Mbäät xytyuny tijaty të xytyuknibëjktäägë

1. ¿Ti niˈamukë xytsyiptakxëm nduˈunëm?

NIˈAMUKË ëtsäjtëm niˈigyë Jyobaa nmëdunäˈänëm parë agujk jotkujk nyajnayjyawëyäˈänëm. Päätyë winmäˈäny nbëjktakëm parë niˈigyë nnayaˈoˈoyëm, ngäjpxëm xëmë Biiblyë, nˈëxpëjkëm naytyuˈuk o parë niˈigyë ngäjpxwäˈkxëm. Per waˈan xytsyiptakxëm duˈun nduˈunëm. Pën duˈun mjaty, këdii axëëk mnayjyawëty, pes mayë nmëguˈukˈäjtëm duˈun jyattë. Extëm nˈokpëjktakëm, Philip ojtsë wyinmäˈäny tpëjktaˈaky parë xëmë tmënuˈkxtäˈägäˈänyë Jyobaa, per ni tiempë tkanekymyëdäjty parë duˈun ttunët. Erika tyuknibëjktakë nanduˈun ko tsojk jyäˈtäˈäny mä ja myëguˈuktëjk pyëtsëmdë käjpxwäˈkxpë. Per xëmë ijty ok jyaˈty. Etsë Tomáš tyuknibëjktakë tkäjpxtäˈäyaˈanyë Biiblyë. Yëˈë jyënaˈany: “Kots njakajpxyë Biiblyë, kyajëts ndukxondaˈaky. Tëgëkˈokëts të njakäjpxtsoony, per jaayëts xëmë nwëˈëmy mä Levítico”.

2. ¿Tiko kyaj mbäät axëëk nnayjyäˈäwëm ko ngatuˈunëm tijaty të nduknibëjktakëm?

² Pën të ti xyjyatuknibëjktäägë xytyunäˈäny, per mtsiptakxëbë net duˈun xytyunët, këdii axëëk mnayjyawëty. Pes tsojkëbë tiempë etsë jot mëjääw parë nduˈunëm tijaty të nduknibëjktakëm axtë mëdiˈibë kyaj tyim mëjwiin tyim kajaajëty. Ko duˈunyëm xytyunäˈäny tijaty të xytyuknibëjktäägë, yëˈë myajnigëxëˈkypy ko myajtsobatypy ko mnaymyayëty mëdë Jyobaa ets ko niˈigyë tijaty xyˈaktukmëdunäˈäny. Jyobaa pyëjkypyë kuentë ets kyaj xytyukˈanaˈamëm mëdiˈibë kyaj mbäät nmëmadakëm (Sal. 103:14; Miq. 6:8). Pääty oy ko xytyuknibëjktäägët mëdiˈibë mbäät xymyëmadaˈaky. Min nˈokˈijxëm tuk pëky majtsk pëky ti mbäät mbudëkëty parë xytyunët tijaty të xytyuknibëjktäägë.

JËJPˈAM NTSOJKËNYËˈÄJTËM TIJATY NDUKNIWINMÄˈÄYËM

3. ¿Tiko jyëjpˈamëty ets niˈigyë ntsojkënyëˈäjtëm ti të ndukniwinmäˈäyëm?

³ Tsojkëp mëk ntsojkënyëˈäjtëm nduˈunëm tijaty të nduknibëjktakëm mä Diosë tyuunk. ¿Tiko? Yëˈko pën ntsojkënyëˈäjtëm, ta net niˈigyë ja winmäˈäny nbëjktakëm parë duˈun nduˈunëm. Ko ntsojkënyëˈäjtëm, yëˈë mëët yaˈijxkijpxyë ko mëk wyoony ja nëë ets pojënë dyajjäˈty ja lantsyë mä të tnitsoonë. Pën niˈigyë mëk wyoony ja nëë, ta mas pojënë jyäˈtäˈäny. Nanduˈunën jyaty mët ëtsäjtëm, pën njantsy tsyojkënyëˈäjtëm ti ndunäˈänëm mbäädë net kyaj tsyiptaˈaky parë duˈun nduˈunëm. David, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tsënaapy El Salvador, jyënaˈany: “Ko xyjyantsy tsyojkënyëˈaty ti xytyunäˈäny, ta net xytyuny. Ets kyaj xynyasˈixë parë ti myajtuˈuˈadukëdët”. Pääty, ¿ti mbudëkëyanëp parë niˈigyë xytsyojkënyëˈatët?

