Nˈokˈëxtäˈäyëm ja Diosë Kyutujkën, kyaj yëˈëjëty ja jukyˈäjt madakën

1. ¿Wiˈix tyëgatsyëty ko tii njantsy yajtëgoyˈäjtëm ets ko tii jeˈeyë nˈatsojkëm?

KYAJ tyim tsekyëty nmëdäjtëm tijaty mëjwiin kajaa parë nyajnäjxëmë xëëw jukyˈäjtën, mët yëˈëyë ko nmëdäjtëmë käˈäy ukën, wit xox ets tuˈugë lugäär mä ntsënäˈäyëm. Per taaˈäjtp kanäk pëky tijaty njamëdatäˈänëm. Ets mayë jäˈäy kyaj tpëktë kuentë ko tijaty tsyojktëp kyaj tyim jëjpˈamëty mä jyukyˈäjtën.

2. ¿Tijaty näägë jäˈäy myëdatandëp?

² Pënaty tsënääytyëp mä tuˈugë paˈis diˈib ayoowp, kyaj tyuknaxëty tijaty tsyojkënyëˈäjttëp mët pënaty tsënääytyëp mä paˈis diˈib mëkjäˈäy. Extëm mä näägë lugäär, yëˈë jäˈäy myëdatandëp tuˈugë syelulaar, myotë o tuk pedasë nyax. Per mä wiinkpë lugäär, yëˈë jäˈäy myëdatandëbë wyitë tsooxëbë, tuˈugë tyëjkë jantsy mëjpë o tuˈugë kyarrë diˈib jembyëtsëëmp. Per oy mää ntsënäˈäyëm ets oy nuˈun ja meeny sentääbë nmëdäjtëm, mbäät niˈigyë nmëdatäˈänëm diˈib kyaj nyajtëgoyˈäjtëm o diˈib kyaj mbäät njuˈuyëm.

MBÄÄT XYˈAXËKTUˈUNËM KO NBAˈOˈKTËˈËWËM JA JUKYˈÄJT MADAKËN

3. ¿Ti yˈandijpy ko niˈigyë nbaˈoˈktëˈëwëm ja jukyˈäjt madakën?

³ Ko niˈigyë nbaˈoˈktëˈëwëm ja jukyˈäjt madakën, yëˈë yˈandijpy ko niˈigyë jëjpˈam nbëjtakëm ets kyaj yˈokduˈunˈäjnë parë oy nˈijtëm mëdë Jyobaa. Pën niˈigyë nbaˈoˈktëˈëwëm ja jukyˈäjt madakën, kyaj njotkujkˈatäˈänëm oy njamëdäjtëm diˈib mëdë xëëw tiempë nyajnäjxëm, niˈigyë tijaty nˈaktimtsokäˈänëm. Mbäät duˈun jyaty oypyënëty, oy ngamëdäjtëm mayë meeny sentääbë o ngajuˈuyëm tijaty diˈib tsooxë. Ets mbäädë net kyaj nˈokpëjtakënë jëjpˈam ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën mä jukyˈäjtën (Ebreeʉsʉty 13:5).

4. ¿Wiˈixë Satanás dyajtuny tijaty yˈatsejpyë wiin?

⁴ Satanás xyajwinmayäˈänëm ko net njotkujkˈatäˈänëm pën nmëdäjtëm tijaty mëjwiin kajaa. Pääty, yëˈë yajtuumpy “tëgekyë diˈibë jaˈäjtp naxwiiny” ets tijaty yˈatsejpyë wiin parë niˈigyë tijaty nˈaktimmëdatäˈänëm (1 Fwank 2:15-17; Génesis 3:6; Proverbios 27:20). Xëmë nˈijxëm ets nyaˈˈawäˈän nyaˈˈayaxëm diˈib jemybyëtsëëmp parë nyajtukjuyäˈänëm. ¿Të näˈä ti njuˈuyëm mët ko jeˈeyë ojts njantsy yˈoyˈijxëm o mët ko jeˈeyë ojts nˈijxëm mä tuˈugë anunsyë? Pën duˈun, waˈan ok ojts nbëjkëmë kuentë ko kyajtëmë nety nyajtëgoyˈäjtëm. Ko njuuyˈadëtsëm tijaty kyaj nyajtëgoyˈäjtëm, ta nanëgoobë këbäjk nyajpëjkëm. Ets mbäädë net kyaj jamë jot winmäˈäny nekypyëjtakëm mä Jyobaa tyuunk. Extëm nˈokpëjtakëm, mbäät kyaj nekymyëdäjtëmë tiempë parë nˈëxpëjkëmë Biiblyë, nëjkxëm mä reunyonk o nˈëxpëjkëm tijaty jap naxäämp o nan kyaj xëmë nˈoknëjkxënë käjpxwäˈkxpë. Nˈokjamyajtsëm wiˈixë apostëlë Fwank jyënany: “Dios yajkutëgoyaampy ja naxwinyëdë winmäˈäny mët tëgekyë diˈibë jäˈäy atsojktëp”.

