¿Wiˈix mbäät nˈatsoojëmbijtëm niduˈuk niduˈuk?

“Waˈanë mgäjx mmaytyakën dëˈënyëm yˈity tsujtiˈknë, es mjatëp wiˈix miits xyˈatsowdët niduˈuk niduˈuk.” (KOL. 4:6)

¿WIˈIX MˈATSOOJËMBITÄˈÄNY?

¿Tiko jyëjpˈamëty nyajtëˈëwëm extëm mbäädë jäˈäy tˈatsoojëmbity?

¿Wiˈix mbäät nyajtuˈunëmë Biiblyë parë jäˈäy ndukjaygyujkëm?

¿Diˈibatyë ijxpajtën mbäät nyajtuˈunëm mä ngäjpxwäˈkxëm diˈib mbäädë jäˈäy pyudëkëdë?

1, 2. 1) ¿Ti tyuun tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib xytyukˈijxëm ko jëjpˈam nwinmäˈäyëm tijaty nyajtëwäˈänëm? (Ixë dibujë mä tsyondaˈagyë tyäˈädë artikulo.) 2) ¿Tiko kyaj mbäät ntsëˈkëm parë nimaytyakëm diˈib tsip?

TUˈUGË nmëguˈukˈäjtëm tnimaytyaktë Biiblyë mëdë nyaˈay diˈib kyaj Tyestiigëty. Ja nyaˈay jyënany ko yëˈë myëbëjkypyë Trinidad. Per ja nmëguˈukˈäjtëm ta tpëjkyë kuentë ko ja nyaˈay kyaj yajxon tnijawë wiˈixë jäˈäy tmëbëktë, ta jawyiin twinmääy wiˈix tˈanëëmët ets ta dyajtëëy: “¿Mmëbëjkypy ko Dios yëˈë duˈun Dios, ko Jesus yëˈë Dios ets ko espiritë santë nan yëˈë Dios, ets ko jeˈeyë tuˈugë Dios kyaj nyidëgëëgëty?”. Ta ja nyaˈay yˈatsooy: “¡Kyaj, kyajts duˈun nmëbëky!”. Ta tnimaytyaktsondaktë pënën Dios.

² Tyäˈädë eksperiensyë xytyukˈijxëm ko jëjpˈam nwinmäˈäyëm tijaty nyajtëwäˈänëm ets nˈëxtäˈäyëmë winmäˈäny wiˈix ndunäˈänëm. Ets nan xytyukniˈˈijxëm ko kyaj tiko njëjptsëˈkëm parë nimaytyakëm diˈib tsip extëmë Trinidad, infiernë o ko tam pën diˈib të xyajkojëm. Pën ndukˈijxpajtëmë Jyobaa ets tijaty xytyukniˈˈijxëm, nëjkxëp oyë jäˈäy nˈatsoˈojëmbijtëm extëm tjaygyukët ets njäjtëm mä kyorasoon (Kol. 4:6). Mä tyäˈädë artikulo nˈixäˈänëm wiˈix mbäät yajxonë jäˈäy ndukniˈˈijxëm ko 1) nyajtëˈëwëm parë tˈatsoojëmbitët, 2) ndukjaygyujkëm extëm jyënaˈanyë Biiblyë ets 3) nyajtuˈunëmë ijxpajtën parë yajxon tjaygyukët.

YAJTËWË JÄˈÄY EXTËM MBÄÄT YˈATSOOJËMBITY

3, 4. ¿Tiko jyëjpˈamëty nyajtëˈëwëm parë nnijäˈäwëm ti diˈibë jäˈäy myëbëjkypy? Pëjtäˈäk tuˈugë ijxpajtën.

³ Ko tijaty nyajtëˈëwëm mbäät xypyudëjkëm parë nnijäˈäwëm ti diˈibë jäˈäy myëbëjkypy. ¿Tiko jyëjpˈamëty? Yëˈko extëm jyënaˈanyë Proverbios 18:13 “ko pën tˈatsoojëmbity tuˈugë jotmay mä tkamëdoynyëm, tsuuˈat lokëˈat yëˈë ets tsoytyuˈun”. Pääty, nˈokjaygyujkëm jawyiin ti wyinmaapy ja jäˈäy. Pes mbäät jeˈeyë tiempë nyajtëgoˈoyëm pën ja jäˈäy kyaj tmëbëky (1 Kor. 9:26).

