Ny Fiheveran’ny Baiboly

Firaisan-tsaina Ara-pivavahana ao Amin’ny Fanambadiana — Zava-dehibe Tokoa

MIPETRAKA mba hisakafo hariva ny fianakaviana iray. Raha mbola manao vavaka ilay raim-pianakaviana, dia mivavaka mangina amin’andriamanitra iray hafa ilay reny. Ao amin’ny fianakaviana iray hafa, dia mivavaka any am-piangonana ilay vehivavy, nefa ilay vadiny mankany amin’ny synagoga. Misy fianakaviana ahitana ny ray mampianatra ny zanany momba an’i Dadabe Noely, nefa ny reny miresaka amin’izy ireo momba ny Hanoukka.

Araka ny fandinihana vao haingana, dia nanjary fahita ny zavatra toy izany satria mihamaro ny manambady olona tsy mitovy fivavahana aminy. Asehon’ny fanadihadiana iray fa any Etazonia, dia 21 isan-jaton’ny Katolika ankehitriny no manambady olona hafa finoana; 30 isan-jato ny toy izany eo anivon’ireo Mormons; 40 isan-jato ny an’ireo Miozolimanina, ary maherin’ny 50 isan-jato ny an’ireo Jiosy. Rehefa heverina ireo taonjato maro nisian’ny fankahalana ara-pivavahana, dia misy mihevitra hoe fandresena ny tsy fileferana ny fanambadiana olona hafa finoana. Hoy ny mpanoratra an-gazety iray: “Tokony hankalazaina ny fanambadian’ny olona samy hafa fivavahana.” Izany ve no fomba fihevitry ny Baiboly?

Tokony homarihina fa tsy manohana ny fitsarana an-tendrony ara-pirazanana na ara-poko ny Baiboly. Mampirisika ny tsy hanavakavahana firazanana ny Tenin’Andriamanitra. Nilaza mazava momba io hevitra io ny apostoly Petera hoe: “Hitako marina tokoa izao fa tsy mizaha tavan’olona Andriamanitra; fa amin’ny firenena rehetra izay olona matahotra Azy ka manao ny marina no ankasitrahany.” (Asan’ny Apostoly 10:34, 35). Etsy an-danin’izany, dia tena mampianatra tokoa ny Baiboly fa tokony hanambady “ao amin’ny Tompo ihany” ny mpivavaka marina amin’i Jehovah. (1 Korintiana 7:39). Nahoana?

Ny zava-kendren’ny fanambadiana

Ho fatorana mafy indrindra no nikasan’Andriamanitra ny fanambadiana. (Genesisy 2:24). Nieritreritra zavatra mihoatra noho ny fifankahazoana am-po fotsiny Andriamanitra, rehefa nanorina ny fandaharana momba ny fanambadiana. Nasehon’i Jehovah, fony izy nanendry an’ilay mpivady voalohany hitaiza zanaka sy hikarakara ny tany fonenany, fa tokony hiara-miasa akaiky izy ireo eo amin’ny fanatanterahana ny sitrapony. (Genesisy 1:28). Rehefa miara-miasa eo amin’ny fanompoana an’Andriamanitra amin’io lafiny io ny lehilahy sy ny vehivavy dia hanana, tsy fifankahazoana am-po fotsiny, fa fiaraha-misalahy akaiky sy maharitra koa. — Ampitahao amin’ny Malakia 2:14.

