1914—U Mwaka Ucindame Sana mu Usesemo wa Muli Baibo

ASAMBI yakwe Baibo yaakosoolanga ala kucili apipi ni myaka 40, ukuti umu 1914 mulacitika ivintu vimwi vikalamba sana. Uzye i vintu ci vivyo kwene, nupya i visinka ci ivikalangilila ukuti umwaka wa 1914 wali ucindame sana?

Pali Luka 21:24 paya amazwi yano Yesu walanzile akuti: “Yelusalemu nawe aina masi yalamulyatoola, avino cilaya mpaka nu kuti insita ya ina masi ice imalilike.” (Cipangano Cipya) Yelusalemu wali ali musumba ukalamba wa luko lwa Ayuda—u wali isinte lya uteesi wa ene amu lupwa lwa Mwene Davidi. (Masamu 48:1, 2) Nomba aene yaa yaiyeliile sana, yataali wa ene amu nko zyuze. Yene yatenzi pa “cilimba ca wene cakwe Yeova,” kulikuti yimililangako Leza kwene. (1 Milandu 29:23, NW) Fwandi umusumba wa Yelusalemu wimililangako ukateeka wakwe Yeova.

Nomba, alilaci, nupya u mu nzila ci muno ukateeka wakwe Leza watandiike ukulyatolwa na ina masi? Cintu cico cacitike umu mwaka wa 607 B.C.E. lino umusumba wa Yelusalemu ononyilwe ku ina Babiloni. Kutaali uwatenzi pa “cilimba ca wene cakwe Yeova,” nupya aene aafumanga umu mupanda wakwe Davidi yatazile iyata ukuteeka. (2 Yamwene 25:1-26) Uzye ‘ukulyatoolwa’ kuu kwali nu kuyako amanda pe? Awe, pano usesemo wakwe Ezekelo walanzile pali Zedekiya umwene wa kusyalikizyako ukuteeka umu Yelusalemu ukuti: “Zula icisote cako ica wene ni cisalu cino upomvile ku mutwe cizule. . . . Lyene kacitale cisyale sile mpaka ace asuke aize wino nasolola.” (Ezekelo 21:26, 27) Wiyo wino ‘yasoolola’ ukuzwala icisote ca wene cakwe Davidi a Yesu Klistu. (Luka 1:32, 33) Fwandi ukulyatoolwa kuuku kwali nu kwizasila lino Yesu watandika ukuteeka.

Nga lyene alilaci lino Klistu watandiike ukuteeka? Yesu walangiliile ukuti aina masi yaali nu kuteeka apa nsita ipimwe. Amazwi aaya muli Danieli cipande 4 yakatwavwa ukumanya vino insita iyo ipimwe yali utali. Cipande cico cikalanda apa ciloto ca usesemo cino Nebukadineza Umwene wa Babiloni waloosile. Waweni umuti ululuwale cuze uno yakomile nu kuuwisya. Icisinte ca muti uuwo citaasiile cakula, pano yaacinyepeliile nu musipi wa cela nu mukuwa. Umungeli walanzile ukuti pace papite “imyaka cinimbali.”—Danieli 4:10-16.

Limwi-limwi, muli Baibo ndi yalumbula imiti, ala yakulanda pali ukateeka. (Ezekelo 17:22-24; 31:2-5) Fwandi ukukoma umuti uuwa nu kuuwisya calozile umukuti ukateeka wakwe Leza uno aene ya Yelusalemu yimililangako wali nu kononwa pa nsita imwi. Lelo, icilolwa cici calangilile ukuti ‘ukulyatoolwa kwakwe Yelusalemu’ kutaali nu kutwalilila imyaka yonsi—kwali sile u kwa “myaka cinimbali.” Uzye imyaka cinimbali yatalimfile uli?

Ndi twawelenga pa Umbwilo 12:6, 14, tukazana ukuti imyaka itatu na citika i cilicimwi nu kuti “manda 1,260.” Fwandi, “myaka cinimbali” nayo ifwile ukuya a manda 2,520. Nomba, asi pa manda sile 2,520 pano aina masi yalyatozile Yelusalemu. Usesemo uuwa uwa kulyatoola Yelusalemu wafikiliziwe apa nsita itali. Ndi twalondela imipendele iyaya pa Mpendwa 14:34 na Ezekelo 4:6 pano yalumbula ukuti uwanda onga ukwimililako umwaka onga, ala cikupiliula ukuti amanda 2,520 kuli kuti imyaka 2,520.

Imyaka iyo 2,520 yatandikile umu Okotoba 607 B.C.E., lino Yelusalemu ononyilwe uku ina Babiloni, nu mwene wa mu mupanda wakwe Davidi wafumiziwepo. Kufuma umu mwaka uuwa, imyaka 2,520 yizile isilila umu Okotoba 1914. Umu mwaka uuwa ‘insita ya ina masi’ yasizile, na Yesu Klistu watandiike ukuteeka.a—Masamu 2:1-6; Daneli 7:13, 14.

Vivi kwene vino Yesu wasoowile ukuti lino alatandika ukuteeka, kulaya ivintu ivikalamba ivilacitika—kuli kuti inkondo, cipowe, vilundumusi, mpungo [vinkunka]—vyonsi kwene vyafikiliziwa. (Mateo 24:3-8; Luka 21:11) Ivintu vivyo uusininkizyo wa maka uwakuti umwaka wa 1914 ali muno Uwene wakwe Leza uwa mwiyulu watandiike ukuteeka, nupya ali lino “manda akusyalikizya” yaatandiike.—2 Timoti 3:1-5.