¡Nˈokˈyajmëjpëtsëˈëmëmë Kristë, ja Rey diˈib myëdäjtypyë mëjˈäjtën!
“Mä ja mdëˈkx mjäjjën nëjkxˈadëˈëts parë mmadäˈägët.” (SAL. 45:4)
DIˈIB JËJPˈAM MBÄÄT NJAMYAJTSËM
¿Wiˈixë Jyobaa twinˈijxyë Jesus ets kyaj dyuˈunëty ja myëguˈuktëjk?
¿Näˈä Kristë tkëxwëˈënyë yˈespäädë? ¿Wiˈix tim jawyiin dyajtuuny ets näˈä jatëgok dyajtunäˈäny?
Jesukristë extëmë Rey diˈib tsiptuump, ¿diˈibë tëyˈäjtënë nyitsiptuumpy?
1, 2. ¿Tiko jyëjpˈamëtyë Salmo 45 parë ëtsäjtëm?
JA REY diˈib myëdäjtypyë mëjˈäjtën myiny kuääygyëjxy parë tnitsiptunäˈänyë tëyˈäjtën. Ko nety të myadaˈaky mä ja myëtsipëty, ta pyëkäˈäny mëdë nyoobyë diˈib jantsy tsuj, duˈun yajjamyatsäˈäny ets yajmëjkumayaˈany winë xëë winë tiempë. Duˈun yajnimaytyaˈaky mä Salmo 45.
2 Per mä Salmo 45 kyaj yëˈëyë tmaytyaˈaky wiˈix jantsy oy kyugëxë. Pes tijaty jap yajmaytyakp jëjpˈam parë ëtsäjtëm, mbäät xypyudëjkëm tyam ets mä tiempë myiny kyëdaˈaky. Pääty, min nˈokˈijxëm ti myaytyakypyë tyäˈädë Salmo.
XONDAKPËTSË NGORASOON MËT JA “OYBYË AYUK”
3, 4. 1) ¿Ti “oybyë ayuk” jëjpˈam parë ëtsäjtëm, ets wiˈix dyajnayjawëtyë korasoon? 2) ¿Ti nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm mä ja rey? 3) ¿Näˈä jyëmbity ja nˈyaˈanˈäjtëm “extëmë plumë diˈib tyukjaapy tuˈugë jäˈäy diˈib jantsy kuwijy”?
3 (Käjpxë Salmo 45:1.)a Ta tuˈugë “oybyë ayuk” diˈib yajxondakë kyorasoon ja diˈib jyaayë Salmo ets päätyë kyorasoon tjäˈäwë extëmxyëp yajxijtˈyuˈkxy, tyäˈädë yëˈë mä yajmaytyaˈaky tuˈugë rey. Ko jyënaˈany “yajxijtˈyuˈkxpëts” mä ayuk ebreo yëˈë yˈandijpy ko ti “nyiˈëëtsy”. Pääty ko tmëdooyë tyäˈädë ayuk ja diˈib jyaayë Salmo, yëˈë diˈibë kyorasoon yajxondakë, duˈunxyëp extëm nyiˈëëtsy etsë yaˈan jyëmbijty “extëmë plumë diˈib tyukjaapy tuˈugë jäˈäy diˈib jantsy kuwijy”.
4 ¿Ti tyäˈädë yˈandijpy parë ëtsäjtëm? Yëˈë yˈandijpy ko jantsy oy ja ayuk diˈib nyimaytyakypyë Kristë yˈAnaˈamën ets pääty dyajxondaˈagyë korasoon. Desde 1914 nyigëxëˈëky ko ja oybyë ayuk diˈib mä ja Anaˈam Kutujkën jantsy oy, pes desde jaa yajnigajpxy ko të nyaxkëdaˈaky tuˈugë gobiernë jam tsäjpotm, kyaj ko myiny kyëdaˈakynyëm. Tyäˈädë yëˈë “oybyë ayuk diˈibë nyimaytyakypy ja tsäjpotmëdë kutujkën”, diˈib ngäjpxwäˈkxëm “es yajknijawët mä tëgekyë naxwinyëdë” (Mat. 24:14). ¿Yajxondakypyë jot korasoonë tyäˈädë oybyë ayuk? ¿Nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm ja oybyë ayuk diˈib nyimaytyakypyë Anaˈam Kutujkën? Ëtsäjtëm yëˈë nimaytyakëm “tuˈugë rey”, duˈun extëm ja diˈib jyaayë Salmo. Nigäjpx nimaytyakëm ko Jesukristë yëˈë diˈib të tyëkë Rey mä ja Anaˈam Kutujkën. Nanduˈun nˈanmäˈäyëm niˈamukë anaˈambëtëjk etsë jäˈäyëty parë tpuwäˈägëdët ja Jesusë yˈanaˈamën (Sal. 2:1, 2, 4-12). Ets ko nyajtuˈunëmë Biiblyë mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm, ta nˈyaˈanˈäjtëm jyëmbity “extëmë plumë diˈib tyukjaapy tuˈugë jäˈäy diˈib jantsy kuwijy”.
