Biñanda bya Kupangesa mu Mukanda wa Biwano wa buyoye bwetu baka-Kilistu na Cipangi Cetu
OCTOBER 7-13
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | YAKOMBA 3-5
“Kaleni na Mana a Njambi”
(Yakomba 3:17) Oloni mana a kutunda mwilu ha kulibanga apwa a kujela, co apwa a kwoloka na [kuzibisisa na kwononoka bwasi], ashula na mema ku mbunge, co akasholola kuteja kwakubwa kwa bilinga byabibwa, co kuwakele na cizindo nameme na cibembulu.
cl 221-222 ¶9-10
Kuma “Mana a Kutunda Mwilu” Ali na Kumitwamenena Ndi?
9 “Ha kulibanga apwa a kujela.” Kupwa ba kujela kulumbununa kujeneka kupwa ba kujwala mukati na hanja. Mbimbiliya inamwesa ngwayo mana akala mu mbunge. Mana a kutunda mwilu kuwasa kukala mu mbunge ya kujwala ije ili na bisinganyeka byabibi na mashungu amabi na biyongola byabibi. (Vis 2:10; Mat 15:19, 20) Oloni nga mbunge yetu inajele, tweseka mutwasela mwoshe ha kupwa banu ba kujeneka kulumbunuka ‘kutunda ku byuma byabibi na kulinga byuma byabibwa.’ (Mya 37:27; Vis 3:7) Mukemwo kujela banacitumbula lwa kulibanga ha mukana wa bifwa bya mana. Nga tupwa ba kujwala ku sipilitu na mu bilinga, co kutwasa kumwesa bifwa bya mana a kutunda mwilu.
10 “Co apwa a kwoloka.” Nga tuli na mana a kutunda mwilu, co tukala mu kwoloka na bakwetu. Kwoloka kwapwa cifwa ca bushuka bwa sipilitu ya Njambi. (Nga 5:22) Kutushaka kutanganesa ‘kwoloka kuje kunatukutiiya hamo’ ha kupwa banu ba Yehova. (Efe 4:3) Co lalo nga kukwesi lizibasano mukati ketu, tulinga mutwasela mwoshe mangana tukale lalo mu kwoloka. Bika bikwapwila kwa seho kulinga ngoco? Mbimbiliya ngwayo: “Kaleni mu kwoloka. Co Njambi muka-cizemo na kwoloka akakala hamo neni.” (2 Ko 13:11) Ngeci, nga tukala mu kwoloka na bakwetu, co Njambi akala hamo netu. Mutulingila bakwetu kwasa kukanyamesa nambe kutsiya busamba bwetu na Yehova. Twasa kumwesa bati ngwetu twazema kukala mu kwoloka? Tucimoneni cakumwenako.
(Yakomba 3:17) Oloni mana a kutunda mwilu ha kulibanga apwa a kujela, co apwa a kwoloka na [kuzibisisa na kwononoka bwasi], ashula na mema ku mbunge, co akasholola kuteja kwakubwa kwa bilinga byabibwa, co kuwakele na cizindo nameme na cibembulu.
cl 223-224 ¶12
Kuma “Mana a Kutunda Mwilu” Ali na Kumitwamenena Ndi?
12 “Kuzibisisa.” Bika byalibungila mu kuzibisisa? Baka-kutondesesa ngwabo lijwi lya Cingiliki lili ku Yakomba 3:17 libananungulula ngwabo “kuzibisisa” lyalikalu kulinungulula. Bamo banalinungulula ngwabo “kuwa mbunge,” “kukwata mbunge” nambe “kwaka bakweni mu bisinganyeka.” Mu Mbimbiliya ya New World Translation ha majwi a kwinikila, banalilumbununa ngwabo “bubotsi.” Twasa kumwesa bati ngwetu mana a kutunda mwilu ali na kututwamenena?
cl 224-225 ¶14-15
Kuma “Mana a Kutunda Mwilu” Ali na Kumitwamenena Ndi?
14 “Kwononoka bwasi.” Lijwi lya Cingiliki libananungulula ngwabo “kwononoka bwasi” liwaniwa lumo lika mu Bisoneka bya Cingiliki bya Baka-Kilistu. Muka-kutondesesa umo ngwendi eli lijwi kakangi likalumbununa “kwononoka kwa maswalale.” Munu uje akononoka bwasi “wapwa wamwasi kutenguluka,” co lalo “akalyaka kwisi.” Munu uje wakala na mana a kutunda mwilu akononoka bwasi mashiko a mu Bisoneka. Kesi kulinga bimata nga banamumwesa bukaleho bwa busunga. Oloni akatengulula bwasi biyongola byendi bya kuhenga nga bamumwesa bukaleho bwa mu Bisoneka. Kuma bakweni mukemwo mubamizibukila ngoco ndi?
‘Ashula na Mema ku Mbunge, na Bushuka Bwabubwa’
15 ‘Ashula na Mema ku Mbunge, na Bushuka Bwabubwa.’ Mema ku mbunge apwa mutamba wa seho wa mana a kutunda mwilu. Twendeka ngoco mwafwa awa mana banawatumbula ngwabo “ashula na mema ku mbunge.” Nangukeni ngweni “mema ku mbunge” banawatumbwila hamo na ‘bushuka bwabubwa.’ Kulinga ngoco kunapande, mwafwa Mbimbiliya inamwesa ngwayo kukala na mema ku mbunge kukalingisa munu azibile bakwabo ngozi na kubalingilako bimo. Libulu limo lyalumbununa kukala na mema ku mbunge ngwalyo “kunapu kuliziba kubihya mwafwa ya bukalu bwanaliwana nabwo mukwetu na kushaka kumukwasa.” Ngeci, munu ali na mana a bunjambi, komininine mbunge nambe kujeneka kukala na ngozi, co kesi kuliziba lika kubihya. Oloni wakala na cizemo, co mwakamono byuma byabibi akalizibi kubihya na kulingako bimo. Twasa kumwesa bati ngwetu tunashulu na mema ku mbunge?