4. ¿Ti mbäät nˈamdoˈowëmë Jyobaa? (Filipenses 2:13, TNM; ix nanduˈunë dibujë).

⁴ Anëëmë Jyobaa parë xytsyojkënyëˈatët xytyunäˈänët tijaty të xytyuknibëjktäägë. Jyobaa mbäät mdukpudëkëtyë yˈespiritë santë parë xytyunët mëdiˈibë të xytyukniwinmayë (käjpxë Filipenses 2:13, TNM). Näˈäty, ndukniwinmäˈäyëm ti ndunäˈänëm mët ko nnijäˈäwëm ko jëjpˈamën duˈun nduˈunëm, per kyaj yëˈëjëty mët ko ntsojkënyëˈäjtëm. Kyaj wyiˈixëty ko duˈun tijaty nduˈunëm. Duˈunën jyajtyë nmëguˈukˈäjtëm Norina, mëdiˈibë tsënaapy Uganda. Yëˈë të netyë wyinmäˈäny tpëjktaˈaky ko dyaˈëxpëjktsondäˈägäˈäny tuˈugë jäˈäy, per kyaj nety nëgoo ttsojkënyëˈaty mët ko wyinmay ko kyaj oyë jäˈäy dyaˈëxpëky. ¿Ti pudëjkë? Yëˈë jyënaˈany: “Xëmëts ojts nmënuˈkxtaˈagyë Jyobaa, nˈanmääyëts parëts xypyudëkët etsëtsë jäˈäy nyaˈëxpëjktsondäˈägët, nduunëts nanduˈunë mëjääw parëts oyë jäˈäy nyaˈëxpëkët. Ko nyajxy waanë tiempë, tats ja nˈääw njot jyënany parëtsë jäˈäy nyaˈëxpëkäˈäny. Ets mä taabë jëmëjt, nimajtskëtsë jäˈäy nyaˈëxpëjktsondaky.

5. ¿Ti tsojkëp nbawinmäˈäyëm parë niˈigyë njantsy tyunäˈänëm ti të nduknibëjktakëm?

⁵ Pawinmay tijatyë Jyobaa të mdukmëdunyëty (Sal. 143:5). Duˈunën ttuunyë apostëlë Pablo, pyawinmääy wiˈixë netyë Jyobaa të tyukˈixyëtyë yˈoyjyaˈayˈäjtën. Ko duˈun ttuuny, yëˈë net pudëjkë parë tmëduunyë Jyobaa amumduˈukjot (1 Kor. 15:9, 10; 1 Tim. 1:12-14). Mbäät nanduˈun mbudëkëty ko xypyawinmayët tijatyë Jyobaa të mdukmëdunyëty ets ja mˈääw mjot jyënäˈänët parë xytyunët mëdiˈibë të xytyukniwinmayë (Sal. 116:12). Min nˈokˈijxëm ti pudëjkë tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë Honduras parë tyuundëjkë prekursoora regulaar. Yëˈë jyënaˈany: “Mëdiˈibëts xypyudëjkë parëts nduundëjkë prekursoora, yëˈë kots nbawinmääy nuˈunëtsë Jyobaa xytsyoky, ko yëˈëts të xymyëjwoy mä nyax kyäjpn ets kots nˈijxy wiˈixëts xyˈijxˈity xykyuentëˈaty. Kots duˈun nbawinmääy, tats niˈigyë Jyobaa ntsojky etsëts njantsy tyunany prekursoora”.