5. ¿Ti jotmay mbäät tpäättë pënatyë jyot myëjääw yajtuundëp mä tpaˈoˈktëwdë meeny sentääbë?

⁵ Satanás tsyejpy ets jamë jot mëjääw nyajtuˈunëm mä niˈigyë nˈëxtäˈäyëm ja meeny sentääbë ets ja jukyˈäjt madakën. Yëˈë kyaj ttseky ets nyajtuˈunëmë jot mëjääw mä Jyobaa tyuunk (Matewʉ 6:24). Per pën yëˈëyë nbaˈoˈktëˈëwëm ja jukyˈäjt madakën, ta kyaj nëjkx nekyyajpatëm jotkujk. Mbäät axtë ngujotmaybyatëmë meeny sentääbë ets nnayjäˈäwëm awäˈäts tukwäˈäts. Ets diˈib mas oˈktëy, yëˈë ko nyajtëgoˈoyëm ja mëbëjkën mä Jyobaa ets mä yˈAnaˈam Kyutujkën (1 Timotee 6:9, 10; Diˈibʉ Jatanʉp 3:17). Jesus jyënany ko jäˈäy “tˈatseky oytyim tiity” duˈun yëˈë extëm ja tëëm diˈib käˈäp apynyoty ets kyaj mbäät nyekyyony ets ni kyatëëmˈaty (Markʉs 4:14, 18, 19).

6. ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtënë Baruc?

⁶ Min nˈokˈijxëm wiˈix jyajtyë Baruc, ja syekretaaryë Jeremías. Ko tˈëxtääytsyondaky diˈib “mëjwiin kajaa”, ta Jyobaa tyukjamyajtsë ko jawaanë yˈakwëˈëmy ja tiempë parë kyutëgoyët ja Jerusalén käjpn, per tyukwandakë Baruc ko yajnitsoˈogaampy (Jeremías 45:1-5). Baruc kyaj nety mbäät tˈawixy ets kyaj kyutëgoyët tijaty myëdäjtypy, pesë Jyobaa yajkutëgoyaambyë nety tukëˈëyë tijatyë jäˈäy myëdäjt jyaygyajptëp (Jeremías 20:5). ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtënë Baruc? Ko tyam nan jawaanë yˈaktëgoyˈaty parë kyutëgoyëdë Satanásë jyaˈay. Pääty, kyaj tyam ttiempëty parë niˈigyë tijaty nˈëxtääyˈadëtsëm. Kyaj mbäät nwinmäˈäyëm ko tijaty nmëdäjtëm, duˈunyëm nˈakmëdatäˈänëm ko nety të nyaxy ja mëk ayoˈon, oyxyëp nuˈun të tyim tsobatpë (Proverbios 11:4; Matewʉ 24:21, 22; Lukʉs 12:15).

7. ¿Ti net yajnimaytyäˈägäämp, ets tiko?

⁷ Pääty, ¿wiˈixë net nyajnäjxëmë xëëw jukyˈäjtënë mëdë familyë, per kyaj njäˈäytyëgoˈoyëm diˈib mas jëjpˈam? ¿Ti mbäät nduˈunëm parë kyaj nbaˈoˈktëˈëwëm ja meeny sentääbë? ¿Ti mbäät xypyudëjkëm parë kyaj nëgoo nmëmäˈäy nmëdäjëm wiˈix nyajnäjxëm ja xëëw jukyˈäjtën? Jesus yäjk kanäk pëkyë käjpxwijën ko dyajnäjxy ja dyiskursë diˈib xyëˈäjtypy Sermón del Monte (Matewʉ 6:19-21). Min nˈokˈijxëm ets nˈoknimaytyakëmë Matewʉ 6:25-34. Tyäˈädë tekstë xypyudëkëyäˈänëm parë nˈëxtääyˈadëtsëm jawyiin ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën ets kyaj yëˈëjëty ja mëkjäˈäyˈäjtën (Lukʉs 12:31).

