Lilongetheni Kuli Vangamba va Yehova va Kulongwa

1, 2. Ndaviti wamwethele vati kulongwa kuli Njambi omwo Avishai washakele kuthsiya Saulu? (Kengeni chikupulo ha liputa 24.)

SAULU na vanu vendi 3,000 vakele na kutonda Ndaviti mangana vamuthsiye. Oloni vuthsiki vumo, Ndaviti na vanu vendi vawanene kwakele Saulu na mashwalale vendi. Saulu na mashwalale vendi voshe valalele, ngechi Ndaviti na Avishai valivembele mukati ka mashwalale, cho vawanene halalele Saulu. Avishai wayevetelele Ndaviti ngwendi: “Ololo njitave ngechi njimutive lumo lika likunga lyendi limupulyathane na athi, kunjikamutivi luvali lalo embwe.” Oloni Ndaviti wamuvindikile. Ndaviti walekele Avishai ngwendi: “Kethi umuvulumune. Shukulu Kalunga akahitha woshe uje avulumuna uje yanavwavetha.” Wendekele lalo ngwendi: “Shukulu Kalunga anjivindike ngechi kethi njetheke kuvulumuna ou yanapwitha mwene.”—1 Samwele 26:8-12.

² Ndaviti wathzivukile vyapandele kulinga mangana apwe wa kulongwa kuli Yehova. Wathzivukile ngwendi wapandele kuthingimika Saulu, cho kayongwele kumuvulumuna. Mwafwa vika? Mwafwa Njambi ikeye wangwile Saulu kupwa mwene wa Isalele. Na matangwa ano, Yehova ashaka ngwendi vangamba vendi vapwe va kulongwa kuli ikeye na kuthingimika vaje vanana ndthzili ya kuyula.—Tandeni Mika 6:8.

3. Avishai wamwethele vati kulongwa kuli Ndaviti?

³ Avishai wathingimikile Ndaviti mwafwa wathzivukile ngwendi Yehova wamwangwile kupwa mwene. Oloni Ndaviti mwashangumukile kuyula, walingile vuvi vwakama. Walilalele na Mbateshemba, munakathzi wa Uliya, cho washikile Yowave ngwendi Uliya vamuthsiye mu ndthzita. (2 Samwele 11:2-4, 14, 15; 1 Mithzimbu 2:16) Hamo Avishai wathzivile vyalingile Ndaviti mwafwa Yowave wapwile ndolome yendi. Oloni Avishai watwaleleleho kuthingimika Ndaviti. Avishai lalo wapwile ntwama ya mashwalale, ngechi ngwe walipwithile mwene, oloni kalingilemo. Avishai watwaleleleho kupangela Ndaviti na kumunyungilila ku vitothzi vendi.—2 Samwele 10:10; 20:6; 21:15-17.

4. (a) Ndaviti wamwethele vati kulongwa kuli Njambi? (b) Vyakumwenako muka vikwavo vituthimutwiya?

⁴ Ndaviti wamwethele kulongwa kuli Yehova mu kuyoya kwendi kwoshe. Omwo wapwile mwanike, Ndaviti kuthsiya Ngolyata uje washawile Yehova na vaIsalele. (1 Samwele 17:23, 26, 48-51) Ndaviti mwalingile vuvi vwakama omwo wapwile mwene, Natane, kapolofweto ka Yehova waile na kumunangula. Ndaviti walitavelele mulonga wendi, cho watengulukile. (2 Samwele 12:1-5, 13) Omwo Ndaviti wakuluvalele, wanene vufuko vwendi mu kukwatha ku kutunga tembele ya Yehova. (1 Mithzimbu 29:1-5) Evi vyoshe vimwetha ngwavo Ndaviti kalikelele kulongwa kuli Njambi, nameme walingile vuvi vwakama mu kuyoya kwendi. (Myatho 51:4, 10; 86:2) Muno mu chilongetha, tuthimutwiya hali Ndaviti na vakwavo vaje vayoyele mu thimbu yakeleko, cho tulilongetha mutwatha kupwa va kulongwa kuli Yehova kutuvakana kulongwa ku munu weka. Tuthimutwiya lalo vifwa vimo vije vitukwatha tupwe va kulongwa.

MUPWA VA KULONGWA KULI YEHOVA NDI?

