Bimbongo Byabingi Binabihila ku Nzita—Bimbongo bya Kupwa Hali Binabihilako?

Bimbongo byabingi manene binabihila ku nzita.

• “Mwaka wali bifulumende bya mu kaye koshe binapangesele bimbongo bya kupwa $2.2 trillion. Lwakulibanga bifulumende kupangesa bimbongo bya kupwa aha.”—Muzimbu wa Baka-Washington, wa lya February 13, 2024.

Byabingi binabihilako keti bimbongo lika. Tucisimutwiyeni ha cakumwenako ca nzita ili mu Ukraine.

• Maswalale. Banesekesako ngwabo, ha myaka ibali inahu maswalale bakweta ku 500,000 banatsi nambe kubulumuka.

• Banu baje keti maswalale. Baka-United Nations ngwabo banu ba kutubakana 28,000 banatsi nambe kubulumuka. Mukulunu wa baka-UN ngwendi: “Kutwasa kuzibuka bwingi bwa banu mpundu babanatsii omu mu nzita.”a

Banu bali na kuyanda manene mwafwa ya nzita na bimpindangano.

• 114 million. Ikeyo totala ya banu banatewe ha binjibo byabo mwafwa ya nzita na lwozi mutwakwetele mu September 2023.

• 783 million. Ikeyo totala ya banu bali mu njala. “Bimpindangano bikebyo bili na kunenesa njala, mwafwa bwingi bwa banu bali mu njala bali ku mitambela kuje kuli nzita nambe bimpindangano.”—Baka-kutala bya Byakulya mu Kaye.

Kuma tangwa binzita bikahwa ndi? Kuma twasa kubandamena ngwetu kukakala kwoloka ndi? Kuma tangwa banu boshe bakayoya mwamubwa na kulikuwa byuma byabibwa bya hano ha lifuti-libu ndi? Bika biyendeka Mbimbiliya?

Simbu ya nzita

Mbimbiliya yapolofwetele cimweja bya binzita bili mu kaye ha kwendeka mu cifwisa bya muka-kulonda ha kabalu.

• “Kwasholokele kabalu mukwabo wa kubenga ngwe tuhya, co uje walondeleho bamutabesele kutundisa kwoloka mu kaye, mangana banu balitsiyange, co lalo bamwanene moko ya mukwale yakama.”—Kujombolola 6:4.

Uje nalondo ha kabalu mu cifwisa bali na kumukabangeya kuli bakwabo babali baje bemanena njala yakama na kutsa mwafwa ya mishongo na bukalu bweka. (Kujombolola 6:5-8) Nga mushaka kuzibuka byabingi hali obu bupolofweto bwa mu Mbimbiliya na byuma bitulingisa tukulahele ngwetu cili bene buli na kulishulisilila muno mu simbu yetu, tandeni ñanda ya “Baka-Kulonda Tubalu Bawana Bemanena Bika?”

Tukakala mu kwoloka kulutwe

Oloni banu kubapangesa bufuko bwa muno mu kaye mu kulwa nzita. Nameme ngoco, keti banu bakasa kulinga ngoco. Mbimbiliya ngwayo:

• Njambi “amanesa binzita ha lifuti-libu hoshe.”—Bisamu 46:9.

• Njambi akamanesa bukalu bwoshe bunaija mwafwa ya nzita. “Akasikumuna misozi yoshe ku mesho abo, co kutsa kucikakalako lalo nambe busiwa nambe kulila nambe kuziba kubabala. Byuma bya laja bineti.”—Kujombolola 21:4.

• Njambi akalingisa banu boshe bakale mu kwoloka. “Banu ba Njambi kubakalishoshomwena, co membo abo akakala mwamubwa na kwoloka.”—Isaya 32:18 MBB.

Kwesekesa na bupolofweto bwa mu Mbimbiliya, binzita na byuma bikwabo bili na kulingiwa bimwesa ngwabyo simbu ya kukala mu kwoloka ili muyehi.

Njambi akanena bati kwoloka kulutwe? Akalinga ngoco kwitila mu fulumende yendi ya mwilu nambe ngwetu Bumwene. (Mateu 6:10) Nga mushaka kuzibuka obu Bumwene nebi bibukamilingila, kengeni vidio yaihi ya Bumwene bwa Njambi Bwapwa Buka?