CILONGESA 31
MWASO 111 Byuma Bitulingisa Tubwahelele
Kuma ‘Mwalilongesa’ Kujauka na Byuma Bimuli Nabyo Ndi?
“Njinalilongesa kujauka na byuma binjili nabyo nameme byuma bifwe bati.”—FILP 4:11.
BILI MUNO MU CILONGESA
Muno mu cilongesa tulilongesa mwakujaukila na byuma bituli nabyo nga tupwa baka-kukandelela na kulikehesa na kusinganyekesesa ha byuma byanatukulahesa Yehova.
1. Kujauka na byuma bituli nabyo kulumbununa bika, co kukulumbununa bika?
KUMA mukajauka na byuma bimuli nabyo ndi? Munu uje akajauka na byuma byali nabyo akapu wa kubwahelela na kukala mu kwoloka ha kwaka mbunge ku bibezikiso byali na kulikuwa ha simbu ino. Co kesi kulubala mwafwa ya byuma bije kesi nabyo. Kujauka na byuma bituli nabyo kukulumbununa ngwabo kutwapandele kwaka mbunge ku ngila ituyoyelamo. Cakumwenako, kukwabihile nga tushaka kulinga byabingi mu munga ya Yehova. (Loma 12:1; 1 Timo 3:1) Oloni nga tutwalelelaho kujauka na byuma bituli nabyo, co tupwa ba kubwahelela nameme kututambula bwasi cipangi citutonda mu munga ya Yehova.
2. Bukalu muka bwasa kutundamo nga kutujauka na byuma bituli nabyo?
2 Kujeneka kujauka na byuma bituli nabyo kwasa kutunenela bukalu. Cakumwenako, banu baje kubajaukile na byuma bibali nabyo banasa kupanga maola amangi mu kushaka kulanda byuma bije keti bya seho. Calubinda, baka-Kristu bamo bakebi bimbongo na byuma bimo bibakashungwiya. Hamo bakalyendekesa ngwabo ‘ebi binapande kupwa byange, njibitonda manene ha simbu ino’ nambe ‘njambata ebi bimbongo njikabifweta simbu yeka.’ Nameme ngoco, Yehova wazinda bwizi bwoshe-bwoshe. (Prov 30:9) Bamo banazeye mwafwa ya kujeneka kutambula cipangi cimo mu munga ya Yehova, co banalikele kupangela Yehova. (Gala 6:9) Mwafwa bika ngamba ya Yehova nasa kusinganyeka kulinga byuma bya cifweci? Hamo mwafwa ya kwecela kujauka na byuma byali nabyo.
3. Byuma muka byabibwa bitulilongesa ku mukanda wa Filipi 4:11, 12?
3 Tubaboshe twasa kujauka na byuma bituli nabyo. Kapositolo Paulu wendekele ngwendi: “Njinalilongesa kujauka na byuma binjili nabyo nameme byuma bifwe bati.” (Tandeni Filipi 4:11, 12.) Wasonekele awa majwi oku ali mu kamenga. Nameme ngoco, watwaleleleleho kupwa wa kubwahelela. ‘Walilongesele cuma cije kubazibukile banu babangi.’ Eci cuma capwile kujauka na byuma byakele nabyo. Nga kuli na kutukaluwila kujauka na byuma bituli nabyo, co majwi a kapositolo Paulu na byuma byaliwanene nabyo byasa kutukwasa tukulahele ngwetu twasa kujauka na byuma bituli nabyo. Kutwapandele kusinganyeka ngwetu kwapwa kwakwasi kujauka na byuma bituli nabyo, oloni tunapande kulilongesa kulinga ngoco. Twasa kulinga bati ngoco? Tusimutwiyeni ha bifwa bije byasa kutukwasa tujauke na byuma bituli nabyo.
PWENI BAKA-KUKANDELELA
4. Kupwa baka-kukandelela kutukwasa bati tujauke na byuma bituli nabyo? (1 Tesalonika 5:18)
4 Munu uje wapwa muka-kukandelela akajauka na byuma byali nabyo. (Tandeni 1 Tesalonika 5:18.) Cakumwenako, nga tukandelela ku byuma bya seho bituli nabyo, co kutusinganyeka manene ha byuma bitutonda bije kutwesi nabyo. Kukandelela ku bipangi bituli na kupanga mu munga ya Yehova, kutukwasa twake manene mbunge ku bipangi bituli nabyo kutubakana kwaka manene mbunge ku kushaka kutambula bipangi byabiha. Mukemwo Bisoneka bikatushongangeya kukandelela kuli Yehova mu malombelo etu. Nga tupwa baka-kukandelela, co tukala mu “kwoloka kwa Njambi kuje kunatubakana kuzibisisa kwoshe.”—Filp 4:6, 7.
