Diosmëduumbëty duˈun jyukyˈattë extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë

1. ¿Ti jotmay wyinguwäˈkë José, ets ti tyuun?

JOSÉ, ja yˈuˈungë Jacob, wyinguwäˈkë tuˈugë mëj jotmay. Ja kyudëjkë Potifar mëktaˈaky yˈanmääyë: “Mëttsënaagyëts”, perë José kyaj tkupëjky. Waˈan pën jyënäˈänët ko ojtsxyëp tmëttsënääygyojy, pesë Potifar kyaj nety xëmë yajpääty mä tyëjk etsë José yëˈë nety tuˈugë tuumbë mosë. Ja kyudëjkë Potifar, mbäätxyëp ojts axëëk tjatunyë José ko kyaj myëttsëënëyanë. Perë José niwiˈixtsoow tkakupëjky oy mëktaˈaky jyaˈˈanmääyë. ¿Tiko kyaj tkupëjky? José jyënany: “¿Wiˈixëts mbäät nˈoktunyë yäˈädë mëj poky etsëts nmëbokytyunëdë Dios?” (Gén. 39:7-12).

2. ¿Wiˈixë José tnijäˈäwë ko Jyobaa yajkubojkypy ko jäˈäy tmëttsëënë wiink yetyëjk ets wiink toxytyëjk?

² Ja nety tyëgoyˈaty naa 200 jëmëjtën parë yajjäˈäyët ja Ley mëdiˈibë yajmooyë Moisés, mä tuk pëky jyënaˈany: “Këdii xymyëëtˈatëty yëˈë toˈoxytyëjk, mëdiˈibë jam yëˈë nyiyeˈeytyëjknën” (Éx. 20:14, MNM). Pääty, ¿wiˈixënë José tnijäˈäwë ko “mëj pokyë” Dios tˈixy ko jäˈäy tmëttsëënë wiink yetyëjk o wiink toxytyëjk? Yëˈko nyijäˈäwëbë nety wiˈixë Jyobaa tˈixy ko duˈunë jäˈäy pyokytyuny. Extëm nˈokpëjktakëm, nyijäˈäwëbë nety ko Jyobaa yëˈë ojts ttuknibëjktäägë parë yetyëjk pyëk yˈuugët mët tuˈugë toxytyëjk. Waˈan nanduˈun yajtukmëtmaytyaky wiˈix ja nyanwelë Sara ojts kyuwäˈänyëtyë Jyobaa ko nimajtsk ja rey jyamëtsëënëyanëdë. Ets jyamyajts nanduˈun wiˈixë Jyobaa ojts tkuwäˈänyë Rebeca, ja kyudëjkë Isaac (Gén. 2:24; 12:14-20; 20:2-7; 26:6-11). Ko duˈunë José tjamyajtstääy, yëˈë pudëjkë parë ojts tˈixy ti mëdiˈibë Jyobaa yˈoyˈijxypy ets yˈaxëkˈijxypy. Ets kom mëkë nety ttsokyë Jyobaa, päätyë wyinmäˈäny tpëjktaky ko xëmë tmëmëdowäˈäny ets ttunäˈäny tijaty nyiˈanaˈamëp.

3. ¿Ti nˈixäˈänëm mä yäˈädë artikulo?

³ Seguurë ko myajtsobatypy ja Diosë tyëyˈäjtën. Niˈamukë akpokyjyaˈay nyajpatëm, ets pën kyaj nnaygyuentëˈäjtëm, mbäät pojën xynyinäjxëm wiˈixë naxwinyëdë jäˈäy wyinmaytyë mä tijaty yajnäjxtëp oy ets tijaty kyaj (Is. 5:20; Rom. 12:2). Pääty mä yäˈädë artikulo, yëˈë nˈixäˈänëm tiijën yˈandijpy ja Diosë tyëyˈäjtën ets wiˈix ndukˈoyˈäjtëm ko nmëmëdoˈowëm. Ta net nnimaytyäˈägäˈänëm tëgëk pëky mëdiˈibë mbäät xypyudëjkëm parë niˈigyë nyajtsobatëm ja Diosë yˈanaˈamën.

¿TIIJËN YˈANDIJPY JA DIOSË TYËYˈÄJTËN?

4. ¿Wiˈix jyaˈayˈattë pënaty tyuundëp tijaty Jyobaa nyiˈanaˈamëp?