JYOBAA XYMYOˈOYËM TIJATY NYAJTËGOYˈÄJTËM

8, 9. 1) ¿Tiko kyaj mbäät nëgoo nmëmäˈäy nmëdäjëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm? 2) ¿Ti netyë Jesus nyijäˈäwëp ko yajtëgoyˈajtypyë naxwinyëdë jäˈäy?

⁸ (Käjpxë Matewʉ 6:25). Jesus nyijäˈäwëbë nety ko ja yˈëxpëjkpëty myëmääy myëdäjtëp wiˈix tpäädët ja kyaˈay yˈukën ets ja wyit xyox. Pääty mä ja diskursë diˈib xyëˈäjtypy Sermón del Monte, tˈanmääy: “Katë mnaytyukjotmaytyunëdë”. Jesus pyudëkëyaambyë nety ja yˈëxpëjkpëty parë kyaj tijaty tmëmay tmëdäjtët. Nyijäˈäwëbë nety ko pën mëk tmëmay tmëdäjtë tijaty yajtëgoyˈäjttëp, mbäädë nety tyukjäˈäytyëgoyëdë diˈib mas jëjpˈam. Ets kom naytyukjotmaytyuunë ja yˈëxpëjkpëty, pääty taxkˈok tˈanmääy wiˈix kyujotmayëty ko nëgoo tijaty tmëmay tmëdäjtët (Matewʉ 6:27, 28, 31, 34).

⁹ Per ¿tiko Jesus jyënany ets kyaj nëgoo nmëmäˈäy nmëdäjëm, extëmë käˈäy ukën o wit xox? ¿Ti kyaj jyëjpˈamëty? Jëjpˈam jaˈijty. Jesus nyijäˈäwëbë nety ko kyaj wyiˈixëty nmëmäˈäy nmëdäjëm pën kyaj nëgoo ja meeny sentääbë. Nan nyijäˈäwëbë nety ti jäˈäy yajtëgoyˈäjttëp, ets ko ja yˈëxpëjkpëty tsip nimëjää dyajnaxäˈändë ja xyëëw jyukyˈäjtën mä ja tiempë jyëjpkëxanë (2 Timotee 3:1). Tyam, kyaj mayë jäˈäy tpäättë tyuunk, ets niˈigyë tijaty tsyobety. Mä kanäägë lugäär mayë jäˈäy jantsy ayoowdëp ets yaˈˈamääytyaktëbë kyaˈay yˈukën, o näˈäty kyaj nitii. Perë Jesus nyijäˈäwë ti diˈib jëjpˈam, ko jyënany: “Mjikyˈäjtën es yëˈë mniniˈx diˈibë Dios të mdukmayˈatyëty, yëˈë dëˈën niˈigyë oy këdiinëm ja mjeˈxy mbeky esë mwit mnijam”.

10. Extëmë Jesus tyukniˈˈijxë, ¿ti diˈib mas jëjpˈam mbäät nbëjtakëm mä jukyˈäjtën?

¹⁰ Jesus të nety ttukniˈˈixë ja yˈëxpëjkpëty ko tsojkëp tˈamdowdëdë Tyeetyë tsäjpotmëdë tijaty yajtëgoyˈäjttëp. Ets duˈun nyuˈkxtäˈäktët: “Meegyëts tyam diˈibëts xytyëgoyˈäjtxëp esëts ngay nˈuugët” (Matewʉ 6:11). Ets jatëgok duˈun tˈanmääy nyuˈkxtäˈäktët: “Mooytyëkës ja käˈäyën ukën mëtiˈipës winjëpom [nyajtëgoyˈäjttëp]” (Lucas 11:3, Tios yˈääw yˈayuk). Perë tyäˈädë kyaj yëˈë tˈandijy ko yëˈëyë mbäät nwinmäˈänyˈäjtëm wiˈix nˈokpatëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm. Pesë Jesus tyukniˈˈijxë ja yˈëxpëjkpëty ko diˈib mas jëjpˈam mbäät tˈamdowdë yëˈë ets myinëdë Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën, oknëm tijaty yajtëgoyˈäjttëp (Matewʉ 6:10; Lukʉs 11:2). Ets parë kyaj nëgoo tijaty tmëmay tmëdäjtët, ta ttukjamyejtsy ko Jyobaa yëˈë diˈib kyuentˈäjtypy tukëˈëyë diˈib të dyajkojy.