⁴ Nˈokpëjtakëm ko yëˈë nmaytyakëmë infiernë. Näägë jäˈäy tmëbëktë ko yëˈë tuˈugë lugäär mä axëkjäˈäy nyitoy etsë wiinkpë wiˈixëm tmëbëktë. Pääty oy ko nyajtëˈëwëm: “Komë jäˈäy tëgatsyaty tmëbëktë infiernë, ¿mbäät nyajtëy wiˈix xymyëbëky?”. Ko nmëdooˈijtëm wiˈix tˈatsoojëmbity, mbäädë net nbudëjkëm parë tjaygyukët wiˈixë Biiblyë jyënaˈany.

5. ¿Wiˈix mbäät xypyudëjkëm ko tijaty nyajtëˈëwëmë jäˈäy parë nnijäˈäwëm tiko duˈun tmëbëky?

⁵ Ko jawyiin nwinmäˈäyëm wiˈix tijaty nyajtëwäˈänëm, yëˈë nanduˈun xypyudëkëyäˈänëm parë nnijäˈäwëm tiko duˈun tmëbëky. Extëm nˈokpëjtakëm, ko pën xyˈanmäˈäyëm mä ngäjpxwäˈkxëm ko kyaj tmëbëkyë Dios, ¿mbäät nwinmäˈäygyojëm ko nnijäˈäwëm tiko duˈun jyënaˈany? Kyaj (Sal. 10:4). Ta näägë jäˈäy diˈib kyaj tnekymyëbëktë Dios mët ko të tpäättë ayoˈon jotmay o mët ko tˈixtë wiˈixë wiinkpë yˈayoˈonbäättë. Pääty tsip tjaygyukëdët tiko tuˈugë Dios diˈib tsojkp tnasˈixë ets jyaˈˈatëdë ayoˈon jotmay. Ko pën xyˈanmäˈäyëm ko kyaj tmëbëkyë Dios, mbäät duˈun nˈatsoˈowëm: “¿Ets duˈunyëm kyaj xymyëbëkyë Dios?”. Pën jënäämp ko kyaj, mbäät nyajtëˈëwëm pën ja ti diˈib yajwinmääytyëgäjtsë ko kyaj jyaˈˈatyë Dios. Ko tˈatsoojëmbitët, mbäädë net nnijäˈäwëm wiˈix nbudëjkëm (käjpxë Proverbios 20:5).a

6. ¿Ti mbäät nduˈunëm ko netyë jäˈäy ti të nyajtëˈëwëm?

⁶ Ko nety ja jäˈäy të nyajtëˈëwëm, oy ko yajxon nmëdooˈijtëm wiˈix jyënaˈany ets njaygyujkëm wiˈix nyayjawëty. Extëm nˈokpëjtakëm, mbäät xytyukmëtmaytyakëm ko të tpääty tuˈugë jotmay ets pääty kyaj tnekymyëbëky ko jyamëtyë Dios. ¿Wiˈix mbäät nˈanmäˈäyëm? Oy ko jawyiin nˈanmäˈäyëm ko mëk njäˈäwëm ko duˈun të jyaty ets ko kyaj wyiˈixëty ko nnayajtëˈëwëm tiko nˈayoˈojëm. Ta net ndukmëtmaytyakëm wiˈix nnijäˈäwëm ko tamë Dios (Hab. 1:2, 3). Pën nmëdäjtëmë maˈkxtujkën etsë tsojkën, mbäät niˈigyë tnijawëyäˈänët.b

TUKJAYGYUKË JÄˈÄY EXTËMË BIIBLYË JYËNAˈANY

7. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë oyë jäˈäy ndukniˈˈijxëm mä ngäjpxwäˈkxëm?

⁷ Minë net nˈokˈijxëm wiˈixë jäˈäy ndukjaygyujkëm extëmë Biiblyë jyënaˈany. Biiblyë yëˈë diˈib niˈigyë nyajtuˈunëm mä ngäjpxwäˈkxëm. Mbäät “kexy kaˈpxy” nˈëxpëjkëm, nnijäˈäwëm ets nduˈunëm tukëˈëyë “ja oybyë tsujpë tuunk” (2 Tim. 3:16, 17). Parë yajxon nyaˈëxpëjkëm tuˈugë jäˈäy, kyaj tyim tsekyëty nyajtuˈunëm kanäägë tekstë. Diˈib jëjpˈam, yëˈë ets yajxon nimaytyakëmë tekstë diˈib ngäjpxëm ets nyajtuˈunëm parë jäˈäy ndukjaygyujkëm (käjpxë Apostʉlʉty 17:2, 3). Min nˈokˈijxëm tëgëëgë ijxpajtën wiˈix mbäät nduˈunëm.