6. ¿Ti ja tuk pëky xypyudëkëyäˈänëm parë nduˈunëm mëdiˈibë të ndukniwinmäˈäyëm?

⁶ Ix wiˈix xytyukˈoyˈatäˈäny ko xytyunët mëdiˈibë të xytyukniwinmayë. Min nˈokˈijxëm ti pudëjkë Erika, mëdiˈibë të yajmaytyaˈaky mä parrafo 1. ¿Ti pudëjkë parë tsojk jyajty mä myëguˈuktëjk pyëtsëmäˈändë käjpxwäˈkxpë? Yëˈë jyënaˈany: “Nbëjkëtsë kuentë ko kyajtsë nety xypyudëkë kots ok njäˈty mäts nbëtsëmäˈändë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë. Per tats nwinmääy ko pën jäjtpëts tsojk, mbäädëtsë nety nˈëboˈkxy ngäjpxpoˈkxy ja nmëguˈuktëjk, mëët ngäjpx nmaytyäˈäktë etsëts nmëdoowˈitët mëdiˈibëts mbäät xypyudëkë parë mas oy nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxët etsëts ndukxondäˈägët. Extëm nˈijxëm, ko Erika tpawinmääy wiˈix ttukˈoyˈatäˈäny ko tsojk jyäˈtët, yëˈë pudëjkë parë ttuuny mëdiˈibë nety të ttukniwinmayë. Nanduˈunën mijts, pën të xytyukniwinmayë xëmë xykyäjpxäˈänyë Biiblyë o xëmë xymyënuˈkxtäˈägäˈänyë Jyobaa, yëˈë winmay wiˈix mbudëkëyaˈanyëty parë niˈigyë xymyëwingonët (Sal. 145:18, 19). Ets pën yëˈë niˈigyë myaˈoyëyaampy ja mjäˈäyˈäjtën, ix ko mbudëkëyanëp parë oy mnaymyënëjkxëdët mët ja mmëguˈuktëjk (Kol. 3:14). ¿Tiko xykyakujayë tijaty të xytyukniwinmayë xytyunäˈäny etsë net ok xyˈixët? Min nˈokˈijxëm wiˈix jyënaˈanyë Tomáš mëdiˈibë të yˈokˈyajmaytyakpë. Yëˈë jyënaˈany: “Kyajts xytsyiptakxëty mëdiˈibëts të ndukniwinmayë pën nˈijxypyëts ko tam kanäk pëky tikots duˈun ndunët”.

7. ¿Ti pudëjkëdë Julio mëdë kyudëjk parë ttuundë ti nety të ttuknibëjktäägë?

⁷ Tuˈukmuk mëdë nmëguˈuktëjk mëdiˈibë mbäät mbudëkëty (Prov. 13:20). Min nˈokˈijxëm ti pudëjkëdë Julio mëdë kyudëjk parë ojts nyëjkxtë mä tyëgoyˈatyë käjpxwäˈkxpë. Julio jyënaˈany: “Yëˈëts mëët nduˈukmujktë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibëtsë nety mbäät xypyudëkëdë etsëts ndukmëtmaytyaktë titsë nety ndunandëp. Kom nimay të nety dyajmëjwindëkëdë Diosë tyuunk, mbäädëtsë nety xywyinmäˈänymyoˈoytyë wiˈixëts tijaty ndundët. Xyajtëëwdëts nanduˈun wiˈixëts tijaty ndunäˈändë ets wiˈixëts mbäät xyˈokpudëkëdë parëts ndundët extëmëts të ndukniwinmayëdë. Xëmëts ijty xyajtëwdë wiˈixëts jam tijaty ndundë ets xymyëjääwmoˈoytyë parëts duˈunyëm nduunˈadëˈëtstët”.

KO NGATSOJKËNYËˈÄJTËM

8. ¿Ti mbäät tyuny jyatyëty pën jaayë ndunäˈänëm mëdiˈibë të nduknibëjktakëm ko ntsojkënyëˈäjtëm? (Ix nanduˈunë dibujë).