(Yakomba 3:17) Oloni mana a kutunda mwilu ha kulibanga apwa a kujela, co apwa a kwoloka na [kuzibisisa na kwononoka bwasi], ashula na mema ku mbunge, co akasholola kuteja kwakubwa kwa bilinga byabibwa, co kuwakele na cizindo nameme na cibembulu.
cl 226-227 ¶18-19
Kuma “Mana a Kutunda Mwilu” Ali na Kumitwamenena Ndi?
18 “Kuwakele na cizindo” nambe ngwetu kaangu. Munu ali na mana a Njambi kakele na kaangu. Nga mana a Njambi atutwamenena, co tutundisa kaangu koshe kali mu bimbunge byetu. (Yak 2:9) Kutwesi kulinga lika banu bamo mwamubwa mwafwa baile ku masikola, baka-kufuka nambe bali na bipangi mu cikungulukilo. Co lalo kutushaula batukakunguluka nabo baje kubalilongesele nambe baje kubesi na bufuko. Nga Yehova wabazema, co netu tunapande kubazema.
19 ‘Kuwakele na cibembulu.’ Lijwi lya Cingiliki libananungulula ngwabo “cibembulu” banasa kulipangesa kuli “muka-kweha bweho.” Kusañulu, Bangiliki na Baloma baje bakele na kweha mu bweho bumo, bakele na kuzala byuma bimo ku mesho nga beha bweho. Mukemwo lijwi lya Cingiliki libananungulula ngwabo “cibembulu” linatalesa ku munu uje ashweka cifwa cendi nambe uje alikwisa. Ngeci, kukala na mana a Njambi kukwapandele lika kutukwasa tulinge mwamubwa bakwetu. Oloni tunapande kubazema kutundilila kwisi ya mbunge yetu.
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
(Yakomba 4:5) Kesi muyongole ngweni bisoneka binendeka makuli omwo binendeka ngwabyo, “Munzinzime uje yanaka Njambi muli yetu washula na mashungu a muuka.”
w08 11/15 20 ¶6
Biñanda bya Kulitila bya mu Mukanda wa Yakomba na Petulu
4:5—Majwi a Yakomba atunda ha cisoneka muka? Majwi asonekele Yakomba kuwatundile ha vesi imo. Oloni hamo emanene ha mikanda ya kufwa ngwe wa Kushangumuka 6:5; 8:21; Visimo 21:10 nowu wa Ngalatiya 5:17.
(Yakomba 4:11, 12) Basamba bange, kesi mulizungise umo na mukwabo. Woshe uje afweya nambe asompa mukwabo muka-Yesu ali na kuzungisa lishiko na kulisompa. Nga usompa lishiko, co yobe lalo kuwapwile u munu muka-kwononoka lishiko, oloni unapu u muka-kulisompa. 12 Njambi ikeye lika muka-kwana lishiko na lyako. Ikeye lika muka-kwamena na muka-kunyongesa. Yobe iyajo ngeci usompe mukweni?
w97 11/15 20-21 ¶8
Likulahelo Likatulingisa Tulombele na Kukala na Mbunge ya Kubandamena
8 Kuzungisa nambe ngwetu kwendeka mwamubi mukwetu muka-Kilistu kunapu kulinga bubi. (Yak 4:11, 12) Nameme ngoco, bamo bakalwisi bakwabo baka-Kilistu hamo mwafwa ya kushaka kulipwisa baka-busunga nambe mwafwa ya kulyalesa na kumona bakwabo ngwabo keti ba seho. (Mya 50:20; Vis 3:29) Mu lijwi lya Cingiliki libananungulula ngwabo ‘kulizungisa’ mwalibungila cizindo, kubwezelela ku ñanda nambe kubangeya munu ñanda ya makuli. Co ebi byuma byasa kulingisa munu akule mwamubi ndolome yendi. Munu alinga ngacije napu bati muka-kwendeka mwamubi na ‘muka-kusompa lishiko lya Njambi’? Baka-kusoneka na Bafaliseo ‘balehwile mashiko a Njambi,’ co basompele mubashakelele. (Mak 7:1-13) Nga twana ndolome yetu mulonga oku Yehova kamwanene mulonga, co ‘tunasompo lishiko lya Njambi’ na kumwesa ngwe lishiko lya Njambi kulyasa kupanga. Co lalo nga tulwisa bandolome betu, co kutwesi na kushulisilila lishiko lya cizemo.—Lom 13:8-10.
