Mipepele Ino Leza Watemwa

1. Uzye nga tukupepa Leza umu nzila ya mpomvu, tulaya uli?

YEOVA LEZA watusumbako sana amano, nupya akaalonda ukuti twauvwila vino akututungulula pakuti ivintu vyatuzipila. Ndi tukumupepa umu nzila ya mpomvu, tulaya ni nsansa napya tutalaya sana ni ntazi. Nakapya, alatupolelela nu kutwavwa. (Ezaya 48:17) Nomba, kwaya imipepele iingi sana iikati ikasambilizya icumi pali Leza. Lelo vino imipepele iyo ikasambilizya ukuti ali vino Leza waya, nu kuti ali vino akaalonda twaomba, vitaakolana nanti panono, awe.

2. Tungacita uli pakuti tumanye inzila ya mpomvu iya kupepelamo Yeova, nupya i cilangililo ci icingatwazwa ukuvwikisya icisinka cii?

² Uzye mungamanya uli inzila yampomvu iya kupepelamo Yeova? Asi kuti mufwile ukutandika ukupituluka umu mipepele yonsi pakuti mumanye upefi wa cumi. Mwemo cino mufwie sile ukucita u kumanya vino Baibo ikasambilizya pa upefi wa cumi. Lekini tulangilile: Mu mpanga izingi mwaya yamwi aakakwata impiya zya ufi. Uzye ndi cakuti yaamupeezile umulimo wa kulonda impiya zizyo, izya ufi, mungacita uli pakuti mukwanisye ukuzimanya? Uzye mungatandika ukusambilila vino impiya zya ufi zyonsi zikaloleka. Awe foo. Cingazipa ukuti imusumba insita inu ku kumanya vino impiya zya cumi zyaya. Pano ndi mwamanya impiya zya cumi, ala cimamwangukila ukumanya izya ufi. Avino caya nu ku mipepele, ndi twamanya upefi wa cumi, cingatwavwa ukumanya imipepele yonsi iya ufi.

3. Uzye ukulingana na vino Yesu walanzile, i cani cino tulinzile ukucita pakuti Leza atutemwe?

³ Cacindama sana ukuti twapepa Yeova umu nzila ino wazumilizya. Antu aingi yakati imipepele yonsi kwene ikazanzya Leza, nomba vivyo asi ali vino Baibo ikasambilizya, foo. Nanti umuntu akuilola sile ukuti u mwina Klistu, cisikupiliula ukuti ala umuntu wiyo akaapepa Leza umu cumi. Yesu walanzile ati: “Asi muntu wensi akangama ati, ‘Mwene, Mwene’ alingila mu Wene wa mwiyulu, suka sile yao akacita kulonda kwakwe Tata uwa mwiyulu.” Fwandi icintu cii cikupiliula ukuti pakuti Leza atutemwe, tufwile kusambilila vino akaalonda ukuti twaomba, alino nu kucita vino twasambilila. Yesu watiile yonsi aasicita ukulonda kwakwe Leza, a “yakacita ya viipe.” (Mateo 7:21-23) Vivi kwene vino impiya zya ufi zitanga ziombe nanti vimwi, ali vino ni mipepele ya ufi yaaya. Nakapya, imipepele iyo, ingamuletelela.

4. Uzye amazwi yano Yesu walanzile pa nzila ziili yaalola mwi, alino uzye inzila zizyo zikatungulula kwi?

⁴ Yeova wapeela antu yonsi isyuko lyakuti ndi yakulonda, yangaca yaye nu umi wa pe. Lelo pakuti tukaye nu umi wa pe, tufwile ukupepa Leza umu nzila ya mpomvu, nu kuya ni miyele ino watemwa. Iciipako i cakuti aingi yasicita vivyo. Fwandi ali cino Yesu walandiile ati: “Ingilini pa mpongolo ifyenkane, pano mpongolo yakwingilila ku ononesi iisalale. Nu museo wakuilamo uusalale, nga na antu aingi yakaingila nu kupitamo. Lelo mpongolo yakwingilila ku umi iifyenkane. Nu museo wakuilamo wene watala kulondela, cakuti antu akauzana anono sile.” (Mateo 7:13, 14) Upefi wa cumi ukatungulula uku umi. Lelo imipepele yaufi yene ikatungulula uku ononesi. Yeova asilonda ukuti umuntu aaliwensi ace aononwe, nupya ali mulandu uno akapeelela antu yonsi isyuko lya kusambilila pali aliwe. (2 Petulo 3:9) Fwandi kuli kuti inzila ino tukapepelamo Leza ingatutwala uku umi nanti ku mfwa.