⁸ Näˈäty, nnayjyäˈäwëm ko kyaj ntsojkënyëˈäjtëm ndunäˈänëm ti të njatukniwinmäˈäyëm. Per ¿yëˈëdaa yˈandijpy ko kyaj tii mbäät nekytyuˈunëm? Kyaj. Ko ja nëë mëk wyoony mbäät pojën ja lantsyë jyaˈty mä të tnitsoonë. Per näˈäty, kyaj mëk wyoony, ¿yëˈëdaa yˈandijpy ko kyaj mbäät ja lantsyë nyekyyeˈeygyeˈeky? Kyaj, pes ja jäˈäy mëdiˈibë yajˈyeˈebyë lantsyë mbäät nyëëgaapy parë jyäˈtët mä të tnitsoonë. Ko njantsy tsyojkënyëˈäjtëm ndunäˈänëm tijaty të nduknibëjktakëm, yëˈë mëët yaˈijxkijpxyë ko mëk wyoony ja nëë. Per näˈäty kyaj ntsojkënyëˈäjtëm, duˈun extëm ko ja nëë kyaj mëk wyoony. Ja net mä mëjääw yajtunäˈäny parë nduˈunëm ti të ndukniwinmäˈäyëm. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm? Min jawyiin nˈokˈijxëm ti näägë nmëguˈukˈäjtëm të nyayajtëwëdë.

9. ¿Oyëdaa ko nduˈunëm tijaty të nduknibëjktakëm oy ngatsojkënyëˈäjtëm? Oknimaytyäˈäk.

⁹ Jyobaa tsyojkypy parë nmëduˈunëm amumduˈukjot ets xondaˈakyˈääw xondaˈakyjyot (Sal. 100:2; 2 Kor. 9:7). Waˈanë net nnayajtëˈëwëm pën kyajts ntsojkënyëˈaty, ¿tikots mbäät niˈigyë nwinmäˈäny nbëjktaˈaky parëts nyajmëjwindëkëdë Diosë tyuunk? Min nˈokˈijxëm ti tyuunë apostëlë Pablo. Yëˈë jyënany: “Ëj ndukkumëdeebyëts ja nniniˈxëts es njëjwijtsëmbityëts yajxon” (1 Kor. 9:25-27). Extëm nˈijxëm, Pablo nnaytyukˈatsipˈäjtë parë ttuuny ja Diosë tyuunk oyë nety tkatsojkënyëˈaty. Seguurë ko Jyobaa agujk jotkujk nyayjyäˈäwë ko duˈunë Pablo ttuuny. Ets mëjwiin kajaa ojts yajkunuˈkxy (2 Tim. 4:7, 8).

10. ¿Wiˈix ndukˈoyˈatäˈänëm ko nduˈunëm tijaty të ndukniwinmäˈäyëm oy näˈäty ngatsojkënyëˈäjtëm?

¹⁰ Jyobaa agujk jotkujk nanduˈun nyayjyawëty ko tˈixy nduˈunëm tijaty të nduknibëjktakëm oy näˈäty ngatsojkënyëˈäjtëm. Per ¿tiko agujk jotkujk yajnayjyawëty? Yëˈko tukëˈëyë tijaty nduˈunëm, yëˈë mët ko ntsojkëmë Jyobaa oy näˈäty ngatunäˈänëm mëdiˈibë të nduknibëjktakëm. Jyobaa kyunuˈkxë apostëlë Pablo ets nanduˈun xykyunuˈkxäˈänëm pën nduˈunëm tijaty të ndukniwinmäˈäyëm (Sal. 126:5). Ko nˈijxëm wiˈixë Jyobaa xykyunuˈkxëm, mbäädë net ja ääw jot jyënaˈany parë niˈigyë nyajmëjwindëjkëmë tyuunk. Min nˈokˈijxëm wiˈix jyënaˈanyë Lucyna, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tsënaapy Polonia. Yëˈë jyënaˈany: “Näˈäty kyajts njanëjkxäˈäny ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë, ets mas niˈigyë kotsë nety të nˈanuˈkxënë. Per kots njëmbity mätsë njëën ndëjk, jantsy jotkujkëts nnayjyawëty kots ojts të ngäjpxwaˈkxy”. Min nˈokˈijxëm ti mbäät nduˈunëm ko ngatsojkënyëˈäjtëm.