PYËTSËMYË OYˈÄJTËN MÄ JA REYË YˈÄÄ
5. 1) ¿Ti diˈibë Jesus jantsy tsuj yajkëxëˈkë? 2) ¿Wiˈixë Jesus jantsy oyë jäˈäy tmëtmaytyaky, ets wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtën?
5 (Käjpxë Salmo 45:2.)b Biiblyë kyaj nëgoo tnimaytyaˈaky wiˈixë Jesus yˈixëty. Per kom wäˈätsjäˈäy yˈijty, seguurë ko yëˈë tuˈugë yetyëjk diˈib jantsy tsuj. Per diˈib niˈigyë duˈun yajkëxëˈkë, yëˈko xëmë Jyobaa tmëduuny. Jesus nan oy tsujë jäˈäy tmëtmaytyaky ko ojts tkäjpxwaˈkxy ja Diosë Kyutujkën (Luk. 4:22; Fwank 7:46). ¿Nbanëjkxëmë yˈijxpajtën mä ngäjpxwäˈkxëm ets ko nyajtuˈunëmë ayuk diˈib mbäädë jäˈäy jyotjäˈtëty? (Kol. 4:6.)
6. ¿Wiˈixë Dios ojts tkunuˈkxyë Jesus winë xëë winë tiempë?
6 Mët ko Jesus mëk ttsejkyë Tyeety ets kyaj tmastuty, ta ojts kyunuˈkxyëty ko jyukyˈajty yä Naxwiiny ets kyumääyë ko tkëyajkyë jyukyˈäjtën extëmë wintsëˈkën. Apostëlë Pablo tkujäˈäyë: “Ko [Jesus] jyaˈayˈajty, waanë niˈigyë nyaybyëjtakë yuunk naxypyë, es tmëmëdooy ja Dios Teety, axtë tkupejky ja oˈkën [kepykyëjxy]. Päätyë Dios të myoˈoyëty tëgekyë mëjˈäjtën esë anaˈamën, es pyëjtakë extëmë Wyintsën nidëgekyë anklësëty es ja jäˈäyëty diˈibë jaa, dëˈën nidëgekyë yëˈëjëty oytyim määty, oy tsyäjpotmëty, oy nyaxwiinyëty es oy nyax patkëˈpëty, nidëgekyë yëˈëjëty nyaygyoxtënääytyäˈägëdët es tˈëxkaptët ko Jesusë dëˈën Wintsën mä tëgekyë. Dëˈënë tadë yajtunët Dios Teety myëjˈäjtëngyëjxm” (Filip. 2:8-11). Jyobaa ojts tkunuˈkxyë Jesus winë xëë winë tiempë ko dyajjukypyejky parë ninäˈä kyanekyˈoogët (Rom. 6:9).
JA REY JYAˈTY MËJ KËDIINËMË MYËGUˈUKTËJK
7. ¿Wiˈixë Jyobaa twinˈijxyë Jesus ets kyaj dyuˈunëty ja myëguˈuktëjk?