5. BaIsalele bapandele kukandelela ku byuma muka? (Taleni na cikupulo.)
5 Tucisimutwiyeni byalingiwile kuli baIsalele. Ha bisimbu byabingi bayayabalele kuli Yehova mwafwa bakele na kutonda byakulya bije bibakele na kulikuwa mu Ijipiti. (Kula 11:4-6) Mwa busunga, buyoye mu mambo bwakaluwile. Bika byesi kubakwasele bajauke na byuma bibakele nabyo? Bapandele kusinganyekesesa na kukandelela ku byuma byoshe byabalingilile Yehova. BaIsalele mubakele na kubayandesa mu Ijipiti, Yehova wanene tushitiko twakupwa 10 baka-Ijipiti baje bakele na kubayandesa. BaIsalele mubatundile mu Ijipiti, Yehova wabakwasele bambate siuva na goudi na bizalo bya baka-Ijipiti. (Ekizo 12:35, 36) Maswalale ba Falo mubashekele baIsalele, Yehova wapangele Kalunga-ndonga wa Kubenga hakati mangana baIsalele betemo na kutewela musambwa lya kalunga-ndonga. Co lalo mubakele mu mambo Yehova wakele na kubashuka na manna ha litangwa na litangwa. Byuma muka byalingisile baIsalele bayayabale ha byakulya? Nameme Yehova wakele na kubana byakulya, baIsalele bayayabalele mwafwa kubakandelelele ku byuma byabanene.
Mwafwa bika baIsalele bashangumukile kujeneka kujauka na byuma bibakele nabyo? (Taleni paragirafu 5)
6. Bika byasa kutukwasa tupwe baka-kukandelela?
6 Bika byasa kumikwasa mupwe baka-kukandelela? Cakulibanga, singanyekeseseni ha byuma bimuli na kulikuwa ha litangwa na litangwa. Mwasa kusoneka byuma bya kupwamo bimunakandelela. (Binye 3:22, 23) Camucibali, mweseni ngweni mwakandelela. Kandeleleni ku byuma bibali na kumilingila bakweni. Co lalo kandeleleni Yehova simbu yoshe. (Samu 75:1) Camucitatu, likuteni busamba na baje bapwa baka-kukandelela. Nga babusamba beni bapwa baka-kujeneka kukandelela nambe baka-kuyayabala, co neni mwasa kupwa ngwe bakebo. Oloni nga babusamba beni bapwa baka-kukandelela, co lalo bakamono byuma mu ngila yaibwa, co neni mupwa baka-kukandelela. (Kwitu 1:26-28; 2 Timo 3:1, 2, 5) Nga twaka mbunge ku kumwesa kukandelela, co tujauka na byuma bituli nabyo.
7. Bika byakwasele Aci mangana ajauke na byuma byakele nabyo?
7 Tucisimutwiyeni ha byuma byalingiwile kuli Aci uje wakala ku Indonesia. Wendekele ngwendi: “Ha simbu ya mushongo wa COVID-19 njashangumukile kwesekesa buyoye bwange ku buyoye bwa bakwetu baka-Kristu. Ngeci njecelele kujauka na byuma binjakele nabyo.” (Gala 6:4) Bika byamukwasele atengulule bisinganyeka byendi? Ndokazi Aci wendekele ngwendi: “Njashangumukile kusinganyekesesa ha bibezikiso byakele na kunjana Yehova ha litangwa na litangwa na kusinganyekesesa ha byuma byabibwa binjakele nabyo mwafwa ya kukala mu munga ya Yehova. Kutundaho, njakandelelele kuli Yehova mwafwa ya byuma byoshe byanjilingilile. Kulinga ngoco kwanjikwasele njijauke na byuma binjakele nabyo. Nga kuli na kumikaluwila kujauka na byuma bimuli nabyo, co mwasa kulinga byuma byalingile Aci mangana mupwe baka-kukandelela.