VYAKUMANYILAKO UPEFI WA CUMI

5. Uzye tungamanya uli antu aakapepa Leza umu cumi?

⁵ Uzye tungamanya uli inzila ikatungulula uku umi? Yesu walanzile ukuti pa kumanya upefi wa cumi, u kulola sile vino antu aayamo yakacita ivintu. Wavwanzile ati: “Mulayamanyila ku milimo yao.” Nu kuti “umuti onsi usuma ukaseeka vizao visuma.” (Mateo 7:16, 17) Kuli kuti antu aaya umu upefi wa cumi yalamanyikilwa kuli vino yaazumila ni vicitwa vyao. Nanti cakuti ya kapepa ya cumi yatamalilika, nupya yakaluvyanya, yakaombela pamwi uku kucita ukulonda kwakwe Leza. Lekini tusambilile ivintu 6 vyakumanyilako yaayo aakapepa Leza umu cumi.

6, 7. Uzye aomvi yakwe Leza yakaelenganya uli pali Baibo, nupya Yesu walangiliile uli ivya kucita?

⁶ Ya kapepa yakwe Leza acumi yakasambilizya ivya muli Baibo. Baibo ikati: ‘Mazwi yonsi amu malembelo yene yaafuma kuli Leza nupya yakaomviwa mu kusambilizya icumi, kukanya ukuluvyanya, kulungika, nga nu kupeela utunguluzi ku antu pa kucita vyawololoke, pakuti umuntu wino akatumikila Leza angalingana, nupya angaiteyanya ukucita imisango yonsi ya vicitwa visuma.’ (2 Timoti 3:16, 17) Mutumwa Paulo walembiile ya kapepa yauze ati: “Lino twamuletile mazwi yakwe Leza, mwemo mwayuvwile nu kuyapokelela, asi wa mazwi ya muntu lelo wa mazwi yakwe Leza.” (1 Tesalonika 2:13) Acino, ivisambilizyo ni vicitwa vya mu mipepele ya cumi visifuma uku mano ya untunze nanti ntambi zya yantu. Vikafuma muli Baibo, Izwi lyakwe Leza.

⁷ Yesu Klistu ali wino tungakolanya sana pano wene vyonsi vino wasambilizyanga vyafumanga umwIzwi lyakwe Leza. Wanda umwi lino wapepanga kuli Isi wa mwiyulu, walanzile ati; ‘Izwi lyako i cumi.’ (Yoane 17:17) Yesu wataile sana izwi lyakwe Leza, nupya vyonsi vino wasambilizyanga vyali i vya mu Malembelo. Ilingi Yesu waomvyanga mazwi yakuti: “Calembwa mu malembelo cati.” (Mateo 4:4, 7, 10) Lyene ndi walanda vivyo walumbulanga vino amazwi aaya apilembelo lilyo yakalanda. Na aomvi yakwe Leza yasyasambilizya ivya mu mitwe yao foo. Yene yaazumila ukuti Baibo Izwi lyakwe Leza, nupya vyonsi vino yakasambilizya, i vya mu malembelo.

8. Uzye umu kupepa Yeova mwaya nu kucita vyani?

⁸ Yano yaaya umu mipepele ya cumi yakapepa sile Yeova, nupya yakaneena auze api zina lyakwe. Yesu walanzile ati: “Uwapepa Umwene Leza wako, wene wenga sile awino uwatumikila.” (Mateo 4:10) Kuli kuti aomvi yakwe Leza yasipepa muze, suka sile Yeova. Mipepele yao yayamo nu kunena antu yauze api zina lyakwe Leza na vino Leza waya. Pa Masamu 83:18 tukawelengapo ukuti: “Awewe sile wenga ukaamwa Yawe [“Yeova,” NW], nupya wenga mpo, wewe uli Leza Wapapelapela umu nsi yonsi!” Yesu walangilile vino tufwile ukwazwa antu ukuti yamanye Leza lino walanzile ati: “Nati ndenga kuti antu yano wampile kufuma mu nsi yakumanye.” (Yoane 17:6) Na ndakai kwene, ya kapepa ya cumi yaka-azwa auze ukuti yamanye izina lyakwe Leza, vino akaalonda, alino ni miyele yakwe.

