Nˈoknayjyëjpˈijxëm mä Jyobaa tkayajminyëmë ayoˈon

1. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë ntsokwëˈëmëm mä Jyobaa myëj xëëw?

KO MÄ Biiblyë yajmaytyaˈagyë “Jyobaa myëj xëëw”, yëˈë yˈandijaampy ko jyäˈtët ja tiempë mä Jyobaa dyajkutëgoyaˈanyë myëtsipëty ets mä dyajnitsoˈogäˈäny ja kyäjpn, ets tëëyëp ojts duˈun tˈoktuumbë (Is. 13:1, 6; Ezeq. 13:5; Sof. 1:8). “Jyobaa myëj xëëw” ja tsyondäˈägäˈäny ko nety kyutëgooytyaˈay tukëˈëyë ja relijyonk mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty ets kyugëxëyaˈany mä Armajedon. Parë ntsokwëˈëmëm mä yäˈädë ayoˈon tyunäˈäny jyatäˈänyëty, jëjpˈam ets desde tyam nnayjyëjpˈijxëm. Jesus ojts jyënaˈany ets kontiempë nnayjyëjpˈijxëm ko nety tsyondaˈaky ja “mëk ayoˈon”, ets ko tsojkëp xëmë duˈun nduˈunëm parë kyaj nnaygyumanäjxëm (Luk. 12:40; Mat. 24:21).

2. ¿Tiko yˈoyëty nnijäˈäwëm tijaty yajmaytyakp mä Primera Tesalónikʉ?

² Apostëlë Pablo ojts dyajtuny kanäägë ijxpajtën mä Primera Tesalónikʉ parë tpudëjkë ja Diosmëduumbëty ets nyayjyëjpˈixëdët ko jyäjtët ja Jyobaa myëj xëëw. Pablo nyijäˈäwëbë nety ko jekyë tiempë yˈaknaxäˈäny parë myinët ja kutëgoˈoyën (2 Tes. 2:1-3). Per ojts tˈanëëmë ja myëguˈuktëjk parë nyayjyëjpˈixëdët extëmxyëp jyawë tyimwingoonë ja kutëgoˈoyën. Ëtsäjtëm, tsojkëp nanduˈun tyam nmëmëdoˈowëm extëmë Pablo jyënany. Per min jawyiin nˈoknimaytyakëm 1) wiˈix myinäˈäny ja Jyobaa myëj xëëw, 2) pënaty kutëgoyandëp ets 3) wiˈix mbäät nnayjyëjpˈijxëm parë ntsokwëˈëmëm.

¿WIˈIX MYINÄˈÄNY JA JYOBAA MYËJ XËËW?

3. ¿Tiko Jyobaa myëj xëëw duˈun myinäˈäny extëm ko jyaˈtyë maˈtspë? (Ix nanduˈunë dibujë).

³ “Extëm ko maˈtspë koots jyaˈty” (1 Tes. 5:2). Apostëlë Pablo duˈun ojts tˈijxkijpxyë myinäˈänyë Jyobaa myëj xëëw extëm ko maˈtspë koots jyaˈty, pes pënaty maˈtstëp ajotkumonë koots jyëndëk tyëjktëkëdë mä kyaj pën tyimjëjpˈixëdë. Nanduˈunën ajotkumonë jyäˈtäˈäny ja Jyobaa myëj xëëw mä jäˈäy kyaj tˈëwxit tjëjpˈixtë. Axtë ëtsäjtëm monyˈixäˈän monyjyawëyäˈänëm wiˈix ajotkumonë tijaty tyunäˈäny jyatäˈänyëty. Per kyaj ngutëgoyäˈänëm, yëˈëjënë axëkjäˈäytyëjk kutëgoyandëp.

4. ¿Tiko Jyobaa myëj xëëw yaˈijxkijpxyë extëm ko ja toxytyëjkë jyot pyëjkëˈëky?