11, 12. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëmë Jyobaa tkuentˈatyë joon jëyujk? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky).

¹¹ (Käjpxë Matewʉ 6:26). Nˈokwinmäˈäyëmë “joon jëyujkëty”, oy jyamutskatyëty may jyëˈxtë. Koxyëp tuˈugë joonuˈunk yˈokmëjëty extëm tuˈugë jäˈäy, mas niˈigyëxyëp jyëˈxtë. Joon jëyujk yëˈë jyëˈxtëbë ääytsyäˈäm ujtstsäˈäm, ujtstëëm ujtspäjk ets tpiw tkondë jëyujkuˈungë mutskatypyë. Per kyaj nyiˈip kyojtë mët ko Jyobaa yëˈë mmooyëdëp tijaty yajtëgoyˈäjttëp (Salmo 147:9). Jeˈeyë ko Jyobaa kyaj tyimtukˈagonëdë, këˈëmën nëjkx tˈëxtäˈäytyë ja jyeˈxy pyeky ets pyattëp ko tˈëxtäˈäytyë.

¹² Jesus ijtpë nety seguurë ko pënë Jyobaa kyuentˈäjtypyë joon jëyujk, nanduˈun ëtsäjtëm xykyuentˈatäˈänëm (1 Peedrʉ 5:6, 7)^[1] (ixë notë). Jeˈeyë ko tsojkëp nˈijtëm tuumbë jäˈäy. Tsojkëp niduungëm ja käˈäy ukën o nˈëxtäˈäyëmë meeny sentääbë parë njuˈuyëm, etsë Jyobaa xykyunuˈkxäˈänëm. Pën kyaj nëgoo nmëdäjtëmë meeny sentääbë o käˈäy ukën, Jyobaa mbäät xymyoˈoyëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm. Extëm ko nmëguˈukˈäjtëm tijaty xymyoˈoyëm diˈib myëdäjttëp. Jyobaa nan myoobyë joon jëyujk mä yˈittët, ojts twinmäˈänymyoˈoy parë këˈëm dyaˈoyëdët ja pyaˈan ets nan ojts dyajkojy tijaty mëët dyaˈoyëdët. Pääty, Jyobaa nan mbäät xypyudëjkëm parë nbatëm tuˈugë lugäär mä ntsënäˈäyëm mëdë familyë.

13. ¿Ti diˈib xytyukˈijxëm ko niˈigyë ntsobatëm ets kyaj dyuˈunëtyë joon jëyujk?

¹³ Mä Matewʉ 6:26 Jesus ttukjamyejtsy ja yˈëxpëjkpëty ko Jyobaa myoobyë jyeˈxy pyeky yëˈë joon jëyujk. Ta net jyënany: “Dios mtsojkëdëp miitsëty niˈigyë këdiinëm ja joon jëyujkëty” (naduˈundëkë tmaytyaˈaky mä Lukʉs 12:6, 7). Ko duˈun jyënany, jawaanë nety yˈaktëgoyˈaty parë tkëyakëdë jyukyˈäjtën ëtsäjtëmgyëjxm. Duˈunë duˈun, Jesus kyaj yëˈë tkuˈoˈkë joon jëyujk o wiinkpë jëyujk animal, ëtsäjtëmë duˈun ojts xykyuˈoˈkëm parë mbäät njukyˈäjtëm winë xëëw (Matewʉ 20:28).

14. ¿Ti diˈib kyaj mbäät nduˈunëm ko nëgoo tijaty nmëmäˈäy nmëdäjëm?

¹⁴ (Käjpxë Matewʉ 6:27). Jesus jyënany: “¿Pënë dëˈën mbäät dyajˈyony ja jyikyˈäjtën mët ko myay tyajy?”. ¿Ti myaytyäˈägan? Pes ko kyaj mbäät nyajˈyoˈonëmë jukyˈäjtën ko nëgoo tijaty nmëmäˈäy nmëdäjëm, ets mbäät nbäˈämbajtëm o axtë nˈoˈkëm.

15, 16. 1) ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëmë Jyobaa tkuentˈatyë pëjy diˈib aamyoty? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky). 2) ¿Ti mbäät nnayajtëˈëwëm, ets tiko xymyëbëky?