⁴ Ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny, pënaty nyiwintsënˈäjttë ja relijyonk, mëj këjxm nyayajnäjxëdë ets jeˈeyë tˈëbat tkäjpxpattë ja myëguˈuktëjk. Perë Jesus tukˈanmääyëdë ko kyaj yˈoyëty ko axëëk ttundë ja myëguˈuktëjk ets ko këˈëm dyajnaxkëdäˈäktë ja yˈanaˈamën mä ti oy ets ti kyaj (Ecl. 7:16; Luk. 16:15). Tyam, taaˈäjttëp duˈumbë jäˈäy mëdiˈibë nanduˈun jäˈäyˈäjttëp, mëdiˈibë jënandëp ko ak oy tijaty ttundë. Xëmë mëj këjxm nyayajnaxëdë ets jeˈeyë tˈëbäät tkäjpxpäättë ja myëguˈuktëjk. Jyobaa ninuˈun tkaˈoyˈixy pënaty duˈun jäˈäyˈäjttëp. Tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë tijaty tyuumpy extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë, ninäˈä kyawinmay ko mas oy tijaty ttuny ets këdiinëm ja myëguˈuktëjk.

5. ¿Ti yˈandijpy ko Biiblyë dyajtunyë yäˈädë ayuk “tëyˈäjtën”? Okpëjktäˈäk tuˈugë ijxpajtën.

⁵ Jantsy oy ko yajtunyë tëyˈäjtën, jaˈa njënäˈänëm, nduˈunëm tijatyë Jyobaa yˈoyˈijxypy. Ko Biiblyë dyajtunyë yäˈädë ayuk “tëyˈäjtën”, yëˈë myaytyäˈägaampy ko njukyˈäjtëm extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë. Extëm nˈokpëjktakëm, Jyobaa duˈun tˈanmääy ja ajuuy adoˈkpëty: “Ko tii xykyijpxtëty ets xytyiytyëty, mëdëy duˈun mëbäät winë xytyiytyë xykyijpxtë” (Deut. 25:15, MNM). Pääty tuˈugë Diosmëduumbë mëdiˈibë oy tijaty tyunaampy Dios windum, kyaj wyinˈëëny wyinxäjy mä jyuy tyooky. Etsë jäˈäy mëdiˈibë myëmëdoobyë Diosë yˈanaˈamën, kyaj nanduˈun tˈoyˈixy ko pën axëëk ttuny ja myëguˈuk. Ko tijaty ttuknibëjktäägë ttunäˈäny, jawyiin tpayeˈey wiˈixë Dios wyinmay parë agujk jotkujk dyajnayjyawëyaˈanyëty (Col. 1:10, TNM).

6. ¿Tiko njënäˈänëm ko yëˈëyë Jyobaa myëdäjtypyë madakën parë dyajnaxkëdäˈägët ja anaˈamën mä ti oy ets ti kyaj? (Isaías 55:8, 9).

⁶ Biiblyë jyënaˈany ko mä Jyobaa jamën “ja lugäär mä yˈityë tëyˈäjtën”. Yäˈädë yëˈë yˈandijpy ko ja tëyˈäjtën jamën tsyoony mä Diosën (Jer. 50:7). Kom yëˈë ojts xyajkojëm, pääty yëˈëyë myëdäjtypyë madakën parë dyajnaxkëdäˈägët ja anaˈamën mä ti oy ets ti kyaj. Ets kom ëtsäjtëm pokyjyaˈay nyajpatëm, kyaj nnijäˈäwëtyaˈayëm ti oy ets ti kyaj, yëˈëyënë Jyobaa mëdiˈibë nyijäˈäwëp mët ko wäˈätsjäˈäy (Prov. 14:12; käjpxë Isaías 55:8, 9). Per ¿mbäädëdaa njukyˈäjtëm extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë? Mbäät, pes duˈun ojts xyajkojëm “ejxtëm yëˈë këˈëm yˈixëtyën” (Gén. 1:27, MNM). Ets ëtsäjtëm jukyˈatäˈänëm extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë. Kom mëk ntsojkëmë nDeetyˈäjtëmë Jyobaa, yëˈë xypyudëjkëm parë duˈun njäˈäyˈäjtëm extëm jyaˈayˈaty (Éfes. 5:1).

7. ¿Tiko jyëjpˈamëty nmëmëdoˈowëm ja anaˈamën extëm të nyaxkëdaˈaky? Okpëjktäˈäk tuˈugë ijxpajtën.

