ARTIKULO MËDIˈIBË YAˈËXPËJKP 34
Nˈoktukˈijtëm duˈunyëm ja tëyˈäjtën
“Nitiits niˈigyë xykyayajxondaˈaky kots nnijawë ko nˈuˈungëtyëts yˈittë mä ja tëyˈäjtën” (3 FWANK 4).
ËY 111 Tam tiko mbäät nxondakëm
MËDIˈIBË YAJNIMAYTYÄˈÄGÄÄMPa
1. ¿Tiko yˈoyëty nimaytyakëm wiˈix ojts nnijäˈäwëm ja tëyˈäjtën?
KO NˈIXYˈÄJTËM tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm xëmë xyajtëˈëwëm wiˈix ojts nnijäˈäwëm ja tëyˈäjtën, ets ta net njantsy tyukmëtmaytyakëm. Ëtsäjtëm, nnijawëyäˈänëm nanduˈun wiˈix ojts tnijawëdë ja tëyˈäjtën ets wiˈix tmëduuntsondaktë Jyobaa (Rom. 1:11). Ko duˈun mëët ngäjpx nmaytyakëmë nmëguˈukˈäjtëm, xypyudëjkëm parë nyajtsobatëm ko nDestiigëˈäjtëm. Xypyudëjkëm nanduˈun parë duˈunyëm ndukˈijtëm ja tëyˈäjtën ets njukyˈäjtëm extëm mbäädë Jyobaa agujk jotkujk nyajnayjyäˈäwëm ets parë mbäät xykyupëjkëm (3 Fwank 4).
2. ¿Ti nˈixäˈänëm mä yäˈädë artikulo?
2 Mä yäˈädë artikulo nˈixäˈänëm tuk pëky majtsk pëky tiko nyajtsobatëm ja tëyˈäjtën. Ets nanduˈun nnimaytyäˈägäˈänëm ti mbäät nduˈunëm parë duˈunyëm nyajtsobatëm. Ko nety duˈun të nnijäˈäwëm, ta mas niˈigyë nguˈëwëyäˈän ngukäjpxëyäˈänëm ko Jyobaa të xymyëjwoˈowëm mä nyax kyäjpn (Fwank 6:44). Ets niˈigyë nanduˈun jyënäˈänäˈäny ja ääw jot parë jäˈäy ndukmëtmaytyakëm ja tëyˈäjtën.
TIKO NYAJTSOBATËM “JA TËYˈÄJTËN”
3. ¿Tiko niˈigyë nyajtsobatëm ja tëyˈäjtën?
3 Taaˈäjtp kanäk pëky tiko nyajtsobatëm ja tëyˈäjtën mëdiˈibë të nnijäˈäwëm. Tuk pëky, yëˈë ko ntsojkëmë Jyobaa, pes yëˈë xytyuknijäˈäwëm ja tëyˈäjtën. Mä Biiblyë të nnijäˈäwëm ko yëˈëjën ja Dios mëdiˈibë tukëˈëyë mëkˈäjtën myëdäjtypy ets ko yëˈë ojts dyajkojˈyë tsäjp etsë Naxwinyëdë. Per mëdiˈibë mas oy, yëˈë ko të nanduˈun nnijäˈäwëm ko Jyobaa, yëˈë nDeetyˈäjtëm, mëdiˈibë mëk xytsyojkëm ets xymyëmäˈäy xymyëdäjëm (1 Peed. 5:7). Nnijäˈäwëm ko yëˈë “tuˈugë Dios mëdiˈibë paˈˈayoop ets nasˈayoˈowëp, mëdiˈibë maˈkxtujkp ets ninäˈä ja tsyojkën kyakugëxë ets myëdäjtypy ja tëyˈäjtën” (Éx. 34:6). Jyobaa tsyojkypy ja tëyˈäjtën (Is. 61:8). Mëk tjawë ko xyˈijxˈayoˈowëm ets jyantsy tsyojknëp parë dyajjëjptëgoyaˈany tukëˈëyë tijaty xyaˈˈayoˈowëm (Jer. 29:11). ¡Njantsy jyëjpˈijxënëp parë jyatëdë yäˈädë tiempë! Päätyën mëk ntsojkëmë Jyobaa.
