Mbäät njukyˈäjtëm xëmëkyëjxm

1. ¿Wiˈix xyajnayjyäˈäwëm ko Jyobaa xytyukwandakëm ja jukyˈäjtënë xëmëkyëjxmbë?

JYOBAA të ttukwandaˈaky “ja jikyˈäjtënë winë xëë winë tiempë” pënaty mëmëdoodëp (Rom. 6:23). Ko nbawinmäˈäyëm tijaty të xytyukwandakëm, ta mas niˈigyë ntsojkëm. Jyobaa mëkën xyjantsy tsyojkëm, päätyën xytyukwandakëm xyajjukyˈatäˈänëm xëmëkyëjxm parë ninäˈä mëët nganaymyastutëm.

2. ¿Wiˈix tyam xypyudëjkëm ko Jyobaa të xytyukwandakëm ja jukyˈäjtënë xëmëkyëjxmbë?

² Ko Jyobaa xytyukwandakëm njukyˈatäˈänëm xëmëkyëjxm, xypyudëjkëm tyam parë nwinguwäˈkëm ja amay jotmay. Axtë pën ja nmëtsipˈäjtëm xykyäjpxˈatsëˈkëm ko xyaˈoogäˈänëm, ëtsäjtëm duˈunyëm nmëdunäˈänëmë Jyobaa. ¿Tiko? Tuk pëky, yëˈko pën xyaˈoˈk xyajtëgoˈoyëm, nnijäˈäwëm ko Jyobaa xyajjukypyëkäˈänëm ets ninäˈä jatëgok nëjkx ngaˈoˈk ngatëgoˈoyëm (Fwank 5:28, 29; 1 Kor. 15:55-58; Eb. 2:15). ¿Tiko nˈijtëm seguurë ko mbäät njukyˈäjtëm xëmëkyëjxm? Min nˈoknimaytyakëm tuk pëky majtsk pëky.

JYOBAA XËMËKYËJXM JYUKYˈATY

3. ¿Tiko nˈijtëm seguurë ko Jyobaa mbäät xyajjukyˈäjtëm xëmëkyëjxm? (Salmo 102:12, 24, 27).

³ Nnijäˈäwëm ko Jyobaa mbäät xymyoˈoyëm ja jukyˈäjtënë xëmëkyëjxmbë mët ko yëˈë yajkypy ja jukyˈäjtën ets xëmëkyëjxm jyukyˈaty (Sal. 36:9). Min nˈokˈijxëm tuˈuk majtskë tekstë mëdiˈibë xytyukˈijxëm ko Jyobaa tamyëmë jyukyˈaty ets xëmëkyëjxm jyukyˈatäˈäny. Salmo 90:2 jyënaˈany ko yëˈë “tamyëmë” yˈity ets ko “winë xëëw winë tiempë” yˈitäˈäny, ets mä Salmo 102 nanaduˈundëkë jap jyënaˈany (käjpxë Salmo 102:12, 24, 27). Ko ja kugajpxy Habacuc ojts tmëgajpxyë Jyobaa, duˈun tˈanmääy: “¿Ti këdii mijts mˈijtp winë xëëw winë tiempë, Jyobaa? Mijts mëdiˈibë nDiosˈäjtypy, mëdiˈibë Wäˈäts nDiosˈaty, kyaj mˈooky” (Hab. 1:12).

4. ¿Tiko kyaj mbäät nmëmäˈäy nmëdäjëm pën tsip njaygyujkëm ko Jyobaa tamyëmë jyukyˈaty?

⁴ ¿Tsip xyjyaygyukët ko Jyobaa jyukyˈaty “winë xëëw winë tiempë”? (Is. 40:28). Kyaj mijts naytyuˈuk duˈun mjaty. Elihú duˈun jyënany ko Dios ‘käˈäp tjëkyepy nmëtyoˈowëmëty yëˈë jyëmëjt’ (Job 36:26, TY). Ko tii ngajaygyujkëm, kyaj yëˈë tˈandijy ko kyaj mbäät nmëbëjkëm. Extëm nˈokpëjktakëm, mbäät kyaj yajxon njaygyujkëm wiˈixën tyunyë jëën, per kyaj net njënäˈänëm ko kyaj jyaajëty. Nanduˈunën tsyiptaˈaky njaygyujkëm wiˈixënë Dios tamyëm yˈity ets ko xëmëkyëjxm yˈitäˈäny. Per kyaj net mbäät njënäˈänëm ko Dios kyaj jyukyˈaty xëmëkyëjxm. Ets oy tsip njaygyujkëm, yëˈë duˈunyëm jyukyˈatäˈäny xëmëkyëjxm (Rom. 11:33-36). Mä nety kyakojynyëm tijaty jamˈäjtp tsäjpotm extëmë Xëëw o mëtsäˈä, Jyobaa tamyëmë nety yˈity. Biiblyë jyënaˈany: ‘Mët yëˈë myëkˈäjtënë ojts dyajkojˈyë naxwinyëdë [...] ets mët yëˈë wyijyˈäjtënë ojts twijtstëy yëˈë tsäjp’ (Jer. 51:15, TY; Apos. 17:24). Min ja tuk pëky nˈokˈijxëm tiko mbäät nˈijtëm seguurë ko njukyˈatäˈänëm xëmëkyëjxm.