⁴ “Extëm dyajnaxtë ja pëjk adoˈonënë toxytyëjkëty ko ja yˈuˈunguˈunk ttimpäädannë” (1 Tes. 5:3). Tuˈugë toxytyëjk mëdiˈibë uˈunk nyikëjxmˈäjtypy kyaj tnijawë näˈä meerë myaxuˈunkˈatäˈäny ja yˈuˈunk. Per ijtp seguurë ko pyäädaampy ja tiempë mä ajotkumonë ja jyot pyëjkëˈëgäˈäny ets kyaj nyekynyaxäˈäny axtë koonëm myaxuˈunkˈatët ja yˈuˈunk. Nanduˈunën tyam, kyaj nnijäˈäwëm ti xëëw ti oorën myinäˈäny ja Jyobaa myëj xëëw, per ijtëm seguurë ko jäˈtäämp. Nnijäˈäwëm ko Jyobaa ajotkumonë dyajminäˈäny ja kutëgoˈoyën ets kyaj mbäät tkugaˈaktë ja axëkjäˈäytyëjk.   

5. ¿Tiko njënäˈänëm ko ja mëj ayoˈon duˈun jyäˈtäˈäny extëm ko xyëënytyaˈaky?

⁵ Extëm ko xyëënytyaˈaky. Ko Pablo tpëjktaky ja myëdëgëëkpë ijxpajtën, yëˈë jatëgok nyimaytyak ko maˈtspë jyaˈty koots. Per ko jyënany këdii kubiˈits kuˈook mˈittë, yëˈë jyawë nety myaytyäˈägaampy ko Jyobaa myëj xëëw duˈun jyäˈtäˈäny extëm ko xyëënytyaˈaky (1 Tes. 5:4). Ko jäˈäy myaatstë kyaj tjawëdë wiˈix ja oorë nyaxy mët ko yëˈëyë yˈijx tyuundëp tijaty myënëjkxandëp. Waˈan kyaj tpëktë kuentë ko tam xyëënytyaknë ets ko mbäädë jäˈäy yˈixëdë. Nanduˈunën tyunäˈäny jyatäˈänyëty ko tsyondäˈägët ja mëj ayoˈon. Pënaty tyam yajpattëp agootstuuy ets ttundë tijatyë Dios kyaj tkupëky extëm ja maˈtspëty, nëjkxëp nyidëˈkxtë. Ëtsäjtëm kyaj nyajpatëm agootstuuy, pes tyam nyajnigëxëˈkëm ko njëjpˈijxëm ja Jyobaa myëj xëëw. ¿Wiˈix duˈun nduˈunëm? Ko njëjpkudijëm tijatyë Jyobaa yˈaxëkˈijxypy ets ko nduˈunëmë mëjääw parë njukyˈäjtëm wäˈäts, oy ets tëyˈäjtën (Éfes. 5:8-12). Pablo ta net tpëjktaky majtskë ijxpajtën parë ojts tnimaytyaˈaky pënatyën kutëgoyandëp.

¿PËNATY KUTËGOYANDËP MÄ JYOBAA MYËJ XËËW?

6. ¿Tiko njënäˈänëm ko tyamë jäˈäy duˈun yajpäättë extëmxyëp myäˈädë? (1 Tesalónikʉ 5:6, 7).

⁶ “Pënaty määdëp” (käjpxë 1 Tesalónikʉ 5:6, 7). Duˈunë apostëlë Pablo ojts tˈijxkijpxyë pënaty kyaj tsyokwëˈëmäˈändë mä Jyobaa myëj xëëw. Ko tuˈugë jäˈäy myaˈay, kyaj tnijawë wiˈix ja tiempë nyaxy ets kyaj tpëkyë kuentë tijaty tuun jäjtëp. Pääty kyaj mbäät ti ttuny ko ti tyuny jyatyëty. Duˈunën mayë jäˈäy yajpäättë Dios windum extëmxyëp myäˈädë (Rom. 11:8). Kyaj tmëjpëjktäˈäktë ko tyam njukyˈäjtëm mä “ja tiempë jyëjpkëxanë” ets ko wingon yˈijnë ja mëj ayoˈon. Ko näägë jäˈäy tˈixtë tijaty tyam tuun jäjtëp, ta tnijawëyäˈändë ja oybyë ääw ayuk. Per jeˈeyë waanë tˈokˈoymyëdoowgojtë, ets ok, ta jatëgok myanaxtë. Axtë taaˈäjtpë jäˈäy mëdiˈibë myëbëjkypy ko myinyë ayoˈon, per wyinmaytyë ko jaanëm näˈä myinäˈäny (2 Peed. 3:3, 4). Ëtsäjtëm nnijäˈäwëm ko jëjpˈam ets nnayaˈijtëm wijy kejy extëmë Biiblyë jyënaˈany.