8, 9. 1) Ko nbatëmë jäˈäy diˈib myëbëjkypy ko Jesus tuknax mëdë Dios, ¿wiˈix mbäät nbudëjkëm parë tjaygyukët? 2) ¿Wiˈix mijtsë duˈumbë jäˈäy të xytyukjaygyukë?

⁸ Myëduˈukpë jotmay. Ko nbatëmë jäˈäy diˈib myëbëjkypy ko Jesus tuknax mëdë Dios. ¿Diˈibë tekstë mbäät nyajtuˈunëm parë tjaygyukët? Mbäät nˈanmäˈäyëm ets tkäjpxëdë Fwank 6:38 mä Jesus jyënany: “Të ngëdaˈagyëts tsäjpotm es ndunëdëts diˈibë ja Dios tsyejpy, es kyaj diˈibëts ëj ntsejpy”. Ko nety të nimaytyakëmë tyäˈädë bersikulo, mbäät nyajtëˈëwëm: “Pënë Jesus yëˈë Dios, ¿pën diˈib kajxë yä Naxwiiny? ¿Këdii niˈigyë mëj yˈity ja diˈib kajxë ets kyaj dyuˈunëtyë Jesus? Pes diˈib kajxp yëˈë diˈib mëj ijtp ets kyaj dyuˈunëty diˈib yajkajxp, ¿këdii?”.

⁹ Nan mbäät ngäjpxëmë Filipʉs 2:9 mä apostëlë Pablo tnigajpxy ti Jyobaa tyuun ko netyë Jesus të yˈooky ets të jyukypyeky. Jap jyënaˈany: “Päätyë Dios të myoˈoyëty tëgekyë mëjˈäjtën esë anaˈamën, es pyëjtakë extëmë Wyintsën nidëgekyë anklësëty es ja jäˈäyëty diˈibë jaa”. Parë jäˈäy ndukjaygyujkëmë tyäˈädë tekstë, mbäät nyajtëˈëwëm: “Pënë Jesus tuknaxë nety mëdë Dios mä kyajnëm yˈooky ets ta ok myooyë mëjˈäjtën etsë anaˈamën, ¿këdii yëˈëxyëp mas mëj näjxpë Jesus ets kyaj dyuˈunëtyë Dios? Per ¿wiˈix mbäät pën nyaxy mëj ets kyaj dyuˈunëtyë Dios?”. Pën ja jäˈäy wyintsëˈkëbë Diosë yˈAyuk ets jyantsy nyijawëyaampy, mbäät yëˈë pyudëkëty parë niˈigyë tˈaknijawëyäˈänët (Apos. 17:11).

10. 1) ¿Wiˈix mbäät ndukjaygyujkëmë jäˈäy diˈib myëbëjkypyë infiernë? 2) ¿Wiˈix mijtsë duˈumbë jäˈäy të xytyukjaygyukë?

¹⁰ Myëmajtskpë jotmay. Tuˈugë jäˈäy diˈib mëk yˈookjäˈäwëbë relijyonk jyënaˈany ko axëkjäˈäy yajtëytyunandëp winë xëë winë tiempë mä infiernë. Mbäät duˈun jyënaˈany mët ko ttseky parë axëkjäˈäy tkumëdowdët ko axëëk yˈadëˈëtstë. ¿Wiˈix mbäät nbudëjkëm? Tim jawyiin, ko nˈanmäˈäyëm ko axëkjäˈäy yajtukumëdowandëp (2 Tes. 1:9). Ta net nˈanmäˈäyëm parë tkäjpxëdë Génesis 2:16, 17, mä tnigajpxy ko Jyobaa tˈanmääyë Adán ko pën pokytyuump, ta yajtukumëdowäˈäny mëdë oˈkën. Ta net ndukmëtmaytyakëm ko Dios kyaj ojts tnigajpxy ko jäˈäy yajtëytyunäˈäny mä infiernë, ets ta nyajtëˈëwëm: “Pënë Adán mëdë Eva yajtëytyunandëbë nety winë xëë winë tiempë, ¿tiko Dios ojts kyatukˈawanëdë? Oyxyëp ko ojts tyukˈawanëdë, ¿këdii?”. Ta net ngäjpxëmë Génesis 3:19 mä Dios tˈanmääyë Adán ko naxway jyëmbitäˈändë mët ko nety të pyokytyundë, ets ta net nˈanmäˈäyëm ko Dios kyaj mä ojts tnigajpxyë infiernë. Ta nˈakˈanmäˈäyëm: “Pääty, ¿oyëdaa koxyëp yaˈˈanmääy ko naxway jatëgok jyëmbitäˈäny pën jap yˈayowäˈäny mä infiernë?”. Ko duˈun nyajtëˈëwëmë jäˈäy diˈib jyantsy nyijawëyaampy, mbäät yëˈë pyudëkëty parë tjaygyukët.