OJTS NGOJËM PARË NJUKYˈATÄˈÄNËM XËMËKYËJXM

5. ¿Wiˈixë nety jyukyˈatäˈändë Adán mëdë Eva?

⁵ Ko Jyobaa ojts dyajkojy tijaty jukyˈäjtp yä Naxwiiny, waanë nety jeˈeyë jyukyˈatäˈäny, perë naxwinyëdë jäˈäy ojts dyajkojy parë jyukyˈattët xëmëkyëjxm. Parë nety mbäät duˈun jyukyˈattë, Jyobaa tˈanmääyë Adán: “Yëˈë ujts kepyë tyëëm mëdiˈibë tuknijäˈäwëbë oybyë etsë axëëkpë kyaj mbäät xyjeˈxy, yëˈë ko ja xëëw mä xyjeˈxy, seguurë ko mˈoogët” (Gén. 2:17). Koxyëbë Adán mëdë Eva tmëmëdoowdë Jyobaa, kyajxyëp ojts yˈooktë. Ets ok, mbäätxyëbë Dios tnasˈijxë parë tjëˈxtët “ja ääytyëëm ujtstëëm mëdiˈibë ja jukyˈäjtën myëëtˈäjtypyën” ets duˈun jyukyˈattët “winë xëëw winë jëmëjt” (Gén. 3:22, MNM).b

6, 7. 1) ¿Tiko njënäˈänëm ko Jyobaa kyaj ojts xyajkojëm parë nˈoogäˈänëm? 2) ¿Ti mijts mdunaampy ko nety mjukyˈaty xëmëkyëjxm? (Ixë dibujë).

⁶ Të ëxpëkyjyaˈay tˈëxpëjkpëtsëmdë ko ngukoˈoxyˈäjtëm mbäät mas niˈigyë tijaty dyajnipety këdiinëm mëdiˈibë nyajnipajtëm nuˈun tyam njukyˈäjtëm. Mä jëmëjt 2010, tuˈugë rebistë ojts tnimaytyaˈaky ko ngukoˈoxyˈäjtëm madakp dyajnipatëdë informasion extëmxyëp të yajgrabaraty tuˈugë bideo 3 miyonk oorë, ets parë nˈijxtäˈäyëm ja njajkëm naxy 300 jëmëjt. Perë ngukoˈoxyˈäjtëm mbäät niˈigyë dyajnipetyë informasion këdiinëm extëm ojts yaˈëxpëjkpëtsëmy. Yäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko Jyobaa duˈun ojts dyajkojy ja ngukoˈoxyˈäjtëm extëm mbäät mas niˈigyë dyajnipetyë informasion ets kyaj nuˈun jeˈeyë nyajnipajtëm ko njukyˈäjtëm 70 o 80 jëmëjt (Sal. 90:10).