7. ¿Tiko njënäˈänëm ko pënaty kutëgoyandëp duˈun nyaxtë extëmë amuˈukyjyaˈay?

⁷ “Pënaty uk mukëdëp”. Apostëlë Pablo yëˈë ojts mëët tˈijxkijpxyë amuˈukyjyaˈay pënaty kutëgoyandëp. Yëˈë amuˈukyjyaˈay tëgoobyë jyot wyinmäˈäny ets alokë tijaty ttuny. Nanduˈun ja axëkjäˈäytyëjk kyaj tkuentëpëjktäˈäktë wiˈixë Dios jyaˈˈanëˈëmxëdë ets yëˈë pyanëjkxtëp ja nëˈë tuˈu mëdiˈibë mënëjkxp mä kutëgoˈoyën. Päätyënë Pablo tˈanmääy ja Diosmëduumbëty parë yˈittët wijy kejy ets kyaj yajpäättët extëm ja amuˈukyjyaˈay (1 Tes. 5:6). Tuˈugë ëxpëkyjyaˈay mëdiˈibë nyiˈëxpëjkëbë Biiblyë jyënaˈany ko yäˈädë ayuk wijy kejy, yëˈë yˈandijaampy tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë wijy kujk ja jyot wyinmäˈäny ets ko yajxon tniwinmayë tijaty tyunaampy. ¿Tiko jyëjpˈamëty ets duˈun nyaˈijx nyajpatëm? Yëˈko mbäät pojën nduktëjk ndukwäˈkëm tijatyë naxwinyëdë jäˈäy tyuundëp etsë politikë. Mientrës wyingonyë Jyobaa myëj xëëw, niˈigyë jäˈäy tijaty xytyuktunäˈänëm. Per kyaj mbäät ntsëˈk njäˈäwëm, pesë Jyobaa yëˈë xytyukpudëkëyäˈänëmë yˈespiritë santë parë wijy kujk nyaˈijx nyajpatëm ets nnijäˈäwëm wiˈix tijaty ndunäˈänëm (Luk. 12:11, 12).

¿WIˈIX MBÄÄT NNAYJYËJPˈIJXËM MÄ MYINÄˈÄNYË JYOBAA MYËJ XËËW?

8. Extëm jyënaˈanyë 1 Tesalónikʉ 5:8, ¿tijaty xypyudëkëyäˈänëm parë nnayaˈijtëm wijy kujk ets kyaj nnaygyumanäjxëm? (Ix nanduˈunë dibujë).

⁸ Nˈokpëjktakëm ja käätsywyëën ets ja pujxngujup. Pablo yëˈë ojts mëët xyˈijxkijpxyëmë soldäädë mëdiˈibë nayaˈijtëp wijy kujk ets listë parë tsyiptunäˈäny (käjpxë 1 Tesalónikʉ 5:8). Tuˈugë soldäädë, xëmë mbäät nyayaˈityëty wijy kujk ets listë ko tsip tyunyëty. Nanduˈunën ëtsäjtëm, nyajnigëxëˈkëmë nety ko nnayaˈijtëm wijy kujk parë njëjpˈijxëm ja Jyobaa myëj xëëw, ko nbëjktakëm ja käätsywyëën ets ja pujxngujup, mëdiˈibë yˈandijpy ko nmëdäjtëm ja mëbëjkën, tsojkën ets ko nˈëwxijtëm tijatyë Jyobaa të twandaˈaky, pes yëˈë xypyudëkëyäˈänëm mëjwiin kajaa.

9. ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko nmëdäjtëmë mëbëjkën?