¹⁵ (Käjpxë Matewʉ 6:28-30). Jantsy jotkujk nnayjäˈäwëm ko nmëdäjtëmë witë tsujatypyë, diˈib nmënëjkxëm ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë, reunyonk ets mä asamblee. Per ¿mbäädëdaa net yëˈëyë nmëmäˈäy nmëdäjënë wiˈix nˈokpatëm ja wit xox? Jesus ojts jatëgok ttukjamyetsy ja yˈëxpëjkpëty wiˈixë Jyobaa tkuentˈaty tijaty të dyajkojy. Yëˈë pyëjtak extëmë ijxpajtën “wiˈix aamyoty yondë ja pëjy”. Nituˈugë tyäˈädë pëjy këˈëm tkayaˈoyë wyit xyox, per jantsy tsuj kyëxëˈëky. Päätyë Jesus jyënany ko “ni ja rey Salomonk, mët tëgekyë tsyujˈäjtënë wyit” duˈun kyanayxyojxë.

¹⁶ Ko Jesus ttukmëtmaytyaktääy ja yˈëxpëjkpëty mä wiˈixë Jyobaa txoxy ja kam tuˈu, ta dyajtëëy: “¿Tiko kyaj xymyëbëktë es ëtsäjtëm yëˈë xywyitxëm?”. Dios moˈoyanëbë nety ja wyit xyoxëty, per tsojkëbë nety tmëdattët niˈigyë ja mëbëjkën (Matewʉ 8:26; 14:31; 16:8; 17:20). Tsojkëbë nety yˈittët seguurë ko Jyobaa jantsy kuentˈatanëdëp ets ko tyunaampy duˈun. Pääty nˈokwinmäˈäyëmë tyäˈädë ets nˈoknayajtëˈëwëm: “¿Njantsy myëbëjkypyëts ko xykyuentˈatäämbëtsë Jyobaa?”.

17. ¿Ti mbäät xytyukmëjagamgakëmë Jyobaa?

¹⁷ (Käjpxë Matewʉ 6:31, 32). Mayë jäˈäy diˈib kyaj tˈixyˈattë Dios, jamë xyëëw tiempë dyajtundë parë niˈigyë tpäädäˈändë meeny sentääbë etsë jukyˈäjt madakën. Per ko ëtsäjtëm nanduˈun nˈadëtsëm, mbäät xytyukmëjagamgakëmë Jyobaa. Nnijäˈäwëm ko yëˈë nDeetyˈäjtëm ets ko xytsyojkëm. Seguurë nˈijtëm ko xymyoˈoyäˈänëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm axtë waanë niˈigyë, per net pën nduˈunëm diˈib yëˈë xytyukˈanaˈamëm ets pën jëjpˈam nbëjtakëm ja yˈAnaˈam Kyutujkën. Nan nnijäˈäwëm ko pën oy nˈijtëm mëdë Jyobaa, yëˈë duˈun diˈib yajjotkujkˈatäˈänëm, ets nan yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë ngonformaräjtëm mët ja käˈäy ukën ets ja wit xox (1 Timotee 6:6-8).

¿NBËJTAKËM JËJPˈAMË DIOSË YˈANAˈAM KYUTUJKËN MÄ JUKYˈÄJTËN?

18. ¿Tijatyë Jyobaa nyijäˈäwëp mä ëtsäjtëm, ets ti tyunaampy?

¹⁸ (Käjpxë Matewʉ 6:33). Pën jëjpˈam nbëjtakëmë Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën, Jyobaa wyandakypy ko xymyoˈoyäˈänëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm. ¿Tiko mbäät nˈijtëm seguurë ko tyunaampy duˈun? Yëˈko mä Matewʉ 6:32, Jesus jyënany: “Ja mDeetyë tsäjpotmëdë nyijäˈäp ko mdëgoyˈäjtxëdëp tëgekyë tyäˈädë”. Jyobaa jawyiin tnijawë tijaty nyajtëgoyˈäjtëm ets oknëm ëtsäjtëm (Filipʉs 4:19). Nyijäˈäwëp ti wit xox ets ti käˈäy ukën nyajtëgoyˈatäˈänëm. Ets nan nyijäˈäwëp ko nfamilyëˈäjtëm yajtëgoyˈäjttëp tuˈugë lugäär mä tsyëënëdët. Ets yëˈë diˈib naytyuknipëkanëp parë nbatëm ti meerë nyajtëgoyˈäjtëm.