⁷ Ko Jyobaa ojts xyajkojëm, ojts xymyoˈoyëm ja tsojkën parë njukyˈatäˈänëm. Biiblyë jyënaˈany ko Dios “të tpëjktaˈaky mä jäˈäyë kyorasoon ja tiempë mëdiˈibë kyaj jyëjpkëxy” (Ecl. 3:11). Päätyën nmëtsipˈäjtëm ja oˈk tëgoˈoyën (1 Kor. 15:26). Extëm nˈokpëjktakëm, ko mëjtaˈaky nbäˈämbajtëm, ¿waˈan naynyaˈijxëm? Kyaj, ¿këdii? Netyë njoˈomëm mä doktoor ets njëˈënëm ja tsooy parë xynyiwatsëm ja yuu päˈäm. Nduˈunëm wiˈix ndimyyaˈˈanmäˈäyëm parë kyaj nˈoˈkëm. Ets ko yˈooky tuˈugë jëëky mëguˈuk, oy yˈënäˈknëmëty o të myëjjäˈäyënë, mëk njantsy pyaˈˈayoˈowëm ets tsip njäˈäytyëgoˈoyëm (Fwank 11:32, 33). Komë Jyobaa mëk xytsyojkëm, päätyën ojts tpëjktaˈaky mä jot korasoon ets nmëdäjtëm ja tsojkën parë njukyˈatäˈänëm xëmëkyëjxm, duˈunën ojts tjatuknibëjktäägë njukyˈäjtëm. Per taaˈäjtp kanäk pëky mëdiˈibë niˈigyë xytyukmëbëjkëm ko mbäät njukyˈäjtëm xëmëkyëjxm. Min nˈokˈijxëm tuˈuk majtsk ti Jyobaa të ttuny ets ti tyam tyuumpy mëdiˈibë xytyukˈijxëm ko seguurë xyajjukyˈatäˈänëm xëmëkyëjxm extëm ojts ttuknibëjktäägë.

JYOBAA SEGUURË TKUYTYUNÄˈÄNY MËDIˈIBË OJTS TUKNIBËJKTÄÄGË

8. Extëm jyënaˈanyë Isaías 55:11, ¿tiko nˈijtëm seguurë ko Jyobaa kyuytyunaampy mëdiˈibë ojts ttuknibëjktäägë?

⁸ Oyë Adán mëdë Eva tmëbokytyuundë Jyobaa ets ojts xytyukninäjxëm ja oˈkën, Jyobaa seguurë tkuytyunäˈäny mëdiˈibë ojts ttuknibëjktäägë (käjpxë Isaías 55:11). Yëˈë duˈunyëm ttsoky ets jyukyˈattët xëmëkyëjxm pënaty mëdoowdëp. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm? Jaˈko duˈun të twandaˈaky ets të tijaty ttuny parë dyaˈˈadëwäˈäny mëdiˈibë ojts ttuknibëjktäägë.

9. ¿Ti Dios të twandaˈaky? (Daniel 12:2, 13).

⁹ Jyobaa të twandaˈaky ko yajjukypyëkaampy pënaty të yˈooktë ets mbäät nëjkx jyukyˈattë xëmëkyëjxm (Apos. 24:15; Titʉ 1:1, 2). Job ijt seguurë ko Jyobaa jyantsy yajjukypyëkaampy pënaty të yˈooktë (Job 14:14, 15). Ja kugajpxy Daniel nyijäˈäwëbë nety ko pënaty të yˈooktë jukypyëkandëp ets ko mbäät jyukyˈattë winë xëëw (Sal. 37:29; käjpxë Daniel 12:2, 13). Ja tiempë mä Jesus jyukyˈajty, ja judiyëtëjk nyijäˈäwëdëbë nety ko Jyobaa mbäät myoˈoyëdë ja jukyˈäjtënë “winë xëë winë tiempë” (Luk. 10:25; 18:18). Jesus ojts kanäkˈok tnimaytyaˈagyë yäˈädë wandakën, ets yëˈë këˈëm ojtsë Tyeety yajjukypyekyëty (Mat. 19:29; 22:31, 32; Luk. 18:30; Fwank 11:25).

10. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ko ja oˈkpëty jyukypyëjktë tëëyëp? (Ixë dibujë).

¹⁰ Jyobaa yëˈë xyajjukyˈäjtëm ets myëdäjtypy nanduˈunë madakënë parë dyajjukypyëkët pënaty të yˈooktë. Myooyë mëjääw ja kugajpxy Elías parë dyajjukypyejky ja kuˈooky tyoxytyëjkë myäänk mëdiˈibë tsoˈomp Sarepta (1 Rey. 17:21-23). Ok, ta nanduˈunë Jyobaa tpudëjkë ja kugajpxy Eliseo parë dyajjukypyejky ja myäänk tuˈugë toxytyëjk mëdiˈibë tsoˈomp Sunem (2 Rey. 4:18-20, 34-37). Ko duˈun jyukypyëjktë, yëˈë xytyukˈijxëm ko Jyobaa myëdäjtypyë madakënë parë dyajjukypyëkët pënaty të yˈooktë. Ets ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny, yaˈijxë ko Jyobaa mooyë nanduˈumbë madakënë (Fwank 11:23-25, 43, 44). Tyamë Jesus tam yajpääty tsäjpotm ets të tˈaxäjë “tëgekyë kutujkën, dëˈën jam tsäjpotm es dëˈën yä naxwiiny”. Ets mbäädë net dyaˈˈadëy ja wandakënë ko niˈamukë “ja oˈkpëty diˈibë të nyaxtëkëdë” jyukypyëktët jatëgok parë tpäättët ja jukyˈäjtënë winë xëëbë (Mat. 28:18; Fwank 5:25-29).

