Kristë yëˈë duˈun “ja Diosë myëkˈäjtën”
“Kristë dëˈën ja Diosë myëkˈäjtën.” (1 KORINTɄ 1:24)
1. ¿Tiko Pablo jyënany ko Kristë yëˈë “dëˈën ja Diosë myëkˈäjtën”?
KO Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny mëjwiin kajaa ttuunyë miläägrë. Ko ngäjpxëm mä Biiblyë tijaty tyuun, ta niˈigyë kyëktëkëyaˈanyë mëbëjkën (Matewʉ 9:35; Lukʉs 9:11). Jyobaa yëˈë Jesus myooyë mëkˈäjtën, päätyë apostëlë Pablo jyënany: “Kristë dëˈën ja Diosë myëkˈäjtën” (1 Korintʉ 1:24). Per ¿ti xytyukniˈˈijxëm ko Jesus ttuunyë miläägrë?
2. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ja miläägrë diˈibë Jesus tyuun?
2 Apostëlë Pedro ojts jyënaˈany ko Jesus tyuun “ja mëjˈäjtën” (Apostʉlʉty 2:22). ¿Ti xytyukniˈˈijxëm tijaty tyuun? Ko yëˈë diˈib tyunaampy ko nety yˈaneˈemy tuk mil jëmëjt, mëjwiin kajaa ttunäˈänyë miläägrë diˈib niˈamukë jäˈäy tyukˈoyˈataampy. Ko Jesus ttuunyë miläägrë, nan yëˈë xytyukniˈˈijxëm wiˈix jyaˈayˈaty ets wiˈix jyaˈayˈatyë Jyobaa. Mä tyäˈädë artikulo yëˈë yajnimaytyäˈägäämp tëgëëgë miläägrë, wiˈix tyam xypyudëjkëm ets wiˈix ndukˈoyˈatäˈänëm mä tiempë myiny kyëdaˈaky.
TUˈUGË MILÄÄGRË DIˈIB XYTYUKNIˈˈIJXËM ETS NˈIJTËM YÄJKPË JÄˈÄY
3. 1) ¿Ti tuun jäjtë Caná mä nety tuˈugë jäˈäy pyeky? 2) ¿Tiko Jesus ttuuny ja miläägrë?
3 Jesus ojts nyijkxy mä tuˈugë pëjkpë jam Caná, mä ttuuny ja tim jawyiimbë miläägrë. Ojts ja binë jam kyexy mä nety tyuˈuyoˈoy ja käˈäy ukën. Tsoytyuˈunmëëdë nety wyëˈëmäˈäny ja pëjkpë, pes ja jabyäät jyabyoˈkxy yˈawijxtëbë nety tsuj yajxon kyayäˈän yˈuugäˈändë. Pääty ja María, ja Jesusë tyääk, ojts yˈanëˈëmxëty ets tpudëkët ja pëjkpë. ¿Tiko? Kyaj yajxon yajnijawë, per waˈan twinmääy tijaty ojts yajnaskäjpxë mä Jesus ets ko yajtijäˈäny ja “Dios Tsäjpotmëdë yˈUˈunk” (Lukʉs 1:30-32; 2:52). Diˈibë tëy yajnijäˈäwëp, yëˈë ko María mëdë Jesus pyudëkëyandë ja pëjkpë. Päätyë Jesus mëjˈäjtëngyëjxm dyajjëmbijty 380 litrë nëë extëmë oybyë binë (käjpxë Fwank 2:3, 6-11). ¿Yëˈë nety patëp ets dyajjamˈatët ja binë? Kyaj, per yajjëmbijt ja nëë extëmë binë mët ko myëmääy myëdäjë jäˈäy. Ets yëˈë nety pyanëjkxëbë Tyeetyë yˈijxpajtën diˈib yajkypy tijaty.
Jesus jyënany ets tijaty nmoˈoyëm ja wiinkpë
4, 5. 1) ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ja tim jawyiimbë miläägrë diˈibë Jesus tyuun? 2) ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë tyäˈädë miläägrë mä ja jembyë jukyˈäjtën?