Ja tëyˈäjtën mëdiˈibë yajpatp mä Biiblyë duˈun extëm . . . tuˈugë pujxn mëdiˈibë barkë wyoˈonˈijtypy mejnyoty
Duˈun extëm ja pujxn mëdiˈibë barkë wyoˈonˈijtypy mejnyoty, nanduˈun ko nnijäˈäwëm myiny kyëdaˈagyë oybyë jukyˈäjtën xypyudëjkëm parë kyaj nëgoo nmëmäˈäy nmëdäjëm ko nbatëmë jotmay. Ko nnijäˈäwëm ja tëyˈäjtën, yëˈë yajjënaampy ja ääw jot parë nanduˈun ndukmëtmaytyakëmë jäˈäy ko myiny kyëdaˈagyë oybyë jukyˈäjtën. (Ixë parrafo 4 axtë 7).
4, 5. ¿Tiko Pablo ojts tˈijxkijpxyë ja oybyë jukyˈäjtën mëdiˈibë miimp këdakp mët tuˈugë pujxn mëdiˈibë barkë wyoˈonˈijtypy mejnyoty?
4 Ja tuk pëky tiko nyajtsobatëm ja tëyˈäjtën, yëˈë ko mëjwiin kajaa xypyudëjkëm mä jukyˈäjtën. Extëm nˈokpëjktakëm, mä Biiblyë të nnijäˈäwëm ko myiny kyëdaˈaky ja oybyë jukyˈäjtën. Apostëlë Pablo yajtsobat ko duˈun tnijäˈäwë, pes jyënany: “Ja awijx jëjpˈijxën diˈibë nmëdäjtëm, jaˈa tiˈigyë yaˈijtypy ja njotˈäjt nwinmäˈänyˈäjtëm extëm ja pujxn diˈibë ja barkë wyoˈonˈijtypy mejynyoty” (Eb. 6:19). Duˈun extëm ja pujxn mëdiˈibë ja barkë wyoˈonˈijtypy mejnyoty, nanduˈun ko nnijäˈäwëm myiny kyëdaˈaky ja oybyë jukyˈäjtën xypyudëjkëm parë kyaj nëgoo nmëmäˈäy nmëdäjëm ko nbatëm ja amay jotmay.
5 Ko Pablo duˈun tkujäˈäyë, yëˈë nety wyinmaapy ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë nëjkxandëp tsäjpotm. Per extëm jyënany niˈamukë xypyudëjkëm ninuˈun njukyˈatäˈänëm xëmëkyëjxm yä Naxwiiny mä ja it lugäärë tsujpë (Fwank 3:16). ¡Seguurë ko jantsy agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm ko njukyˈatäˈänëm xëmëkyëjxm!
6, 7. ¿Wiˈixë Yvonne pyudëjkë ko tnijäˈäwë mä Biiblyë myiny kyëdaˈaky ja oybyë jukyˈäjtën?
6 Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyaˈaky tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë xyëwˈäjtypy Yvonne. Yëˈë kyaj desde mutsknëm tˈixyˈajtyë Jyobaa ets pääty ttsëˈkë oˈkën. Ninäˈä tkajäˈäytyëgoy wiˈix ojts tëgok tkajpxy mä tuˈugë liibrë mä jyënaˈany: “Seguurë ko niˈamukë näˈä nˈoogäˈän ndëgoyäˈänëm”. Yvonne jyënaˈany: “Kots ojts duˈun ngajpxy, kyajts ojts xyajmäˈäy xyajpoˈkxy, yëˈëyëts nwinmääynyëp ti tunan jatanëp. Nnayajtëëwëts: ‘¿Tiijën ko jeˈeyë jantsy waanë njukyˈäjtëm etsë net nˈoˈkojënë?’. ¡Ëjts kyajtsë nety nˈoogäˈäny!”.