⁹ Ja käätsywyëën, yëˈë ijty kyuwaampy ja soldäädë kyorasoon. Nanduˈunën ko nmëdäjtëmë mëbëjkën etsë tsojkën, kyuwaampy ja njotˈäjt ngorasoonˈäjtëm. Yëˈë xypyudëjkëm parë nmëduunˈadëtsëmë Jyobaa ets nbanëjkxëmë Jesusë yˈijxpajtën. Ko nmëdäjtëmë mëbëjkën, ta nˈijtëm seguurë ko Jyobaa kyunuˈkxypy pënaty ëxtääyëp amumduˈukjot (Eb. 11:6). Xypyudëjkëm nanduˈun parë xëmë nmëmëdoˈowëmë Jesus, oy nuˈun nwinguwäˈkëmë jotmay. Parë niˈigyë kyëktëkët ja mëbëjkën ets nmëmadakëm ja amay jotmay, oy ko nˈijxëm wiˈixë nmëguˈukˈäjtëm të tmëmadäˈäktë ko jäˈäy nyibëdëˈëgëdë o ko dyaˈˈamääytyäˈäktë meeny sentääbë. Ets parë kyaj nˈatsojkëmë jukyˈäjt madakën, oy ko nbanëjkxëmë yˈijxpajtën pënaty jëjpˈam pyëjktaktëp ja Diosë tyuunk ets adëyë jyukyˈattë.

10. ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko ntsojkëmë Dios etsë jäˈäy?

¹⁰ Parë nnayaˈijtëm wijy kujk ets kyaj nnaygyumanäjxëm, jëjpˈam nmëdäjtëm ja tsojkën (Mat. 22:37-39). Extëm nˈokpëjktakëm, ko ntsojkëmë Dios, yëˈë xypyudëjkëm parë duˈunyëm ngäjpxwäˈkxëm oy wiˈix ngujäjt ngukëbajtëm (2 Tim. 1:7, 8). Ets kom ntsojkëm nanduˈunë jäˈäy, ta nˈëxtäˈäyëmë winmäˈäny wiˈix mbäät nduknijäˈäwëm ja oybyë ayuk, axtë nmëgäjpxëm mä telefënë o nduknijäˈäyëmë neky. Janääm jatsojk ninëjkxëm, pes nˈëwxijtëm ets ja näˈä ttundët mëdiˈibë oy (Ezeq. 18:27, 28).

11. ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko ntsojkëmë nmëguˈukˈäjtëm? (1 Tesalónikʉ 5:11).

¹¹ ¿Wiˈix nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëm nanduˈun ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë mëët nˈëxpëjkëm? Ko nnaybyudëjkëm nixim niyam ets ko nyajmëjwiin nyajkajaajëm ja mëbëjkën (käjpxë 1 Tesalónikʉ 5:11). Ko soldäädëtëjk tsyiptundë, naybyudëjkëdëp ja xim ja yam. Per mbäät yˈayoˈonbääty ko niduˈuk dyajtsayutët ja myëguˈuk. Nanduˈun ëtsäjtëm, ninäˈä ngatukniwinmäˈäyëm ets axëëk nduˈunëm tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm o axëëk ndukmëjëmbijtëm ko jam wiˈix xytyuˈunëm (1 Tes. 5:13, 15). Ja tuk pëky wiˈix nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm, yëˈë ko nmëjˈijx nmëjpëjktakëm pënaty wyindënääytyëp ja Diosë kyäjpn (1 Tes. 5:12). Ko Pablo tnijäˈäyë ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë Tesalónica, näämnëmë nety nyaxkëdaˈaky ja tuˈukmujkën. Waˈan pënatyë nety jam tuundëp mëjjäˈäy näämnëmë nety tyuundëkëdë, per tsojkëbë nety yajwingutsëˈëgët. Mientrës wyingoonˈadëˈëtsy ja mëj ayoˈon, niˈigyë tsyokäˈänyëty nmëmëdoˈowëm ja mëjjäˈäytyëjk ets waˈan nëjkx tsyiptaˈaky nnijäˈäwëm wiˈix xytyuˈumoˈoyëmë Betel o pënaty wyoowˈyeˈeytyëp ja Diosë kyäjpn. Päätyën jyëjpˈamëty ets tyam nwingutsëˈkëm ets ntsojkëm pënaty tuundëp mëjjäˈäy. Nˈokˈijtëm wijy kujk ets kyaj yëˈëyë nˈijxëm mäjaty tyëgoytyë. Niˈigyë mbäät nwinmäˈäyëm ko Jyobaa yëˈë yajtuumbyë Jesus parë tnëˈëmoˈoy ttuˈumoˈoy pënaty tuundëp mëjjäˈäy.