9, 10. U mu nzila ci muno aina Klistu acumi yakalangizya vino yatemwana?

⁹ Aomvi yakwe Leza yaatemwana nu mwenzo onsi. Yesu walanzile ati: “Ndi mukutemwana lyene antu yonsi yalamanya vino mwemwe alondezi yane.” (Yoane 13:35) Aina Klistu akutandikilako yaatemwaniine wakwe vino Yesu walanzile. Kutemwa kuno Leza watuneena asi kuuku ukwakuti imutala mwapata yamwi pa mulandu wakuti yaafuma uku mpanga yuze nanti yene yaaya ni nkanda ipusaneko, lelo kwene u kwakuti antu yonsi yauvwana nu kuombela pamwi. (Kolose 3:14) Antu amu mipepele ya ufi yataakwata ukutemwa kwa musango uwo. Nga twamanya uli vivyo? Pano yakalwa inkondo nu kukomana pa mulandu wakuti auze yaaya umu mpanga ipusane, nanti pa mulandu nu kupusana imitundu. Aina Klistu ya cumi yene yasisenda ivyanzo vya kumolela ya kapepa yauze nanti sile antu yauze. Baibo ikati: “Uu uli upusano apaswe, uwaya pakasi ka ana yakwe Leza nga na ana yakwe Ciwa. Muntu wensi asyacita visuma nanti kutemwa mwina wakwe wene asi mwana wakwe Leza. . . . Tulinzile kutemwana. Tutalinzile kukolana na Kaini, Wene wali kumbali ya Mui, nupya wakomile Abeli mwina wakwe.”—1 Yoane 3:10-12; 4:20, 21.

¹⁰ Nomba ukutemwa kwa cumi kwayamo ivingi ukucila pa kukanakoma antu yauze. Aina Klistu acumi yakaomvya insita yao na maka yao alino ni vikwatwa ku kwavwana nu kukomelezyanya. (Ayebulai 10:24, 25) Yakaavwana lino kwacitika uzanzo, nupya yaaya acumi lyonsi. Yene yakalondela vino Baibo ikati, “tulinzile kucita visuma ku muntu wensi.”—Galatiya 6:10.

11. U mulandu ci uno cacindamila ukutaila Yesu ukuti ali wino Leza akaomvya pa kutupususya?

¹¹ Aina Klistu acumi yaataila Yesu ukuti ali wino Leza akaomvya pa kutupususya. Baibo ikati: “Kusi umuntu nanti wenga muno antu yangazana ufyusi, pano muno nsi yonsi kusi zina na lyuze lino Leza wapela kunotuli lyakuti tutuulilwemo.” (Milimo 4:12) Wakwe vino twasambilile umu Cipande 5, Yesu watuuzile umi wakwe kuti antu acuvwila yakululwe. (Mateo 20:28) Nacuze i cakuti, Yesu ali wino Leza wasonta ukuya ali Mwene wa Wene wa mwiyulu uno ulateeka insi yonsi. Nupya, Leza akaalonda ukuti twauvwila Yesu nu kulondela vino akatusunda nga alino tungaca tuye nu umi wa pe. Ali cino Baibo ikalandila ukuti: “Wino wensi akataila Mwana wene ali nu umi wape. Lelo wino wensi asyayela Mwana wene atalaya nu umi.”—Yoane 3:36.