Kutanda Mbimbiliya
(Yakomba 3:1-18) Basamba bange, kucapandele mubabangi mupwe mu balongesi. Omwo mwazibuka ngweni yetu balongesi bakatusompa manene na bukalu kutubakana beka. 2 Omwo yetu boshe bisimbu byabingi tukabiisa. Oloni nga munu kesi kubiisa mubyendeka byendi, co napu munu wa kujela, co asa lalo kulinyunga ikeye babenya. 3 Tukaka bikubo mu tunwa twa tubalu ngeci batwononoke, co tukabatwala kwoshe kuje kutushaka. 4 Nambe yongoleni ha mato akama a mu mema a kalunga, nameme apwa akama manene, oloni akongumuka na nzili yakama ya lihunzi, bakawajabwisa na cikasi cimo cacindondo ca kulipasha, co uje muka-kujabula awatengulula kwoshe kwashaka kuya. 5 Co na ndaka mukemwo muyafwa, nambe yapwa yaindondo, oloni yasa kulyalesa ha byuma byakama manene. Co yongoleni shwata yakama-kama oloni yasa kwenya na kamulangi ka tuhya kakandondo. 6 Co ndaka inapu ngwe tuhya. Inapu ngwe kaye ka bubi, kanaswana mu mibila yetu na kushandwela bubi mu kuyoya kwetu kwoshe. Ishwameka yoyesi yetu yoshe na tuhya tuje tutunda mu [Ngehena]. 7 Munu asa kwononwesa, co nononwesa laja bikashama babangi, tusitu na tuzila, nebi bya kulikoka na bisi. 8 Oloni naumo wahi asa kwononwesa ndaka. Ikeyo yapwa yaibi, kuitaba kuyononwesa, yashula na bushungu bwa kutsa. 9 Tuipangesa mu kukandelela kuli Mwene yetu na Tatetu, co na ikeyo lalo itukasingi nayo bakwetu banu, baje babatangele mu cifwa ca Njambi. 10 Majwi a kukandelela nawa a cisingo oshe akatuhuka mu kanwa kamo lika. Basamba bange, byuma ebi kubyapandele kulingiwa. 11 Kuma lisima lya kabwelu-bwelu limo lika mukatuhuka mema a kulula na mema amabwa ndi? 12 Basamba bange, kuma muti wa mukuyu wasa kwima olive ndi? Nambe mukolobozi wa bushuka bwa binyu wasa kwima mikuyu ndi? Nambe lisima lya mema a mwongwa lyasa kutuhula mema a kutobala ndi? 13 Kuma hakati keni hali muka-mana na muka-kuzibisisa ndi? Ikeye napande kuwajombolola na bukaleho bwa kuyoya kwendi kwakubwa na bilinga byendi bya cifwa ca kulikehesa na mana. 14 Oloni nga mu mbunge yobe mwakala lifuwa na bukalu na kulizema yobe babenya, co kesi ulwise busunga mu kulyalesa a mana obe. 15 Mana a cifwa ca ngacije kuwatundile mwilu embwe, awa akundama ku bya kaye, akewo kesi a ku munzinzime oloni a ku minzinzime ya kujwala. 16 Kuje kwoshe kwakala lifuwa na kulizema yobe babenya, co kwakala lalo kubihya na bubi bwoshe. 17 Oloni mana a kutunda mwilu ha kulibanga apwa a kujela, co apwa a kwoloka na bubwa na busamba, ashula na mema ku mbunge, co akasholola kuteja kwakubwa kwa bilinga byabibwa, co kuwakele na cizindo nameme na cibembulu. 18 Baka-kwoloka baje bakuna bimbuto mu kwoloka bakateja bimbuto bya kusungama.
OCTOBER 14-20
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | 1 PETULU 1-2
“Pweni ba Kujela”
(1 Petulu 1:14, 15) Pweni baka-kwononoka kuli Njambi, co kesi kesi mutabe kuyoya ceni bacendese ku bizango bije mwakele nabyo omwo mwakele kunzimba. 15 Oloni, pweni ba kujela mu byoshe mulinga, ngwe Njambi uje wamisanene wapwa wa kujela.
Ndando ya Kupatula Yapwa ‘Bwana Bwabuwa’ bwa Kutunda Kuli Tate
5 Twasa kumwesa bati ngwetu twazema lizina lya Yehova mu futisi yetu. Yehova washaka ngwendi tupwe ba kujela. (1 Pe 1:15, 16.) Eci cilumbununa ngwabo tunapande kulemesa lika Yehova na kumwononoka na bimbunge byetu byoshe. Tunapande kulinga mutwasela mwoshe, kunyunga mashiko na binangulo byendi nameme batupakese bati. Nga tulinga byuma byabibwa mu kuyoya kwetu, co tutwisa ceke cetu na kwana bumpau kuli Yehova. (Mat 5:14-16) Ha kupwa na futisi ya kujela, tukamwesa ngwetu mashiko a Yehova apwa amabwa, co Satana wendekele makuli kutalesa ku mashiko Njambi. Nga tunasebuka ha kupwa tu ba kujeneka kulumbunuka, tukatenguluka mu busunga na kwecela kulinga byuma bije bishawisa Yehova.—Mya 79:9.
(1 Petulu 1:16) Bisoneka byendeka ngwabyo, “Pweni ba kujela omwo yange njapwa wa kujela.”
Anguleni Mwamubwa Byuma Bya Senga
6 Yehova natuleke ngwendi: “Pweni ba kujela omwo yange njapwa wa kujela.” (1 Pe 1:14-16; 2 Pe 3:11) Yehova aliziba kubwaha nga kulemesa kwetu kupwa kwa kujela. (Kwi 15:21) Nga tulinga byuma byazinda Yehova, bya kufwa ngwe bilinga bya bukwizi, bundemone na lwozi, co kulemesa kwetu kukupu kwa kujela. (Lom 6:12-14; 8:13) Yehova aliziba lalo kubihya nga tulizima buli na byuma bya cifwa eci. Ebi byuma byabibi, bilingisa Yehova amone kulemesa kwetu kupwa kwa mazilo, co binasa kutsiya busamba bwetu nendi.