⁷ Mëjwiin kajaa ndukˈoyˈäjtëm ko nmëmëdoˈowëmë Jyobaa yˈanaˈamën mä tnigajpxy ti oy ets ti kyaj. Min nˈokˈijxëm tiko duˈun njënäˈänëm. Okwinmay ti tun jatëdëp ko tuˈugë doktoor dyajtsoybyatët këˈëm winmäˈäny tuˈugë jäˈäy ets kyaj duˈun ttunët extëm yajniˈanaˈamë, mbäät nääk dyaˈooky ja jäˈäy. Yäˈädë yëˈë yajxon xytyukˈijxëm ko pën nmëmëdoˈowëm ja anaˈamën extëm të nyaxkëdaˈaky, mbäät xykyuwäˈänëm. Nanduˈunën xykyuwäˈänëm ko nmëmëdoˈowëmë Jyobaa yˈanaˈamën mä tnigajpxy ti oy ets ti kyaj.

8. ¿Wiˈix yajkunuˈkxäˈändë pënaty jukyˈäjttëp extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë?

⁸ Jyobaa kyunuˈkxypy pënaty tyuundëbë mëjääw parë myëmëdoyëty. Yëˈë duˈun twandaˈaky: “Pënaty jukyˈäjttëp tëyˈäjtën myëët yëˈë jyaˈˈatandëbë naxwinyëdë, ets ttuktsëënëyäˈändë xëmëkyëjxm” (Sal. 37:29). ¿Mbawinmaapy wiˈix nëjkx njukyˈäjtëm ko nety niˈamukë jäˈäy ak yëˈë tmëmëdoownëdë Jyobaa yˈanaˈamën? Jantsy agujk jotkujk njukyˈatäˈänëm ets tuˈugyë nyajpäädäˈänëm. Jyobaa tsyojkypy ets duˈun njukyˈäjtëm. Taaˈäjtp kanäk pëky tiko mbäät njukyˈäjtëm extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë. Min nˈokˈijxëm tëgëk pëky ti xypyudëkëyäˈänëm parë duˈun nduˈunëm.

¿TIJATY MBÄÄT NˈAKTUˈUNËM PARË NJUKYˈÄJTËM EXTËMË JYOBAA TNIˈANAˈAMË?

9. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë njukyˈäjtëm extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë?

⁹ Myëduˈuk: Ntsojkëm ja jäˈäy mëdiˈibë yajnaxkëdakypy ja anaˈamën. Jëjpˈam ets niˈigyë ntsojkëmë Jyobaa mëdiˈibë yajnaxkëdakypy ja anaˈamën mä tnigajpxy ti oy ets ti kyaj parë mbäät njukyˈäjtëm extëm tniˈanaˈamë. Pën ntsojkëm mas niˈigyë Jyobaa, ta kyaj xytsyiptäˈägäˈänxëm njukyˈäjtëm extëm tniˈanaˈamë. Extëm nˈokpëjktakëm, koxyëbë Adán mëdë Eva niˈigyë ttsojktë Jyobaa, kyajxyëp tmëdëgooytyë (Gén. 3:1-6, 16-19).

10. ¿Ti tyuunë Abrahán parë yajxon tjaygyujkë wiˈixë netyë Jyobaa wyinmay?

¹⁰ ¿Këdii kyaj duˈun nˈadëˈëtsäˈänëm extëmë Adán mëdë Eva yˈadëtstë? Pën kyaj, oy ko mas niˈigyë nˈixyˈäjtëmë Jyobaa, nˈijxëm wiˈix jyaˈayˈaty ets nduˈunëmë mëjääw parë njaygyujkëm wiˈix tijaty tˈixy. Ko duˈun nduˈunëm, ta mas niˈigyë ntsokäˈänëmë Jyobaa. Duˈunën ttuunyë Abrahán, mëk ttsojkyë Jyobaa ets xëmë tmëmëdooy oy näˈäty tkajaygyujkë tiko nety duˈun tijaty tyukˈaneˈemyëty. Niˈigyën ttuunyë mëjääw parë yajxon tˈixyˈajtyë Jyobaa. Extëm nˈokpëjktakëm, ¿ti tyuun ko tnijäˈäwë Jyobaa dyajkutëgoyaˈanyë Sodoma etsë Gomorra? Tsyëˈkë ko Jyobaa, “ja Fes mëdiˈibë tuump abëtsëmy nyaxwinyëdë” tˈokˈyajkutëgooynyët ja oyjyaˈay tuˈugyë mët ja axëkjäˈäytyëjk. Abrahán kyaj tmëbëkany ko Jyobaa mbäät niˈamukë dyajkutëgoyë jäˈäy, pääty tijaty dyajtëëy mëdë yujyˈat tudaˈakyˈat etsë Jyobaa mëmaˈkxtujkë ets tukmëtmaytyakë. Ko ojts mëët myaytyaktäˈäy, ta tjaygyujkë ko Jyobaa yëˈë yˈijxypy ti japˈäjtp mä jäˈäyë kyorasoon, ets ko yëˈë ninäˈä tkayajkutëgoyëdë oyjyaˈay mëdë axëkjäˈäytyëjk (Gén. 18:20-32).

