STADI ATIKOL 42
Oi be ‘Heḡaeḡae Hereva Ba Badina,’ A?
“Atai amo e maimu aonegana e abiamu tauna na . . . heḡaeḡae hereva baine badina.”—IAK. 3:17, NWT.
ANE 53 Lalotamonai Baita Ḡaukara
INA STADI ANINAa
1. Dahaka dainai nega haida edai na e aukamu ma haida edia hereva baita badina?
NEGA haida emu ai e aukamu ma haida edia hereva ba badina, a? King David enai na e vara, una dainai ia na Dirava e ḡuriḡuri henia, eto: “Oi baina badinamu urana na lau lalogu ai ba havaraia.” (Sal. 51:12, NWT) David na Iehova e lalokau henia. To, nega haida na e hekwarahiva Dirava baine badinaia, bona ita danu unu bamona. Dahaka dainai? Badi ginigunana na, ita na Adam besena dainai gwau-edeede urana na ita lalodai. Badi iharuana na, Satana na nega iboudiai e uramu ita baine koida unu amo ia bamona baita gwau-edeede. (2 Kor. 11:3) Badi ihatoina na, ita na gwau-edeede taudia bogaraḡidiai ta nohomu. Baibul na e gwaumu, “laumana bunai gwau-edeede memerodia lalodia ai e ḡaukaramu.” (Efe. 2:2) Namona na baita hekwarahi kara dika ikarana urana, Diabolo bona ina tanobada baita dadaraidia, unu amo Iehova bona ia ese siahu e henidia taudia baita badinadia.
2. ‘Hereva baita badina’ anina be dahaka? (Iakobo 3:17)
2 Iakobo 3:17 ba duahia, NWT. Iakobo bukana e torea tauna Iakobo na e gwa, aonega taudia na ‘heḡaeḡae hereva bae badina.’ Una anina be dahaka? Anina na mai eda ura ida Iehova ese siahu e henidia taudia baita kamonai henidia. Vaia, Iehova na se gwaumu ta ese ita baine hamaoroda iena taravatu baita utu neganai baita kamonai.—Apos. 4:18-20.
3. Dahaka dainai Iehova ese siahu taudia ta kamonai henidiamu karana na e laloa badamu?
3 Ita na baita uramu Iehova baita badinaia dia taunimanima. Badina Iehova ese e henimu hahekau herevadia na nega iboudiai mamaoro. (Sal. 19:7) A taunimanima be dia unu bamona. To, Iehova ese tama sina, gavamani taudia, bona elda taudia na siahu e henidia ita bae narida. (Her. 6:20; 1 Tes. 5:12; 1 Pet. 2:13, 14) Ita ese idia edia hereva ta badinamu neganai, anina na Iehova ta badinaiamu. Mani aita itaia, edena dala ai Iehova ese siahu e henidia taudia edia hereva baita badinadia, ena be nega haida idia edia hahekau daladia na asita abi daemu eiava asita uramu baita badina.
TAMAMU SINAMU EDIA HEREVA BA BADINADIA
4. Dahaka dainai natu momo ese tamadia sinadia e gwau-edeede henidiamu?
4 Matamata taudia na ‘tamadia sinadia e gwau-edeede henidiamu’ taudia bogaraḡidiai e nohomu. (2 Tim. 3:1, 2) Dahaka dainai natu momo na e gwau-edeedemu? Badina idia haida na e laloamu tamadia sinadia ese e herevalaimu ḡaudia na se badinamu. Natu ma haida be e laloamu tamadia sinadia edia sisiba na asi anidia eiava idia e biagudia aukamu. Bema oi na natu ta, oi danu unu o lalo tomamu, a? Natu momo ediai na e aukamu Iehova ena haheḡani bae badinaia, ia na eto: “Memero kekeni e, tamamui sinamui ba kamonai henidia, Lohiabada lalonai, badina be ena na maoro.” (Efe. 6:1) Oi be dahaka ese baine durumu una haheḡani ba badinaia?