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
(1 Petulu 1:10-12) Bya kwoboka oku baka-kwimanena bacitonenenene na kucishakezeka, co bambulwile buka-kwimanena bwa bibezikiso bije bikasholoka kulutwe bije byakamyana Njambi. 11 Besekele manene kuzibuka simbu mukajo ibikalingiwa na batijo bikaija. Eyi ikeyo simbu ije yemikile munzinzime wa Kilistu uje wakele muli bakebo, mu kwambulula bya ñababa ije Kilistu akayanda na bumpau buje bukakabako. 12 Njambi washolwele kuli aba baka-kwimanena kubalipangelele bakebo babenya embwe, oloni bapangelele yeni omwo bendekele ha byuma bije yeni munalizibila kuli bangamba baje bambulwile Biñanda Byabibwa ha nzili ya munzinzime wa kujela uje ubatumine kutunda mwilu. Ebi bikebyo byuma bije nameme tungelo bashaka kuzibisisa.
w08 11/15 21 ¶10
Biñanda bya Kulitila bya mu Mukanda wa Yakomba na Petulu
1:10-12. Tungelo bashakele bazibisise busunga bwa ku sipilitu bwa kuloba buje bubasonekele tupolofweto ba Njambi ba kusañulu ha cikungulukilo ca bakubwabesa ca baka-Kilistu. Oloni bazibisisile mwamubwa ebi byuma Yehova mwashangumukile kupangesa cikungulukilo ca bakubwabesa. (Efe 3:10) Ngeci, tunapande kutembinina tungelo ha kutondesesa byuma “bya Njambi bya kuloba.”—1 Ko 2:10.
(1 Petulu 2:25) Yeni mwapwile ngwe mu bimanga banazimbalesa ngila yabo, oloni ololo muneluka kukaba kanyungi na Muka-kunyunga myonyo yeni.
it-2 565 ¶3
Kanyungi
Kanyungi Wakama Manene. Majwi ali ku 1 Petulu 2:25 analitombola na majwi ali ku Isaya 53:6 aje anendeka ha banu baje bapwile “ngwe bimanga ba kuzimbala.” Co Petulu wabwezeleleleko ngwendi: “Oloni ololo muneluka kukaba kanyungi na Muka-kunyunga myonyo yeni.” Kanyungi ibali na kwendeka aha napu Yehova Njambi, mwafwa banu basonekelele Petulu uje mukanda bazimbalele na kutunda kuli Njambi. Co belukile kuli Njambi kwitila muli Yesu Kilistu. (Mya 23:1; 80:1; Nje 23:3; Eze 34:12) Yehova napu lalo kanyungi uje akelula byuma. (Mya 17:3) Nga Yehova atwilula (Gr., e·pi·sko·peʹ) asa kutusompa ngwe mwasompelele (Gr., e·pi·sko·pesʹ) Yelusalema mu cita ca myaka ca kulibanga, ije kuyanangukile simbu ya kuisompa. (Luk 19:44) Nambe asa kukatubezikisa ngwe mwakalinga kuli baje bakashangazala “Njambi ha litangwa lyendi lya kwija” nambe ngwetu litangwa lya kwilula (Gr., e·pi·sko·pesʹ).—1 Pe 2:12.
Kutanda Mbimbiliya
(1 Petulu 1:1-16) Mukanda wa kutunda kuli yange Petulu, muluwa wa Yesu Kilistu. Kuli banu ba Njambi ba kwangula baje bali na kuyoya ngwe bangenzi mu mafuti oshe a Pontase na Ngalatiya na Kapandosiya na Asiya na ku Mbitaniya. 2 Yeni bamyangwile ku cizango ca Njambi Tatetu, co bamijelesele na munzinzime wendi ngeci mwononoke kuli Yesu Kilistu na kumijelesa na maninga endi. Kutetela na kwoloka bikale hamo neni. 3 Tukandeleleni kuli Njambi na Ishe ya Mwene yetu Yesu Kilistu. Omwo ha mema ku mbunge endi akama manene, natwana mwonyo wauha ha kusangula Yesu Kilistu ku batsi. Eci cikeco citushulisa na [lilabelelo lya] kuyoya, 4 co yetu tuli na kukengelela kulutwe tukafuke bufuko bwa bibezikiso bije Njambi natulikila banu bendi. Namitulikilabyo mwilu, kuje kubyasa kusosonyoka nambe kubihya nambe kupiluka. 5 Binapu byeni, ha kukulahela banaminyungilabyo mwamubwa na nzili ya Njambi ya kwoboka ije inalibwahesela kusholoka ha simbu ya kukotoka. 6 Pweni baka-kubwahelela ha cuma eci, nambe cinapu mwamubwa yeni kukala na busiwa kasimbu kakandondo lika omwo muli na byeseko byabingi bije muli na kuyanda nabyo. 7 Butumbe bwa byeseko ebi bunapu kumwesa bukaleho ngeci kukulahela kweni kunapu kwa busunga. Nambe ngolinde yasa kunyonga, bakayeseka na tuhya, kukulahela kweni lalo kuje kuli na seho yakama manene kutubakana ngolinde, banapande kuceseka ngeci kukakateye. Asinoni mukatambula cishangala na bumpau na kasingimiko ha Litangwa lije omwo Yesu Kilistu akasholoka. 