11. ¿Wiˈixë Abrahán dyajnigëxëˈky ko mëkë nety ttsokyë Jyobaa ets ko tyukˈijxpejtypy?

¹¹ Ninäˈä Abrahán tkajäˈäytyëgooy ko Jyobaa tyukmëtmaytyakë wiˈixë netyë dyajkutëgoyaˈanyë Sodoma etsë Gomorra käjpn. Ko duˈun yajtukmëtmaytyaky, yëˈë pudëjkë parë niˈigyë ttsojkyë Jyobaa ets twingutsëˈkë. Ko tiempë nyajxy, ta Jyobaa tˈanmääyë Abrahán parë ttukwintsëˈëgët ja yˈuˈunk Isaac, ets jaa mä nety tsyokyëty dyajnigëxëˈëgët ko jyantsy tyukˈijxpejtypyënë Jyobaa. Ko duˈun yˈanmääyë kyaj ojts tii tˈokˈyajtëëwnë, pes yˈixyˈäjnëbë nety yajxonë Jyobaa. Abrahán, ta twoowtsoˈony ja yˈuˈunk parë dyakäˈäny extëmë wintsëˈkën ets seguurë ko ojts tsyiptakxëty. Per yëˈë pudëjkë ko tjamyajtstääy wiˈix tijatyë Jyobaa ttuny, pes nyijäˈäwëbë nety ko ninäˈä kyatukˈanaˈamëdët mëdiˈibë kyaj yˈoyëty. Apostëlë Pablo jyënany ko Abrahán myëbëjk ko Jyobaa mbäät jatëgok dyajjukypyekyë Isaac (Eb. 11:17-19). Etsë Jyobaa tyunaambyë nety duˈun, pes të nety ttukwandaˈagyë Abrahán ko ja yˈuˈunk yˈënäˈkë Isaac nimayëyandëp, ets mä taabë tiempë kyajnëmë nety ti yˈuˈunk. Komë Abrahán mëkë nety ttsokyë Jyobaa, ijt seguurë ko kyaj tyukˈanaˈamäˈänyëty mëdiˈibë mbäät yˈaxëktunyëty. Pääty tmëmëdooy oy ojts yˈoktsiptakxëty (Gén. 22:1-12).

12. ¿Wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë Abrahán? (Salmo 73:28).

¹² ¿Wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë Abrahán? Ko niˈigyë nˈixyˈäjtëmë Jyobaa. Pën duˈun nduˈunëm, ta niˈigyë nmëwingonäˈänëm ets ntsokäˈänëm (käjpxë Salmo 73:28). Ndukniˈˈixëyäˈänëm nanduˈun ja jot winmäˈäny ti oy ets ti kyaj parë duˈun nwinmäˈäyëm extëmë Jyobaa (Eb. 5:14). Ko duˈun nduˈunëm, ta nëjkx njëjpkudijëm ko pën xyjatuktunäˈänëm mëdiˈibë kyaj yˈoyëty. Ets ninäˈä nëjkx kyaminy mä jot winmäˈäny parë nduˈunëm mëdiˈibë mbäädë Jyobaa axëëk yajnayjyawëty o xytyukmëjagamgakëm. ¿Tijaty mbäät nˈaktuˈunëm parë nyajnigëxëˈkëm ko jukyˈatäˈänëm extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë?

13. ¿Ti tsojkëp nduˈunëm parë njukyˈäjtëm extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë? (Proverbios 15:9).