Nanambara tsy nivantana momba io fiaraha-misalahy io i Jesosy rehefa nilaza ireto teny fantatsika tsara ireto: “Tsy roa intsony izy, fa nofo iray ihany. Koa amin’izany, izay [nampiraisin’Andriamanitra zioga, NW ] dia aoka tsy hampisarahin’olona.” (Matio 19:6). Nampiasa fitenenana ara-panoharana i Jesosy mba hampitahana ny fatoran’ny fanambadiana amin’ny zioga iray mihazona biby mpitarika roa miaraka, mba hitarihana na hamindrana toerana enta-mavesatra iray iombonana. Alao sary an-tsaina ange ny fihenjanana raha samy misintona any amin’ny zotra mifanohitra ny biby roa eo ambany zioga iray e! Mitovy amin’izany koa, ireo izay manambady olona tsy ao anatin’ny finoana marina dia mety hahita ny tenany eo ambany fihenjanan’ny fiainana mifanaraka amin’ny foto-pitsipiky ny Baiboly raha manohitra izany ny vadiny. Mety tsara àry ny ilazan’ny Baiboly hoe “Aza mety hasiana zioga tsy antonona anareo hikambanana amin’ny tsy mino.” — 2 Korintiana 6:14.

Fanambadiana tsara kokoa

Afaka manatanjaka be ny fanambadiana ny firaisan-tsaina ao amin’ny fanompoam-pivavahana marina. Nanazava toy izao ny mpanoratra iray: “Anisan’ny zavatra lehibe mampiavaka ny fianakaviana matanjaka sy sambatra ny fiaraha-manao fanompoam-pivavahana”. Milaza toy izao ny Mpitoriteny 4:9, 10: “Tsara ny roa noho ny iray; fa misy valiny tsara ny fisasarany. Raha misy lavo izy, dia arenin’ny namany”.

Tafaray, tsy ara-batana ihany fa ara-panahy koa, ny mpivady kristianina rehefa mampifantoka ny fiainany amin’ny fanompoam-pivavahany. Rehefa miara-mivavaka sy miara-mianatra ny Tenin’Andriamanitra, ary miara-mivory amin’ny Kristianina tahaka azy, sy manambara ny finoany amin’ny hafa ny mpivady, dia manorina fatorana ara-panahy izay hahatonga azy ireo ho akaiky kokoa hatrany. Nanazava toy izao ny vehivavy kristianina iray: “Fomba fiaina ny fanompoam-pivavahana marina. Tsy mieritreritra mihitsy ny hisafidy ny hanambady olona tsy miombon-kevitra amin’ny maha izaho ahy aho.” — Ampitahao amin’ny Marka 3:35.

Afaka manantena ny hanahafan’ny vadiny ny fitondran-tenan’i Jesosy ireo izay manambady “ao amin’ny Tompo”. Tokony hitondra ny vadiny tahaka ny nitondran’i Jesosy tamim-pitiavana ny kôngregasiôna ny lehilahy kristianina. Tokony hitondra ny vadiny amim-panajana ny vehivavy kristianina. (1 Korintiana 11:3; Efesiana 5:25, 29, 33). Tsy noho ny faniriana hampifaly ny vadiny fotsiny, fa hampifaly an’Andriamanitra koa, no anaovan’ny Kristianina izany. Andriamanitra tokoa mantsy dia mitana ny mpivady ho azo ampamoahina ny amin’ny fomba nifampitondran’izy ireo. — Malakia 2:13, 14; 1 Petera 3:1-7.

Manampy mpivady kristianina handravona amim-pilaminana tsy fifanarahana koa ny fifikirana amin’ireo zavatra inoana iombonana. Manoro hevitra ny Kristianina mba hifantoka hatrany amin’ny ‘tsy fiheverana ny azy ihany’ ny Baiboly, “fa samy ny an’ny namany koa”. (Filipiana 2:4). Na inona na inona fitiavan-javatra manokana ananan’ny mpivady tafaray ao amin’ny finoana, dia miantehitra amin’ny Tenin’Andriamanitra ho ny fahefana iombonany izy ireo, mba handaminana izay mety ho tsy fifanarahana. (2 Timoty 3:16, 17). Manaraka ny torohevitry ny Baiboly mba ‘hiraisan’ny Kristianina saina’, izy ireo amin’izany. — 1 Korintiana 1:10; 2 Korintiana 13:11; Filipiana 4:2.

