2. Uzye A Sweineco Tukalenga Ukuti Twacula?

Umulandu Uno Cacindamila

Ndi cakuti a sweineco tukalenga ukuti twacula, fwandi tungati twakwata amaka akusisyapo ivikalenga twacula.

I vyani vino antu yakacita ivikalenga twaya ni ntazi zii apisika?

Kucuziwa.

Akaungwe kakwe ya World Health Organization (WHO) kalondolwile ukuti limwi umuntu wenga pa ya lumendo na akazyana aali 4 wacuziwepo lino wali umwance nu kuti limwi umwanaci wenga pa yanaci yatatu wacuziwapo nanti yamwi yalazile nawe ukumaka (nanti vyonsi vyoili).
Ukufwilwa.

Akaungwe ka WHO kalondolwile muli Lipoti ino yakaama ukuti World Health Statistics iya mu 2018 ukuti: “umu 2016 antu limwi 477,000 yakomilwe umu nsi yonsi.” Nupya ukulunda pali vii, limwi antu ali 180,000 yakomilwe umu nsi yonsi umu mwaka kwene uwa.
Indwala.

Kalemba uwi zina lyakuti Fran Smith walemvile muli magazini yakuti National Geographic ukuti: Antu ukucila pali 1 bilyoni yakapeepa, nupya fwaka yaya pa vintu 5 ivikaleta indwala izikakoma sana wakwe: ulwale wa ku mwenzo, situloko, kukana fuuta ningo, ulwale ukaonona ivilundwa ivikaomviwa pa kufuuta, na kansa wa kuli ya pwapwa.”
Kapatulula ka mu wikazi.

Umuntu umwi uwasambilila sana pa myelenganyizizye ya antu uwizina lya kuti Jay Watts walanzile ukuti: “Upiina, kucuziwa na amu lupwa, kapatulula ka nkanda, kukanalola yauze ukuti yacindama, kuzinga umuntu umwi kuno akaikala nu kucimvyanya mu vya uculuzi vyonsi vii vikalenga antu ukuya sana nu ulanda.”

SAMBILILINI NA VYUZE

Tambini vidyo iyakuti: U Mulandu ci Uno Leza Wapangiile Insi? apa jw.org.

Antu aakalenga ukuti macuzi aingi ayako muno nsi yacitika.

Amacuzi aingi yayako pa mulandu na mauteeko aipe akacuzya antu, aalenga ukuti yano yakateeka yataikala ningo.

“Antu yamwi a maka yakateeka auze mu unkalwe.”—KASAMBILIZYA 8:9.

Antu yangacefyako ucuzi.

Visinte vya muli Baibo vingatwazwa ukuya nu umi usuma alino nu kulauvwana ningo na antu yanji.

“Umwenzo utambalale uli umi wa mwili. Uzuwa wene uli ulwale ukalya amafupa.”—MAPINDA 14:30.

“Acino tiini kupatana, kuya ni cipyu, nanti kusoka. Tiini kulemanila nanti kutukanana, nanti kwikilana kai mu musango uli onsi.”—EFESO 4:31.