PWENI BA KULIKEHESA NA KWAKA MBUNGE KU BYUMA BIMULI NABYO
8. Bika byalingiwile kuli Baluki?
8 Baluki muka-kusoneka wa Jelemiya, simbu imo kajaukile na byuma byakele nabyo. Baluki wakele na cipangi cakama manene ca kukwasa Jelemiya kuleka baIsalele byuma bilingiwa kuli bakebo mwafwa ya kujeneka kwononoka Yehova. Oloni kutubakana kulinga byuma byatondele Yehova ngwendi alinge, Baluki washangumukile kusinganyeka manene ha byuma byatondele ikeye. Yehova walekele Baluki kwitila muli kapolofweto Jelemiya ngwendi: “Yobe uli na kushakezeka byuma byakama. Ecela kushakezeka byuma bya cifwoco.” (Jele 45:3-5) Mu ngila ikwabo kwapwile lika ngwe Yehova ali na kwendeka ngwendi: “Jauka na byuma biuli nabyo.” Baluki wakabangeyeye eci cinangulo, co watwaleleleleho kupwa ka busamba ka Yehova.
9. Mukanda wa 1 Korinte 4:6, 7, utukwasa bati tumone bipangi bitutambula mu munga ya Yehova mu ngila inapande? (Taleni na bikupulo.)
9 Bisimbu bimo, muka-Kristu nasa kuliziba ngwendi napande kukala na cipangi cimo mu munga ya Yehova. Hamo nasa kuliziba ngoco mwafwa azibuka bipangi byabingi, wapwa muka-kupanga na nzili, co lalo napangela Yehova ha myaka yaingi. Nameme ngoco, bakwabo banasa kutambula cipangi cije canatondele ikeye. Ngeci bika byasa kumukwasa ajeneke kulubala? Nasa kusinganyekesesa ha majwi asonekele kapositolo Paulu aje ali ku mukanda wa 1 Korinte 4:6, 7. (Tandeni.) Bipangi byoshe bitukatambula mu munga ya Yehova na cashu cituli naco, byatunda kuli Yehova. Yehova kesi kutwana ebi byuma mwafwa twapwa ba kulitila, embwe. Oloni akatwanabyo mwafwa watuzema, co lalo wakala na ngozi.—Loma 12:3, 6; Efeso 2:8, 9.
Yehova ikeye natwana bwana bwoshe butuli nabwo mwafwa ya ngozi yendi (Taleni paragirafu 9)b
10. Twasa kupwa bati ba kulikehesa?
10 Nga tusinganyekesesa ha mwanja wa Yesu na kumutembwinina, co tulilongesa kupwa ba kulikehesa. Yesu wajwelesele mendi a tupositolo bendi nameme wazibukile ngwendi wapwile Muna Njambi, co lalo wakele na nzili kubatubakana. Kapositolo Iwano wasonekele ngwendi: “Yesu wazibukile ngwendi [1] Ishe naka byuma byoshe mu maboko endi, co [2] watundile kuli Njambi, co lalo [3] wakele na kuya kuli Njambi, . . . washangumukile kujwelesa bandongesi bendi ku mendi.” (Iwano 13:3-5) Yesu wasele kuliziba ngwendi bandongesi bendi bakebo bapandele kumujwelesa ku mendi. Nameme Yesu wapwile Muna Njambi, kalizibile ngwendi napande kukala na njibo yaibwa, kukala na bimbongo byabingi nambe kuyoya buyoye bwabubwa manene. (Luka 9:58) Yesu wapwile wa kulikehesa, co wajaukile na byuma byakele nabyo. Ngeci natwakela mwanja waubwa uje utunapande kukabangeya.—Iwano 13:15.
11. Kulikehesa kwakwasele bati Dennis ajauke na byuma byakele nabyo?
11 Ndolome Dennis uje wakala ku Netherlands akeseka mwoshe mwasela kupwa wa kulikehesa ngwe mwa Yesu nameme kwapwa kwakukalu kulinga ngoco. Wendekele ngwendi: “Bisimbu bimo munjikamono bakwetu batambula bipangi binjinatondele, njikalizibi kubabala ku mbunge na kusinganyeka ngwange yange njinapandele kutambula bije bipangi. Munjikashangumuka kuliziba ngoco, njikatanda cilongesa cimo cendeka bya kupwa wa kulikehesa. Ha JW Library® apu, njinalingi tagi bisoneka bimo bije byendeka ha kulikehesa mangana njase kubiwana bwasi na kubitanda. Njinalingi daunilodi biñanda bimo bije byendeka ha kulikehesa mangana njibitolilile kushwa kumo.a Njinalilongesa ngwange bipangi byoshe bitukapanga, tukabipanga mangana twane Yehova bumpau keti yetu babenya. Yehova ikeye akatwana bipangi na kutukwasa tubipange mwamubwa.” Nga mushangumuka kuliziba kubabala ku mbunge mwafwa ya kujeneka kukala na cipangi cimo mu munga ya Yehova, co lingeniko byuma bimo bije bimikwasa mupwe ba kulikehesa. Kulinga ngoco, kumikwasa mukanyamese busamba bweni na Yehova na kujauka na byuma bimuli nabyo.—Jems 4:6, 8.