11. Ko Jesus ojts xykyuˈoˈkëm, ¿wiˈix dyaˈˈawatsy ja nëˈë tuˈu parë njukyˈäjtëm winë xëëw?

¹¹ ¿Tiko Jyobaa tnasˈijxë ets ja yˈUˈunk axëëk yajtunët ets yˈooky tyëgoyët? Jesus duˈun jyënany: “Dios nëgoo oj tˈoktsojknë ja naxwinyëdë jäˈäyëty, pääty ttuknigejxy ja tyuˈukˈUˈunk, es pënaty myëbëjktëp jikyˈattëp winë xëë winë tiempë es kyaj kyutëgoytyët” (Fwank 3:16). Ko Jyobaa dyajkyë yˈUˈunk extëmë wintsëˈkën parë yajmaˈkxët ja poky kaytyey, ta mbäät nˈëwxijt njëjpˈijxëm ja jukyˈäjtënë winë xëëbë (Mat. 20:28). Apostëlë Pablo duˈun tnimaytyaky ti Dios tyuknibëjktakëp: “Dëˈën extëm tuˈugë yetyëjk dyajtsondaky ja oˈkën naxwiiny, nandëˈën tuˈugë yetyëjk dyajtsondaky es ja oˈkpëty jyikypyëktët. Diˈibëts nmaytyakypy, jaˈa dëˈën ko nidëgekyë jäˈäyëty yˈooktë mët ko tyëëmpˈat yˈäätsˈatëdë Adán, es nandëˈën diˈibaty yˈaxäjëdëp ja Jesukristë extëmë Yajnitsokpë, Dios yajjikypyëkëdëp” (1 Kor. 15:21, 22).

12. ¿Wiˈixë Jyobaa dyaˈˈadëwäˈäny mëdiˈibë ojts ttuknibëjktäägë?

¹² Jesus tyukniˈˈijxë ja yˈëxpëjkpëty ets tˈamdowdëdë Dios parë myinët ja Gyobiernë ets yajtunët mëdiˈibë tsyojkypy (Mat. 6:9, 10). Tuk pëky mëdiˈibë Dios tsyojkypy, yëˈë etsë jäˈäy jyukyˈattët xëmëkyëjxm yä Naxwiiny. Parë duˈun yˈadëwët, Jyobaa të tpëjktaˈagyë Jesus ets yˈanaˈamët jam tsäjpotm mët ja 144,000 jäˈäy mëdiˈibë të twinˈixy, ets duˈun yˈadëwët mëdiˈibë ojts ttuknibëjktäägë (Diˈibʉ Jat. 5:9, 10).

13. ¿Ti tyamë Jyobaa tyuumpy, ets tixyëp mbäät mijts xytyuny?

¹³ Jyobaa ta tyam dyajnaymyukyëty “tëgoymyay ja jäˈäy” ets ttukniˈˈixë wiˈix mbäät jyukyˈattë mä ja Gyobiernë (Diˈibʉ Jat. 7:9, 10; Sant. 2:8). Oy tyamë jäˈäy kyaj tuˈugyë nyayaˈitëdë mët ko tsyiptundë ets nyayˈaxëkˈixëdë, yäˈädë mayjyaˈay tyuundëbë mëjääw parë kyaj tnekymyëdattë ja tsip akë. Mbäät njënäˈänëm ko duˈunxyëp extëm dyajjëmbittë ja yˈespäädë extëmë aräädë (Miq. 4:3). En lugäär nyëjkxtët tsiptuumbë etsë myëguˈuk dyaˈook dyajtëgoytyët, niˈigyë tpudëkëdë jäˈäy parë tpäättët ja “mëdiˈibën jyantsy xyëwˈäjtypy jukyˈäjtën”, ets tukniˈˈixëdë pënën ja Dios mëdiˈibë tëyˈäjtën ets tijaty tyuknibëjktakëp (1 Tim. 6:19, TNM). Kom yëˈë pyuwäˈkëdëp ja Diosë gyobiernë, mbäät ja fyamilyë tyukmëtsipˈatëdë o dyaˈˈamääytyäˈäktë meeny sentääbë, perë Jyobaa xëmë myoˈoyëdë tijaty yajtëgoyˈäjttëp (Mat. 6:25, 30-33; Luk. 18:29, 30). Yäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko ja Diosë gyobiernë të tyuundëjkënë ets ko yaˈˈadëwandaapy tijatyë Jyobaa ojts ttuknibëjktäägë.