7 (Käjpxë Salmo 45:6, 7.)c Jesus mëk ttseky ja tëyˈäjtën ets mëk tˈaxëkˈixy tijaty mbäät dyaˈˈaxëëgë ja Tyeetyë xyëë, päätyë Jyobaa ojts wyinˈixyëty parë yëˈë tyunët Rey mä ja Anaˈam Kutujkën. Ojts yajwinˈixy “mëdë aseytë diˈib yajxondakp” këdiinëm ja myëguˈuktëjk, tyäˈädë yëˈë yˈandijpy ja reyëty diˈib Judá diˈib miin mä tyëëm yˈäätsë David. ¿Wiˈix yajwinˈijxy? Yëˈë këˈëmë Jyobaa winˈijxë, per kyaj jeˈeyë yajwinˈijxy parë tyunët Rey, nanduˈunën parë tyunët Saserdotë Wintsën (Sal. 2:2; Eb. 5:5, 6). Ko Jesus yajwinˈijxy kyaj yajtukutaamëˈkyë aseytë, yëˈë yajwinˈijxy mët yëˈëgyëjxmë espiritë santë. Ets jam tsäjpotm yˈityë yˈanaˈamdakn, kyaj yääjëty Naxwiiny.
8. 1) ¿Tiko mbäät nˈijtëm seguurë ko Jesus tëyˈäjtën myëët yˈanaˈamäˈäny? 2) ¿Tiko njënäˈänëm ko Dios yëˈë jyaˈäjtypy ja anaˈamdakn?
8 Mä jëmëjt 1914, ja mä Jyobaa dyajtëjkë yˈUˈunk Rey mä ja Anaˈam Kutujkën. Ja täjk diˈib mëët yˈaneˈemy, “yëˈë tuˈugë täjk diˈib myëdäjtypyë tëyˈäjtën”, pääty mbäät nˈijtëm seguurë ko tëyˈäjtën myëët yˈanaˈamäˈäny. Yëˈë diˈib nitëjkëp tyunët Rey, yëˈko Dios yëˈë jyaˈäjtypy ja anaˈamdakn, tyäˈädë yëˈë yˈandijpy ko Jyobaa yëˈë të wyinˈixyëty Rey. ¡Jantsy oy nnayjäˈäwëm ko nmëduˈunëmë Jyobaa ets nmëmëdoˈojëm ja Rey diˈib të twinˈixy!
JA REY TKËXWËËNYË YˈESPÄÄDË
9, 10. 1) ¿Näˈä Kristë tkëxwëˈënyë yˈespäädë, ets wiˈix dyajtuuny? 2) ¿Wiˈix dyajtunäˈänyë yˈespäädë mä tiempë myiny kyëdaˈaky?
9 (Käjpxë Salmo 45:3.)d Jyobaa tˈanëëmë ja Rey ets tkëxwëënëdë yˈespäädë. Ko duˈun yaˈˈanëëmë Jesus, yëˈë yajmoobyë permisë parë tsyiptunët mët pënaty nyibëdëˈktëbë Diosë yˈAnaˈamën ets dyajkutëgoyët (Sal. 110:2). Kristë yëˈë ja Rey diˈib tsiptuump ets kyaj mbäät pën myëmadaˈagyëty, pääty yajtijy diˈib myëdäjtypyë “mëkˈäjtën”. Mä jëmëjt 1914, ja Jesus tkëxwëˈënyë yˈespäädë ko tmëmadakyë Satanás mëdë kyaˈoybyëtëjk ets tkujëduunäjxy yä Naxwiiny (Diˈibʉ Jat. 12:7-9).
10 Duˈunën ogäˈän myadaky ja Rey diˈib tsiptuump ets yˈaktsiptunäˈäny parë dyajkäˈpxäˈänyë tyuunk (Diˈibʉ Jat. 6:2). Dyajkutëgoyaˈanyë Satanás etsë kyaˈoybyëtëjk ets tijaty yajjaˈäjtypy yä Naxwiiny. Tim jawyiin, yëˈë yajkutëgoyaambyë Mëj Babilonia, tukëˈëyë relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty. Jyobaa yëˈë yajtunaambyë gobiernëtëjk diˈib yä Naxwiiny parë kyutëgoyëdë “kujenytyoˈoxy” (Diˈibʉ Jat. 17:16, 17). Ta net ja Rey diˈib tsiptuump, dyajkutëgoyaˈany tukëˈëyë anaˈambëtëjk diˈibë Satanás yajtuumpy. Kristë nan yëˈë yajtijp “ja anklës diˈib wintsënˈäjtp mä ja këk jut”, ko nety të tsyiptuundäˈäy, ta net tkujëduwëyaˈanyë Satanás mëdë kyaˈoybyëtëjk mä ja këk jut (Rev. 9:1, 11, Traducción del Nuevo Mundo; Diˈibʉ Jat. 20:1-3). Min nˈokˈijxëm wiˈixë Salmo 45 tnigajpxy tyunäˈäny jyatäˈänyëty.
