha kubana byuma bya ku mubila bibatonda na kubakwasa ku sipilitu.c
Yehova akatuzembeleka bati nga kwasholoka bukalu bwakulizila? (Taleni paragirafu 9)e
10-11. Bika bimulilongesa ku byuma byaliwanene nabyo Borys?
10 Yehova akana na banu baje kubesi na kumupangela byuma bya ku mubila bibatonda. Mu ngila imolika, netu tukatembwinina Yehova ha kutonda bingila mwakumwesela ngozi baje kubesi na kumupangela. (Gala 6:10) Kulinga ngoco, kwasa kulingisa kutupwile kwakwasi kubakwasa balilongesa bya Yehova. Tucisimutwiyeni ha byuma byaliwanene nabyo Borys mukulunu wa ha sikola ya ku Ukraine. Nameme Borys kapwile Mukaleho wa Yehova, wakele na kumwesa ngozi bana ba Bakaleho baje bakele na kukobela ha sikola yendi na kusingimika byuma bibakulahela. Nzita muyashangumukile mu Ukraine, Borys watewelele ku mutambela kuje kwakele kwoloka, co bandolome bamukwasele. Mu kwita kwa simbu, Borys waile ku cilika ca kwanuka kutsa kwa Yesu. Mwasinganyekesesele mubamukwaselelemo bandolome, wendekele ngwendi: “Bakaleho ba Yehova banjimwesele ngozi na kunjinyunga. Njakandelela manene kuli bakebo.”
11 Netu tutembwinina Tate yetu wa mwilu Yehova nga tumwesa cizemo na kukwasa baje bali mu bujene nameme kubakulahelele Yehova. (Luka 6:31, 36) Twakulahela ngwetu cizemo citumwesa banu cibashongangeya balilongese byabingi hali Yehova na kushangumuka kumupangela. (1 Pita 2:12) Nameme banu batwambulwila bangula kupangela Yehova nambe kujeneka kumupangela, tuzibuka ngwetu tupwa bakubwahelela mwafwa “mu kwana muli kubwahelela kwakama.”—Bili 20:35.
YEHOVA AKATUNYUNGILILA
12. Yehova nakulahesa ngwendi akanyungilila bati banu bendi ha kupwa cibunga? (Samu 91:1, 2, 14)
12 Tandeni Samu 91:1, 2, 14. Yehova nakulahesa kunyungilila banu bendi ku byuma byoshe-byoshe bije byasa kutsiya busamba bwabo nendi. Yehova kakatabesa Satana onowese kulemesa kwa busunga. (Iwano 17:15) Co lalo twakulahela ngwetu ha simbu ya “kayando kakama,” Yehova akashulisilila cikulaheso cendi ca kunyungilila banu bendi ku sipilitu na ku mubila.—Kujo 7:9, 14.
13. Yehova akanyungilila bati umo na umo wetu?
13 Yehova akanyungilila bati umo na umo wetu? Kwitila mu Mbimbiliya, Yehova akatukwasa twangunune byabibwa ku byabibi. (Hebe 5:14) Nga tuyoya mu kulitombola na Lijwi lya Njambi, co tulinyungilila ku sipilitu na ku mubila. (Samu 91:4) Yehova akatunyungilila lalo kupangesa cikungulukilo. (Isaya 32:1, 2) Bandolome na bandokazi bazema Yehova na kumwononoka. Kusikama nabo ku biwano, ha simbu ya kulizima buli na kuya nabo mu lihya, kutushongangeya na kutukwasa tujenjuke ku kulinga byuma byabibi.—Prov 13:20.
14. (a) Mwafwa bika Njambi kesi kutunyungilila ku tuyando simbu yoshe? (b) Mukanda wa Samu 9:10, utukwasa tukulahele byuma muka? (Taleni na futunoti.)