5. Luka 2:46-52 heḡereḡerena, dahaka dainai tama sina ibadinadia karana ai Iesu na haheitalai namona?
5 Iesu ena kamonai karana amo diba bavabi. (1 Pet. 2:21-24) Iesu na ḡoevadae, a tamana sinana be dia ḡoevadae. To Iesu ese tamana sinana na e matauraidiava, ena be nega haida idia na e kerereva bona ia na asie lalopararalaiava. (Eso. 20:12) Iesu laḡanina 12 neganai, ia enai e vara ḡauna mani aita laloa. (Luka 2:46-52 ba duahidia.) Ia tamana sinana ese ia na Ierusalem ai e rakatania. Iosef bona Maria edia maduna na bae seke namonamo bema natudia iboudiai na Nasaret e lou lao taudia bogaraḡidiai nonoho. Iosef bona Maria ese Iesu e davaria neganai, Maria ese Iesu na e gwau henia idia lalodia e hahekwarahi dainai! Iesu na bema gwau diba una na dia iena kerere. To, ia ese tamana sinana na hemataurai dalanai e haere henidia. A Iosef bona Maria na Iesu “ena hereva e kamonai, to lalodia asie parara.” A Iesu na dounu idia “e kamonai henidia.”
6-7. Dahaka ese matamata taudia baine durudia tamadia sinadia bae kamonai henidia?
6 Matamata taumui, tamamui sinamui e kereremu eiava umui asie lalopararalaimuimu neganai, emui ai e aukamu idia ba badinadia, a? Dahaka ese baine durumui? Ḡau ginigunana na, Iehova ena hemami ba laloa. Baibul na e gwaumu, “tamamui sinamui eredia ba kamonai, bena Lohiabada ese baine lalo namo henimui.” (Kol. 3:20) Iehova na mai dibana nega haida tama sina ese umui na se lalopararalaimuimu eiava e atomu taravatudia ibadinadia na auka. To idia bo badinadiamu neganai, Ia na be moalemu.
7 Ḡau iharuana na, tamamui sinamui edia hemami ba laloa. Bema tamamui sinamui bo badinadiamu, idia na be moalemu bona umui na be trastimuimu. (Her. 23:22-25) Emu hetura karana idia ida danu be namomu. Belgium ai tadikaka ta ladana Alexandre na e gwaumu: “Tamagu bona sinagu edia hereva na badinadiava neganai, emai hetura karana na e namova, bona a moaleva.”b Ḡau ihatoina na, idia edia hereva bo badinamu amo be varamu ḡau namodia ba lalo. Brazil ai e nohomu tadikakana, Paulo na e gwaumu: “Tamagu sinagu edia hereva ibadinadia karana ese e durugu Iehova bona siahu taudia ma haida edia hereva na badina.” Baibul ese tama sina ba badinadia karana ena namo na e herevalaia. Eto: “Bena ba namo, ba mauri daudau tanobada ai.”—Efe. 6:2, 3.
8. Dahaka dainai matamata taudia momo ese tamadia sinadia e badinadiamu?
8 Matamata taudia momo ese tama sina edia hereva ibadinadia karana ena namo na e lalopararalaiamu. Brazil ai, taihu Luiza na matamanai se laloparara dahaka dainai tamana sinana ese e taravatua fon na do basine ḡaukaralaia. Bona e lalo iena uru taudia momo na mai edia fon. To gabeai ia na e laloparara ia tamana bona sinana na una dalai ia e gimaia. Ia na e gwaumu: “Na lalopararamu tamagu sinagu edia hereva ibadinadia karana ese lau na se kougumu, se biagugu aukamu, to e gimagumu.” United States ai, matamata taihuna Elizabeth enai, nega haida na e aukamu tamana sinana edia hereva baine badina. Ia na e gwaumu, “Tamagu bona sinagu edia taravatu haida asina lalopararalaimu neganai, guna edia taravatu ese e gimagu negadia na lalo loumu.” Armenia ai e nohomu taihuna Monica na e gwaumu, tamana sinana edia hereva e badinava neganai ia na e moaleva, to se badinava neganai se moaleva.