JA REY TNITSIPTUNYË TËYˈÄJTËN
11. ¿Wiˈixë Kristë tnitsiptunyë “tëyˈäjtën”?
11 (Käjpxë Salmo 45:4.)e Ja Rey diˈib tsiptuump, kyaj ttunyë kampanyë parë tjaˈabëkäˈänyë it lugäär o parë ttuumbëˈatäˈänyë nax käjpn, ets tam tiko tsyiptuny. Yëˈë nyitsiptuumbyë “tëyˈäjtën etsë tudaˈakyˈäjtën ets tijaty tëyˈäjtën myëët”. ¿Wiˈixën tnitsiptuny ja tëyˈäjtën? Ko Jyobaa yëˈëyë naytyuˈuk diˈib myëdäjtypyë madakën ets yˈanaˈamët abëtsemy nyaxwinyëdë. Ko Satanás kyamëdooy, ta jyënany ko Jyobaa kyaj tmëdatyë madakën parë yˈanaˈamët. Desde jaa, duˈunë kaˈoybyëtëjk etsë naxwinyëdë jäˈäy tnibëdëˈëktë tyäˈädë tëyˈäjtën. Per të ja tiempë ttukjäˈty parë ja Rey diˈibë Jyobaa të twinˈixy tsyiptunët ets nyigëxëˈëgët ko Jyobaa yëˈëyë diˈib nitëjkëp yˈanaˈamët.
12. ¿Wiˈix ja Rey dyajnigëxëˈëgyë “tudaˈakyˈäjtën”?
12 Ja Rey, nan yëˈë tuˈugë oybyë ijxpajtën ko dyajnigëxëˈëgyë tudaˈakyˈäjtën ets tmëmëdoyë Tyeety (Is. 50:4, 5; Fwank 5:19). Niˈamukë Dios mëduumbëty diˈib pyuwäˈkëdëbë tyäˈädë Rey, tsojkëp tpanëjkxtëdë tyäˈädë oybyë ijxpajtën, yˈittët tudaˈaky ets yëˈëyë tmëmëdowdëdë Jyobaa diˈib myëdäjtypyë kutujkën. Net nëjkx jyukyˈattë mä jembyë jukyˈäjtën diˈibë Dios të twandaˈaky (Zac. 14:16, 17).
13. ¿Tidën yˈandijpy ko Kristë nyijkxy parë tnitsiptunäˈäny “tijaty tëyˈäjtën myëët”?
13 Nanduˈunë Kristë, ja Rey, nyijkxy parë tnitsiptunäˈäny “tijaty tëyˈäjtën myëët”. Ja tëyˈäjtën diˈib ja Rey nyitsiptuumpy, yëˈë ja Diosë tyëyˈäjtën, o yˈanaˈamën mä tnigajpxy ti oy ets ti axëëk (Rom. 3:21; Deut. 32:4). Isaías duˈun ojts tnaskäjpxë mä ja Rey Jesukristë: “Tuˈugë rey yˈanaˈamäˈäny parë ttunäˈänyë tëyˈäjtën” (Is. 32:1). Ko netyë Jesus yˈaneˈemy, ta dyajjaˈˈatäˈänyë “jembyë tsäjp esë jembyë naxwinyëdë mä tëgekyë yajtunët diˈibë tëyˈäjtën” (2 Peed. 3:13). Tyäˈädë yëˈë yˈandijpy ko pënatyë nety jam yajpattëp mä ja jembyë jukyˈäjtën, tsojkëp tmëmëdowdëdë Jyobaa yˈanaˈamën (Is. 11:1-5).
JA REY TTUNY “DIˈIB ATSËˈËK AJAWË”
14. ¿Tijaty “diˈib atsëˈëk ajawë” tyunaambyë Kristë mëdë yˈaˈoygyëˈë? (Ixë dibujë mä tsyondaˈagyë tyäˈädë artikulo.)