7 Ko Yvonne ojts yaˈknë, ta tˈixyˈajtyë Jyobaa tyestiigëty. Yëˈë jyënaˈany: “Nmëbëjkëts ko mbäät njukyˈäjtëm xëmëkyëjxm yä Naxwiiny mä tuˈugë it lugäärë tsujpë”. Ko Yvonne tnijäˈäwë tëyˈäjtën, mëjwiin kajaa pyudëjkë, pes duˈun tˈaknimaytyaˈaky: “Tyam, tsuj yajxonëts nmäˈäy nboˈkxy ets kyajts yëˈë nekymyëmay nekymyëdäjy ja oˈk tëgoˈoyën”. Yäˈädë yëˈë yajxon xytyukˈijxëm ko Yvonne yajtsobatypy ja tëyˈäjtën mëdiˈibë të tnijawë ets jyantsy tyukmëtmaytyäˈägaampy oytyim pënëty (1 Tim. 4:16).
Ja tëyˈäjtën mëdiˈibë yajpatp mä Biiblyë duˈun extëm . . . tuˈugë meenyë täjëbë
Nitii duˈun kyatsobääty extëm ko tyam nmëduˈunëmë Jyobaa ets ko njëjpˈijxëm njukyˈatäˈänëm xëmëkyëjxm ko nety yˈaneˈemy ja Diosë Gyobiernë. Mëjwiin kajaa ndukˈoyˈäjtëm, oy nuˈun yˈoktsiptaˈaky tijaty nmastutëm. (Ixë parrafo 8 axtë 11).
8, 9. 1) ¿Tiko njënäˈänëm ko ja yetyëjk mëdiˈibë Jesus myaytyak yajtsobat ja meeny mëdiˈibë pyat? 2) ¿Wiˈix mnayjyawëty ko të xynyijawë ja tëyˈäjtën?
8 Ja tuk pëkyë tëyˈäjtën mëdiˈibë yajmaytyakp mä Biiblyë, yëˈë ja Diosë Gyobiernë. Jesus ojts tˈijxkijpxyë ja tëyˈäjtën mët ja meenyë täjëbë. Duˈun jyënany: “Yëˈë tsäjpotmëdë kutujkën dëˈën extëm ja meenyë täjëbë. Ko tuˈugë jäˈäy tpääty, ta dyuˈutsy nan jamyë jatëgok, es jyantsyxyon [o xyondaˈaky] nëjx tteeky tëgekyë diˈibë myëdäjty jyaygyejpy, es tjuyë tadë nax” (Mat. 13:44). Yäˈädë yetyëjk kyaj nety yëˈë tˈëxtäˈäy ja meeny, per ko tpaty, tyoˈktääy tijatyë nety myëdäjtypy parë ojts tjuy ja nax. ¿Tiko duˈun ttuuny? Yëˈko nyijäˈäwëbë nety ko mëdiˈibë të tpääty, mëjwiin kajaa tsyobääty ets ko nitii kyaduˈunëty.
9 Seguurë ko mëjwiin kajaa nanduˈun xyajtsobääty ko të xynyijawë ja tëyˈäjtën. Nnijäˈäwëm ko nitii mëdiˈibë tyamë naxwinyëdë jäˈäy xyˈawäˈänëm, mbäät xykyayajnayjyäˈäwëm agujk jotkujk extëm ko nmëduˈunëmë Jyobaa ets ko njukyˈatäˈänëm xëmëkyëjxm mä nety yˈanaˈamnë ja Diosë Gyobiernë. Nitii duˈun kyatsobääty extëm ko nduˈunëmë mëjääw parë niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa. Duˈunë duˈun, mëjwiin kajaa nyajtsobatëm ko nnaymyaˈayëm mëdë Jyobaa. Ets nitii duˈun agujk jotkujk xykyayajnayjyäˈäwëm ko nduˈunëm tijaty mbäädë Jyobaa ttukjotkëdaˈaky (Kol. 1:10).
10, 11. ¿Ti Michael pudëjkë parë ojts dyajtëgatsyë jyukyˈäjtën?