12. ¿Wiˈix tkuwäˈäny ja njotˈäjt nwinmäˈänyˈäjtëm ko nˈëwxijt njëjpˈijxëm ja kunuˈkxën?

¹² Duˈun extëm ja pujxngujup yëˈë ijty kuwanëp ja soldäädë kyëbäjk, nanduˈunën ja kunuˈkxën mëdiˈibë nˈëwxijt njëjpˈijxëm tkuwäˈäny ja njotˈäjt nwinmäˈänyˈäjtëm. Ko nyaˈijtëm winmäˈänyoty, ta kyaj nnaytyukwinˈëˈënëm tijaty jaˈäjtp yä naxwiiny (Filip. 3:8). Yajkujkëp nanduˈun ja ääw jot tijaty nˈëwxijt njëjpˈijxëm ets kyaj nëgoo nmäˈäy ndäjëm. Duˈunën pyudëjkëdë Wallace mëdë Laurinda mëdiˈibë tuundëp Betel jap África. Nuˈun nyajxy tëgëk sëmään, niduˈuk yëˈë oˈk ja tyääk ets jatuˈuk yëˈë tyeety. Kyaj mbäät jyëmbijttë mä ja pyaˈis parë yajpäättët mët ja jyëëky myëguˈuk mët ko jyaˈˈatyë COVID-19. Wallace jyënaˈany: “Mëdiˈibëts mëjwiin kajaa xypyudëjkëp yëˈë kots nnijawë ja oˈkpë jyukypyëkäˈändë. Kyajts yëˈë nwinmay wiˈix yˈayoowdë ko nety yˈooganëdë, yëˈëts nwinmaapy wiˈix jantsy agujk jotkujk nyayjyawëyäˈänëdë ko nety jyukypyëktë. Kots duˈun nnijawë, yajkujkëbëtsë nˈääw njot ets kyajts nëgoo mëk ndimyjyawë kots të nˈijxtëgooynyëdë”.

13. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë Dios xymyoˈoyëmë espiritë santë?

¹³ “Këdii ja jyëën xyajpiˈtsëdë ja espiritë santë” (1 Tes. 5:19, TNM). Pablo ojts tˈijxkijpxyë espiritë santë extëmë jëën tyoy njodotyˈäjtëm. Ko nmëdäjtëmë Diosë mëjääw, yëˈë xymyëjääwmoˈoyëm parë nduˈunëm mëdiˈibë oy ets njantsy tyukxondakëm ko nduˈunëm ja Diosë tyuunk (Rom. 12:11). ¿Ti mbäät nduˈunëm parë Dios xymyoˈoyëmë espiritë santë? Tsojkëp nˈamdoˈowëm, nˈëxpëjkëm ja yˈAyuk ets nyajpatëm mä nyax kyäjpn. Ko duˈun nduˈunëm, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nmëdäjtëm ja tëëmp mëdiˈibë yajkypyë Diosë myëjääw (Gál. 5:22, 23, TNM).

14. ¿Ti tsojkëp njëjpkudijëm parë duˈunyëmë Dios xymyoˈoyëmë yˈespiritë santë? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹⁴ Jyobaa xymyoˈoyëm ja yˈespiritë santë, per oy ko nnaygyuentëˈäjtëm parë kyaj ti nduˈunëm mëdiˈibë yajpiˈitsëp. Parë Jyobaa xytyukpudëjkëmë yˈespiritë santë jëjpˈam ets nmëdäjtëm ja jot winmäˈäny wäˈäts ets njukyˈäjtëm wäˈäts. Per pën nyajtëjkëmë axëkˈäjtën mä jot winmäˈäny etsë net nduˈunëm, ta xypyëjkëyäˈänëmë myëjääw (1 Tes. 4:7, 8). ¿Tijaty mbäät nˈaktuˈunëm? Pablo jyënany: ‘Këdii xyˈixtijtëty ja kajpxynyäjxpëtëjk ja tyuungëty’ o tijaty nyaskäjpxëdë (1 Tes. 5:20, TY). Ko mä yäˈädë tekstë jyënaˈany tijaty nyaskäjpxëdë, yëˈë yˈandijpy tijatyë Jyobaa ojts ttuknaskäjpxë tyuumbëtëjk mët yëˈëgyëjxmë yˈespiritë santë. Extëm të yajnaskäjpxë myinäˈäny ja Jyobaa myëj xëëw ets ko wingon yˈijnë. Ëtsäjtëm kyaj nwinmäˈäyëm ko ja Armajedon jaanëm näˈä myinäˈäny o ko kyaj nˈixäˈänëm, niˈigyën nyaˈijtëm jodoty winmäˈänyoty ko wingon yˈijnë. Päätyën nduˈunëmë mëjääw ets tuˈuk tuˈugë xëëw njukyˈäjtëm wäˈäts extëmë Dios ttsoky (2 Peed. 3:11, 12).