14 Ko ja Rey tsyoony poop kuääygyëjxy, tmënëjkxy pyëˈääy tuˈugë espäädë (Sal. 45:3). Per pyatnëp ja tiempë parë tjuudët ets tkäjpëˈëgët ja yˈespäädë mëdë yˈaˈoygyëˈë. Diˈib jyaayë Salmo duˈun ojts tnaskäjpxë mä Jesus: “Etsë mˈaˈoygyëˈë yëˈë mdukniˈˈixëdëp diˈib atsëˈëk ajawë” (Sal. 45:4). Ko netyë Jesus nyijkxy parë ttunäˈäny ja tëyˈäjtën mä Armajedon, ta ttunäˈäny “diˈib atsëˈëk ajawë” mä ja myëtsipëty. Kyaj yajxon yajnijawë tijaty tyunaampy parë dyajkutëgoyaˈany tijatyë Satanás yajjaˈäjtypyë yä Naxwiiny, per atsëˈëgëyan ajawëyanëdëp pënatyë nety kyaj të tmëjpëjtaˈaky tijatyë Jyobaa të tjanigajpxy ets pënatyë nety kyaj të tkupëktë ja Rey (käjpxë Salmo 2:11, 12).f Jesus duˈun ojts tnaskäjpxë mä ja tiempë diˈib jëjpkëxanëp: “Es ja jäˈäyëty axtë oˈktsoˈogëp mët ja tsëˈëgë ko tˈixët diˈibë jatanëp yä naxwiiny, jaˈa ko axtë yëˈë mëtsäˈä yuˈxäˈäny”. Ets yˈakjënany: “Net tˈixtët ko ëj, ja Naxwinyëdë Jäˈäyëtyë Kyudënaabyë, nminëdëts yä naxwiiny yootsoty mët ja mëkˈäjtën es niˈigyë mëjˈäjtën” (Luk. 21:26, 27).
15, 16. ¿Pënatyë Kristë pudëkëyanëp ko nety tsyiptuny?
15 Mä Diˈibʉ Jatanʉp jap tnigajpxy ko myinäˈäny ja Rey “mët ja mëkˈäjtën es niˈigyë mëjˈäjtën” parë dyajkutëgoyaˈanyë axëkjäˈäy. Apostëlë Juan duˈun jyënany: “Netëts nˈijxy ja tsäjp awäˈäts, es kyëxeˈeky tuˈugë poop kuääy. Es diˈibë tyukˈunyaapy txëˈaty Diˈibë Kyuytyiimpy Ja yˈayuk, es nandëˈën txëˈaty Tëyˈäjtën, mët ko tëyˈäjtën mëët pyayoˈoy es tsyiptuny. Es pyanëjxëdë tëgoymyay nitsiptuumbëty diˈibë tsäjpotm. Ak poop ja wyit, ja oybyë esë wäˈätspë, es ak poop kuääygyëjxy. Es diˈibë xyëˈäjtypy Diosë yˈAyuk, jap yˈääjoty pyëtsemy tuˈugë espäädë jëjppë, es yëˈë mëët dyajtsayutäˈäny ja naxwinyëdë jäˈäyëty. Es yajkutukäˈäny mëdë pujxndäjk. Es ttukumëdowäˈäny, mët ko Dios diˈibë tëgekyë mëkˈäjtën myëdäjtypy, jyantsyˈajkënë mët ja naxwinyëdë jäˈäy. Päätyë dëˈën ttukkumëdowäˈäny extëm ko jyawë yajwinmäˈätsy ja uubë tëëmp” (Diˈibʉ Jat. 19:11, 14, 15).
16 ¿Pënaty yajtijp “nitsiptuumbëty diˈibë tsäjpotm” diˈib mëdë Kristë tsyiptunäˈäny? Ko ojts tkëxwëënyë yˈespäädë parë tkujëduunäjxyë Satanás mëdë kyaˈoybyëtëjk yä Naxwiiny, yëˈë pudëjkëdë “ja yˈanklës” (Diˈibʉ Jat. 12:7-9). Pääty njaygyujkëm ko yëˈë anklësëty diˈib tsiptunandëp mëdë Kristë mä Armajedon. ¿Yëˈëyëdaa diˈib tsiptunandëp? Jesus ojts ttukwandaˈaky ja myëguˈuktëjk diˈib nëjkxtëp tsäjpotm: “Pën madakp es ttuny diˈibëts ëj ntsejpy, nmoˈoyëpts ëj ja kutujkën es yˈanaˈamët mä tëgekyë ja naxwinyëdë, es dëˈën yˈanaˈamët extëm ko ja naxtuˈts yajtukwepy ja pujxndäjk, es tyukpuˈujë, dëˈën extëmë nDeetyëts të xymyoˈoy esëts nyajkutukët” (Diˈibʉ Jat. 2:26, 27). Pääty, pënaty nëjkxtëp tsäjpotm yëˈë mëdë Kristë nanduˈun tyuˈukmukäˈändë parë tsyiptunäˈändë, pes të nety tˈaxäjëdë kyumäˈäyën. Yëˈë mëdë Jesus yajpäädäˈändë ko nety ttuny “diˈib atsëˈëk ajawë” mä dyajkutëgoyë nasionk.
