¿Mnijäˈäwëbë nety?

¿Mä ijty ja saserdotëty tpëjktakëdë ja jëyujk animalë nyeˈpyny mëdiˈibë yaˈoˈktëp mä ja templë?

JAM Israel, ja saserdotëty jëmëjt jëmëjt ijty dyaˈooktë milˈamë jëyujk animal mä ja templë. Josefo, tuˈugë ëxpëkyjyaˈay mëdiˈibë jukyˈäjt mä primer siiglë, tnimaytyaky ko mä ja Paskë xëëw, ja ijty dyaˈooktë ja borreegë naxy 250,000. Pääty jantsy kom ja nëë neˈpyny mëdiˈibë ijty yajtaamp yajˈyojkp (Lev. 1:​10, 11; Núm. 28:​16, 19). ¿Mä ijty ja neˈpyny tpëjktäˈäktë?

Yëˈë ëxpëkyjyaˈaytyëjk të ttäjpäättë ko ja templë mëdiˈibë Herodes kyoj, mëdiˈibë kyutëgooy mä jëmëjt 70, myëdäjtypyë nety ja nëëduˈu mëdiˈibë nipotsy nijiixy mä nyijkxy ja nëë. Ets nan waˈan ijty jap dyaˈëxpëyëˈëktë ja neˈpyny parë yˈitët wäˈäts ja templë.

Min nˈoknimaytyakëm majtsk pëky wiˈix yˈijty wäˈäts ja altaar:

• Tam ijty majtskë jut altaar pëˈam. Ja Misnáa jyënaˈany ko jamˈäjt majtskë jut mä ja altaarë yˈeskinë. Ets jap ja neˈpyny ets ja nëë nyijkxy mëdiˈibë yajtuundëp ko dyajwäˈätstë ja altaar, ets pyëyëˈkjäˈty mä ja nëwok mëdiˈibë Cedrón.

  Ixtëm tnimaytyaˈagyë Misná, tuˈugyëp mëët tijaty tyamë ëxpëkyjyaˈaytyëjk të ttäjpäättë. Mä tuˈugë liibrë yajnimaytyaˈaky ko të tpäättë ja nëëduˈu mëdiˈibë oytyuny mä ijty jam winë dyaˈëxpëyëˈëktë, jyënaˈany: “Waˈan ijty jap dyajnëjkxtë ja neˈpyny ets ja nëë mëdiˈibë yajtuundëp ko tpujtë ja altaar” (The Cambridge History of Judaism).

• Myëdäjttë kom nëë. Ja saserdotëty tsojkëbë nety tmëdattëdë komnëë parë dyaˈittët wäˈäts ja altaar ets mä neˈpyny dyajnëjkxtë. ¿Per mä dyajtsoˈondë ja nëë? Wyoowdëp ijty, myëdäjttëp ja nëdäjny, nëëjut, nëëdankë ets yajtsoˈondëp ijty nanduˈun jam Jerusalén. Joseph Patrich, tuˈugë ëxpëkyjyaˈay duˈun tnimaytyaky: “Nituˈugë templë duˈun kyajamˈäjty ixtëm mëdiˈibë Jerusalén mët ko jamˈäjtë kom nëë, wäˈäts yˈijty ets myëdäjt ja nëëduˈu mä ja nëë ets ja neˈpyny dyajnëjkxtë”.