Fifanintonana sy fitovian-kevitra ny amin’ny zavatra heverina ho sarobidy

Ekena aloha fa tsy hoe fitoviam-pinoana fotsiny no atao hoe fifandraisana. Anton-javatra iray koa ny fifanintonana. (Tonon-kiran’i Solomona 3:5; 4:7, 9; 5:10). Mba haharetan’ny fanambadiana anefa dia tena zava-dehibe ny hitovian’ny tsirairay hevitra ny amin’izay heverina ho sarobidy. Araka ny voalazan’ilay boky hoe Are You the One for Me? (Ianao ve no Ilay Natao ho Ahy?), dia “azo inoana lavitra ny hahazoan’ny mpivady toy izany fifandraisana sambatra sy mirindra ary maharitra”.

Mampalahelo fa aorian’ny fanambadiana ny olona mahatsapa fifanintonana vao mety handamina tsy fitovian-toetra lehibe. Ho ohatra, dia alao sary an-tsaina hoe mividy trano iray ianao satria tsara jerena ilay izy, amin’ny voalohany. Rehefa tafafindra ao anefa ianao vao mahafantatra fa, hay, tsy azo antoka ny fototr’ilay trano. Manjary tsy misy heviny ny lafin-javatra nanintona rehetra raha ny fototra no mihozongozona. Mitovy amin’izany koa, mety ho voasintona amin’ny olona iray hafa finoana izay toa mifanentana aminy ny olona iray, nefa aorian’ny fanambadiana dia mety ho hita hoe fifandraisana misy tsininy be ilay izy.

Diniho ny raharaha sarotra sasantsasany mety hipoitra any aoriana, ao amin’ny fanambadian’olona samy hafa fivavahana: Aiza ilay fianakaviana no hivavaka? Fanabeazana ara-pivavahana inona no horaisin’ireo zanaka? Finoana inona no hotohanan’ilay fianakaviana amin’ny ara-bola? Moa ve ny andaniny hanizingizina ny handraisana anjara amin’ny fomba fanao sy fety ara-pivavahana toy izao na izao izay heverin’ny ankilany ho avy amin’ny fanompoan-tsampy? (Isaia 52:11). Mitaky ny hanaovan’ny andaniny sy ny ankilany fanitsiana araka ny antonony ny fanambadiana rehetra; tsy azon’Andriamanitra ekena anefa ny fampandeferana ny foto-pitsipiky ny Baiboly, eny fa na dia mba hitsimbinana fanambadiana iray aza. — Ampitahao amin’ny Deoteronomia 7:3, 4; Nehemia 13:26, 27.

Mba hisian’ny filaminana foana ao amin’ny fanambadiana, dia tsy miaraka ny mpivady sasany ao amin’ny fanambadiana voazarazara, fa samy manaraka ny finoany avy. Mampalahelo anefa fa miteraka hantsana ara-panahy ao amin’ny fanambadiana ny tsy fiaraha-manao fanompoam-pivavahana. Nitantara toy izao ny vehivavy kristianina iray nanambady olona hafa finoana: “Na dia efa 40 taona aza izao no nivadianay, dia mbola tsy nahalala ahy tsara ny vadiko.” Mifanohitra amin’izany fa mifantoka amin’Andriamanitra ny fanambadian’ireo izay samy mivavaka “amin’ny fanahy sy ny fahamarinana”. Araka ny ilazan’ny Baiboly azy amin’ny fomba poetika, “ny mahazaka telo olana [dia] tsy mora tapahina”. — Jaona 4:23, 24; Mpitoriteny 4:12.

Ahoana ny amin’ny zanaka?

Mety hihevitra ireo izay mieritreritra ny hanambady olona hafa finoana fa azony atao ny mampahafantatra ireo finoana roa an’ireo zanaka, ary mamela azy ireo hifidy izy. Marina aloha fa manana zo ara-dalàna sy ara-pitondran-tena hanolotra fanabeazana ara-pivavahana, na ny ray na ny reny, ary amin’ny farany, dia ny zanaka no manao ny fanapahan-keviny manokana.a

Mampianatra ny ankizy mba hankato ny rainy sy ny reniny “ao amin’ny Tompo” ny Baiboly. (Efesiana 6:1). Toy izao no ilazan’ny Ohabolana 6:20 azy: “Anaka, tandremo ny didin-drainao, ary aza mahafoy ny lalàn-dreninao.” Tsy mahazo foto-pampianarana samy hafa ny zanaka tezain’ny ray aman-dreny mitovy finoana, fa tafaray kosa izy ireo, ao amin’ilay antsoin’ny Baiboly hoe “iray ny Tompo, iray ny finoana, iray ny batisa”. — Efesiana 4:5; Deoteronomia 11:19.