JA REY DYAJKAˈPXYË TSYIP
17. 1) ¿Ti yˈandijpy ko Kristë ttukˈuˈunyë tuˈugë poop kuääy? 2) ¿Ti yˈandijpy ja espäädë etsë tiˈpxn?
17 (Käjpxë Salmo 45:5.)g Ja Rey yëˈë tyukˈunyaapy tuˈugë poop kuääy, diˈib yˈandijpy ko ja tsip diˈib tyuumpy tëyˈäjtën myëët ets wäˈäts Dios windum (Diˈibʉ Jat. 6:2; 19:11). Kyaj yëˈëyë tmënëjkxy tuˈugë espäädë, nanduˈun tuˈugë tyiˈpxn, mä Diˈibʉ Jatanʉp jyënaˈany: “Netëts nˈijxy tuˈugë poop kuääy, es diˈibë tyukˈunyaapy tmëdaty tuˈugë tiˈpxn, es tpëjtakëdë tuˈugë koronë. Ta oj pyëtsemy extëm diˈibë madakp es myadäˈägäˈäny”. Ko yajmaytyaˈaky tuˈugë espäädë ets tuˈugë tyiˈpxn, yëˈë yˈandijpy tijatyë Kristë yajtunaampy parë dyajkutëgoyaˈanyë myëtsip.
18. ¿Ti tunan jatanëp ko Kristë dyajtunëdë fletyë?
18 Ja diˈib jyaayë Salmo duˈun ojts tnaskäjpxë mä ja Rey: “Jëjpkuˈpynyë mfletyë ets mwinduuy xyajkäˈäˈadëˈëtsy patkëˈëy ja nax käjpn, yëˈë diˈib tyukuumnäjxypyë kyorasoon diˈib mëtsipˈäjtëbë rey”. Mayë jäˈäy yˈoogäˈändë abëtsemy naxwinyëdë. Ja kugajpxy Jeremías duˈun ojts tnaskäjpxë: “Diˈibë netyë Jyobaa të dyaˈoogyë jäˈäy mä tadë xëë, yajpäädäˈändë mä naxwinyëdë tsyondaˈaky axtë mä naxwinyëdë jyëjpkëxy” (Jer. 25:33). Nanduˈunë Juan ojts tnaskäjpxë: “Netëts nˈijxy tuˈugë anklës tyanë jam xëë nyikëjxm es tˈanëëmëdë jantsy mëk ja joon jëyujk diˈibë kaˈagëdijtp: ¡Min naymyukëdë mä ja mëj xëë diˈibë Dios tyunaampy! Min es xytsyuˈutstët ja tsyuˈutsyëtyë reyëty esë soldäädë wintsënëty, ja jotmëk jäˈäyëty, ja kuääyëty es mët ja diˈibë tukˈunyaayëdëp, nidëgekyë jäˈäy ja tsyuˈutsyëty, pënëty yajjuuytyëp es pënëty awäˈätstuuy ijttëp, nandëˈën ja mëj jäˈäy mutsk jäˈäybyë” (Diˈibʉ Jat. 19:17, 18).
19. ¿Wiˈixë Jesukristë dyajkäˈpxäˈänyë tyuunk?
