Nihaona Indray ny Mpianakavy Koreanina—Fiaingana Vaovao Ve?

AVY AMIN’NY MPANORATRA NY MIFOHAZA! ANY AMIN’NY REPOBLIKAN’I KOREA

FISEHOAN-JAVATRA nampihetsi-po sady nahaliana ilay izy, ka nahasarika mpanao gazety teto an-toerana maherin’ny 1 300 sy masoivoho vahiny 400 mpandefa vaovao. Tsy inona izany fa ny fihaonan’ny mpianakavy avy tany amin’ny faritra avaratra sy atsimon’i Korea, fianakaviana tafasaraka nandritra ny 50 taona teo ho eo.

Koreanina maro no tsy nifandray mihitsy tamin’ny havany nandritra ny 50 taona, na an-taratasy izany na an-telefaonina. Nahatonga mpianakavy maro tsy hihaona mihitsy mantsy ny sisin-tany roa, nambenan’ny miaramila. Inona àry no nahatonga io fihaonana io?a

Fihaonana nanohina ny fo

Ny 15 Aogositra 2000, dia tonga tao amin’ny Seranam-piaramanidina Iraisam-pirenen’i Kimpo, eto Korea Atsimo (Repoblikan’i Korea), ny fiaramanidina iray nisy ny sainam-pirenen’i Korea Avaratra (Repoblika Demokratika Entim-bahoakan’i Korea). Nitondra mpandeha avy tany Korea Avaratra io fiaramanidina io. Nahazo porofo avy tamin’ny Vokovoko Mena Iraisam-pirenena ireo mpandeha ireo, fa nisy havany mbola velona eto Korea Atsimo. Avy eo, io fiaramanidina io ihany, dia nitondra mpandeha koreanina 100 avy eto atsimo, ka nitodi-doha nianavaratra, mba hampihaona azy ireo tamin’ny havany. Eritrereto ange izany hoe manana rahalahy, anabavy, reny, ray, zanakalahy na zanakavavy, na vady, tsy nihaona nandritra ny 50 taona mahery izany e! Efa ho 70 sy 80 taona ny ankamaroan’ny olona nihaona tamin’izay. Mbola zatovo izy ireo fony nihaona farany.

Natao haharitra efatra andro monja ireny fitsidihana ireny, ary tsy maintsy niverina tany amin’ny taniny avy indray ny rehetra avy eo. Koa saika tsy tapitra mihitsy àry ny resaky ny ankamaroan’ireo mpianakavy nihaona! Efa natao vonona ny dokotera sy ny mpitsabo mpanampy ary ny fiara mpitondra marary, fandrao nisy olona taitra mafy ka nivadi-po. Mazava ho azy fa tena nilaina izany.

Ampahany kely dia kely monja amin’ny fianakaviana tafasaraka ireo nihaona ireo. Araka ny vinavina dia olona 60 taona mahery, niisa 690 000, sy olona 70 taona mahery, niisa 260 000, no mbola tafasaraka amin’ny havan-tiany. Olona 76 000 mahery avy eto Korea Atsimo no nahafeno fepetra, sy nanao fangatahana hitsidika ny havany any avaratra, nefa 100 monja no voafidy.

Anisan’izy ireo i Yang Jin-yeul, 82 taona. Nampahafantatra azy ny Vokovoko Mena fa nitady ny havany tatỳ atsimo i Yang Won-yeul, rahalahiny 70 taona, tany avaratra. Mbola mpianatra tao amin’ny oniversiten’i Séoul io zandriny lahy io tamin’ny 1950, ary nanjavona nandritra ny Adin’i Korea. Tsy nisy vaovao re intsony momba azy nanomboka teo. Nihaona indray izy mirahalahy sy ireo anabaviny, 50 taona tatỳ aoriana!

Nifankahita tamin’ny vadiny 70 taona sy ny zanany roa lahy i Lee Pok-yon, 73 taona. Vao roa sy dimy taona monja ireo zanany lahy ireo fony izy nihaona farany tamin’ny fianakaviany. Hividy bisikileta no nialan-drangahy tao an-trano, nandritra ny Adin’i Korea. Tsy hita izay nanjavonany ary tsy nisy vaovao re intsony momba azy nanomboka teo. Voan’ny aretina mampangovitra sy diabeta izao ramatoa vadiny. Nandritra io fihaonana nampihetsi-po io dia napetrany tamin-drangahy ity fanontaniana ity, izay efa nahalasa ny sainy hatramin’ny am-polony taona maro: Naninona no ela be toy izany izy nividy ilay bisikileta?

Mpianatra tao amin’ny sekoly ambaratonga faharoa i Lee Chong-pil tamin’ny 1950. Tafasaraka tamin’ny fianakaviany izy tamin’izay, ka nosoratana ho anisan’ireo tsy hita. Nihaona taminy indray teto Korea Atsimo i Cho Won-ho, reniny 99 taona, sy ireo iray tam-po taminy. Nampalahelo fa efa antitra loatra ny reniny ka tsy nahafantatra azy intsony.

Vitsivitsy monja tamin’ny fihaonana nampihetsi-po ireo. Nalefa nivantana tao amin’ny televiziona maromaro teto an-toerana sy tany ivelany io fisehoan-javatra io. Latsa-dranomasom-pifaliana koa ny mpijery nahita ireny fihaonana ireny! Maro no nieritreritra raha mety hitarika ho amin’ny fihaonana maro kokoa izany. Nihelina ihany anefa izy ireny. Nitovitovy ihany ny alahelo tamin’ilay fisarahana voalohany sy ilay fisarahana fanindroany. Tsy fantatr’ireo mpihavana hoe mbola hihaona indray ve izy ireo? Raha eny, rahoviana?