JANTSY OY MËDIˈIBË MIIMP KËDAKP

14, 15. ¿Wiˈixë Jyobaa dyajjëjptëgoyaˈanyë oˈkën parë tkuytyunäˈänyë wyandakën?

¹⁴ Jesus tam yˈanaˈamnë tsäjpotm mä ja Diosë gyobiernë ets yëˈë yaˈˈadëwaampy tukëˈëyë mëdiˈibë Jyobaa ojts ttuknibëjktäägë (2 Kor. 1:20). Desde 1914, Jesus tmëmadaˈaky ja myëtsip (Sal. 110:1, 2). Ets tim tsojk mët ja 144,000 tmëmadaktäˈäyäˈändë ja myëtsip ko dyajkutëgooytyaˈaytyët ja axëkjäˈäytyëjk (Diˈibʉ Jat. 6:2).

¹⁵ Mä Jesus yˈAnaˈamäˈäny Tuk mil jëmëjt, ja dyajjukypyëkäˈäny pënaty të yˈooktë ets tpudëkëyaˈany niˈamukë ja naxwinyëdë jäˈäy mëdiˈibë mëdoowdëp parë jyëmbittët wäˈäts jäˈäy. Ko yˈabatët Tuk mil jëmëjt, ta ja Diosmëduumbëty yˈakˈyaˈijxmatsäˈändë. Ets pënatyë netyë Jyobaa yˈijxypy ko jukyˈäjttëp tëyˈäjtën myëët, yëˈë jyaˈˈatandëp ja naxwinyëdë ets “ttuktsëënëyäˈändë xëmëkyëjxm” (Sal. 37:10, 11, 29). Jantsy jotkujk nnayjyawëyäˈänëm ko Dios nëjkx dyajjëjptëgoy “ja oˈkën”, ja okpë mëtsip (1 Kor. 15:26).

16. ¿Tiko nmëduˈunëmë Jyobaa?

¹⁶ Extëm të yajnimaytyaˈaky mä yäˈädë artikulo, kyaj nanëgoobë njëjpˈijxëm ja jukyˈäjtënë winë xëëbë, japë duˈun yajnimaytyaˈaky mä Diosë yˈAyuk. Ko nˈëwxijt njëjpˈijxëm njukyˈatäˈänëm xëmëkyëjxm, yëˈë xypyudëjkëm parë duˈunyëm nmëduˈunˈadëtsëmë Jyobaa oy tyam tsip nimëjääw ja jukyˈäjtën nyaxy. Parë Jyobaa xykyupëjkëm, tsojkëp duˈunyëm nmëduˈunˈadëtsëm, per kyaj nmëduˈunëm mët ko njukyˈatäˈänëm xëmëkyëjxm, yëˈë duˈun mët ko mëk ntsojkëm mëdë Jesus (2 Kor. 5:14, 15). Ko ntsojkëmë Jyobaa mëdë Jesus, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nbanëjkxëmë yˈijxpajtën ets nanduˈun ndukmëtkäjpx ndukmëtmaytyakëmë jäˈäy tijaty nˈëwxijt njëjpˈijxëm (Rom. 10:13-15). Pën nˈijtëm oyjyaˈay ets kyaj pën nˈaxëkˈijxëm, ta niˈigyë Jyobaa nyaymyaaybyëkäˈänyëty mët ëtsäjtëm (Eb. 13:16).

17. ¿Ti xypyatëm nduˈunëm niduˈuk niduˈuk? (Matewʉ 7:13, 14).

¹⁷ ¿Waˈandaa nëjkx njukyˈäjtëm xëmëkyëjxm? Jyobaa tsyojkypy ets duˈun njukyˈäjtëm, per ëtsäjtëmë net xypyatëm ets kyaj njëjpˈyoˈoytyutëm ja nëˈë tuˈu mëdiˈibë mënëjkxp mä ja jukyˈäjtën (käjpxë Matewʉ 7:13, 14). Per ko nety njukyˈäjtëm xëmëkyëjxm, ¿wiˈixën ja jukyˈäjtënë nyajnaxäˈänëm? Yëˈë nnijawëyäˈänëm mä jatuˈukpë artikulo.