19 Ko netyë Jesukristë të dyajkutëgoy tijatyë Satanás yajjaˈäjtypy yä Naxwiiny, ta nyëjkxˈadëˈëtsäˈäny parë myadäˈägäˈäny (Sal. 45:4). Jaanëm dyajkäˈpxäˈänyë tsyip ko netyë Satanás mëdë kyaˈoybyëtëjk të yajkujëduwë këk jutoty. Duˈun jap yˈitäˈändë Tuk Mil Jëmëjt nuˈunë Jesukristë yˈaneˈemy (Diˈibʉ Jat. 20:2, 3). Kyaj ti tnekytyunäˈändë Satanás mëdë kyaˈoybyëty, duˈun yajpäädäˈändë extëmxyëp të yˈooktë. Taanëmë net nˈawäˈätspëtsëmäˈänëm mä Satanás mëdë kyaˈoybyëty ets yëˈëyë nmëmëdowäˈänëm ja Rey diˈibë Jyobaa të tpëjtaˈaky. Mä tyäˈädë Naxwinyëdë kyajëmbitynyëm extëm tuˈugë it lugäärë tsujpë, ta ja tuk pëky tiko agujk jotkujk nyayjawëyaˈanyëtyë tyäˈädë Rey mët ja 144,000 ets yëˈë diˈib nˈixäˈänëm mä tuˈukpë artikulo.
[Notë]
a Salmo 45:1: “Yajxijtˈyuˈkxpëts njawë ngorasoon mët ja oybyë ayuk. Duˈunëts njënäˈäny: Yëˈë nˈëyëts yëˈë myaytyakypy tuˈugë rey. Waˈanëtsë nˈyaˈan duˈun ttuny extëmë plumë diˈib tyukjaapy tuˈugë jäˈäy diˈib jantsy kuwijy”.
b Salmo 45:2: “Niˈigyë mtsujëty ets kyaj dyuˈunëtyë naxwinyëdë jäˈäyë yˈuˈunk yˈënäˈk. Jantsy oy ja ää ayuk diˈib mgäjpxpëtsëëmpy. Päätyë Dios të mgunuˈkxyëty winë xëë winë tiempë”.
c Salmo 45:6, 7: “Mä mˈaneˈemy yëˈë Diosë jyaˈa desde winë xëë winë tiempë axtë winë xëë winë tiempë, yëˈë mdäjk diˈib mä mˈanaˈamdakn, yëˈë tuˈugë täjk diˈib myëdäjtypyë tëyˈäjtën. Të xytsyekyë tëyˈäjtën ets mˈaxëkˈijxypyë axëkˈäjtën. Päätyë Dios, diˈib mDiosˈäjtypy, të mwinˈixyëty mëdë aseytë diˈib yajxondakp ets kyaj dyuˈunëty ja mëguˈuktëjk”.
d Salmo 45:3: “Këjxwëënë mˈespäädë, mijts diˈib mmëdäjtypyë mëkˈäjtën, mëdë mëjˈäjtën ets mdëˈkx mjäjjën”.
e Salmo 45:4: “Ets mä ja mdëˈkx mjäjjën nëjkxˈadëˈëts parë mmadäˈägët; nëjkx kuääygyëjxy parë xynyitsiptunëdë tëyˈäjtën etsë tudaˈakyˈäjtën ets tijaty tëyˈäjtën myëët. Etsë mˈaˈoygyëˈë yëˈë mdukniˈˈixëdëp diˈib atsëˈëk ajawë”.
f Salmo 2:11, 12: “Mëdundë Jyobaa mëdë wintsëˈkën ets nnayjawëdë agujk jotkujk. Wintsëˈëgëdë ja Uˈunk këdiibë Dios jyotˈambëkët ets këdiibë mˈooktët mä ja tuˈu, yëˈko jotˈambëjkp. Agujk jotkujk yajpäättë pënaty yëˈë aˈoˈkëdëp”.
g Salmo 45:5: “Jëjpkuˈpynyë mfletyë ets mwinduuy xyajkäˈäˈadëˈëtsy patkëˈëy ja nax käjpn, yëˈë diˈib tyukuumnäjxypyë kyorasoon diˈib mëtsipˈäjtëbë rey”.
[Mä tmaytyaˈaky diˈib jëjpˈam pajina 9]
Nˈokkäjpxwäˈkxëm xondaˈakyˈää xondaˈakyjyot ja oybyë ayuk diˈib nyimaytyakypy ja nReyˈäjtëm, Jesukristë
[Dibujë diˈib mä pajina 12]
Yajmëgäjpxäˈäny ja joon jëyujk parë dyajwäˈätsäˈändë Naxwinyëdë (Ixë parrafo 18)