Hifarana tsy ho ela ve ny 50 taona nisarahana?

Zanatany japoney i Korea, ka tamin’ny 15 Aogositra 1945, dia niala tamin’izany zioga naharitra 36 taona izany. Tsy maintsy nozaraina anefa i Korea, fotoana fohy tatỳ aoriana, noho ny raharaha ara-politika nisy tamin’izany. Nandroaka ny Japoney tao amin’ny saikinosy koreanina ny tafika amerikanina ka nanjary izy ireo no nifehy ny faritra nianatsimo, ary ny tafika sovietika no nifehy ny faritra nianavaratra. Nipoaka tampoka ny ady, fotoana fohy taorian’izay, nefa tsy nandamin-javatra ilay izy. Misy fanjakana roa izao eto Korea. Fianakaviana an’arivony maro no tafasaraka, nanomboka tamin’ny 1945, sy nandritra ny Adin’i Korea. Nifarana ihany ilay ady tamin’ny 1953, ary nizara roa ilay firenena, ka faritra feno vanja milevina izao no manasaraka azy.

Zara raha nisy ny soritra famitranam-pihavanana nandritra ny am-polony taona maro. Tamin’ny 13 Jona 2000 nefa, dia tonga tao amin’ny Seranan’i Sunan, any Pyongyang, ny fiaramanidina nitondra an’i Kim Dae-jung, filohan’ny Repoblikan’i Korea Atsimo. Nitsena azy tany amin’ny fitodiam-piaramanidina i Kim Jong-il, filoham-pirenen’i Korea Avaratra. Toa nisy tsirim-panantenana nipoitra tampoka tsy nampoizina tamin’izay. Mbola tsy nihaona mihitsy mantsy ireo filoha roa ireo. Toy ny mpirahalahy tsy nifankahita hatry ny ela be anefa izy ireo, tamin’io fotoana io. Nisy fihaonana an-tampony naharitra telo andro taorian’izay, ka tamin’izay dia nanome toky izy ireo fa hanao zavatra hamaranana ny 50 taona nisian’ny fankahalana fa hamitram-pihavanana kosa. Ny fampihaonana indray ireo fianakaviana tafasaraka no santatry ny vokatr’io fihaonana an-tampony io. Hotanterahina tsy ho ela ireo dingana hafa.

Nifanaraka koa ireo filoha roa ireo fa hampifandraisina indray ny lalamby mampitohy ny avaratra sy ny atsimo. Lalamby mirefy 12 kilaometatra atỳ atsimo ary 8 kilaometatra any avaratra, no tokony hamboarina hatramin’ny Septambra 2001. Handalo eo amin’ilay faritra mampisaraka ny avaratra sy ny atsimon’i Korea izy io, ka hampitohy indray ireo faritra roa ireo. Hifandray amin’ny Lalambim-pirenena Sinoa ilay izy amin’ny farany ary hitatra, manomboka eo amin’ny saikinosy koreanina ka hatrany Chine ary hipaka hatrany Eoropa. Tena ho tanteraka ny tenin’ny Filoha Kim Dae-jung, hoe “lalamby vaovao fitaterana entam-barotra.” Hisy lalamby hafa iray handalo eo ampovoan’ilay faritra mampisaraka ny avaratra sy ny atsimo, ary hifampitohy amin’ny lalamby mamakivaky an’i Siberia any Rosia.

Tena samy taratry ny fiaingana vaovao ireo dingana ireo, nefa mbola ho hita eo ihany ny vokany. Deraina aloha hatramin’izao ny ezaka nampihaonana indray fianakaviana maro. Na izany aza, dia miharihary fa mila ny Fanjakan’Andriamanitra hanapaka ny tany ny olombelona. (Matio 6:9, 10) Efa nanomboka tamin’ny 1912 ny Vavolombelon’i Jehovah no nampiely io hafatra mahabe fanantenana io, tatỳ Orient. Maro no nandre io hafatra io tany amin’ny faritra avaratry ny saikinosy koreanina, ary nanaiky ny ankamaroany. Nampidirina am-ponja anefa ny maro tamin’izy ireo, nandritra ny fitondrana japoney, satria tsy nety nandeha niady.

Nifarana ny Ady Lehibe II, ka nafahana tany am-ponja ireny Kristianina Vavolombelon’i Jehovah ireny ary nanomboka nifanerasera indray. Tonga teto atsimo ny ankamaroan’izy ireo mba hankafy ny fahalalahana ara-pivavahana. Naorina ny fiangonan’ny Vavolombelon’i Jehovah voalohany tany Séoul, tamin’ny Jona 1949. Nitombo izy io ankehitriny, ka lasa fandaminana lehibe misy Vavolombelona marisika maherin’ny 87 000 eto Korea Atsimo. An’arivony maro no tafasaraka amin’ny havany any avaratra.

Angamba ho afaka hifankahita indray ireo fianakaviana koreanina ireo any aoriana any. Ary mbola zava-dehibe kokoa aza, fa raha mifarana io fisarahana io dia mponina 22 tapitrisa any Korea Avaratra no handre ny hafatra avy ao amin’ny Baiboly.

[Fanamarihana ambany pejy]

[Sary, pejy 27]

Mpivady (ambony) sy mpianaka (ambany) nihaona

[Sary, pejy 28]

Mivavaka amin’ny razana ny lehilahy iray ka miankohoka eo amin’ny sarin-drainy, izay maty talohan’ny nahafahan’izy ireo nihaona

[Sary, pejy 29]

Yang Jin-yeul (farany ankavia), nihaona tamin’ny zandriny lahy (ampovoany) avy any avaratra

[Sary nahazoan-dalana, pejy 27]

Sary, pejy 27-29: The Korea Press Photojournalists Association