12. Uzye ukukanaya wa yantu amuno nsi kuli kutuuli?

¹² Ya kapepa ya cumi yataaya wa yantu amuno nsi. Lino Yesu yamupingulanga kuli Pilato kateeka wa Ciloma, walanzile ati: “Uwene wane usi uwa muno nsi!” (Yoane 18:36) Konsi kuno yikala, alondezi yakwe Yesu acumi yaaya ateekwa ya Wene wa mwiyulu, fwandi yasiika umu vikanza vya miteekele ya muno nsi. Yene yasicitako ivyongo vya muno nsi. Lelo, ya kapepa yakwe Yeova yasilesya auze aakasoolola ukuya umu tuungwe twa vya miteekele nanti aakalonda ukuya ya kateeka, nanti aakavota. Nakapya, nanti i cakuti aina Klistu yasiika umu vikanza vya miteekele, masunde yauteeko yene yakayakonka sana. Uzye mwamanya icalenga? Pano Baibo ikayanena “kuyela maka yakwe yakateeka.” (Loma 13:1) Lelo kwene ndi cakuti masunde ya mauteeko yasikuvwana na vino Leza akaalonda, ya kapepa ya cumi yakakolanya atumwa aalanzile yati: “Tulinzile ukuyela Leza, kuluta kuyela antu.”—Milimo 5:29; Mako 12:17.

13. Uzye alondezi yakwe Yesu acumi yakaelenganya uli apa Wene wakwe Leza, nga lyene yaapingulapo ukucita uli?

¹³ Alondezi yakwe Yesu acumi yakakosoola ukuti Uwene wakwe Leza utupu uulazifya ivintu. Yesu wasoowile ati: “Landwe Lisuma lii lya Wene lilakosolwa mu nsi yonsi kuya umboni ku antu amu nko zyonsi, alino mpelelekezyo iliiza.” (Mateo 24:14) Alondezi yakwe Yesu Klistu yasinena auze ukuti ya kateeka ya untunze aliyo yalasisyapo intanzi pano nsi, awe, lelo yakakosoola ukuti uwene wakwe Leza uwa mwiyulu ulio sile ulakulula antu. (Masamu 146:3) Yesu watusambilizye ukuti twapepela uteeko uwo uwa mpomvu ati: “Uwene wako wize. Kulonda kwako kucitike pansi vino kukacitika mwiyulu.” (Mateo 6:10) Izwi lyakwe Leza lyasoowile ukuti Uwene uwo uwa mwiyulu ‘ulonona amawene yauze yonsi nga lyene uliikalilila amanda pe.’—Danieli 2:44.

14. Uzye mwemo mungati uupefi ci uukacita vyonsi vino Leza akaalonda?

¹⁴ Lyene pali vyonsi vino twasambilila apapela, muyuzye mweineco muti: ‘Uzye uupefi ci uukasambilizya ivya muli Baibo vitupu, nu kunena antu api zina lyakwe Yeova? Uzye uupefi ci muno mwaya ukutemwa kwa cumi, muno antu aayamo yaataila sana Yesu, nupya muno yonsi aayamo yataaya wa yantu amuno nsi? Uzye uupefi ci uukakosoola ukuti Uwene Wakwe Leza utupu ulio ulazifya ivintu pano nsi?’ Aleni ilandilini, uzye pa mipepele yonsi iyaya pano nsi uupefi ci uukacita vyonsi vii? Ivisinka vyonsi vikalangilila ukuti upefi uuwo iiuvi lyakwe ya Nte yakwe Yeova.—Ezaya 43:10-12.

NGA LYENE MUFWILE UKUCITA ULI?

15. I vyani navyunze vino Leza akaalonda ukuti twacita ukucila ukupelela sile apa kuzumila ukuti akuno waya?

¹⁵ Ukuzumila sile ukuti kwaya Leza, asi ali kuya kapepa wa cumi. Pano Baibo ikati, ni viwa kwene vyazumila ukuti Leza akuno waya. (Yakobo 2:19) Nomba, camanyikwa ningo sana ukuti iviwa vivyo visicita ukulonda kwakwe Leza, nupya, Leza ataavitemwa foo. Pakuti Leza atutemwe, tutafwile ukupelela sile pa kuzumila ukuti akuno waya, lelo tulinzile nu kucita ukulonda kwakwe. Nupya tufwile ukusenka uku mipepele yaufi pakuti twapepa Leza umu cumi.