10 Ta nimayë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tijaty të tmastuˈuttë parë Jyobaa agujk jotkujk dyajnayjyawëyäˈänëdë. Extëm nˈokpëjktakëm, ta nääk mëdiˈibë të tmastuˈuttë tuˈugë kyarreerë mëdiˈibë mbäät jyayajmëjpëtsëmëdë. Ta wiinkpëty mëdiˈibë kyaj të tpaˈoˈktëwdë meeny sentääbë. Ets ta net näägë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tyimˈyajtëgäjtstë jukyˈäjtën ko tˈixyˈäjttë Jyobaa. Duˈunën ttuunyë Michael, pes yëˈë kyaj yeˈky pyejty mä Diosë kyäjpn. Ko yˈënäˈkˈäjty, yëˈë nyiˈëxpëjkë karate. Michael jyënaˈany: “Mëj këjxmëts ijty nnayjyawëty kots oy mëk nyajpääty. […] Näˈäty winmääyëts ko nipënëts mbäät xykyamëmadaˈaky”. Per ko tyëjkë ëxpëjkpë, ta tnijäˈäwë ko Jyobaa kyaj tˈoyˈixy ko jäˈäy nyaytsyiik nyaygyoxëdë (Sal. 11:5). Michael jyënaˈany ko ja kasäädë jäˈäy mëdiˈibë yaˈëxpëjkëdë, ninäˈä kyaˈˈanmääyëdë ko kyaj yˈoyëty ko tniˈëxpëkë karate ets ko yëˈëyë tukniˈˈijxëdë ja tëyˈäjtën mëdiˈibë yajpatp mä Biiblyë.
11 Ko Michael niˈigyë nˈixyˈajtyë Jyobaa, ta mas niˈigyë ojts ttsojknë. Per mëdiˈibë niˈigyë ajäjt jotjäjtë, yëˈë ko tnijäˈäwë Jyobaa tpaˈˈayoy pënaty mëduunëp. Michael jyaygyujkë ko tsojkëbë nety mëjwiin kajaa dyajtëgatsëdë jyukyˈäjtën. Yëˈë jyënaˈany: “Nnijäˈäwëbëtsë nety ko nëgooyëts xytsyiptäˈäganxënë nmastuˈudëdë karate, per nnijäˈäwëbëtsë nety nanduˈun ko nyajxondäˈägaambyëtsë Jyobaa pën nmastutypyëts, ets ijtëts seguurë ko nitii duˈun kyaˈoyëty extëm kots nmëdunëdë Jyobaa”. Michael yajtsobat ja tëyˈäjtën mëdiˈibë nety të tnijawë ets yëˈë pudëjkë parë mëjwiin kajaa dyajtëgäjtsyë jyukyˈäjtën (Sant. 1:25).
Ja tëyˈäjtën mëdiˈibë yajpatp mä Biiblyë duˈun extëm . . . tuˈugë lamprë
Tuˈugë lamprë mëdiˈibë mëk tëˈkxp, xypyudëjkëm parë kyaj ndëgoˈoyëm mä kootsˈit. Nanduˈunën tyam xykyudëˈkx xykyujäjjëmë Diosë yˈAyuk mä yˈaneˈemyë Satanás. (Ixë parrafo 12 etsë 13).
12, 13. ¿Wiˈixë Mayli pyudëjkë ko tnijäˈäwë ja tëyˈäjtën mëdiˈibë yajpatp mä Biiblyë?