Tena “ao amin’ny Tompo” tokoa

Raha fanalahidin’ny fanambadiana vanona ny fiheverana zavatra mitovy ho sarobidy, ho fahendrena ve ny hanambadiana na iza na iza milaza tena ho Kristianina? Mamaly toy izao ny Baiboly: “Izay milaza fa mitoetra ao amin[’i Jesosy] izy, dia tsy maintsy mandeha toy izay nandehanany koa.” (1 Jaona 2:6). Noho izany, ny Kristianina iray mieritreritra ny hanambady dia hitady Kristianina iray hafa izay tena mikely aina tokoa hanara-dia an’i Jesosy. Ho efa nanolotra ny fiainany ho an’Andriamanitra ary ho efa natao batisa ny olona azo ekena ho vady toy izany. Hanahaka ny fitiavan’i Jesosy sy ny zotom-pony teo amin’ny fitoriana ny Fanjakan’Andriamanitra izy. Toy ny nataon’i Jesosy, dia hampifantoka ny fiainany amin’ny sitrapon’Andriamanitra koa izy. — Matio 6:33; 16:24; Lioka 8:1; Jaona 18:37.

Amin’ny fiandrasana amim-paharetana ny hahita namana mifanentana aminy ao amin’ny fianakavian’ireo mpivavaka amin’Andriamanitra, ireo izay mieritreritra ny hanambady dia mamela modely ny amin’ny fametrahana ny sitrapon’Andriamanitra eo amin’ny toerana voalohany eo amin’ny fiainany. Hahatonga ny fanambadiana ho sambatra kokoa sy hahafa-po kokoa izany modely izany, amin’ny farany. — Mpitoriteny 7:8; Isaia 48:17, 18.

[Fanamarihana ambany pejy]

[Efajoro, pejy 18]

Fanampiana ho An’ny Fianakaviana Voazarazara Ara-pivavahana

Noho ny antony maro samihafa, dia mpivady maro amin’izao andro izao no voazarazara ara-pivavahana. Mety ho nisy olona sasany nifidy vady tsy mitovy fivavahana aminy. Nitovy finoana anefa ny mpivady maro teo am-panombohana, ary tonga voazarazara ara-pivavahana tatỳ aoriana rehefa nandray fivavahana hafa ny iray tamin’izy ireo. Mety hisy tarehin-javatra hafa mahatonga fisaratsarahana ara-pivavahana ao amin’ny fianakaviana. Na inona na inona anefa antony, dia tsy tokony hotapahina na hohamaivanina ny voadim-panambadiana, satria fotsiny tsy mitovy hevitra ny mpivady eo amin’ny fivavahana nofidiny. Manome voninahitra ny fahamasinan’ny fanambadiana sy ny maha fatorana maharitra azy ny Baiboly, na dia rehefa tsy tafaray ao amin’ny fanompoam-pivavahana aza ireo mpivady. (1 Petera 3:1, 2). Nanoratra toy izao ny apostoly Paoly: “Raha misy rahalahy manam-bady tsy mino, ary mety mitoetra aminy ihany ny vavy, dia aoka tsy hialany izy.” (1 Korintiana 7:12). Raha ampiharina ny foto-pitsipika hita ao amin’ny Baiboly, dia afaka manampy ny mpivady na iza na iza hahita fiadanana, ao amin’ny fifandraisana feno fitiavana sy fanajana. — Efesiana 5:28-33; Kolosiana 3:12-14; Titosy 2:4, 5; 1 Petera 3:7-9.