Iviwa I vya Ufi, Vikalenga Caloleka Kwati Afwe Yaya nu Umi
Baibolo ikati Satana “akaaponzya yonsi amu nsi.” (Umbwilo 12:9, NW) Satana ni viwa vyakwe yasilonda ukuti twaumvwila Izwi Lyakwe Leza, Baibolo. Yakalonda antu yazumila ukuti afwe yacili apuma kupya yasanguka imipasi. Lekini tusambilile inzila zimwi-zimwi zino yakaomvya.
Mipepele Yaufi
Antunze, inyama, inswi, ni vyunyi, vyonsi kwene u umi
Mipepele iingi ikasambilizya ukuti antu yonsi yakwata cimwi umu mwili icikasyala icipuma umuntu ndi wafwa. Mipelele iyo ikati umwili wene ukafwa nomba umukasi ka mwili mwaya cimwi icisyafwa. Nakupya yakati umuntu wakwata umi uutanga ufwe.
Nomba vii, asi avino Baibolo ikasambizya foo. Baibolo yene ikatusambizya ukuti umi ali muntu kwene, isiti umi i cintu cimwi icaya umu mwili wa muntu. Tungalolela sile uku mazwi aalembwa muli Baibolo pa ku-umbwa kwakwe Adamu, tukawelenga ukuti: ‘Nga alino Yeova wapanzile umuntu kufuma uku lukungu lwa musili nga nu kupuuta umu mpuno zyakwe umupu wa umi, lyene umuntu wiyo wizile-aya umumi.’ (Ukutendeka 2:7) Fwandi kuli kuti Adamu yatamupiile umi, wene wali ali umi kwene.
Ni inyama kwene u umi.—Ukutendeka 1:20, 21, 24, 30.
Muli Baibolo, izwi lyakuti umi likapiliula umuntu kwene, fwandi tutanga tuzunguke ukuti umi ukafwa. Malembelo yakati vii:
‘Wensi umuumi wino akwiifya, alafwa.’—Esekiele 18:4.
‘Nawe Samusoni wavwanzile ati: “Lekini umi wane ufwile pamwi na aPelisiti.”’—Abapingushi 16:30.
“Uzye masunde itu yazumilizya kucita cani pa sabata? Uzye ukuombela antu visuma nanti kuyaombela viipe? Uzye ukutuula umi wa muntu nanti kuulovya?”—Mako 3:4.
Baibolo ikasambizya ukuti umi ukafwa
Na malembelo yauze nayo kwene yakalanga ukuti umi yangaumoola (Ukutendeka 17:14), ku-ukoma nu lupanga (Yoswa 10:37), ungafeneka (Yobo 7:15), nu kumwela (Yona 2:5). Fwandi umi ukafwa.
Nandi mungawelenga Baibolo yonsi ipuma, mutalazana nanti pamwi pano yalanda ukuti umi usifwa. Umi wapusana nu mupasi. Cisambilizyo cakuti kwaya cimwi icisyafwa lino umuntu wafwa, cisi ca muli Baibolo. Cisambilizyo cii cafumile kuli Satana ni iviwa vyakwe. Yeova wapata usomvi onsi uwaya umu mipepele.—Amapinda 6:16-19; 1 Timoti 4:1, 2.
Antu Aakati Yakavwanga na Afwe
Iviwa ivikaikolanya kwati afwe aliyo yakakatuka
Inzila nayunze ino satana akaomvya pa kuponzya antu, u kupitila muli ya sing’anga aakauvwana ni viwa. Ya sing’anga amusango uu akuno yaya, nupya imipasi iliyo ikayanena ivya kucita. Antu aingi wakwe cimwi ukwikako na yayo kwene aakavwanga ni mipasi, yataila ukuti antu afwile mpiti aliyo yasangwike iviwa ivikayatumila mazwi. Nomba ndi twelenganya pali vino tusambilile muli Baibolo, cintu cii citanga cicitike foo.—Lukala Milandu 9:5, 6, 10.
Nga fwandi aakatuma mazwi uku yantu yaa, aaweni? Iiviwa! Iviwa vii vikalolekesya vino umuntu akacita ivintu lino acili umupuma; vikamanya vino umuntu wiyo akavwanga, vino akaloleka, vino akaomba, na vino wamanya. Fwandi, cangupala ukukolanya umuntu wiyo ndi wafwa.—1 Samueli 28:3-19.
Amalyasi Yaufi
Inzila na yunze ino Satana akaomvya ukusalanganya ufi pa yafwe a malyasi ya ufi. Malyasi ya musango uu yakalenga antu ukuta ukutaila icumi icaya muli Baibolo.—2 Timoti 4:4.