11. ¿Wiˈix xypyudëjkëmë Jyobaa parë nnayjyëjpkuwijtsëm?

¹¹ Anëëmë Jyobaa parë mbudëkëdët ets mnayjyëjpkuwitsëdët. Tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë nayjyëjpkuwijtsëp, yëˈë mëdiˈibë yˈijxypy wiˈix tijaty ttuny ets kyaj nyaytyukmëmadaˈagyëty wiˈix nyayjyawëty. Per kyaj jyaayëty ko nety ttunäˈäny mëdiˈibë kyaj yˈoyëty, nanduˈunën ko ttunäˈäny mëdiˈibë oy. Ets niˈigyë ko net tsyiptakxëty parë ttunët o ko kyaj ttsojkënyëˈaty. Nˈokjamyajtsëm ko nnayjyëjpkuwijtsëm, yëˈë tuk pëky mëdiˈibë Diosë myëjääw yajkypy. Pääty ko Jyobaa nˈamdoˈowëmë myëjääw mbäädë net nnayjyëjpkuwijtsëm (Luk. 11:13; Gal. 5:22, 23). David, mëdiˈibë të yajmaytyaˈaky mä parrafo 3, ojtsë wyinmäˈäny tpëjktaˈaky parë xëmë naytyuˈuk yˈëxpëkäˈäny. Ets yëˈë pudëjkë ko ojts tmënuˈkxtaˈagyë Jyobaa. Yëˈë jyënaˈany: “Nmënuˈkxtakëtsë Jyobaa parëts xypyudëkët etsëts nnayjyëjpkuwitsëdët. Ojtsëts xypyudëkë, pes ëxpëjktsondakëts naytyuˈuk ets axtë tyambäädëts duˈun nˈëxpëky”.

12. ¿Wiˈix xypyudëjkëmë Eclesiastés 11:4 parë nduˈunëm tijaty të nduknibëjktakëm?

¹² Kyaj mwinmayët ko jaanëm tijaty xytyunët ko nety kyaj ti myajtuˈuˈadukyëty. Tyam xëmë tijaty nmëmäˈäy nmëdäjëm, per kyaj jeˈeyë naxwaˈtsënë ets njënäˈänëm ko jaanëm tijaty nduˈunëm ko yˈokˈoyëdë jukyˈäjtën (käjpxë Eclesiastés 11:4). Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë xyëwˈäjtypy Dayniel, jyënaˈany: “Ninäˈä ngayajpäädäˈänëm agujk awääts parë tijaty nduˈunëm. Per ko nduˈunëm tijaty të nduknibëjktakëm, duˈunxyëp extëm të nbatëm ja tiempë”. Paul, mëdiˈibë tsënaapy Uganda, tnigajpxy ja tuk pëky ti mbäät xypyudëjkëm parë nduˈunëm tijaty të ndukniwinmäˈäyëm. Yëˈë jyënaˈany: “Ko xytyuny tijaty të xytyuknibëjktäägë oy nuˈun mjatsiptakxëty, duˈunxyëp extëm xymyoˈoyë Jyobaa ti kyunuˈkxëp” (Mal. 3:10).

13. ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko wanaty wanaty ngäjpxtsondakëmë Biiblyë?