11. 1) ¿Wiˈix mbäädë jäˈäy ndukjaygyujkëm diˈib myëbëjkypy ko niˈamukë oyjyaˈay nyëjkxtë tsäjpotm? 2) ¿Wiˈix mijtsë duˈumbë jäˈäy të xytyukjaygyukë?

¹¹ Myëdëgëëkpë jotmay. Ko nbatëm tuˈugë jäˈäy diˈib myëbëjkypy ko niˈamukë oyjyaˈay nyëjkxtë tsäjpotm. Ko duˈunë jäˈäy tmëbëktë, yëˈë ko wiˈixëm tjaygyukëdë Biiblyë. Nˈokpëjtakëm ko të ngäjpxtäˈäyëmë Diˈibʉ Jatanʉp 21:4 (käjpx). Ja jäˈäy mbäät jyënaˈany ko tyäˈädë kunuˈkxën jamën tsäjpotm yajpäädäˈäny. ¿Wiˈix mbäät nbudëjkëm? Kyaj nˈëxtäˈäyëmë wiinkpë tekstë, yëˈëyëmë tyäˈädë bersikulo nimaytyakëm mä jyënaˈany “kyaj yˈokˈijnët ja oˈkën”. Ta net nyajtëˈëwëm: “¿Këdii parë kyaj ti yˈokˈijnët, yëˈë yˈandijpy ko të nety yˈokjaˈäjtpë?”. Mbäädë jäˈäy yˈatsoojëmbity ko jantsy duˈun. Ta net ndukmëtmaytyakëm ko jam tsäjpotm kyaj jyamˈatyë oˈkën, yä duˈun Naxwiiny nˈoˈkëm. Pääty ja kunuˈkxën diˈib yajnigäjpxp mä Diˈibʉ Jatanʉp 21:4, yä duˈun Naxwiiny ndukˈoyˈatäˈänëm (Sal. 37:29).

YAJTUNË IJXPAJTËN PARË JÄˈÄY YAJXON TJAYGYUKËT

12. ¿Tiko Jesus dyajtuunyë ijxpajtën?

¹² Ko Jesus ojts kyäjpxwaˈkxy kyaj jeˈeyë tijaty dyajtëëy, nan yajtuunë ijxpajtën (käjpxë Matewʉ 13:34, 35). Ko duˈun ttuuny, ta tnijäˈäwë pën diˈib jyantsy myëdunaambyë Jyobaa (Mat. 13:10-15). Ja ijxpajtën, nan yëˈë jäˈäy pudëjkëdë parë tˈoymyëdowdët ets kyaj tjäˈäytyëgoytyët tijaty yajtukniˈˈijxëdë. ¿Wiˈix mbäät nanduˈun nyajtuˈunëmë ijxpajtën ko jäˈäy nyaˈëxpëjkëm?

13. ¿Ti ijxpajtën mbäät nyajtuˈunëm parë jäˈäy ndukˈijxëm ko Dios niˈigyë myëjjëty ets kyaj dyuˈunëtyë Jesus?