Antu yamwi yakati yawenipo antu atutulwike ukufuma uku yafwe
Umu Africa mwaya malyasi yakwelenganya sile aingi aakataka pa antu yamwi akuti yaafwile mpiti nupya iiza yalolekela uku yantu. Nomba ivikacitika i vyakuti antu yayo yakalolekela uku ncende zya kutali kuno yatikalanga lino yatali yafwe. Nomba vwilini, mutale muyuzye mweeneco muti vii: ‘Uzye umuntu uwakweti amaka ya kuituutulula umwineco angiza-alolekele uku ncende yuze kuno ya lupwa ni vyuza yasi-ikala?’
Alino nupya, uzye tutanga tuti limwi umuntu uwaloleka wakolana sile nu muntu muze uwafwile mpiti? Cintu cii cacitikiile ya Nte yamwi yaili aasimikilanga umu mpanga imwi. Kwali umukombe umwi uno yaweni akuyalondela sile konsi kuno yakuya. Lino yamuzizye umulandu uno wayalondelelanga, wayanenyile ati pali ya Nte yaili yaya paali umwi uno welenganyanga ukuti u mwinakwe uwafwile mpiti ala papita ni myaka iingi. Nomba Nte wiyo ataali aaliwe, lelo umukombe wene atazumile. Kwene namwe kwene mumazumila ukuti umukombe wiyo afwile waile asimika sana vino waweni!
Ivilolwa, Iviloto, na Mazwi
Iviwa vikaponzya antu kuomvya iviloto, ivilolwa, na mazwi
Nanti ciye uli, mumvwapo malyasi kuno antu yamwi yaweni, nanti ukuvwa, nanti ukulota vimwi ivipe sana. Vintu vivyo iviipe vikaofya saana yano vikacitikila. Mama umwi ku mpanga zya ku uondaka wakwe Africa, wi zina lyakuti Marein uvwanga izwi lyakwe nyinakulu uwafwile mpiti. Lyonsi usiku, ndi icintu cii cacitika, uvwanga sana intete icakuti wapundanga mpaka na aaizi umu ng’anda iyazyuka. Lino papisile amanda, wasusile avulungana.
Nomba kwene, ndi cakuti afwe yakatwalilila ukuya nu umi, uzye cingaya ica mano ukuti yaofya atemwikwa yao aatali yafwe? Awe foo. Aakavwanga mazwi yayo asi antu, iiviwa.
Nga amazwi aakuti yangavwa umuntu, nayo i viwa ivikaleeta? Uvwini icacitikile mama umwi uwizina lyakuti Gbassay, uwa ku Sierra Leone. Lino walwile, kwali uwanda umwi lino waloosile ukuti ya isi afwile mpiti izile uku kumuneena vimwi. Yamunenyile ukuti ace aye uku cimuti cimwi nu kusendako ifwa nu kwiza-ombekela, alino nu kumwa. Yamunenyile ukuti kusi kuvwanzya nanti umwi lino atatala wapanga umulembo uwo. Mama wiyo wacisile vivi kwene vino yamunenyile, nu kupola apola.
Umwanaci namuze walanzile ukuti iya uwafwile mpiti wizile kuli aliwe usiku. Watiile iya wiyo wali umuyembe cuze kupya wazwite ivizwalo ivisuma sana.
Amazwi yaa, ni vilolwa vikaloleka kwati vyaziipa. Nomba uzye vikafuma kuli Leza? Awe, asi kuno vikafuma. Yeova a ‘Leza wa cumi.’ (Masamu 31:5) Atanga azumilizye ukuti twasombwa. Iviwa, i vikacita vivyo.
Nomba, uzye kwayako iviwa ivyaya ningo? Awe foo. Nanti insita zimwi vingaloleka uti vikwavwa antu, vyene pataya nanti cimwi icaya ningo. Lino Satana wavwanzyanga Eva, walolekanga kwati waya ningo. (Ukutendeka 3:1) Nomba i cani icacitiike lino uvwilile Satana? Wafwile.
Satana walanzile ukuti Eva ataali nu kufwa. Eva uvwilile, nomba wafwile
Namwe kwene mwamanya ukuti caseeka sana uku yantu aipe ukuloleka uti yaya ningo kuli yano yakulonda ukusomba. Cili cino umulumbe umwi ukati “icikumanyile, icikakulya.” Na Baibolo ikati vii: “Ciwa akaezya ukuomvya usomvi kuti aloleke wa mungeli wa luswepo.”—2 Kolinto 11:14.
Ndakai Leza wata ukuvwanzya antu kuomvya iviloto, vilolwa, nanti mazwi ya angeli. Akatungulula antu kuomvya Baibolo iikalenga umuntu ‘ukuiteyanya ukucita misango yonsi ya vicitwa visuma.’—2 Timoti 3:17.
Fwandi kuli kuti, lyonsi lino Yeova akutucelula ukuti twacenjela uku viteyo vyakwe ciwa, ala a pa mulandu wa kuti watutemwa. Wamanya ningo ukuti iviwa vyaipa sana.