5. Kuthevuka kwa Avishai kutulongetha vika?

⁵ Omwo Avishai washakele kuthsiya Saulu, wathinganyekele ngwendi athzivitha Ndaviti kuvwaha. Oloni Ndaviti wavindikile Avishai mwafwa wathzivukile ngwendi mulonga kuvulumuna munu “yanavwavetha” Yehova. (1 Samwele 26:8-11) Eyi ñanda ili na chilongetha chakama. Omwo twangula munu itunapande kumwetha kulongwa, tuthinganyekeni vinangulo vya Mbimbiliya vije vitukwatha.

6. Nameme chapwa chithemwa kulongwa ku vavuthamba nambe vavushoko, oloni mwafwa vika tunapande kunyanyama?

⁶ Chapwa chithemwa kulongwa ku munu itwathzema wa kufwa ngwe kavuthamba nambe kavushoko. Oloni mbunge yetu yatha kutungumuna mwafwa kutwalumbunukile. (Njelemiya 17:9) Nga munu itwathzema atunda mu chikungulukilo mwafwa ya kulinga vuvi, twanukeni ngwetu kulongwa kuli Yehova kukekwo kwakama kutuvaka ku munu woshe woshe.—Tandeni Mateo 22:37.

7. Ndokathzi umo wamwethele vati kulongwa kuli Njambi?

⁷ Mwatha kumwetha ngweni mwalongwa kuli Yehova nga kavushoko keni vanamutunditha chikungulukilo. Chakumweneko, vaina ya Anne vavatundithile mu chikungulukilo, cho litangwa limo vatuminine Anne foni na kumuleka ngwavo vashaka kwija na kumuthikametha.^[1] (Kengeni viñanda vya kushongo.) Vaina ya Anne vendekele ngwavo vathzivile vuli mwafwa vavushoko vwavo vavyanene kuthimutwiya navo. Anne wathzeyele, cho washikile vaina ngwendi avakumbulula mu mukanda. Thimbu kanda athoneke mukanda, Anne wathinganyekele vinangulo vimo vya mu Mbimbiliya. (1 Kolinte 5:11; 2 Yowano 9-11) Walekele vaina mu mukanda ngwendi vakevo vavenya vathethzele na nanga yavo omwo valingile vuvi na kuvyana kutenguluka. Anne walekele vaina ngwendi nga vashaka vuli vuhwe, cho vanapande kwiluka kuli Yehova.—Yakomba 4:8.

8. Vifwa muka vitukwatha kulongwa kuli Njambi?

⁸ Vangamba va Njambi va kulongwa va mu thimbu ya Ndaviti vapwile lalo va kulikehetha na ngothzi na kuthimpa. Tumoneni muvyatha kutukwathelamo evi vifwa kupwa va kulongwa kuli Yehova.

TUNAPANDE KULIKEHETHA

9. Mwafwa vika Avinele washakele kuthsiya Ndaviti?

⁹ Yonatana muna Saulu na Avinele ntwama wa mashwalale vaIsalele, vamwene Ndaviti omwo watwalele mutwe wa Ngolyata kuli Mwene Saulu. Yonatana walikutile vuthamba na Ndaviti, cho wamwethele kulongwa kuli ikeye. (1 Samwele 17:57–18:3) Oloni Avinele kalikutile vuthamba na Ndaviti. Ikeye wakwathele Saulu mwashakele kuthsiya Ndaviti. (1 Samwele 26:1-5; Myatho 54:3) Yonatana na Avinele vathzivukile ngwavo Njambi wangwile Ndaviti kupwa shwana wa mwene Saulu. Omwo Saulu mwathsile, Avinele kakundwiyiye Ndaviti. Ikeye washakele kwaka Ishemboshete ha litanda. Kutwala muje, Avinele washakele ngwendi ikeye apwe mwene. Mpamo mukemwo walilalele na munakathzi umo wa Mwene Saulu. (2 Samwele 3:6-11) Mwafwa vika Avinele na Yonatana vakele na viyongola vya kulithevuka hali Ndaviti? Mwafwa Yonatana wapwile wa kulongwa kuli Yehova, cho lalo wapwile wa kulikehetha. Oloni Avinele kapwile ngocho.