¹³ Oy ko nyajtuˈunëmë ijxpajtën diˈib kyaj tsip yajjaygyukë. Extëm nˈokpëjtakëm, ko nimaytyakëm ko Dios niˈigyë myëjjëty ets kyaj dyuˈunëtyë Jesus, mbäät nˈanmäˈäyëm ko Dios etsë Jesus ojts tnigäjpxtë ko duˈun yˈittë extëm tuˈugë uˈunkteety mëdë yˈuˈunk. Dios jyënany ko yëˈë yˈUˈunkˈäjtypyë Jesus, etsë Jesus jyënany ko yëˈë Tyeetyˈajtypyë Dios (Luk. 3:21, 22; Fwank 14:28). Ta net nyajtëˈëwëm: “¿Pën mëët xyˈijxkijpxyët kojëts xytyukmëtmaytyäˈägäˈänët majtskë jäˈäy diˈib tuˈugyë ixˈäjtp? ¿Tuˈugë uˈunkteety mëdë yˈuˈunk, majtskë jäˈäy diˈib tukaˈax o diˈib nimajtsk maxuˈunkˈäjttëp?”. Mbäät ja jäˈäy tˈatsoojëmbity ko yëˈë mët tˈijxkijpxyët diˈib nimajtsk maxuˈunkˈäjttëp. Pën duˈun, mbäädë net nyajtëˈëwëm: “Pën ëtsäjtëm jantsy pojënë duˈun nmëwinmäˈänybyatëm, ¿ti kyajxyëp nanduˈunë Jesus wyinmäˈänybyaty diˈib jantsy oy Yaˈëxpëjkp parëxyëp dyajtuunyë tyäˈädë ijxpajtën? Perë Jesus jyënany ko Dios yëˈë Tyeetyˈajtypy ets ko yëˈë diˈib mëj ets myëdäjtypyë kutujkën”.

14. ¿Ti ijxpajtënë xytyukˈijxëm ko Dios kyaj dyajtunëdë Mëjkuˈu parë jäˈäy ttëytyunët mä infiernë?

¹⁴ Min nˈokˈijxëm jatuˈugë ijxpajtën. Ta jäˈäy diˈib myëbëjktëp ko Dios të ttuknipëkyë Mëjkuˈu parë jäˈäy ttëytyunët mä infiernë. ¿Ti mbäät pyudëkëty tuˈugë uˈunkteety parë tˈixët ko kyaj tyëyˈäjtënëty? Ko nbëjtakëmë tyäˈädë ijxpajtën: “Koxyëbë mˈuˈunk të kyujuundaˈaky ets ak yëˈë tyuumbyë axëkˈäjtën, ¿tixyëp mduumpy?”. Mbäät ja uˈunkteety jyënaˈany ko kanäkˈok tjëjwijtsëmbitët, kyaj jyeˈeyëty tëgok majtskˈok (Prov. 22:15). Ta net nyajtëˈëwëm ti tyunëp pën ja yˈuˈunk kyaj tjaygyukë ko tjapudëkë. Mbäät ja uˈunkteety jyënaˈany ko kuanë ko ttukumëdowët. Ta net nyajtëˈëwëm: “¿Ets ko xynyijawët ko tam tuˈugë axëkjäˈäy diˈib yajmäˈtëp parë kyujuundaˈaky?”. Seguurë ko ja uˈunkteety jyënäˈänët ko tyukjotˈambëkëbë tadë jäˈäy. Per parë yajxon tjaygyukëdë tyäˈädë ijxpajtën, mbäät nˈakˈanmäˈäyëm: “Ko nety të xynyijawë pënë tadë jäˈäy diˈibë mˈuˈunk yajmäˈtëp, ¿mˈanëëmëp yëˈë parë mˈuˈunk ttëytyunët?”. Ta yˈatsowäˈäny ko kyaj. Satanás yëˈë diˈib yajmäˈtypyë naxwinyëdë jäˈäy, päätyë Dios kyaj yëˈë dyajtunëdë Satanás parë jäˈäy ttëytyunët.

KYAJ NIˈAMUKË JÄˈÄY TKUPËKÄˈÄNY

15, 16. 1) ¿Tiko kyaj mbäät nˈawijxëm ets niˈamukë jäˈäy tˈaxäjëdët ko nimaytyakëmë Diosë Kyutujkën? 2) Oknimaytyäˈäk, ¿tsojkëp nˈijtëm oy myaˈestrë parë yˈoybyëtsëmët mä jäˈäy nyaˈëxpëjkëm? (Ix nanduˈunë rekuäädrë “Diˈib mbäät tuk pëky xypyudëjkëm parë jäˈäy nˈatsoojëmbijtëm”.)