4 Mët yëˈëgyëjxmë Jyobaa myëjää, ta Jesus dyajjëmbijty ja kom nëë extëmë oybyë binë parë niˈamukë ja jäˈäy. Tyäˈädë miläägrë yëˈë xytyukniˈˈijxëm ko Jyobaa mëdë Jesus jantsy oyjyaˈay ets ko yˈijxtëp wiˈix nnayjäˈäwëm. Ets ko mä jembyë jukyˈäjtën, Jyobaa yajtunaambyë myëjää parë xymyoˈoyäˈänëm niˈamukë ja käˈäy ukën (käjpxë Isaías 25:6, Tios yˈaaw yˈayuk [TY]).a
5 ¡Okpawinmay wiˈixë Jyobaa xymyoˈoyäˈänëm tukëˈëyë tijaty nyajtëgoyˈäjtëm! Këjkjaˈa nmëdatäˈänëmë jëën tëjkë tsujpë etsë oybyë käˈäy ukën. ¡Mëjwiin kajaa nmëjjäˈäwëm ko nbawinmäˈäyëm tukëˈëyë ja oyˈäjtënë diˈibë Jyobaa xymyoˈoyäˈänëm mä ja lugäärë tsujpë!
Ko nyajtuˈunëmë tiempë parë nbudëjkëmë wiinkpë, yëˈë nety nbanëjkxëmë Jesusë yˈijxpajtën (Ixë parrafo 6)
6. ¿Wiˈixë Jesus dyajtuunyë myëjää, ets wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtën?
6 Jesus ninäˈä tkayajtuunyë myëjää parë këˈëm ttukˈoyˈajty. Extëm nˈokpëjtakëm, ¿ti tyuun ko ja Mëjkuˈu yˈanmääyë parë ja tsää dyajjëmbitët extëmë tsäjpkaaky? Kyaj duˈun dyajjëmbijty (Matewʉ 4:2-4). Per yajtuunë myëjää parë tpudëjkë wiink jäˈäy. ¿Wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtën? Ko nduˈunëm extëm jyënany: “Mmoˈoy ja wiinkpë” (Lukʉs 6:38). Mbäät duˈun nduˈunëm ko nwoˈowëmë nmëguˈukˈäjtëm kaabyë mä jëën tëjk. Nan mbäät njuˈtëmë tiempë ko jyëjpkuwäätsët ja naymyujkën parë nmëdoowˈijtëm wiˈix tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm ttuundaˈaky ja dyiskursë. O nan mbäät nbudëjkëm ja diˈib apenënëm jyäjttëp kyäjpxwäˈkxtët. Ko nˈoyjyaˈaytyakëm mëdë wiinkpë ets ko nbudëjkëm, yëˈë nety nbanëjkxëmë Jesusë yˈijxpajtën.
“KYAAYTYAAYTYË JOTKËDAˈAKY”
7. ¿Ti xëmë jaˈˈatäämp mientrësë Satanás yˈaneˈemy?
7 Desde tëëyëp, duˈunyëm jyaˈˈatyë ayoobë jäˈäy. Jyobaa duˈun tˈanmääy ja israelitëty: “Yää naxwiiny naaxkëjxy xëmë yää xyˈixëty yëˈë ëyoobëjäˈäy” (Deuteronomio 15:11, Mʉgoxpʉ ja̱ noky mʉdiˈibʉ jyaayʉn Moisés [MNM]). Ets ko nyajxy kanäk mëgoˈpx jëmëjt, ta Jesus jyënany: “Pes ja ayoobëtëjkëty mmëdattëp dëˈënyëm mä miitsëty” (Matewʉ 26:11). ¿Yëˈë nety myaytyäˈägaampy ko xëmë yajpäädäˈänyë ayoobë jäˈäy yä Naxwiiny? Kyaj. Yëˈë duˈun ko xëmë jyaˈˈatäˈänyë ayoobë jäˈäy mientrësë Satanás yˈaneˈemy. ¡Per tim tëgatsy njukyˈatäˈänëm mä ja lugäärë tsujpë! Kyaj nyekyjamˈatäˈänyë ayoobë jäˈäy. Jamˈatäämp mayë jeˈxy pëky ets niˈamukë jyotkëdäˈägäˈändë.
8, 9. 1) ¿Tiko Jesus ttuuny ja miläägrë ko ojts dyajmayë ja tsäjpkaaky ets ja äjkx? 2) ¿Wiˈix mijts mnayjawëty ko Jesus ttuunyë tyäˈädë miläägrë?