14 Kunima, Yehova wanyungililile banu bendi ku byuma bije byasele kubabulumuna nambe kubatsiya. Oloni kakele na kulinga ngoco simbu yoshe. Bisimbu bimo tukaliwana na “bukalu na byuma bya kukasumuna.” (Ekele 9:11) Co lalo kushwa lika kunima Yehova necelela bangamba bendi bamo baliwane na tuyando nambe kutsa mangana amwese ngwendi Satana wapwa muka-makuli. (Yombi 2:4-6; Mate 23:34) Byuma bya kulifwa byasa kulingiwa na kuli yetu. Nameme Yehova kasa kumanesa tuyando twetu twoshe ha simbu ino, twasa kukulahela ngwetu kakaseze baje bamuzema.d—Samu 9:10.
YEHOVA AKATUZEMBELEKA
15. Yehova akatuzembeleka bati kwitila mu Mbimbiliya, lilombelo na bakwetu baka-Kristu? (2 Korinte 1:3, 4)
15 Tandeni 2 Korinte 1:3, 4. Bisimbu bimo tukakala mu busiwa, kuliwana na bishoti nambe tuyando. Hamo muli mu bukalu bwakama, co muli na kuliziba ngweni na umo wahi asa kumikwasa. Kuma kuli umo asa kuzibisisa mumuli na kulizibila ndi? Eyo. Yehova akazibisisa mutukalizibila, co lalo “akatuzembeleka mu byeseko byetu byoshe.” Mu ngila muka? Nga tulombela kuli Ikeye, atwana “kwoloka kwa Njambi kuje kunatubakana kuzibisisa kwoshe.” (Filp 4:6, 7) Co lalo kutanda Mbimbiliya kukatuzembeleka manene. Mu Mbimbiliya, Yehova akatuleke mwatuzemena, kutulongesa tukale na mana na kutwana lilabelelo. Co lalo ku biwano tukalilongesa majwi a kuzembeleka a mu Mbimbiliya na kulikwatasana na bandolome na bandokazi betu baje batuzema.
16. Bika bimulilongesa ku byuma byaliwanene nabyo Nathan na Priscilla?
16 Tumoneni mwakatuzembelekela na kutoshongangeya Yehova kwitila mu Mbimbiliya. Tusimutwiyeni byaliwanene nabyo ndolome Nathan na munakazi wendi Priscilla baje bakala mu United States. Myaka imo kunima balyangwilile kukapangela kuje kuli bujene bwa baka-kwambulula bya Bumwene. Nathan wendekele ngwendi: “Twakulahelele ngwetu Yehova abezikisa kulifwita kwetu.” Oloni mubashangumukile lika cipangi cabo, baliwanene na bukalu bwa kubinja na kujeneka bimbongo. Ngeci Nathan na munakazi wendi belukile kwimbo lyabo kubakalifwitilile nobu bukalu. Nathan wendekele ngwendi: “Njakomokele byalingisile Njambi onowe kutukwasa ngwe mutwasinganyekelele. Njasinganyekele ngwange hamo kuli byuma byabibi binjinalingi.” Oloni mu kwita kwa simbu Nathan na Priscilla banangukile ngwabo Yehova kabasezele likalyabo mu simbu ya bukalu. Nathan wendekele ngwendi: “Ha simbu ije ya bukalu, Mbimbiliya yapwile ngwe kabusamba wa mana uje wakele na kutushongangeya na kututwamenena. Kwaka mbunge ku ngila yatukwaselelemo Yehova tukolese muje mu bukalu kutubakana kwaka mbunge ku bukalu butwaliwanene nabwo, kwatulingisile tukulahele ngwetu Yehova atwalelelaho kutukwasa.”