¹³ Myëmajtsk: Nduˈunëmë mëjääw parë tuˈuk tuˈugë xëëw njukyˈäjtëm extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë. Parë duˈun njukyˈäjtëm, tsojkëp nduˈunëmë mëjääw. Extëm nˈokpëjktakëm, pën tuˈugë jäˈäy yajmëktäˈägaampy ja nyiniˈkx kyëbäjk, tsojkëp ttunëdë mëjääw parë bom bom yˈejersisyëtunët. Nanduˈunën mbäät nduˈunëmë mëjääw tuˈuk tuˈugë xëëw parë njukyˈäjtëm extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë. Pes nnijäˈäwëm ko jyaygyujkëp wiˈix nyaˈijx nyajpatëm ets ninäˈä xykyatukˈanaˈamäˈänëm mëdiˈibë kyaj mbäät nmëmadakëm (Sal. 103:14). Jyobaa xyˈanmäˈäyëm ko “tsyojkypy ja mëdiˈibë jyantsy yˈëxtaabyë tëyˈäjtën” (käjpxë Proverbios 15:9). Duˈun extëm nduˈunëmë mëjääw ko nduknibëjktakëm niˈigyë nyajmëjwindëkëyäˈänëmë Diosë tyuunk. Nanduˈunën tsokyëty nduˈunëmë mëjääw parë njukyˈäjtëm extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë. Etsë Jyobaa xypyudëkëyäˈänëm maˈkxtujkën myëët parë wanaty wanaty nnayaˈoˈoyëm etsë net njukyˈäjtëm extëm tniˈanaˈamë (Sal. 84:5, 7).

14. ¿Ti yˈandijpy nbëjktakëm ja wäˈäts jukyˈäjtën extëmë käätsywyëën, ets tiko tsyokyëty duˈun nduˈunëm?

¹⁴ Jyobaa xyˈanmäˈäyëm ko tijaty xytyukˈanaˈamëm kyaj myëkëty (1 Fwank 5:3). Niˈigyën xykyuwäˈänëm ets nyajtëgoyˈäjtëm tuˈuk tuˈugë xëëw. Nˈokwinmäˈäyëm ja pujxnwit mëdiˈibë apostëlë Pablo myaytyak (Éfes. 6:14-18). Ja soldäädë yëˈë ijty kuwanëp ja kyorasoon ko tpëjktaˈaky ja kyäätsywyëën. Nanduˈunën yajkuwäˈäny ja ngorasoonˈäjtëm ko nbëjktakëm ja wäˈäts jukyˈäjtën extëmë käätsywyëën, yäˈädë yëˈë yˈandijpy wiˈixë Jyobaa tniˈanaˈamë njukyˈäjtëm. Pääty ko nety nduktëjkëm ja pujxnwit, tsojkëp nbëjktakëm ja käätsywyëën (Prov. 4:23).

15. ¿Wiˈixën mbäät nbëjktakëm ja käätsywyëën?

¹⁵ ¿Wiˈixën mbäät nbëjktakëm ja käätsywyëën? Ko nmëmëdoˈowëmë Jyobaa yˈanaˈamën tëgok tëgok tijaty ndunäˈänëm. Extëm nˈokpëjktakëm, mä kyajnëm nˈijxëm ti nnigäjpxäˈän nnimaytyäˈägäˈänëm, ti ëy yaˈaxy nmëdoowˈitäˈänëm, ti mëët ja xëëw tiempë nyajnaxäˈänëm o ti liibrë ngäjpxäˈänëm. Oy ko nnayajtëˈëwëm: “¿Tits nyajtëkëyaampy mätsë njot ngorasoon? ¿Yëˈëdaa mëdiˈibë Jyobaa kyupëjkypy? ¿O yëˈë yajmëjwindëkëyaampy tijatyë Jyobaa yˈaxëkˈijxypy, extëm mä jäˈäy nyaymyëtˈit nyaymyëttsëënëdë, nyaytsyiik nyaygyoxëdë, mä tijaty tˈatsoktë o ko tijatyë myëguˈuk ttukmëtsipˈattë?” (Filip. 4:8). Pën duˈun tijaty nduˈunëm extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë, yëˈë mëdiˈibë kyuwäˈänaampy ja jot winmäˈäny parë kyaj nyajtëjkëm mëdiˈibë mbäät xyˈaxëktuˈunëm.