12 Parë njaygyujkëm nuˈunën tsyobääty ja tëyˈäjtën mëdiˈibë të nnijäˈäwëm, Biiblyë yëˈë mëët tˈijxkijpxyë tuˈugë lamprë mëdiˈibë xykyudëˈkx xykyujäjjëm mä kootsˈit (Sal. 119:105; Éfes. 5:8). Mayli, mëdiˈibë tsoˈomp Azerbaiyán, mëjwiin kajaa tkuˈëw tkukäjpxë ko të pyudëkëtyë Diosë yˈAyuk, duˈunxyëp extëm ja nyëˈë tyuˈu të yajkudëˈkxy të yajkujäjy. Ja tyääk tyeety tëgatsyatyë nety ja relijyonk mëdiˈibë tyukˈijtëdëp, yëˈë tyeety, musulmán etsë tyääk, judiyë. Mayli jyënaˈany: “Nmëbëjkypyëtsë nety ko tam tuˈugë Dios, per tamë nety mëdiˈibëts kyaj yajxon njaygyukë. Nnayajtëëwëts: ‘¿Tiko Dios ojts xyajkojëm? ¿Tiko nˈayoˈowëm mientrës njukyˈäjtëm ets pën nëjkxäˈänëm mä ayoowdakn?’. Jäˈäy jyënäˈändë ko tukëˈëyë tijaty tuun jäjtëp, yëˈëjënë Dios duˈun tyuknibëjktakëp, ets päätyëts nwinmääy, ¿yëˈëdaa Dios jyantsy yaˈˈayoobyë naxwinyëdë jäˈäy etsë net tjantsy tyukxondaˈaky ko tˈijxˈayoy?”.
13 Mayli, duˈunyëm ojts tpayeˈey tijatyë nety nayajtëëwëp. Ko tiempë nyajxy, ta tˈëxpëjktsondakyë Biiblyë ets tyam Testiigënë. Yëˈë jyënaˈany: “Kots nˈijxy wiˈixë Biiblyë yajxon tijaty tnimaytyaˈaky, tats nwinmääytyëgäjtsy, ets tyam mas agujk jotkujkëts nyajpääty”. Duˈun extëmë Mayli, niˈamukë ninuˈun nmëduˈunëmë Jyobaa, nmëjkumäˈäyëm mët ko ojts xyajpëtsëˈëmëm agootstuuy ets ojts xytyukniwoˈowëm ja “jäj tëˈkxën mëdiˈibë jantsy oy” (1 Ped. 2:9, TNM).
14. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë niˈigyë nyajtsobatëm ja tëyˈäjtën? (Ix nanduˈunë rekuäädrë “Tijaty mëët yˈakˈyaˈijxkijpxyë ja tëyˈäjtën”).
14 Të nˈijxëm ko mëjwiin kajaa tsyobääty ja tëyˈäjtën mëdiˈibë yajpatp mä Biiblyë ets të nnimaytyakëm tuˈuk majtskë ijxpajtën mëdiˈibë mëët yaˈijxkijpxyë. Per waˈan myiny mä mwinmäˈäny wiinkpë ijxpajtën. Pääty, ¿tiko ngapëjktakëmë winmäˈäny parë niˈigyë nˈëxpëjkëm ets nbayeˈeyëm tiko nyajtsobatëm ja tëyˈäjtën? Pën nduˈunëm duˈun, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë niˈigyë nyajtsobatëm.
WIˈIX NYAJNIGËXËˈKËM KO NYAJTSOBATËM JA TËYˈÄJTËN
15. ¿Wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko nyajtsobatëm ja tëyˈäjtën?
15 Tuk pëky wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko nyajtsobatëm ja tëyˈäjtën, yëˈë ko xëmë nˈëxpëjkëmë Biiblyë ets ja ëxpëjkpajn. Duˈunyëm tijaty nˈakjatäˈänëm oy jeky njatukˈijtënë ja tëyˈäjtën. Mä yäˈädë rebistë La Atalaya, mëdiˈibë pëtsëëm tim ëgäˈäny inglés, duˈun jyënany: “Ja tëyˈäjtën, duˈun extëm tuˈugë pëjy mëdiˈibë tënaapy mä tuˈugë lugäärë äänëˈëk tëtsëˈëkpë ets të nyiyoondëgooytyaˈayëty ja axëkˈujts. [...] Nanduˈunën ja tëyˈäjtën, tsip nˈëxkäjpëm mët ko taaˈäjtp kanäk pëkyë tukniˈˈijxën mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty. Pën mnijawëyaampy ja tëyˈäjtën, tsojkëp mˈitët wijy kejy ets xytyunëdë mëjääw parë xynyijawët. [...] Kyaj mbäät yëˈëyë xytyukjotkujkˈaty ja tëyˈäjtën mëdiˈibë të xynyijawë, tsojkëbën xypyayeˈeyˈadëˈëtsët”. Tsojkëp nduˈunëmë mëjääw parë nˈëxpëjkëm, per oy wyimbëtsëmäˈäny ko duˈun nduˈunëm.