¹³ Yajtsondäˈäk wanaty wanaty. Mbäät näˈäty xytsyiptakxëm nduˈunëm tijaty të nduknibëjktakëm mët ko nˈijxëm ko kajaaduunk mëdiˈibë niwäˈägëyäˈänëm. Per mbäät wanaty wanaty nduuntsondakëm mëdiˈibë të ndukniwinmäˈäyëm. Extëm nˈokpëjktakëm, pën yëˈë niˈigyë nyaˈoyëyäˈänëm ja jäˈäyˈäjtën, ¿tiko wanaty wanaty nganayaˈoˈoyëm? Ets pën yëˈë ngäjpxtäˈäyäˈänëmë Biiblyë, ¿tiko wanaty wanaty ngakäjpxtsondakëm? Tomáš, mëdiˈibë të yˈokˈyajmaytyakpë ojts tsyiptakxëty tkäjpxtäˈäyëdë Biiblyë tuk jëmëjt extëm nety të tjatuknibëjktäägë. Yëˈë jyënaˈany: “Kots nbëjkyë kuentë ko xytsyiptäˈäganxëbëtsë nety ngäjpxtäˈäyëdë Biiblyë tuk jëmëjt, tatsë nwinmäˈäny nbëjktaky ngäjpxäˈäny nuˈunëts nmadaˈaky. Ojtsë nwinmäˈäny nbëjktaˈaky kots bom bom ngäjpxäˈänyë Biiblyë tuk bersikulo majtsk bersikulo ets kots nbawinmayaˈany tijatyëts njäjtypy. Kots duˈun nduuny, niˈigyëts ndukxondaky”. Extëm nˈijxëm, Tomáš agujk jotkujk nyayjyäˈäwë ko tjuˈtyë tiempë parë ojts tkajpxyë Biiblyë, ets kyumduk jëmëjt, ta tkäjpxtääy.b

KËDII AXËËK MNAYJYAWËTY PËN JAM TI MYAJTUˈUˈADUKYËTY

14. ¿Tijaty mbäät xyajnëˈëˈadujk xyajtuˈuˈadujkëm?

¹⁴ Näˈäty mbäät ti xyajnëˈëˈadujk xyajtuˈuˈadujkëm ets kyaj nekytyuˈunëm tijaty të ndukniwinmäˈäyëm oy njatsojkënyëˈäjtëm. Extëm nˈokpëjktakëm, “ko tyuny jyatyëty mëdiˈibë kyaj nˈëwxijt njëjpˈijxëm”, mbäät xypyëjkxëm ja tiempë ets kyaj net nˈoktuˈunënë mëdiˈibë të njatuknibëjktakëm (Ecl. 9:11). Nwinguwäˈkëm nanduˈun jotmay mëdiˈibë mbäät xyaˈëxtëkëwäˈkëm ets kyaj nekymyëdäjtëm ja jot mëjääw (Prov. 24:10). Kom pokyjyaˈay nanduˈun nyajpatëm, mbäät näˈäty jam tii nduˈunëm mëdiˈibë xyajtuˈuˈadujkëm parë kyaj nekytyuˈunëm mëdiˈibë të nduknibëjktakëm (Rom. 7:23). O waˈan jeˈeyë duˈun nnayjyäˈäwëm mët ko nˈanuˈkxëm (Mat. 26:43). ¿Ti mbäät xypyudëjkëm parë nduˈunëm mëdiˈibë të nduknibëjktakëm?

15. ¿Tiko kyaj mbäät nasˈijxëm ets tijaty xyajnëˈëˈadujk xyajtuˈuˈadujkëm? (Salmo 145:14).