8 Yeni mwamuzema, nambe kumwamumwene, mwamukulahela, nambe ha simbu ino kumwamumwene. Ngeci bene, muli na kujolela na mbwase yakama ya bumpau ije kutwasa kuitumbula, 9 omwo muli na kutambula kwoboka kwa myonyo yeni, kukekwo kwapwa butumbe bwa kukulahela kweni. 10 Bya kwoboka oku baka-kwimanena bacitonenenene na kucishakezeka, co bambulwile buka-kwimanena bwa bibezikiso bije bikasholoka kulutwe bije byakamyana Njambi. 11 Besekele manene kuzibuka simbu mukajo bikalingiwa na batijo bikaija. Eyi ikeyo simbu ije yemikile munzinzime wa Kilistu uje wakele muli bakebo, mu kwambulula bya ñababa ije Kilistu akayanda na bumpau buje bukakabako. 12 Njambi washolwele kuli aba baka-kwimanena kubalipangelele bakebo babenya embwe, oloni bapangelele yeni, omwo bendekele a byuma bije yeni munalizibila kuli bangamba baje bambulwile Biñanda Byabibwa ha nzili ya munzinzime wa kujela uje ubatumine kutunda mwilu. Ebi bikebyo byuma bije nameme tungelo bashaka kuzibisisa. 13 Ngeci bene, libwaheseleni cimweja mu biyongola byeni. Kengeleleni, co akeni [lilabelelo lyeni] ha bibezikiso bije bibakamyana omwo Yesu Kilistu akasholoka. 14 Pweni baka-kwononoka kuli Njambi, co kesi mutabe kuyoya kweni bacendese ku bizango bije mwakele nabyo omwo mwakele kunzimba. 15 Oloni, pweni ba kujela mu byoshe mulinga, ngwe Njambi uje wamisanene wapwa wa kujela. 16 Bisoneka byendeka ngwabyo, “Pweni ba kujela omwo yange njapwa wa kujela.”
OCTOBER 21-27
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | 1 PETULU 3-5
“Kukotoka kwa Byuma Byoshe Kuli Muyehi”
(1 Petulu 4:7) Kukotoka kwa byuma byoshe kuli muyehi. Munapande kulinyunga na kukengelela, ngeci mwase kulombela.
‘Kengeleleni, Ngeci Mwase Kulombela’
MUNU umo uje wakele na kupanga butsiki wendekele ngwendi: “Simbu ikukakaluwa manene kutona ikapu mutondotondo simbu kanda litangwa lituhuke.” Bwingi bwa banu baje bakapanga butsiki bwoshe bazibuka ngoco. Baka-Kilistu ano matangwa nabo bali mu bukalu bwa kulifwa mwafwa kaye kakabi ka satana kanabihya manene kutubakana mukakelelele kunima. (Lom 13:12) Nga tulala ha simbu ino ya kukotoka, co twaka buyoye bwetu mu bushonde. Ngeci, tunapande “kulinyunga” na kukabangeya biitushongangeya Mbimbiliya ngwayo tupwe ba ‘kukengelela, mangana twase kulombela.’—1 Pe 4:7.
(1 Petulu 4:8) Hakamwa ya byoshe ebi, lizemeni umo na mukwabo na nzili, omwo cizemo cikafwiki bibi byabingi.
w99 4/15 22 ¶3
Twasa Kuzibuka Bati Ngwetu Tunazeye ku Sipilitu, co Twasa Kuhyana Bati Obu Bukalu?
Mukumanesa, twaleleleniho kwanuka eci cinangulo ca Petulu cije cendeka ngwaco: “Kukotoka kwa byuma byoshe kuli muyehi. Munapande kulinyunga na kukengelela, ngeci mwase kulombela. Hakamwa ya byoshe ebi, lizemeni umo na mukawbo na nzili, omwo cizemo cikafwiki bibi byabingi.” (1 Pe 4:7, 8) Ha kupwa banu ba kujeneka kulumbunuka, bilinga byetu bya kuhenga nebi bya bakwetu byasa kututanwisa. Satana nendi azibuka ngoco. Ashaka tulyangunune mangana ase kutukokela ku mutambela wendi. Ngeci, tunapande kumanesa bwasi bwasi byuma bije bishaka bitwangunune mangana keti ‘twane Liyabolo mwela.’—Efe 4:25-27.
(1 Petulu 4:9) Lijumbuleni umo na mukwabo [kwa] kujeneka kungunguta.
Kukala na Sipilitu ya Kutambula Bangenzi Kwapwa Kwakubwa
2 Petulu walekele lalo baje bandolome ngwendi: “Lijumbuleni umo na mukwabo.” (1 Pe 4:9) Mu Cingiliki, lijwi lya ‘kujumbula’ lilumbununa “kuzibila bangenzi ngozi.” Anukeni ngweni Petulu wanangwile bandolome na bandokazi ngwendi balijumbule “umo na mukwabo,” maneneni bakwabo baka-Kilistu. Kulijumbula umo na mukwabo kwabakwasele bati?