GAVAMANI TAUDIA EDIA HEREVA BA BADINA
9. Taunimanima momo ese taravatu ibadinana karana be ede e laloa tomamu?
9 Baibul ese gavamani na e gwauraidiamu “lohia taudia.” (Roma 13:1) Taunimanima momo na e abia daemu gavamani ese ita bae narida na namo, bona gavamani ese e atomu taravatudia haida na baita badina. To bema idia na e laloamu taravatu ta na dia maoro eiava ibadinana na auka, idia na se uramu bae badinaia. Heḡereḡere, tax ihenina taravatuna aita laloa. European tanona ta ai, momo na e gwaumu “bema o laloamu tax ihenina na dia maoro, basio heni.” Una dainai, una tano ai e nohomu taudia momo na gavamani ese e hamaorodiamu tax monina bae heni na se henimu.
Hereva ibadinadia karana ai Iosef bona Maria amo dahaka ta dibamu? (Paragraf 10-12 ba itadia)c
10. Dahaka dainai asita ura henimu taravatudia danu ta badinamu?
10 Baibul ese e hahedinaraiamu taunimanima edia gavamani ese hisihisi e havaramu, badina Satana ese e biagudiamu, to idia na kahirakahira be oremu. (Sal. 110:5, 6; Koh. 8:9; Luka 4:5, 6) Danu, Baibul na e gwaumu “lohia e laoa ahumu tauna ese Dirava ena haheḡani e gwaua tubumu” o dadaraiamu. Gavamani ese ita inarida totona taravatu maorodia e atomu neganai baita kamonai henidia, badina Iehova na e uramu unu baita kara toma. Una dainai, namona na ‘iboudiai na ena ḡau ena ḡau baita henidia,’ anina na tax monina baita henidia, baita matauraidia, bona edia hereva baita badinadia. (Roma 13:1-7) Ita na reana baita lalomu, taravatu ta baita badinaia na dia maoro eiava auka. To ita na Iehova ta badinaiamu, bona ia na e gwaumu gavamani baita kamonai henidia bema idia edia taravatu ese iena taravatu na se utumu.—Apos. 5:29.
11-12. Luka 2:1-6 bamona, Iosef bona Maria na taravatu ta ibadinana totona dahaka e kara, bona dahaka e vara? (Laulau danu ba itadia.)
11 Iosef bona Maria edia haheitalai amo diba baita abimu, idia na e heḡaeḡae gavamani edia hereva e badina, ena be una na auka. (Luka 2:1-6 ba duahidia.) Maria ena rogorogo huadia na 9 neganai, e vara ḡauna ta ese ia bona Iosef edia kamonai karana na e tohoa. Roma basileiana e lohiaiava tauna Augustus na taravatu ta e atoa, taunimanima na edia hanua ta ta bae lou lao ladadia bae rejista. Una dainai, Iosef bona Maria na Betelehem baela totona, idia na 150 kilomita (93 miles) bamona bae laolao bona ororo bae hanaidia. Maria enai una laolao na mai hekwarahina. Reana idia raruosi ese beibi ena safety danu e laloa. Idia na e lalo bema dala amo be laomu lalonai Maria be hekamonaimu be ede bamona? Bona reana Maria bogana ai beibi e laloa bada, badina ia na Iehova ese e gwauhamatalaia Mesiana. To idia be gavamani ena taravatu asie badinaia, a?
12 Iosef bona Maria na unu lalohekwarahi ḡaudia ese se koudia gavamani ena taravatu bae badinaia. Bona Iehova ese e hanamodia. Betelehem ai e kau neganai, Maria na dika ta se davaria, bona natuna merona e havaraia, dia una mo, to Baibul ena peroveta herevana e haḡuḡurua.—Mika 5:2.
