Diˈib nääk të nyayajtëwëdë
¿Ti xytyukniˈˈijxëmë Levítico 19:16 ko jyënaˈany “këdii xynyibëdëˈëky ja mëguˈugë jyukyˈäjtën”?
Jyobaa ojts tˈanëëmë ja israelitëty ko tsojkëbë nety jyukyˈattët wäˈäts. Ets parë mbäät duˈun jyukyˈattë, ta tmooyë tyäˈädë anaˈamën: “Këdii mjëdity nääxoty käjpnoty ets mniˈoj mniyääxët. Këdii xynyibëdëˈëky ja mëguˈugë jyukyˈäjtën. Ëjtsën Jyobaa” (Lev. 19:2, 16).
Oy extëm të yajkäjpxnaxy “këdii xynyibëdëˈëky”, pes mä ayuk ebreo nenduˈunën yajjaygyukë. Per ¿tidën yˈandijpy? Tuˈugë judiyë jäˈäy duˈun tnimaytyaˈagyë tyäˈädë liibrë diˈib xyëwˈäjtypy Levítico: “Tyäˈädë bersikulo naa tsip wanaty yajjaygyukë tidën meerë yˈandijaampy mä ayuk ebreo, pes nyikejy ‘këdii wingon xynyadanë o pyëˈääy’”.
Näägë ëxpëkyjyaˈay wyinmaytyë ko tyäˈädë ayuk “këdii xynyibëdëˈëky” naa tuˈugyëp mëdë bersikulo 15 diˈib jënäämp: “Këdii wiinkjaty winë xytyunëty, ko tii poky xynyibayeˈeyëty: ni yëˈë xykyäˈäpubatëty yëˈë ëyoobëjäˈäy, ets kumeenyjyaˈay xykyatsëˈëgëty. Yëˈë tëyˈäjtën yëˈë duˈun mëbäät xyajtuny, ko tii poky xypyayeˈeyëty” (Lev. 19:15, MNM). Pën duˈunën ojts yaˈˈanëëmëdë, pes waˈanë nety yëˈë tˈandijy ko jëjpˈam ets ja israelitëty ttundët tijaty tëyˈäjtën myëët mä jyuy tyooktë o mëdë fyamilyë ko ojts yajtukˈanaˈamdë mä bersikulo 16 ets kyaj pën tnibëdëˈktë. Kyaj nety mbäät wyinˈëën wyinxäjtët parë këˈëm tijaty ttukˈoyˈattët. Jëjpˈamë nety duˈun ttundët, per min ja tuk pëky nˈokˈijxëm wiˈix mbäät nenduˈun yajjaygyukë bersikulo 16.
Mä tsyondaˈagyë tyäˈädë bersikulo, Dios yˈanmääy ja israelitëty ets kyaj tniˈoj tniyääxëdët ja myëguˈuk. Ko tuˈugë jäˈäy pyiˈtsˈëy pyiˈtskajpxy, mbäät dyajjaˈˈatyë amay jotmay, per ko tuˈugë jäˈäy tniˈoj tniyääxë ja myëguˈuk mas niˈigyë tˈaxëktuny (Prov. 10:19; Ecl. 10:12-14; 1 Tim. 5:11-15; Sant. 3:6). Ko jäˈäy nyiˈoj nyiyääxë yëˈën parë axëëk dyajwëˈëmäˈäny ja myëguˈuk. Ets waˈan tniwäämbety axtë tpëjtakë jyukyˈäjtën jotmayjëjpˈam. Duˈunën jyajtyë Nabot, ojtsë jäˈäy nyiwäämbetyëty etsë net yajkukäˈtsy, oyë nety ti të tkatuundëgoy (1 Rey. 21:8-13). Pääty, extëm jyënaˈanyë Levítico 19:16 ko tuˈugë jäˈäy nyiˈoj nyiyääxë, duˈunxyëp extëm tnibëdëˈkë ja myëguˈugë jyukyˈäjtën.
Mbäät tuˈugë jäˈäy tniˈoj tniyääxë ja myëguˈuk mët ko tˈaxëkˈixy. Mä 1 Fwank 3:15 jyënaˈany: “Diˈibë kyaj ttseky ja myëguˈuk, yëˈë dëˈën yajjäˈäyˈoˈkpë. Es miits mnijäˈädëp ko ja yajjäˈäyˈoˈkpë kyaj tmëdaty ja jikyˈäjtën winë xëë winë tiempë”. Ko Dios jawyiin ojts tˈokniˈanaˈamë këdii xynyibëdëˈëky ja mëguˈugë jyukyˈäjtën mä Levítico 19:16, ta net jyënany: “Këdii jaˈayë tukmox xymyëëtˈattëty yëˈë neyˈëxëëkˈixë neygyaˈoyˈixë mä yëˈë mjëëky mëguˈugën” (Lev. 19:17, MNM).
Extëm nˈijxëm, Levítico 19:16 myëmiimpy tuˈugë käjpxwijën diˈib kyaj nëgoo mä yajpääty. Tsojkëp njëjpkudijëm ja axëëkpë jot winmäˈäny ets ninäˈä mbäät pën nganiˈoj nganiyaxëm. Pën nibëdëˈkëm ja nmëguˈukˈäjtëm o niˈoj niyaxëm mët ko kyaj mëët nnaywyinjäˈäwëm o mët ko kyaj ti ndukmëtsojkëm, nˈaxëkˈijxëmë nety. Ets tuˈugë Dios mëduumbë kyaj mbäät duˈun jyaˈayˈaty (Mat. 12:36, 37).