SINGANYEKESESENI HA LILABELELO LYENI
12. Bika byanatukulahesa Yehova bije bitukwasa tujauke na byuma bituli nabyo? (Isaya 65:21-25)
12 Tujauka na byuma bituli nabyo nga tusinganyekesesa ha byuma byabibwa byanatukulahesa Yehova kulutwe. Mukanda wa Isaya umwesa ngwawo Yehova azibuka ngwendi tukaliwana na bukalu bwabwingi. Oloni natukulahesa lalo ngwendi akatundisa bukalu bwoshe butuli na kuliwana nabwo. (Tandeni Isaya 65:21-25.) Mu kaye kakaha, tukakala na binjibo byabibwa manene. Tukakala na bipangi byabibwa na byakulya byabibwa bije bikanyamesa mibila. Kutukalishoshomwena lalo ngwetu byuma byabibi byasa kulingiwa kuli yetu nambe ku bana betu. (Isaya 32:17, 18; Ezeki 34:25) Twasa kukulahela ngwetu byuma byoshe byanatukulahesa Yehova bikalishulisilila.
13. Bukalu muka butuli na kuliwana nabwo, co kusinganyekesesa ha lilabelelo lyetu kutukwasa bati?
13 Ino ikeyo simbu itunapande kwaka manene mbunge ku lilabelelo lyetu. Mwafwa bika? Mwafwa tuli na kuyoya mu “matangwa a mamaneselelo,” co tuli na kuliwana na ‘byuma byabikalu.’ (2 Timo 3:1) Yehova akatukwasa tukolese mwakatwana binangulo na nzili na bukwasi bututonda ha litangwa na litangwa. (Samu 145:14) Co lalo lilabelelo lyetu lyasa kutukwasa, maneneni nga tunaliwana na bukalu. Hamo kuli na kumikaluwila kuwanena naanga yeni byuma bya ku mubila. Kuma oku kulumbununa ngwabo buyoye butwalelelaho kumikaluwila ndi? Embwe. Yehova nakulahesa ngwendi amyana byuma byoshe bimutonda ha simbu ino na kulutwe mu Paradaisi. (Samu 9:18; 72:12-14) Hamo mukazibi kubabala ha litangwa na litangwa, kwombwa nambe kubabala mushongo wakama. Kuma mutwalelelaho kuliwana na byuma bya cifweci ndi? Embwe. Kubinja na kutsa kubikakalako mu kaye kakaha. (Kujo 21:3, 4) Eli lilabelelo litukwasa tujeneke kulubala mwafwa ya byuma bili na kulingiwa kuli yetu. Twasa kujauka na byuma bituli nabyo nameme bali na kutulinga mwamubi, nga twatsisa munu itwazema, nga tuli na kubinja nambe nga tuli na kuliwana na byeseko byeka. Mwafwa bika? Mwafwa tuzibuka ngwetu nameme tuli na kuliwana na bukalu ha simbu ino, “kayando katuli na kuliwana nako kanapu ka simbu yaindondo lika,” co mu kaye kakaha kutukayanda lalo.—2 Kori 4:17, 18.