10. Mwafwa vika Avisalome kapwile wa kulongwa kuli Njambi?

¹⁰ Avisalome muna Mwene Ndaviti, nendi kapwile wa kulongwa kuli Njambi mwafwa kalikehethele. Washakele kupwa mwene, mukemwo wambatele “litemba na tuvalu, na vanalume makumi atanu va kumutwamenena.” (2 Samwele 15:1) Wongumwine lalo vaIsalele vavangi vononoke kuli ikeye. Avisalome wathzivukile ngwendi Yehova ikeye wangwile ishe Ndaviti kupwa mwene wa Isalele, oloni washakele kumuthsiya.—2 Samwele 15:13, 14; 17:1-4.

11. Vika vitulilongetha kuli Avinele na Avisalome na Mbaluke?

¹¹ Munu katha kupwa wa kulongwa kuli Njambi nga ashaka manene ndthzili ya kuyula na kwonwa kulikehetha. Twathzema Yehova, cho kutushaka kupwa vavavi ngwe Avinele na Avisalome. Oloni tunapande kunyanyama kutewa tushaka manene vimbongo nambe chipangi chije chitulingitha tulyalethe. Oku kuthsiya vuthamba vwetu na Yehova. Thimbu imo, Mbaluke, muka-kuthoneka wa Njelemiya, washakele vyuma vije kakele navyo, cho kapwile wa kuvwahelela mu kupangela Njambi. Ngechi Yehova wendekele kuli Mbaluke ngwendi: “Njili na kuthiula vije vinjatungile, na kutukula vije vinjatombekele. Cho njikalinga evi hano hathi hoshe. Kuma uli na kushakethzeka vyuma vyakama ndi? Kethi ulingemo embwe.” (Njelemiya 45:4, 5) Mbaluke watolililile kunangula kwa Yehova. Netu tunapande kumutolilila mwafwa ololo anyongetha kano kaye kakavi.

12. Lumbununeni omwo kutwatha kulongwa kuli Njambi nga kutulikehetha

¹² Daniel, ndolome wa ku Mexico, nendi wangwile owo yapandele kwononoka. Washakele kwambata mumbanda uje kalemethele Yehova. Daniel ngwendi: “Njatwaleleleho kumutumina majwi na hanima ya kushangumuka kulinga vupainiya.” Oloni wanangukile ngwendi vyuma vyalingile kuvyavwahele. Kamwethele kulongwa kuli Yehova, cho napandele kulikehetha. Ngechi walekele mukulunu umo mu chikungulukilo vyowo mumbanda. Daniel ngwendi: “Ou mukulunu wanjikwathele njimone ngwange kupwa nji wa kulongwa kuli Njambi njinapande kulikela kumutumina majwi. Njavangele kulomba kuli Yehova oku njilila, cho njalikelele. Cho njashangumukile kulikuwa chipangi cha kwambulula.” Daniel wambata munakathzi uje wathzema Yehova, cho wapwa ntwama wa kuthzenguluka.

KULONGWA KULI NJAMBI KUTUKWATHA TUPWE VA KUTHIMPA

13. Natane wamwethele vati kulongwa kuli Yehova na kuli Ndaviti omwo Ndaviti walingile vuvi?

¹³ Nga tulongwa kuli Yehova, cho twatha kulongwa kuli vakwetu na kuvakwatha. Kapolofweto Natane wamwethele kulongwa kuli Yehova na kuli Ndaviti. Ndaviti mwambatele munakathzi wambala na kuthsiya munalume wendi, Yehova watumine Natane akamwendekele. Natane wapwile wa kuthimpa, cho wononokele kuli Yehova. Natane walingile vyuma mu kunyanyama, cho wendekele kuli Ndaviti mu ngila yaivwa. Washakele kukwatha Ndaviti amone vuvi vwalingile. Natane watelelele Ndaviti chithimo cha munalume wa kufuka uje wevile manga umo lika ya kahutu. Ndaviti mwathzivile ngocho, waluvalele ha chuma chalingile owo munalume wa kufuka. Natane wendekele ngwendi: “Uje munalume wa kufwa ngachije ni, napu yove vene.” Ndaviti wanangukile ngwendi naviyithila Yehova.—2 Samwele12:1-7, 13.