8 Niduˈuk diˈibë jyaayë Salmo duˈun tˈanmääyë Jyobaa: “Myajwaˈkxypyë mgëˈë ets xymyoˈoy tijaty tsyojkënyëˈäjttëp tukëˈëyë diˈib jukyˈäjtp” (Salmo 145:16). Ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny, ta dyaˈijxë wiˈixë Tyeety jyaˈayˈaty, ko tmooy ja mayjyaˈay tijaty yajtëgoyˈajtypy. Per kyaj duˈun ttuuny parë dyaˈixäˈänyëty ko myëdäjtypyë mëkˈäjtën, yëˈë duˈun mët ko nyaytyukjotmaytyuunë jäˈäy. Min nˈokˈijxëm wiˈix yajmaytyaˈaky mä Matewʉ 14:14-21 (käjpx). Milˈamë netyë jäˈäy të tsyoondë mäjaty ja nax käjpn ets tpanëjkxtë Jesus (Matewʉ 14:13). Ko ojts tsyuˈujënë, ta ja yˈëxpëjkpëty tˈijxtë ko të ja jäˈäy yˈanuˈkxëtyaˈaytyë ets ko yuˈoˈkëdëp, ta tˈanmääytyë Jesus ets tˈanëëmëdët parë nëjkx tjuytyë ja kyaˈay yˈukën. ¿Ti net tyuunë Jesus?
9 Yëˈë yajtuun mëgoxkë tsäjpkaaky ets majtskë äjkx parë dyajkääy naa nimëgoxk milënë yetyëjk, abëky ja toxytyëjk etsë ënäˈkuˈunk. ¿Tiko ttuunyë tyäˈädë miläägrë? Yëˈko tsyojkë jäˈäy ets naytyukjotmaytyuunë. Seguurë ko jantsy may ja käˈäy ukën jyamˈäjty, päätyë Biiblyë jyënaˈany ko “nidëgekyë kyaaytyaaytyë jotkëdaˈaky”, diˈib mëjämooyëdë parë jyëmbijttë mä jyëën tyëjk (Lukʉs 9:10-17). Ets ko kyaaytyaaytyë, ta ja yˈëxpëjkpëty “dyajmujktë mäjmajtsk katsy” diˈib nadëjkë.
10. ¿Ti tim tsojk jëjptëgoyäämp?
10 Ko jyaˈˈatyë gobiernëtëjk diˈib kyaj tijaty ttundë tëyˈäjtën myëët, ta miyonkˈamë jäˈäy yˈayowdë, axtë näägë nmëguˈukˈäjtëm yaˈˈamääytyaktëbë kyaˈay yˈukën. Per tim tsojk njukyˈatäˈänëm mä tijaty yajtunäˈäny tëyˈäjtën myëët ets mä kyaj pën nyekyˈayowäˈäny. Pesë Jyobaa myëdäjtypyë mëjää ets tsyojkënyëˈajtypy tmoˈoyaˈany niˈamukë jäˈäy tijaty yajtëgoyˈajtypy. ¡Wyandakypy ko tim tsojk dyajjëjptëgoyaˈanyë ayoˈon! (Käjpxë Salmo 72:16.)b
Ko Jesus ttuunyë miläägrë, yëˈë xytyukˈijxëm ko yajtunaambyë myëjää parë xypyudëkëyäˈänëm
11. 1) ¿Tiko nˈijtëm seguurë ko tim tsojkë Jesus dyajtunäˈänyë myëjää parë tpudëkëyaˈany niˈamukë jäˈäy? 2) ¿Ets ti net mbäät nduˈunëm ko nwinmäˈäyëm tijatyë Jesus tyunaampy?
11 Ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny, ojts ttunyë miläägrë tëgëk jëmëjt ja kujkm, jamyë mä ja israelitëtyë yˈit lyugäär (Matewʉ 15:24). Tyam rey tyuny, ets abëtsemy nyaxwinyëdë tpudëkëyaˈanyë jäˈäy ko nety yˈaneˈemy tuk mil jëmëjt (Salmo 72:8). Ko Jesus ttuunyë miläägrë, yëˈë xytyukˈijxëm ko yajtunaambyë myëjää parë xypyudëkëyäˈänëm. Ëtsäjtëm kyaj mbäät nduˈunëmë miläägrë, per mbäät nyajtuˈunëmë tiempë etsë jot mëjää parë jäˈäy ndukmëtmaytyakëm tijaty kunuˈkxën yˈawäˈänëbë Biiblyë. Yëˈë tyäˈädë tuunk diˈib nikëjxmˈäjtëm (Romanʉs 1:14, 15). Ko nwinmäˈäyëm tijatyë Jesus tim tsojk tyunaampy, ta kyaj tsyiptaˈaky ndukmëtmaytyakëmë jäˈäy (Salmo 45:1; 49:3).
JYOBAA MËDË JESUS MYËMADAKTËP TIJATY AYOˈONBËJTAKP
12. ¿Tiko nˈijtëm seguurë ko Jesus nyijäˈäwëp wiˈix yajpäätyë Naxwinyëdë?