3 Kwabakwasele balikwatasane manene. Kuli litangwa limo lyamilanyele ndolome nambe ndokazi ku njubo yendi ndi? Byuma muka byabibwa bimwakasimutwiiye? Kuma likwatasano lyeni kulyakanyamene omwo mwalanyele ndolome nambe ndokazi ku njubo yeni ndi? Kupwa baka-kutambula bangenzi, kutukwasa tuzibuke mwamubwa bandolome na bandokazi betu. Baka-Kilistu ba mu simbu ya Petulu bapandele kulikwatasana manene mwafwa byeseko byalisalele manene. Mukemwo mubali na kulingila baka-Kilistu muno mu “matangwa a kukotoka.”—2 Ti 3:1.
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
(1 Petulu 3:19, 20) Co mu cifwa cendi ca munzinzime waile na kwambulula kuli minzinzime yakele mu kamenga. 20 Eyi ikeyo minzinzime ya baje ba byanene kwononoka Njambi omwo wabandamenene na [likakateya] ha matangwa aje Nowa washongele bwato. Banu babandondo baje bakele mu bwato, bapwile 8, bakebo bobokele ku mema.
Bihula bya Baka-kutanda
Mbimbiliya ilumbununa bika muinendeka ngwayo Yesu ‘wambulwile ku minzinzime yakele mu kamenga?’ (1 Pe 3:19)
▪ Kapositolo Petulu wendekele ngwendi eyi Minzinzime ‘ikeyo ije yabyanene kwononoka Njambi omwo wabandamenene na likakateya mu matangwa a Nowa.’ (1 Pe 3:20) Petulu wakele na kulumbununa bandemone baje balikwatasanene na Satana mu kutengulukila Njambi. Yunda wabatumbwile ngwendi bakebo “baje kubanyungile myela yabo na moko yabo, oloni basezele myela yabo, banabakutiiya na malyenge ha myaka yoshe mu lisusulungu lya kwisi, kuje kwanabanyungila Njambi noho ku litangwa lije lyakama omwo bakabahisa.”—Yun 6
Baje tungelo kubononokele bati mu matangwa a Nowa? Simbu libazi kanda lyete, baje bandemone bemukile na kukala na mibila ya bunu. Oloni Njambi kayongwele ngwendi balinge ngoco. (Kus 6:2, 4) Kutundaho, baje tungelo balilalele na banakazi. Cije capwile cuma cacibi manene. Njambi katangele tungelo ngwendi balilale na banakazi. (Kus 5:2) Akanyongesa aba tungelo bababi ha simbu yanangula. Oloni ha simbu ino, ngwe mu unamwesa mukanda wa Yunda, bali mu “lisusulungu lya kwisi” nambe ngwetu mu kamenga ka ku sipilitu.
Simbu muka yambulwilile Yesu kuli ije “minzinzime yakele mu kamenga,” co walingile bati ngoco? Petulu wasonekele ngwendi ebi byalingiwile Yesu mwasangukile na mubila wa sipilitu. (1 Pe 3:18, 19) Petulu wasonekele lalo ngwendi Yesu ‘wambulwile.’ Awa majwi amwesa ngwawo ebi byuma byalingiwile simbu kanda Petulu asoneke mukanda wendi wa kulibanga. Ngeci, casholoka ngwe Yesu mwasangukile, walekele baje bandemone bya kashitiko kabakatambula. Kabambulwilile muzimbu uje wabanene lilabelelo. Oloni wabambulwilile muzimbu wa kusompa. (Yon 1:1, 2) Cili bene, Yesu wapandele kubaleka uje muzimbu wa kubasompa mwafwa te namwesa laja likulahelo lyendi na kulongwa kwendi kweta na ku kutsa, co lalo te nasanguka laja. Ebi byuma byamwesele ngwabyo Liyabolo kesi na nzili lalo hali ikeye.—Yow 14:30; 16:8-11.
Kulutwe, Yesu akakuta satana na baje tungelo na kubombila mu mbulu ya kujeneka masima. (Luk 8:30, 31; Kuj 20:1-3) Oloni ha simbu ino, baje bandomone bali mu lisusulungu lyakama lya ku sipilitu. Co banapande kukanyonga.—Kuj 20:7-10.
(1 Petulu 4:6) Eci cikeco cuma bambulwilile biñanda byabibwa kuli batsi, kuli baje babasompelele mu kuyoya kwabo kwa mubila ngwe muje mubakasompo banu boshe, babambulwililebyo ngeci mu kuyoya kwabo kwa munzinzime bayoye ngwe muje mwashaka Njambi.
w08 11/15 21 ¶8
Biñanda bya Kulitila bya mu Mukanda wa Yakomba na Petulu
4:6—“Batsi” muka babanatumbula oku ku vesi baje ‘babambulwilile muzimbu waubwa’? Aba bakebo banu baje ‘bapwile batsi omwo kubononokele, co balingile bubi’ nambe ngwetu batsile ku sipilitu simbu kanda bazibe muzimbu waubwa. (Efe 2:1) Oloni munima ya kukala na likulahelo, bashangumukile ‘kuyoya’ ku sipilitu.