16, 17. ¿Wiˈix xytyukˈijxëmë Isaías 48:18 ko mbäät xëmë Jyobaa nmëmëdoˈowëm?

¹⁶ Pën winmäˈäyëm ko tsip nguytyuˈundäˈäyëm extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë njukyˈäjtëm, mbäät xypyudëjkëm ja ijxpajtën mëdiˈibë Jyobaa yajtuun mä Isaías 48:18 (käjpx). Jyobaa wyandakypy ko ja ndëyˈäjtënˈäjtëm, mbäät duˈun yˈity “extëm ko mejny jyaˈtsminy jyaˈtsxëpy”. Nˈoknaybyawinmäˈäyëm ko tam nyajpatëm mejnybyëˈääy ets nˈijxëm wiˈix ja mejny jyantsy jyaˈtsminy jyantsy jyaˈtsxëpy. ¿Këdii ninäˈä ngawinmayäˈänëm ko nëjkxëp näˈä duˈunyë wyeˈemy ja mejny ets kyaj nyekyjyaˈtsmin nyekyjaˈtsxëpët? Pes kyaj, yëˈë ko nnijäˈäwëm ko oy nuˈun nyaxët kanäk mil jëmëjt, ja mejny duˈunyëm jyaˈtsminäˈäny jyaˈtsxëpäˈäny.

¹⁷ Pääty, ¿ti tsojkëp nduˈunëm parë ja ndëyˈäjtënˈäjtëm duˈun yˈitët extëm ja mejny jyaˈtsminy jyaˈtsxëpy? Ko nety ti ndukniwinmäˈäyëm ndunäˈänëm mä jukyˈäjtën, oy ko jawyiin nˈijxëm ti Jyobaa tsyojkypy nduˈunëm, ets ta net duˈun nduˈunëm. Ko nety xytsyiptakxëm nwinˈijxëm ti ndunäˈänëm, nDeetyˈäjtëmë Jyobaa xëmë xypyudëkëyäˈänëm parë yëˈë nwinˈijxëm mëdiˈibë oybyëtsëmëp ets parë duˈunyëm nmëmëdoˈowëm tuˈuk tuˈugë xëëw (Is. 40:29-31).

18. ¿Tiko kyaj ëtsäjtëm xypyatëm ets nˈijxëm ti oy tyuundëp ja nmëguˈukˈäjtëm o ti kyaj?

¹⁸ Myëdëgëëk: Nasˈijxëm parë Jyobaa yëˈë tˈixët ti oy tyuundëp ja nmëguˈukˈäjtëm ets ti kyaj. Pën ëtsäjtëm nduˈunëm tukëˈëyë tijatyë Jyobaa xytyukˈanaˈamëm, kyaj mbäät nnayˈijxkijpxyëm mët ja nmëguˈukˈäjtëm o nwinmäˈäyëm ko ak oy tijaty nduˈunëm. Pes kyaj ëtsäjtëm xypyatëm ets njënäˈänëm ko ja nmëguˈukˈäjtëm kyaj duˈun tijaty ttundë extëmë Jyobaa ttsoky. Nˈokjamyajtsëm ko Jyobaa yëˈë “ja Fes mëdiˈibë tuump abëtsëmy nyaxwinyëdë” (Gén. 18:25). Ets kyaj të xytyuknipëjkëm parë nduˈunëm fes, pesë Jesus jyënany: “[Këdii] miits xypyayoˈoytyë nëgoo yëˈë wiinkpëty, këdiibë Dios mbekymyoˈoyëdët” (Mat. 7:1).b

19. ¿Wiˈixë José dyajnigëxëˈky ko tyukˈijxpejtypyë netyë Jyobaa ko yëˈë pyayeˈeyaampy ti tuˈugë jäˈäy tyuumpy?