13. Edena dala ai eda kamonai karana ese tadikaka taihu na be gimadiamu?
13 Gavamani taudia edia hereva baita badinamu neganai, ita bona ma haida na namo baita davarimu. Edena dala ai? Dala ta na, gwau-edeede karana amo e varamu dika idauidau na basita davarimu. (Roma 13:4) Gavamani ena hereva baita badinamu neganai, idia na be dibamu Iehova ena Witnes na taunimanima namodia. Haheitalai ta na, Nigeria ai, laḡani haida gunadiai Kingdom Hall ta ai kongrigeisen hebouna ta e heabiva lalonai, soldia haida na e vareai bona asie urava tax monina bae heni taudia e tahudiava. To unu soldia e gunalaidia tauna ese idia e hamaorodia bae raka lasi, ia na e gwa: “Iehova ena Witnes taudia na hanaihanai tax monidia na e henimu.” Taravatu bo badinamu negadia ai, oi na Iehova ena Witnes ladana na bo hanamoamu, bona una ese tadikaka taihu na be gimadiamu—Mat. 5:16.
14. Taihu ta be dahaka e kara unu amo gavamani taudia edia hereva e badina?
14 Nega haida na asita uramu gavamani taudia edia hereva baita badina. United States ai taihu ta ladana Joanna na e gwaumu: “Egu ai na e auka gavamani taudia edia hereva baina badina. Badina idia ese egu ruma bese taudia haida na e hahemaoro henidia kerere.” To Joanna na e lalo iena lalohadai baine haidaua na namo. Una dainai e karaia ḡauna ginigunana na, social media ai haida ese gavamani taudia e gwauraidia dikamu herevadia na se duahidia lou. (Her. 20:3) Ḡau iharuana na, Iehova e noia baine durua Ia baine abidadama henia, dia taunimanima edia gavamani. (Sal. 9:9, 10) Bona ḡau ihatoina na, ia ese eda pablikeisen ai gini siri karana e herevalaimu atikol e duahidia. (Ioa. 17:16) Joanna na e gwaumu, hari ia na gavamani taudia e matauraidiamu bona edia hereva e badinamu dainai e moalemu.
IEHOVA ENA OREA ENA HAHEKAU HEREVADIA BA BADINA
15. Dahaka dainai nega haida edai na e aukamu Iehova ena orea ena hahekau herevadia baita badina?
15 Iehova na e uramu ita ese kongrigeisen ai ‘ihakauda taudia baita kamonai henidia.’ (Heb. 13:17) Ita Ihakauda Tauna, Iesu na ḡoevadae, to ia ese ita ihakauda totona e abidia hidi taudia na dia ḡoḡoevadae. Una dainai nega haida edai na be aukamu idia baita badinadia bema e noidamu baita karaia ḡauna na ita ese asita uralaiamu ḡauna. Aposetolo Petro na nega ta unu e kara toma. Aneru ta ese e hamaoroa Mose ena Taravatu ese e taravatu animal baine ani neganai, ia na nega toi e gwa basine ani. (Apos. 10:9-16) Dahaka dainai? Unu animal na se ani manada dainai, ia enai na e auka una haheḡani matamatana baine badinaia. Bema Petro ese ḡoevadae aneruna ta ena amo e abia hahekau herevana na se ura baine badinaia, ita edai danu nega haida na be aukamu dia ḡoevadae taudia edia hahekau herevadia baita badina.
16. Paulo be dahaka e kara, ena be e lalo e abia hahekau herevana na asi anina? (Aposetolo Edia Kara 21:23, 24, 26)
16 Aposetolo Paulo na nega iboudiai heḡaeḡae e abi hahekau herevadia baine badina, ena be nega haida e laloava unu hahekau herevadia na asi anidia. Iuda Kristen taudia na haida amo e kamonai Paulo na taunimanima e hadibadiava Mose bae rakatania bona ia ese Mose ena Taravatu na se matauraia. (Apos. 21:21) Ierusalem ai Kristen tau badadia ese Paulo e hamaoroa tatau 4 ida baela dubu helaga bona sibona baine haheḡoeva, unu amo baine hahedinaraia ia ese Mose ena Taravatu na e badinaia. To Paulo na dibana Kristen taudia na vada dia Mose ena Taravatu henunai. Bona ia na kerere ta se karaia. To, Paulo ese unu Kristen tau badadia edia hereva na e badinaia. Ia ese “hari tatau e bamodia; kerukeru, idia ida e haheḡoeva.” (Aposetolo Edia Kara 21:23, 24, 26 ba duahidia.) Momokani, Paulo na ena kamonai karana dainai tadikaka bogaraḡidiai lalotamona e havaraia.—Roma 14:19, 21.