19. ¿Tiko kyaj mbäät nëgoo nmëmäˈäy nmëdäjëm wiˈix nyajnaxäˈänëm ja xëëw tiempë?

¹⁹ (Käjpxë Matewʉ 6:34). Jesus ta jatëgok tˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Kyaj xymyëmay xymyëdäjtët”. Jyobaa xymyoˈoyäˈänëm tuˈuk tuˈugë xëëw tijaty nyajtëgoyˈäjtëm. Pääty kyaj tiko nëgoo nmëmäˈäy nmëdäjëm wiˈix nyajnaxäˈänëm ja xëëw tiempë. Pes pën yëˈëyë nmëmäˈäy nmëdäjëm, mbäädë net këˈëm naytyukˈijxpajtënë ets nmëjagamgakënë Jyobaa. Nik oy ko amumduˈukjot ndukˈijxpajtëm (Proverbios 3:5, 6; Filipʉs 4:6, 7.

PËN NˈËXTÄˈÄYËM JAWYIINË DIOSË YˈANAˈAM KYUTUJKËN, JYOBAA XYMYOˈOYÄˈÄNËM TIJATY NYAJTËGOYˈÄJTËM

20. 1) ¿Tijaty mbäät xytyuny mä Jyobaa tyuunk? 2) ¿Ti mbäät xytyuny parë mas adëyë mjukyˈatët?

²⁰ Jantsy ayoˈon mëët nyajpäädäˈänëm ko jam ngapëjtakëmë jot mëjääw mä Jyobaa tyuunk ets ko jam nyajtuˈunëm mä nˈëxtääyˈadëtsëm ja jukyˈäjt madakën. Niˈigyë mbäät nmoˈoyëmë Jyobaa diˈib mas oy nmëdäjtëm. Extëm nˈokpëjtakëm, ¿mbäät mnëjkxy mä tyëgoyˈatyë käjpxwäˈkxpë? ¿Mbäät mduny prekursoor? Ets pën mduump prekursoor, ¿mbäät mnëjkxy mä Eskuelë parë pënaty kyäjpxwäˈkxtëbë Diosë Kyutujkën? ¿Mbäät mduny tuk xëëw majtsk xëëw Betel o mä tyundë pënaty kyäjpxnäjxtëbë ëxpëjkpajn? ¿Mbäät namayˈäjtën mduny mä Local de Diseño y Construcción, ets niˈigyë mxëëw mdiempë xyajtunët mä yajkojˈyë Tëjk mäjaty nˈëxpëjkëm? Okwinmay wiˈix mbäät xyajtëgatsyë mjukyˈäjtën parë mas adëyë mxëëw mdiempë xyajnaxët, ets duˈun xymyëdatëdë tiempë parë mjot mëjääw xyajtunët mä Jyobaa tyuunk. Mä rekuäädrë “Wiˈix mbäät njukyˈäjtëm adëyë” yajnigajpxp tijaty mbäät xyˈaktuny. Nˈokˈanmäˈäyëmë Jyobaa waˈan xytyukˈijxëm tijaty mbäät nduˈunëm. Ets ok, ta net nyajtëgäjtsëmë jukyˈäjtën.

21. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa?

²¹ Jesus ojts xytyukniˈˈijxëm ko diˈib mbäät jëjpˈam nbëjtakëm mä jukyˈäjtën, yëˈë Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën. Ko nduˈunëm duˈun, ta kyaj nëgoo nmëmäˈäy nmëdäjëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm. Nan nëjkxëp niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa mët ko seguurë nˈijtëm ko yëˈë xykyuentˈatäˈänëm. Ets nan nëjkxëp njäjtëm nayjëjpkuwijtsëm parë kyaj nëgoo tijaty njuˈuyëm diˈib kyaj nyajtëgoyˈäjtëm o diˈibë naxwinyëdë jäˈäy xyˈawäˈänëm, oy njamëdäjtëm ti mëët ngujuˈuyëm. Pën adëyë tyam njukyˈäjtën, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë xëmë nmëduˈunëmë Jyobaa ets nˈawijx njëjpˈijxëm ja jukyˈäjtën diˈib yëˈë të twandaˈaky (1 Timotee 6:19).