16. ¿Wiˈix mijts xyˈëxpëkyë Biiblyë parë niˈigyë mnaytyukpudëkëty? (Proverbios 2:4-6).
16 Kyaj niˈamukë ntsojkënyëˈäjtëm ngäjpxäˈänëmë Biiblyë ets nˈëxpëkäˈänëm, perë Jyobaa xyˈanmäˈäyëm ets nˈëxpëjkëm parë niˈigyë nnijäˈäwëm ja tëyˈäjtën (käjpxë Proverbios 2:4-6). Pën nduˈunëmë mëjääw parë xëmë nˈëxpëjkëm, mëjwiin kajaa ndukˈoyˈatäˈänëm. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë xyëwˈäjtypy Corey, jyënaˈany ko jeˈeyë tuˈugë tekstë tpayeˈey mëdiˈibë niˈigyë nyijawëyaampy ko tkajpxyë Biiblyë. Yëˈë jyënaˈany: “Ngajpxypyëtsë notë, nˈijxypyëtsë wiinkpë tekstë mäjatyëts xykyexy ets tatsë net niˈigyë nˈakpayeˈey. […] Kots duˈun nˈëxpëky, mëjwiin kajaajëts tijaty njaty”. Oy nˈëxpëjk ngaˈëxpëjkëm extëmë yäˈädë nmëguˈukˈäjtëm ttuny, per pën nduˈunëmë mëjääw ets njuˈtëmë tiempë parë nˈëxpëjkëmë Biiblyë, duˈunë nety nyajnigëxëˈkëm ko nyajtsobatëm ja tëyˈäjtën (Sal. 1:1-3).
17. ¿Ti yˈandijpy ndukjukyˈäjtëm ja tëyˈäjtën? (Santya̱ˈa̱gʉ 1:25).
17 Kyaj jeˈeyë tsyokyëty nˈëxpëjkëmë Biiblyë. Parë mbäät nnaytyukpudëjkëm, tsojkëbën ndukjukyˈäjtëm, jaˈa njënäˈänëm, ko nguytyuˈunëm tijaty njäjtëm. Pën nduˈunëm duˈun, ta jantsy agujk jotkujk njukyˈatäˈänëm (käjpxë Santya̱ˈa̱gʉ 1:25). ¿Ets wiˈixën mbäät nnijäˈäwëm pën nguytyuˈunëm tijaty njäjtëm mä Biiblyë? Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm jyënaˈany ko tsojkëp nnayˈijx nnaytyuˈunëm pën oy tijaty nduˈunëm ets mäjaty mbäät nˈaknayaˈoˈoyëm. Apostëlë Pablo duˈun tnimaytyaky: “Oy nuˈun të njawimbajtëmbë, tsojkëp duˈunyëm nˈyeˈeyëm ja nëˈë tuˈu mëdiˈibë të nbaduˈudëjkëm” (Filip. 3:16, TNM).
18. ¿Tiko nduˈunëmë mëjääw parë ndukˈijtëm “ja tëyˈäjtën”?
18 Nˈokwinmäˈäyëm nuˈunën mëjwiin kajaa xypyudëjkëm ko nduˈunëmë mëjääw parë duˈunyëm ndukˈijtëm “ja tëyˈäjtën”. Per kyaj ëtsäjtëm jeˈeyë ndukˈoyˈäjtëm, nanduˈunën agujk jotkujk nyajnayjyäˈäwëmë Jyobaa ets ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë mëët nDiosmëduˈunëm (Prov. 27:11; 3 Fwank 4). ¡Nitii duˈun kyaˈoyëty extëm ko nyajtsobatëm ja tëyˈäjtën ets ndukjukyˈäjtëm!
[Notë]