14. Kukala na ngothzi kumikwatha vati mupwe va kulongwa kuli Yehova na kuli vakweni?

¹⁴ Neni munapande tahi kulongwa kuli Yehova, athina mulongwa kuli vakweni ha kuvamwetha ngothzi. Chakumwenako, munatha kukala na vukaleho vumwetha ngwavo ndolome umo nalingi vuvi vwakama. Hamo mushaka kulongwa kuli ikeye, maneneneni nga wapwa kavuthamba, nambe kavushoko keni. Oloni muthzivuka lalo ngweni munapande kulongwa kuli Yehova. Ngechi pweni va kulongwa kuli Yehova, oloni muthzivileni ngothzi ngwe mwalingile Natane. Mulekeni ngweni napande kukalyambulula ku vakulunu vwathivwathi mangana vamukwathe. Nga avyana, cho munapande kukamwambulula yeni. Nga mulingamo, cho mupwa va kulongwa kuli Yehova. Mumwetha lalo ngweni munamuthzivila ngothzi, mwafwa vakulunu vamukwatha alikute vuthamba na Yehova lalo. Vamunangula mu ngila yaivwa manene.—Tandeni VaLevi 5:1; Ngalatiya 6:1.

TUNAPANDE KUTHIMPA ATHINA TULONGWA KULI NJAMBI

15, 16. Mwafwa vika Hushai wapandele kuthimpa mangana athe kulongwa kuli Njambi?

¹⁵ Hushai nendi wapwile kavuthamba ka Ndaviti wa kulongwa. Vanu muvashakele kushwanetha Avisalome, Hushai wapandele kuthimpa mangana amwethe kulongwa kuli Ndaviti na kuli Yehova. Wathzivukile ngwendi Avisalome naija ku Yelusalema na mashwalale vendi, cho Ndaviti natewe. (2 Samwele 15:13; 16:15) Hushai walingile vati? Wathethzele Ndaviti na kulikwatathana na Avisalome ndi? Embwe. Nameme Ndaviti wapwile kakulukathzi, cho vanu vavangi vashakele kuthsiya, oloni Hushai wamwethele kulongwa kuli ikeye mwafwa Yehova wangwile Ndaviti kupwa mwene. Ngechi, Hushai waile ku Munkinda wa Olive na kushesha Ndaviti.—2 Samwele 15:30, 32.

¹⁶ Ndaviti walekele Hushai eluke ku Yelusalema na kukalikwitha kupwa kavuthamba ka Avisalome mangana Avisalome athe kutolilila ku kunangula kwa Hushai kethi kwa Ahitofele. Hushai waile nameme wakele mwonyo wendi mu vushonde, washakele kwononoka kuli Ndaviti na kulongwa kuli Yehova. Ndaviti walombele kuli Yehova mangana amukwathe. Cho chalingiwile ngocho vene. Avisalome watolilile kuli Hushai kethi kuli Ahitofele.—2 Samwele 15:31; 17:14.

17. Mwafwa vika tunapande kuthimpa mangana tupwe va kulongwa?

¹⁷ Kuthimpa kutukwatha tupwe va kulongwa kuli Yehova kethi kuli vavushoko, nambe vakwetu vaka-vipangi, nambe ku fulumende. Chakumwenako, kushwa ku vwanike vwendi, Taro wa ku Japan wakele na kulinga vyuma vije vyathzivithile vithemi vendi kuvwaha. Wononokele kuli vithemi vendi mwafwa wavathzemene. Oloni omwo washangumukile kulilongetha na Vakaleho va Yehova, vithemi vendi vashakele kumuvindika. Echi chamuthzeyethele, cho chamukaluwilile kuvaleka ngwendi atwalelela kuya ku viwano. Taro wendekele ngwendi: “Valuvalele manene, cho vanjivindikile kulyata hembo lyavo ha myaka yaingi. Njalombele mangana njithimpe na kutwalelela kuya ku viwano. Oloni ha thimbu ino, vyuma vinatenguluka, njikaiko na kuvamona.”—Tandeni Vithimo 29:25.

18. Echi chilongetha chinamikwatha vati?

¹⁸ Tuvavoshe tupweni va kulongwa kuli Yehova ngwe Ndaviti na Yonatana na Natane na Hushai. Kutushaka kutembwinina Avinele na Avisalome vaje kuvapwile va kulongwa. Ha kupwa va kujeneka kulumbunuka, tukathevuka. Oloni tumwetheni ngwetu kulongwa kuli Yehova chikecho chuma chakama mu kuyoya kwetu.