14. Twasa kukanyamesa bati lilabelelo lyetu?
14 Lilabelelo litukwasa tujauke na byuma bituli nabyo. Co twasa kulikanyamesa bati? Ngecilika mwa munu uje napande kuzala magilasi mangana ase kumona mwamubwa byuma bili kulako, netu tunapande kulingako bimo mangana tukanyamese lilabelelo lyetu na kumona mwamubwa byuma byanatukulahesa Njambi mu Paradaisi. Cakumwenako, nga tuli na kulishoshomwena mwafwa kuli na kutukaluwila kuwana bimbongo, co tunapande kusinganyekesesa mubukafwila buyoye bwetu kulutwe omwo bimbongo na buhutu kubikakalako. Nga muli na kuliziba kubihya ku mbunge mwafwa kumwatambwile cipangi cimo mu munga ya Yehova ha simbu ino, co singanyekeseseni mubukafwila buyoye mumukapwa ba kulumbunuka na kulikuwa kupangela Yehova ha myaka yayingi. (1 Timo 6:19) Hakulibanga, kunasa kutukaluwila kwaka mbunge ku byuma bitukalikuwa kulutwe kutubakana kwaka manene mbunge ku bukalu butuli na kuliwana nabwo ha simbu ino. Oloni nga tusinganyekesesa manene ha byuma byabibwa byanatukulahesa Njambi kulutwe, co kutupwila kwakwasi kwaka manene mbunge ku lilabelelo lyetu kutubakana kwaka mbunge ku bukalu butuli na kuliwana nabwo.
15. Bika bimulilongesa ku byuma byendekele ndokazi Christa?
15 Tucisimutwiyeni lilabelelo mulyakwaselelemo ndokazi Christa, munakazi wa Dennis uje itunabanga kusimutwiya. Wendekele ngwendi: “Njili na kubinja mushongo uje ukanjizeyesa manene. Kunjasa kwenda, ngeci njikapangesa citwamo ca kusindumuna. Co simbu yoshe njikakala lika ha mwela. Co lalo njikazibi kubabala simbu yoshe. Ndotolo uje akanjisaka nanjilekele ngwendi kunjikanguka. Oloni njalyendekesele mu mbunge yange ngwange, ‘Mwali na kumwena byuma bya kulutwe kunaliseze nomu munjili na kubimwena.’ Njikaka manene mbunge ku lilabelelo lyange, co oku kukanjikwasa njikale mu kwoloka kwa mu bisinganyeka. Nameme ha simbu ino njili na kuliwana na bukalu bwabwingi, mu kaye kakaha njikalikuwa buyoye bwabubwa.”
“BAJE BAMUZIBILA LYOBA, NACIMO CIBAKAJENEKA CAHI”
16. Mwafwa bika Mwene Devidi wasonekele ngwendi baje bazibila Yehova lyoba “nacimo cibakajeneka cahi”?
16 Twasa kuliwana na bukalu nameme twajauka na byuma bituli nabyo. Cakumwenako, Mwene Devidi watsisile bana bendi batatu. Co bamo bamubangeyeye biñanda bya makuli na kumwenda bungungu, co lalo Mwene Saulu watondele kumutsiya. Nameme ngoco, ha simbu yakele na kuliwana nobu bukalu, wendekele kutalesa kuli Yehova ngwendi: “Baje bamuzibila lyoba, nacimo cibakajeneka cahi.” (Samu 34:9, 10) Bika byamulingisile endeke ngoco? Mwafwa wazibukile ngwendi nameme Yehova kesi kunyungilila bangamba bendi ku bukalu bwoshe bubanasa kuliwana nabwo, atwalelelaho kubana byuma bya seho bibatonda. (Samu 145:16) Ngecilika mwa Devidi, twasa kukulahela ngwetu Yehova atukwasa mu bukalu bwoshe butuli na kuliwana nabwo.
17. Mwafwa bika mutonda kujauka na byuma bimuli nabyo?
17 Yehova atonda ngwendi mujauke na byuma bimuli nabyo. (Samu 131:1, 2) Ngeci twaleleleniho kulinga mwoshe mumwasela kujauka na byuma bimuli nabyo. Nga mulifwita kupwa baka-kukandelela na kwaka mbunge ku byuma bimuli nabyo na kupwa ba kulikehesa na kwaka mbunge ku bikulaheso bya Njambi, co mwasa kwendeka ngweni: “Eyo, njinajauka.”—Samu 16:5, 6.
MWASO 118 ‘Tukwase Tukale na Likulahelo Lyakama’
a Cakumwenako, kengeni progiramu ya Kulemesa kwa Mutondo ya mutwe wa Jehovah Cares for the Humble and Pride Is Before a Crash ha jw.org.
b KULUMBUNUNA BIKUPULO: Ndolome ali na kupanga cipangi ca kubwahesa mutungo wa kulemesela, ndokazi uje nalilongesa ndaka ya tubebebe bali na kumwihula bihula ha ciwano ca citingitingi, co ndolome ali na kwendeka ñanda ya Mbimbiliya ya mbunga.