17. Ndokazi Helga bamuzembelekele bati? (Taleni na cikupulo.)
17 Yehova akatuzembeleka lalo kupangesa bandolome na bandokazi mu cikungulukilo. Bikebyo byalingiwile kuli ndokazi Helga wa ku Hungary. Ha myaka yaingi ndokazi Helga waliwanene na bukalu bwabwingi buje bwamunenelele bishoti na kumulingisa alizibe ngwe kapwile wa seho. Oloni mwasinganyekesesele ha byuma byaliwanene nabyo wanangukile ngwendi, Yehova wakele na kumuzembeleka kupangesa bandolome na bandokazi mu cikungulukilo. Wendekele ngwendi: “Simbu yoshe Yehova wakele na kunjikwasa nga njazeye mwafwa ya bipangi na kunyunga munange uje wakele na kubinja na byeseko bikwabo. Ha myaka 30 ineti, Yehova natwalelelaho kunjizembeleka ha litangwa na litangwa. Kakangi Yehova akanjana nzili kwitila mu majwi amabwa a kushongangeya abakanjileke bakwetu. Co lalo njikatambula tumizimbu, makadi nambe majwi a kunjishangala ha simbu injiwatonda manene.”
Yehova asa kumipangesa bati mu kuzembeleka bakweni? (Taleni paragirafu 17)
18. Twasa kuzembeleka bati bakwetu?
18 Twabezika mwafwa twasa kutembwinina Njambi yetu ha kuzembeleka bakwetu. Twasa kulinga bati ngoco? Twasa kubatolilila mwamubwa, kwendeka nabo mu cizemo na kubakwasa mu bingila bikwabo. (Prov 3:27) Tukalifwiti kuzembeleka bakwetu baje bali na kuyanda, kwambateselela na baje kubesi na kupangela Njambi. Nga batwatunga nabo banatsisa, bali na kubinja nambe nga bali mu bishoti, tukabendela kubatolilila mwamubwa omwo bendeka, na kubatandela Bisoneka bije byasa kubashongangeya. Nga tutembwinina Yehova “Njambi uje akatuzembeleka mu byuma byoshe,” co tukwasa bakwetu baka-Kristu batwaleleleho kukolesa mu tuyando na kukwasa baje kubesi na kupangela Njambi bashake kulilongesa byendi.—Mate 5:16.
YEHOVA ATUKWASA SIMBU YOSHE
19. Bika byakatulingila Yehova, co twasa kumutembwina bati?
19 Yehova waka manene mbunge boshe baje bamuzema. Kesi kutuseza likalyetu nga twaliwana na bukalu. Ngecilika cisemi wa cizemo uje akanyungu munendi, Yehova nendi akanyungu bangamba bendi ba kulongwa. Akatutwamenena, kutwana byuma bitutonda, kutunyunga na kutuzembeleka. Tutembwinina Tate yetu wa mwilu Yehova, nga tushongangeya na kukwasa bakwetu ha simbu ya bukalu. Muno mu kaye tunasa kuliwana na bukalu na byuma bije bituzibisa kubabala ku mbunge, oloni twakulahela ngwetu Yehova ali netu simbu yoshe. Natuleke ngwendi: “Keti uzibe lyoba, mwafwa njili nobe.” (Isaya 41:10) Eci cikulaheso citukwasa tukulahele manene ngwetu, Yehova ali netu, co kakatuseze.
MWASO 100 Batambuleni na Nzanzu
a Taleni cilongesa ca mutwe wa “Anguleni Byuma Bije Bimwesa Kasingimiko Kuli Njambi”, mu Kaposhi ka Kukengela ka April 15, 2011.
b Taleni cilongesa ca mutwe wa “Twaleleleniho Kukabangeya Mwali na Kumitwamenenamo Yehova” mu Kaposhi ka Kukengela ka February 2024 ha paragirafu 11-14.
c Mwasa kuwana byakumwenako ha jw.org nga musoneka mu kacipalo kakutondela, ngweni, “kukwasa baje banaliwana na bukalu.”
d Taleni “Bihula Bya Baka-Kutanda” mu Kaposhi ka Kukengela ka February 2017
e KULUMBUNUNA CIKUPULO CILI HA: Bandolome ku Malawi bali na kutambula byuma bya ku mubila na bukwasi bwa ku sipilitu munima ya kuliwana na bukalu bwa kulizila.