Kutanda Mbimbiliya
(1 Petulu 3:8-22) Ha kukotoka, yeni boshe munapande kukala na kulitombola kumo na biyongola bimo, lizemeni umo na mukwabo, co kaleni na ngozi na kulikehesa ku umo na mukwabo. 9 Kesi mwilwisile bubi ku bubi nambe cisingo ku cisingo, oloni ilwisileni cibezikiso, omwo cibezikiso cikeco cakulahesele Njambi kumyanaco omwo wamisanene. 10 Ngwe mubyendeka bisoneka ngwabyo, “Nga munu ashaka mwonyo na kushaka kumona byabibwa, kapandele kwendeka byabibi, co alikele kwendeka makuli. 11 Napande kutunda ku bubi na kulinga byuma byabibwa, napande kushakezeka kwoloka na mbunge yendi yoshe. 12 Omwo Mwene akakenge hali baka-busunga, co akazibi malombelo abo, oloni akayeluwisa baje baka-kulinga bubi.” 13 Iyajo akamibulumuna nga muli na cizango ca kulinga byabibwa? 14 Oloni nambe nga muyanda mu kulinga bije bya busunga, co bwaheleleni. Kesi muzibile lyoba munu umo, co kesi mulishoshomwene. 15 Oloni komokeni Kilistu mu bimbunge byeni, co musingimikeni ngwe Mwene. Bisimbu byoshe libwaheseleni kukumbulula munu woshe woshe uje amihula mumunungulwile cinyangabili ceni cije muli naco, 16 oloni cilingeni na lyobwa obwa na kasingimiko. Citakutaku ceni cipwe ca kutungukwa, ngeci omwo bamishaula, co baje bendeka byabibi ha futisi yeni yaibwa ha kupwa baka-kukaba Kilistu bazibe shwamwa hali bije bendeka. 17 Omwo cinapu cacibwa kuyandela busunga, nga eci cinapu cizango ca Njambi, kutubakana kuyandela bubi. 18 Omwo Kilistu watsililile bubi lumo ku simbu yoshe, muka-busunga kutsila baka-bubi, ngeci amitwamenene kuli Njambi. Ikeye bamutsiile ku mubila, oloni bamuyoyesele ku munzinzime, 19 co mu cifwa cendi ca munzinzime waile na kwambulula kuli minzinzime yakele mu kamenga.20 Eyi ikeyo minzinzime ya baje babyanene kwononoka Njambi omwo wabandamenene na [likakateya] ha matangwa aje Nowa washongele bwato. Banu babandondo baje bakele mu bwato, bapwile batanu na batatu, bakebo bobokele ku mema, 21 aje apwile cimweso ca kwinika kumbwitika, cije ololo cinamyobola. Kesi kukusha mazilo a mubila embwe, oloni cikulaheso ca kulomba kuli Njambi ca kutunda ku citakutaku cacibwa. Cinamyobola ha kusanguka kwa Yesu Kilistu, 22 uje nai mwilu, co ali ku liboko lya cilyo lya Njambi, ali na kuswana hakamwa ya tungelo boshe na baka-moko na baka-nzili mwilu.
OCTOBER 28–NOVEMBER 3
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | 2 PETULU 1-3
‘Bandameneni Litangwa lya Yehova’
(2 Petulu 3:9, 10) Mwene kesi kwishwala ha kulinga cije canakulahesa, ngwe mubakayongola bamo. Oloni [muka-likakateya] hali yeni, omwo kashaka umo akanyonge, oloni ashaka ngeci boshe batenguluke kutunda ku bibi byabo. 10 Oloni Litangwa lya Mwene likaija ngwe mwizi. Ha Litangwa lije kaye kakanyongolokota na cililimo cakama, co byuma bya mwilu bikenya njwa na kunyonga, co kaye na byuma byoshe biliho bikanyongolokota.
w06 12/15 27 ¶11
Yehova ‘Akakula mu Busunga’
11 Majwi endekele Yesu ngwendi Yehova akakula “bwasi bwasi” mu busunga alumbununa bika? Lijwi lya Njambi lyamwesa ngwalyo nameme Yehova akakwata mbunge, oloni akakula bwasi bwasi mu busunga ha simbu inapande. (Luk 18:7, 8; 2 Pe 3:9, 10) Mu simbu ya Nowa, Libazi lyezile, co bwasi bwasi banu boshe bababi banyongele. Co lalo na mu simbu ya Lote, tuhya twanyokele kutunda kwilu, co twanyongesele banu bababi. Yesu wendekele ngwendi: “Mukemwo lalo mucikafwa ha litangwa lyakasholoka Muna Munu.” (Luk 17:27-30) ‘Bwasi bwasi banu bababi bakanyonga’ lalo. (1 Te 5:2, 3) Oku kutulingisa tukulahele ngwetu Yehova kakakotokela kunyongesa kano kaye ka Satana.
(2 Petulu 3:11, 12) Omwo byuma byoshe ebi bikanyonga mu cifwa eci bene, co yeni munapande kukapwa banu ba muyati uka? Kuyoya kweni kunapande kupwa kwa kujela na kulikundika kuli Njambi, 12 ngwe omwo mucili na kubandamena Litangwa lya Njambi na kulinga mwamubwa ngeci lije bwasi, Litangwa lije omwo lilu likenya njwa na kunyonga, na byuma byakala mwilu bikanyongolokota na ntwima.
w06 12/15 19 ¶18
‘Litangwa lya Yehova Lyakama Lili Muyehi’
18 Kapositolo Petulu watunangwile ngwendi tunapande “kubandamena litangwa lya Njambi.” Twasa kulibandamena bati? Ngila imo itwasa kulinga ngoco inapu ‘kuyoya mu kujela na kulikundika kuli Njambi.’ (2 Pe 3:11, 12) Nga tuzezama kulinga ebi byuma, co tubandamena ‘litangwa lya Yehova.’ Lijwi lya Cingiliki libananungulula ngwabo “kubandamena” lilumbunanu lalo “kuzambwisa.” Nameme kutwasa kuzambwisa litangwa lya Yehova, oloni nga tunazezama kulinga bipangi bya Njambi, co tumona ngwetu simbu ili na kuzambula.—1 Ko 15:58.