¹⁵ Kyaj niˈamukë jäˈäy tˈaxäjëyäˈändë ko nimaytyakëmë Diosë Kyutujkën, oy yajxon njawinmäˈäyëm tijaty nyajtëwäˈänëm, yajxon njatukjaygyujkëm ets oy njayajtuˈunëmë ijxpajtën diˈib mbäät pyudëkëdë (Mat. 10:11-14). Pes ko Jesus yaˈëxpëjky nan waanë jäˈäy diˈib kyupëjktë, ets yëˈë kyaj nety dyuˈunëty extëm ëtsäjtëm, yëˈë ja mas oybyë Maˈestrë diˈib jukyˈäjt yä Naxwiiny (Fwank 6:66; 7:45-48).

¹⁶ Pën winmäˈäyëm ko kyaj jantsy oy nyaˈëxpëjkëm, kyaj nˈëxtëkëwäˈkëm, pes mbäät yˈoybyëtsëmy extëm ngäjpxwäˈkxëm (käjpxë Apostʉlʉty 4:13). Biiblyë xyˈanmäˈäyëm ko niˈamukë pënaty jukyˈatandëp “winë xëë winë tiempë” kyupëkandëbë oybyë ayuk (Apos. 13:48). Pääty, këdii axëëk mnayjawëty pën mwinmaapy ko kyaj jantsy oyë jäˈäy xyaˈëxpëky. Tsojkëp niˈigyë nduˈunëmë mëjää parë jäˈäy oy nyaˈëxpëjkëm, per kyaj mbäät axëëk nnayjäˈäwëm ko jäˈäy tkakupëktë Diosë yˈayuk. Pën ndukˈijxpajtëmë Jyobaa ets ngupëjkëm extëm xytyukniˈˈijxëm, ta nëjkxë jäˈäy oy nyaˈëxpëjkëm ets nëjkxëp ttukˈoyˈattë ets nanduˈun ëtsäjtëm (1 Tim. 4:16). Jyobaa nan xytyukniˈˈijxëm wiˈix mbäät nˈatsoˈojëmbijtëmë jäˈäy niduˈuk niduˈuk. Mä jatuˈukpë artikulo nˈixäˈänëm tuk pëky wiˈix mbäät yˈoybyëtsëmy mä ngäjpxwäˈkxëm, ko nbanëjkxëm ja anaˈamën diˈibë Jesus yäjk mä wiˈix mbäät njäˈäyˈäjtëm mëdë wiinkpë.

[Notë]

[Rekuäädrë diˈib mä pajina 12]

Diˈib mbäät tuk pëky xypyudëjkëm parë jäˈäy nˈatsoojëmbijtëm

Mä La Atalaya amxambë diˈib yajmoobyë jäˈäy, tmëminy näˈäganäˈäty tuˈugë artikulo diˈib xyëˈäjtypy “Tuˈugë jäˈäy myaytyaˈaky mëdë Jyobaa tyestiigë”. Tyäˈädë, mbäät xypyudëjkëm.c

Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm tkujäˈäyë wiˈix pyudëkëtyë tyäˈädë artikulo mä kyäjpxwaˈkxy, jyënaˈany: “Mët yëˈëgyëjxmë tyäˈädë artikulo njatyëts wiˈixëts mbäät mëdë jäˈäy oy ngäjpx nmaytyäˈäktë, wiˈixëts mbäät tijaty nyajtëy diˈibë jäˈäy yajwinmayëdëp ets wiˈixëts mbäät nˈatsoojëmbity tijaty yajtëëpy. Parëts ti njaty, xëmëts nyajtëgoyˈaty pënëts mbäät xytyukniˈˈixë wiˈix yajtuny, etsë tyäˈädë artikulo yëˈëjëts diˈib xytyukniˈˈijxëp”.

Kanäk pëky jyaˈˈatyë ëxpëjkpajn diˈibë Jyobaa të xymyoˈoyëm parë nduˈunëmë tyuunk diˈib të xytyuknipëjkëm. Ets tuk pëky, yëˈë tyäˈädë artikulo diˈib kanäk pëky pëtsëëmp (Sal. 32:8). Jyobaa xymyoˈoyëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm parë nduˈunëmë tyuunk. ¡Pääty mëjwiin kajaa nmëjjäˈäwëm!

[Notë]

[Dibujë mä pajina 10]

¿Ti mbäät nduˈunëm parë oyë jäˈäy nyaˈëxpëjkëm mä ngäjpxwäˈkxëm? (Ixë parrafo 7)