“IJXKIJXYËDË TËGEKYË JA ËXPËJKËN MËT JA DIOSË JYAAYBYAJTËN”

15. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë kyaj nyajwinˈëˈën nyajwinxäjëm? (1 Tesalónikʉ 5:21).

¹⁵ Wingoomp ja tiempë mä Diosë myëtsipëty jyënäˈänäˈändë: “¡Agujk jotkujk tyam ntsënäˈäyëm ets kyaj ti ntsëˈëk njäˈäwëm!” (1 Tes. 5:3, TNM). Xitsoow yatsoow yajmëdowäˈäny ja ayuk wiˈixë nety ja kaˈoybyëty të twinmäˈänymyoˈoy ja naxwinyëdë jäˈäy ets ttukmëbëkäˈäny ja mayjyaˈay (Diˈibʉ Jat. 16:13, 14). Ets ëtsäjtëm, ¿nëjkxëm nyajtukmëbëjkëm? Kyaj, pën nduˈunëm extëm nyaˈˈanmäˈäyëm mä yäˈädë tekstë: “Ijxkijxyëdë tëgekyë ja ëxpëjkën mët ja Diosë jyaaybyajtën” (käjpxë 1 Tesalónikʉ 5:21). Ko mä ayuk grieegë tyunyë yäˈädë ayuk “ijxkijxyëdë”, yëˈë yˈandijpy ko ijty yaˈijxkijpxyë pën jantsy oorë o platë ja pujxn. Ëtsäjtëm nanduˈunën mbäät nˈijxkijpxyëm pën jantsy tëyˈäjtën mëdiˈibë nmëdoˈowëm o ngäjpxëm. Ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë Tesalónica tsojkëbë nety duˈun ttundët, nanduˈunën ëtsäjtëm tyam mbäät nduˈunëm mientrës wyingony ja mëj ayoˈon. Kyaj mbäät nmëbëjktäˈäyëm tijaty nmëdoˈowëm o ngäjpxëm, niˈigyën yˈoyëty nyajtuˈunëmë jot winmäˈäny ets nˈijxkijpxyëm pën tuˈugyëp extëmë Biiblyë jyënaˈany o ja Diosë nyax kyäjpn. Ko duˈun nduˈunëm, ta kyaj xywyinˈëˈënëm ja kaˈoybyëtëjk (Prov. 14:15; 1 Tim. 4:1).

16. ¿Ti nˈëwxijt njëjpˈijxëm, ets ti tyam mbäät nduˈunëm?

¹⁶ Nnijäˈäwëm ko Diosë kyäjpn tyuknaxaampy ja mëj ayoˈon, per mëdiˈibë kyaj nnijäˈäwëm yëˈë ti bom jëxtëjkm xyjyatäˈän xykyëbatäˈänëm niduˈuk niduˈuk (Sant. 4:14). Oyxyëp ko nˈijxëm ja mëj ayoˈon, per oy nanduˈun pën kyaj nˈijxëm. Pën tyam oˈkëm, nnijäˈäwëm ko Jyobaa xyajjukypyëkäˈänëm pën kyaj nmastutëm. Pënaty nëjkxandëp tsäjpotm jam mëdë Kristë yˈanaˈamäˈändë, ets pënaty jyëjpˈijxtëbë jukyˈäjtën yä Naxwiiny, jam jyukyˈatäˈändë mä ja tsujpë it lugäär. Per mientrës jyaˈtyë yäˈädë tiempë, nˈokˈyaˈijtëm winmäˈänyoty ja kunuˈkxën mëdiˈibë nˈëwxijt njëjpˈijxëm ets nˈoknayaˈijtëm wijy kujk parë njëjpˈijxëm ja Jyobaa myëj xëëw.