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
(2 Petulu 1:19) Ngeci bene, twasimpile na muzimbu uje watundile mwilu ubambulwile baka-kwimanena. Nga mutolilila ku muzimbu ou, co mulinga mwamubwa, omwo unapu ngwe ndeya ili na kutwila ceke mu lisusulungu noho litangwa linaki na ceke ca litota lya mutondo linatwila ceke mu bimbunge byeni.
w08 11/15 22 ¶2
Biñanda bya Kulitila bya mu Mukanda wa Yakomba na Petulu
1:19—Iya “litota lya mutondo,” co watuhukile litangwa muka? Tuzibuka bati ngwetu natuhuka? Yesu Kilistu ikeye “litota lya mutondo” mu nzili ya Bumwene. (Kuj 22:16) Mu 1914, Yesu bamwakele hakamwa ya byuma byoshe bya kutanga ha kumupwisa Mwene mu Bumwene bwa Bumesiya. Ngeci, wamwesele kutuhuka kwa litangwa lyaliha. Yesu mwemukile, wamwesele bumpau bwendi na nzili ya buje Bumwene. Co lalo wamwesele ngwendi tunapande kukulahela bupolofweto bwa Njambi. Nga twaka mbunge ku bupolofweto, co butukwasa tuzibuke ngwetu Litota lya Mutondo lyatuhuka.
(2 Petulu 2:4) Omwo Njambi katetelele tungelo baje balingile bubi, oloni wabombilile mu [Tatalase] muje banabakutiiya mu malyenge mu lisusulungu na kubandamena litangwa lya kusompa.
w08 11/15 22 ¶3
Biñanda bya Kulitila bya mu Mukanda wa Yakomba na Petulu
2:4—Tatalase yapwa ika, co baje tungelo balingile bubi babombililemo litangwa muka? Tatalase inapu ngwe kamenga. Co tungelo lika bakebo basa kukalamo keti banu, embwe. Baje balimo bali mu lisusulungu lyakama, co kubazibuka biyongola bya Njambi byabibwa. Co lalo kubesi na lilabelelo lya byuma bya kulutwe. Njambi wakele baje tungelo balingile bubi mu Tatalase mu simbu ya Nowa. Co batwalelelaho kukalamo kweta noho hakabanyongesela Njambi.
Kutanda Mbimbiliya
(2 Petulu 1:1-15) Mukanda wa kutunda kuli yange Simoni Petulu, ngamba na muluwa wa Yesu Kilistu. Njili na kusoneka kuli baje, ha busunga bwa Njambi yetu na Muyoyesi wetu Yesu Kilistu banabana kukulahela kwa seho yakama manene ngwe yetu bene. 2 Kutetela na kwoloka bikale hamo neni ha kuzibuka Njambi na Yesu Mwene yetu. 3 Nzili ya bunjambi bwendi inatwana byuma byoshe bije tunajeneka mu kuyoya kwakubwa kwa bunjambi ha kutuzibuka kuli uje natusana ngeci tulipangele bumpau na bubwa bwendi. 4 Mu ngila eyi bene ikeye natwana bwana bwakama bwa seho buje wakulahesele, ngeci ha bwana obu mwase kutunda ku lishungu lije linyongesa lije lili muno mu kaye, ngeci mwije mulipangele cifwa ca bunjambi. 5 Omwo ha cuma eci, lingeni na nzili kubwezelelako bubwa ku kukulahela kweni, ku bubwa bweni bwezeleleniko mana, 6 co ku mana eni bwezeleleniko kulinyunga, co ku kulinyunga kweni bwezeleleniko [likakateya], co ku [likakateya lyeni] bwezeleleniko bunjambi, 7 co ku bunjambi bweni bwezeleleniko cizemo ca buka-Yesu, na ku cizemo ceni ca buka-Yesu bwezeleleniko cizemo. 8 Ebi bikebyo byuma munapande kukala nabyo, co nga muli nabyo mu bungi, bikebyo bikamilingisa kupwa baka-kupanga na baka-kwima bushuka mu mana eni hali Mwene yetu Yesu Kilistu. 9 Oloni nga kumwesi nabyo, munapu tupuputwa, kumwasa kumona, co munebala ngeci banamijelesa ku bubi bweni bwa laja. 10 Ngeci bene, basamba bange, esekeni manene na nzili kupwisa kusana na kwangula kweni ngwe byuma byeni bya myaka yoshe, omwo nga mulingamo, co kumukatundu ku kukulahela kweni. 11 Mu ngila eyi bene, bakamyana moko ya kukobela mu Bumwene bwa Mwene yetu na Muyoyesi wetu Yesu Kilistu buje bwa myaka yoshe. 12 Ngeci bene, simbu yoshe njikamyanukisa byuma ebi, nambe yeni mwabizibuka laja, co munemana mbe mu busunga buje munatambula. 13 Njayongola lika ngwange mwamubwa kuli yange kumyanukisa byuma ebi omwo njicili na kuyoya. 14 Omwo njazibuka ngwange ololo njikashulula mubila uno wa kubola, ngwe mwanjilekele Mwene yetu Yesu Kilistu. 15 Co njikalinga na nzili kumyana ngila ngeci simbu yoshe omwo yange njinatsi mwase kwanuka byuma ebi.