¹⁵ Jamyats ko pën jam ti myajtuˈuˈadukyëty kyaj yëˈë tˈandijy ko kyaj mbäät xynyekytyuny tijaty të xytyukniwinmayë. Biiblyë jyënaˈany ko näˈäty nbäädäˈänëm ja amay jotmay, per nanduˈun jyënaˈany ko Jyobaa yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nduˈunëm mëdiˈibë të ndukniwinmäˈäyëm (käjpxë Salmo 145:14). Min nˈokˈijxëm wiˈix wyinmayë Philip, mëdiˈibë të yˈokˈyajmaytyakpë. Yëˈë jyënaˈany: “Kyajts yëˈë nˈixy näkˈokëts ngëday, yëˈëts nˈijxypy näkˈokëtsën nbëdëˈëky parëts jatëgok nduundëkë”. Minë net nˈokˈijxëm wiˈix jyënaˈanyë David mëdiˈibë nanduˈun të yˈokˈyajmaytyakpë. Yëˈë jyënaˈany: “Kotsë amay jotmay nbääty, kyajëts yëˈë xyajnëˈëˈaduky xyajtuˈuˈaduky. Niˈigyëts nwinmay ko jaats mä mbäät ndukˈixyë Jyobaa ko mëkëts ntsoky”. Duˈunë duˈun, ko nduˈunëm tijaty të nduknibëjktakëm oy nuˈun nbatëm ja amay jotmay, yëˈë nety ndukˈijxëmë Jyobaa ko agujk jotkujk nyajnayjyawëyäˈänëm. Nˈokwinmäˈäyëm wiˈixë Jyobaa jantsy agujk jotkujk nyayjyawëyaˈanyëty ko nety tˈixy nduˈunëm tijaty të ndukniwinmäˈäyëm.

16. ¿Tijaty xytyukniˈˈijxëm ko jam tii xyajnëˈëˈadujk xyajtuˈuˈadujkëm?

¹⁶ Mbäät tijaty xyjyaty ko ti myajnëˈëˈaduk myajtuˈuˈadukëdët. Ko duˈun tyun jyatëdët, oknayajtëwëdë: “¿Tits mbäät nduny parëts kyaj jatëgok ti xynyekyyajtuˈuˈadukët?” (Prov. 27:12). Ets pën nˈijxëm ko kyaj mbäät nekytyuˈunëm mëdiˈibë të njatukwinmäˈäyëm, oyxyëp ko nyajtëgäjtsëm. Pën duˈun mjaty mgëbety, oyxyëp ko xyˈixy pën mbäät xymyëmadaˈaky mëdiˈibë të xytyuknibëjktäägë.c Ets jamyats ko Jyobaa kyaj wyinmayaˈany ko tëdën tijaty xykyatuny mët ko kyaj të xymyëmadaˈaky mëdiˈibë të xyjyatukniwinmayë (2 Kor. 8:12).

17. ¿Tiko yˈoyëty xywyinmayët tijaty të xytyuny?

¹⁷ Pawinmay tijaty të xytyuny. Biiblyë jyënaˈany ko Dios “kyaj tjäˈäytyëgoyët diˈibë miitsëty oy mduundëp” (Eb. 6:10). Pääty winmay tijaty të xytyuny, extëm ko mëët mnaymyayëtyë Jyobaa, ko mˈëwaˈkxy mgäjpxwaˈkxy o ko të mnëbety. Ko duˈun të xytyuny, yëˈë myajnigëxëˈkypy ko mbäät mwimbajtˈadëˈëtsy ets ko mbäät xytyuny tijaty tyam mduknibëjktakëp (Filip. 3:16).

18. ¿Ti tsojkëp xyjyamyatsët ko xytyunët mëdiˈibë të xytyuknibëjktäägë? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹⁸ Jyobaa mbudëkëyanëp parë xytyunët tijaty të xytyukniwinmayë. Duˈun extëm ja jäˈäy mëdiˈibë yajˈyeˈeybyë lantsyë, agujk jotkujk nyayjyawëty ko jyäjnë mä të tnitsoonë ets tyukxondaktëp mä nyëˈëyeˈey tyuˈuyeˈeytyë. Agujk jotkujk nanduˈun mnayjyawëyaˈanyëty ko xyˈixët wiˈixë Jyobaa mbudëkëty ets mgunuˈkxyëty ko xytyuny mëdiˈibë të xytyuknibëjktäägë (2 Kor. 4:7). Ets pën kyaj xymyëtsipkeˈexy, Jyobaa mëjwiin kajaa mgunuˈkxäˈänyëty (Gal. 6:9).