¹⁹ Min jatëgok nˈoknimaytyakëmë José mëdiˈibë oy tijaty tyuun. Ja myëgaˈaxëty axëëk xytyuunëdë, per kyaj yëˈë tˈijxy mäjaty tyëgooytyë. Extëm nˈokpëjktakëm, toˈk yäjkëdë extëmë tuumbë mosë ets tyukmëbëjktë ja tyeety ko José të nety yˈooky. Ko tiempë nyajxy, ta mëët jatëgok nyaybyatëdë, jeˈeyë ko José myëdäjnëbë netyë kutujkën, pes rey nety tyuny. Ja myëgaˈaxëty kyaj nety axëëk yˈokjäˈäyˈäjnëdë, per tsëˈkëdë ko dyajjëmbitët ets tyukumëdowëdët wiˈixë nety të ttundë, perë José kyaj duˈun ttuuny, niˈigyë tˈanmääytyë: “Këdii mtsëˈëgëdë. Ëjts käˈäbëts mëbäät duˈun neyajnaxyë ta Diosën” (Gén. 37:18-20, 27, 28, 31-35; 50:15-21, MNM). José ijt yujy tudaˈaky ets nyijäˈäwëbë nety ko yëˈëyë Jyobaa mëdiˈibë mbäät tˈixy pën yajtukumëdoowdëp ja myëgaˈaxëty extëmë nety të tyunëdë.

20, 21. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj ndimynyayajnäjxëm wäˈätsjäˈäy?

²⁰ Nˈoktuˈunëm duˈun tijaty extëmë José, ko ndukëdëjkëmë Jyobaa parë yëˈë tpayeˈeyëty ti tuˈugë jäˈäy tyuumpy. Extëm nˈokpëjktakëm, ëtsäjtëm kyaj nijäˈäwëtyaˈayëm tiko duˈunë nmëguˈukˈäjtëm tijaty ttundë, pes kyaj mbäät nˈijxëm ti japˈäjtp mä ja nmëguˈukˈäjtëmë yˈääw jyot, yëˈëyë Jyobaa mëdiˈibë “yˈijxypy tiko duˈun tijaty ndunäˈänëm” (Prov. 16:2). Yëˈë niˈamukë jäˈäy ttsojktäˈäy oy mä tsyoony ets oy wiˈixëm ja kostumbrë tmëdaty. Jyobaa duˈun xyˈanmäˈäyëm: “Yaˈˈawäˈätstë mjot mgorasoon” (2 Cor. 6:13, TNM). Pääty, nˈokpëjktakëmë winmäˈäny parë niˈamukë ntsojktäˈäyëm ja nmëguˈukˈäjtëm ets kyaj yëˈëyë nˈijxëm ti oy tyuun kyatuundëp.

²¹ Kyaj nanduˈun tëgatsy nwinmäˈäygyojëm mä pënaty kyaj Diosmëdundë (1 Tim. 2:3, 4). Extëm nˈokpëjktakëm, kyaj mbäät nwinmäˈäygyojëm ko ninäˈä kyatëkëyäˈändë ëxpëjkpë ja jëëky mëguˈuk mëdiˈibë tyam kyaj Diosmëdundë. Pën adëtsëm duˈun, kyaj nety nˈijtëm yujy tudaˈaky ets wäˈätsjäˈäyë nety ndimynyayajnäjxëm. Jyobaa myoobyë tiempë “nidëgekyë naxwinyëdë jäˈäy” parë jyodëmbittët (Apos. 17:30). Nˈokjamyajtsëm ko Jyobaa kyaj tˈoyˈixy ja mëdiˈibë timnayajnäjxëp wäˈätsjäˈäy mä ja myëguˈuktëjk.

22. ¿Tiko mjënäˈäny ko mjukyˈatäˈäny extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë?

²² Pën nyajtsobatëm ja Diosë tyëyˈäjtën, agujk jotkujk nyajpäädäˈänëm ets oy nanduˈun nyajnayjyawëyäˈänëm pënaty yajpattëp mët ëtsäjtëm. Ko duˈun nduˈunëm, ta mas niˈigyë xytsyokäˈänëm, per nanduˈun ttsokäˈändë ja nDiosˈäjtëm, Jyobaa. Pääty, ninäˈä mbäät ngayajnäjxëm ja “yuu etsë tëëtsë mä ja tëyˈäjtën” (Mat. 5:6). Ijtëm seguurë ko Jyobaa jantsy agujk jotkujk nyayjyawëty ko tˈixy tuˈuk tuˈugë xëëw nduˈunëmë mëjääw parë njukyˈäjtëm extëm tniˈanaˈamë. Nˈokˈyajpatëm duˈunyëm agujk jotkujk, oyë naxwinyëdë jäˈäy ti oy tkatundë. Nˈokjamyajtsëm xëmë ko Jyobaa ‘tsyojkypy jyäˈäwëp yëˈë jäˈäy mëdiˈibë oy yajxon jukyˈäjtpën’ (Sal. 146:8,  TY).