12 Ko Dios ojts dyajkojˈyë Naxwinyëdë, Jesus yajpaty “pyëˈääy extëm diˈib nyiwintsënˈäjtypyë tuunk” (Proverbios 8:22, 30, 31; Kolosʉ 1:15-17). Päätyë Jesus yajxon tnijawë wiˈix yajpäätyë Naxwinyëdë, ets nan nyijäˈäwëp wiˈix tjëjpkudijët tijaty ayoˈonbëjtakp, extëmë mëk poj tuu etsë mejny.
¿Ti diˈib niˈigyë mëjˈixy mëjmëdoy mjäˈäwëp mä ja miläägrë diˈibë Jesus tyuun? (Ixë parrafo 13 etsë 14)
13, 14. Oknimaytyäˈäk tuˈuk majtsk diˈib xytyukˈijxëm ko Jesus mbäät tmëmadaˈaky tijaty ayoˈonbëjtakp.
13 Ko Jesus yˈijty yä Naxwiiny yaˈijxë mët yëˈëgyëjxmë Diosë myëjää ko mbäät tmëmadaˈaky tijaty ayoˈonbëjtakp. Extëm tëgok, ojts duˈunyë dyajwëˈëmë “tuˈugë mëk poj” (käjpxë Markʉs 4:37-39). Tuˈugë ëxpëkyjyaˈay tnimaytyaˈaky ko tyäˈädë ayuk “mëk poj”, mä ayuk grieegë yëˈë yˈandijpy tuˈugë mëk poj tuu o urakan, ko tsäjp jyantsy wyingootsëtyaˈaky, mëk jyantsy pyojy, ets jyantsy kyomduˈuy mëdë anaaw jëtsuk ets tpajäˈxtäˈäy tukëˈëyë ti tyimpatypy. Mateo nan myaytyakypy ko myiiny “tuˈugë mëk poj” (Matewʉ 8:24).
14 Okwinmay ko ja mejny jyantsy myëjjaˈtspety mä ja barkë ets tëgok tëgok myëjjaˈtspety, ta tyëkë ja nëë. Mëk jyantsy yˈamuˈuy ja poj ets ja barkë jyantsy yuˈkxy xitsoo yatsoo. Ja Jesus jantsy määbë nety mët ko të yˈanuˈkxë. Per ja yˈëxpëjkpëty ta yujxëdë mët ko jyantsy tsyëˈkëdë ets wyinmääytyë ko ooktëbë net, ets yˈanmääyëdë: “¡Tyap ngupaˈtsënë!” (Matewʉ 8:25). ¿Ti net ja Jesus tyuun? Ta pyëdëˈky ets ojts tmëgajpxy ja poj ets ja mejny: “¡Amonyë! ¡Tëmijtkë!” (Markʉs 4:39). Ta ja poj ojts “wyëˈëmëtyaˈay amonyë es tëmijtkë”. Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko Jesus mbäät tmëmadaˈaky tijaty ayoˈonbëjtakp.
15. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm ko Dios jyëjpkuwäˈägëyaampy tijaty ayoˈonbëjtakp?
15 Jyobaa yëˈë myooyë Jesusë mëkˈäjtën parë tjëjpkudijët tijaty ayoˈonbëjtakp. Pääty ijtëm seguurë ko Jyobaa nan mbäät duˈun ttuny. Extëm nˈokpëjtakëm, mä nety kyaminynyëm ja Ayoˈonduu, ta Jyobaa jyënany: “Jaˈa ko ja wëxtujkxëëwëts yëˈë komduu nyajminäˈäny. Etsëts nyajtuˈujäˈäny wëxtsyikxy xëëw wëxtsyikxy tsyuˈum” (Génesis 7:4, MNM). Mä Éxodo nanduˈun jyënaˈany: “Ta ja Dios tuˈuk ja mëkpoj tkejxy. Tuktsuˈum ojts duˈun pyojy” parë ojts dyajnaywyaˈkxyëty ja nëë (Éxodo 14:21, MNM). Ets mä Jonás 1:4 jyënaˈany: “Ta Jyobaa dyajmiiny ja mëk poj mä ja mejny”. Jantsy jotkujk nnayjäˈäwëm ko mä ja jembyë jukyˈäjtën Dios jyëjpkuwäˈägëyaampy tijaty ayoˈonbëjtakp.
16. ¿Tiko xyjyotkujkmoˈoyëm ko nnijäˈäwëmë Jyobaa mëdë Jesus tjëjpkuwäˈägëyaˈany tijaty ayoˈonbëjtakp?