17. Stephanie ena sivarai amo dahaka o dibamu?
17 Taihu ta ladana Stephanie enai na e auka brens ofes edia disisin ta baine badinaia. Ia bona adavana na mai moaledia ida idau gado grup ta e duruava. To gabeai, brens ofes ese una grup na e koua, bona ia adavana ida na e siaidia lou edia gado korikori kongrigeisen ta bae durua. Stephanie na e gwa: “Lau na asina moale, bona asina abia dae egu gado korikori taudia ese heduru bae abi na namo.” Ena be unu e hemami toma, to lalona e hadaia tadikaka edia hahekau dalana matamatana baine badinaia. Ia na e gwa: “Gabeai na laloparara tadikaka na disisin maorona e karaia. Emai kongrigeisen lalonai haida edia ruma bese na dia hereva momokani lalonai bona idia na lauma dalana ai natumai ai ela. Lau ese e goada lou taihuna ta na stadi heniamu. Bona hari egu nega na bada sibogu egu stadi baina karaia.” Ia na ma eto: “Lalogu mamina na ḡoeva, badina mai egu ura ida tadikaka edia hereva na badina.”
18. Edena dala ai hereva ibadinadia karana amo namo baita davarimu?
18 Ita ese hereva ibadinadia karana na baita dibaia diba. Iesu na e hisihisilai ḡaudia amo “Dirava ikamonai-henina” o ibadinana karana e dibaia. (Heb. 5:8) Iesu heḡereḡerena, nega momo ita na hekwakwanai ta davarimu neganai Dirava ibadinana karana ta dibaiamu. Heḡereḡere, COVID-19 pandemic e matama neganai, tadikaka ese e hadibada Kingdom Hall ai na basita hebou bona ruma-ta-ruma-ta haroro ḡaukara na basita karaia. Oiemu ai e auka una hahediba herevana ba badinaia, a? To, o badinaia neganai una ese oi na e gimamu, tadikaka taihu ida lalotamona ai o noho, bona Iehova o hamoalea. Una ese ita na e haheḡaeḡaedamu hisihisi bada hereana lalonai baita abi hahediba herevadia baita badinadia. Bona unu baita kara tomamu neganai baita maurimu.—Iobu 36:11.
19. Dahaka dainai o uramu Iehova ba badinaia?
19 Ita na tame diba hahekau herevadia baita badinamu neganai hahenamo momo baita abimu. To, ḡau badana na Iehova baita badinaia, badina ia ta lalokau heniamu bona ta uramu baita hamoalea. (1 Ioa. 5:3) Iehova ese ita daidai e kara ḡaudia iboudiai davadia na basita halou dibamu. (Sal. 116:12) To ita ese ia baita badinaia diba bona ia ese siahu e henidia taudia danu. Unu baita kara toma na aonega karana. Bona aonega taudia ese Iehova kudouna e hamoaleamu.—Her. 27:11.
ANE 6 Dirava Ena Hesiai Tauna Ena Ḡuriḡuri
a Ita na dia ḡoevadae dainai, nega haida edai na e aukamu e naridamu taudia baita kamonai henidia. Ina atikol ese be hahedinaraiamu bema tama sina, gavamani taudia, bona Kristen kongrigeisin igunalaina tadikakadia baita kamonai henidiamu, namo baita davarimu.
b Tamamu sinamu ese e atomu taravatudia ibadinadia e aukamu neganai, idia ba hereva henidia dalana ba diba totona, heduru herevadia na jw.org ai atikol ladana “How Can I Talk to My Parents About Their Rules?” ba itaia.
c LAULAU: Iosef bona Maria na gavamani ena hereva e badinaia dainai Betelehem ela ladadia bae rejista. Hari ina negai, Kristen taudia na gavamani ese atomu trafik taravatudia, tax ihenina karana, bona helt inarina ena hahekau herevadia e badinamu.