16 ¿Tiko xyjyotkujkmoˈoyëm ko nnijäˈäwëmë Jyobaa mëdë Jesus tjëjpkuwäˈägëyaˈany tijaty ayoˈonbëjtakp? Yëˈko mä Jesus yˈanaˈamäˈäny tuk mil jëmëjt, kyaj nyekyˈayoˈonbëjtäˈägäˈänyë urakan, mejny, bolkan etsë mëk ujx. Kyaj ti nyekyˈayoˈonbëjtäˈägäˈäny mët ko Jyobaa yëˈë kyuwäˈänaampy niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy (Diˈibʉ Jatanʉp 21:3, 4). Ijtëm seguurë ko myoˈoyaambyë Jesusë mëjää parë tjëjpkuwäˈägët tijaty ayoˈonbëjtakp.
PANËJKXË DIOSË YˈIJXPAJTËN MËDË JESUKRISTË
17. ¿Wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë Jyobaa mëdë Jesukristë?
17 Ëtsäjtëm kyaj mbäät njëjpkuwäˈkëm tijaty ayoˈonbëjtakp extëmë Jyobaa mëdë Jesus. Per ta tuk pëky diˈib mbäät nduˈunëm, nguytyuˈunëm extëm jyënaˈany mä Proverbios 3:27 (käjpx).c Mbäädë nmëguˈukˈäjtëm nmoˈoyëm tijaty yajtëgoyˈäjttëp ets njotkujkmoˈoyëm ko tpäättëdë ayoˈon (Proverbios 17:17). Mbäät nbudëjkëm extëm ko ti yˈayoˈonbëjtäˈägët. Tuˈugë kuˈookytyoxytyëjk ojtsë tyëjk wyindëgoy ko nyajxy tuˈugë urakan, yëˈë jyënaˈany: “Mëjwiin kajaajëts nmëjjawë kojëts nyajpääty mä Jyobaa kyäjpn, kyaj jeˈeyë mët kojëts nyajmooy tijatyëts nyajtëgoyˈajtypy, nanduˈunën kojëts nyajtukpudëjkë Diosë jyaˈa”. Tuˈugë kiixy nan pyatë duˈumbë jotmay, ojtsë tyëjk wyindëgoy ko nyajxy tuˈugë mëk poj, ta ja nmëguˈukˈäjtëm nyimiinëdë ets ojts yaˈˈagojë ja tyëjk. Yëˈë jyënany: “Kyajtsë ää ayuk nbääty parëts nimaytyäˈägët wiˈixëts nnayjawëty”. Ta yˈakjënany: “¡Dyoskujuyëm Jyobaa!”. Mëjwiin kajaa nmëjjäˈäwëm ko jyaˈˈatyë nmëguˈukˈäjtëm diˈib naytyukjotmaytyuunëdëp mët ëtsäjtëm. Per niˈigyë nmëjjäˈäwëm ko Jyobaa mëdë Jesukristë xykyuentˈäjtëm.
18. ¿Tiko Jesus ttuunyë miläägrë?
18 Jesus ojts dyaˈixyëty “ja Diosë myëkˈäjtën”, per kyaj ttuuny ja miläägrë parë myëjpëtsëmäˈäny o këˈëm ttukˈoyˈatäˈäny. Yëˈë duˈun mët ko ttsejkyë jäˈäy ets tpudëkëyany. Mä jatuˈukpë artikulo jap niˈigyë yajnimaytyäˈägäˈäny.
a Isaías 25:6, TY: “Jam ma Sión kopkën, yë Wintsën mëtiˈipë maaytyääyëpën winë, tnipëjktaakëjaˈany tuˈuk ja kaˈayën ukën, aak yëˈë pyëjktaˈakäämpy oyëtypë jëˈkxy pëky, oyëtypë kääky uuky, xuˈkxëtypë ets paˈakëtypë”.
b Salmo 72:16: “Jaˈˈatäämbë jeˈxy pëky mëjwiin kajaa yä naxwiiny; tungëjxy kopkëjxy jyamˈatäˈäny jantsy mëjwiin kajaa. Itäämp windëwäämp mëjwiin kajaa extëm jam Líbano, ets diˈib mä siudad yˈitäˈäny wyindëwäˈäny extëmë ääy ujts diˈib yajwindujkypyë naxwinyëdë”.
c Proverbios 3:27: “Tukmëdun ja oyˈäjtën pënaty yajtëgoyˈäjttëp, pën jamë madakënë xymyëdaty parë xypyudëkët”.