16. Uzye tufwile ukucita cani pa mipepele ya ufi?

¹⁶ Mutumwa Paulo walangilile ukuti tutafwile ukuya umu mipepele ya ufi. Walemvile amazwi yano Yeova walanzile aakuti: “Yatini, nupya fuminiko kuno yali! Mutakumya cintu cikowele cili consi. Lyene ndamuzengela.” (2 Kolinto 6:17; Ezaya 52:11) Fwandi, aina Klistu acumi yakasenka uku vintu vyonsi ivya mipepele ya ufi.

17, 18. Uzye “Babiloni Mukulu” kuli kutuuli, nupya i cani cino cipaamvizye ukusenkako kuli aliwe likwene?

¹⁷ Baibo ikatulangilila ukuti misango yonsi iya mipepele ya ufi ika-amwa ukuti “Babiloni mukulu.”a (Umbwilo 17:5) Izina lilyo likatwiusya umusumba wa Babiloni uwaliko ala mulamba wa pali Nowa wasila, nupya uli musumba uno imipepele ya ufi yatandikiile mwenemo. Visambilizyo ivingi ivyaya umu mipepele ya ufi vyatandiike mpiti sana umu Babiloni. Wakwe vino aina Babiloni yaapepanga cino yatangi aeneco yatatu muli leza wenga. Na ndakai kwene icintu cimwi cino yakasambilizya sana umu mipepele iingi i cisambilizyo cakuti Aeneco Yatatu Muli Leza Wenga. Nomba Baibo yene ikasambilizya ukuti kwaya sile Leza wa cumi wenga mpo, na wiyo a Yeova, nu kuti Yesu Klistu u Mwana wakwe. (Yoane 17:3) Aina Babiloni yaazumile nu kuti mu muntu mwaya cimwi icisyafwa ndi umwili wafwa, nu kuti icintu cico yangacicuzya umu moto. Na ndakai kwene, mu mipepele iingi yakasambilizya ukuti kwaya cimwi umu mwili icisyafwa, nu kuti icintu cico cingaya uku kucuziwa mu moto wa pe.

¹⁸ Mipepele ya mu Babiloni yasalangine umu nsi yonsi, fwandi icilinga ukuti izina Baibiloni Mukulu likapiliula ukuti mipepele yonsi iyaufi umu nsi. Napya, Leza wasowela ukuti mipepele yii ilononwa umu kupumikizya. (Umbwilo 18:8) Uzye lyene mwalola cino cacindamila ukusenka uku vintu vyonsi vyakwe Babiloni Mukulu? Yeova Leza akaalonda ukuti ‘mufumemo muli Babiloni wiyo’ likwene sile lino kuciliko akasita.—Umbwilo 18:4.

19. Uzye ndi mwatandika ukuombela Yeova, i visuma ci vino mulapokelela?

¹⁹ Limwi ndi mwapingulapo ukuta ukuya uku mipepele ya ufi, yamwi yangata ukucina namwe. Lelo ndi mwatandika ukuombela pamwi na ya kapepa yakwe Yeova acumi, mulazanga sana ukucila navino mungazanga na yaayo aamupata. Mulaya wa yalondezi yakwe Yesu akutandikilapo aasiile vyonsi nu kumulondela, pano namwe kwene mulakwata aina na yankazi aingi sana umu cilongano. Namwe mulaya umu lupwa ulukulu cuze muno mwaya aina Klistu acumi amutemwa wakwe cimwi. Nakapya, uku nkoleelo mulaya nu umi wa pe mu nsita ino Baibo ikati “mu mukulo uuliza.” (Mako 10:28-30) Limwi na yaayo kwene alamupata, wanda umwi yalasuka yatandike ukusambilila Baibo nu kutandika ukupepa Yeova umu cumi.

20. Uzye i vyani ivilacitikila yonsi aaya umu upefi wa cumi?

²⁰ Baibo ikatusambilizya ukuti likwene sile Leza wasya asisyepo iviipe vyonsi, nu kuletelapo insi ipya iilaatungululwa nu Wene wakwe. (2 Petulo 3:9, 13) Insi iyo ilaziipa wakwe cimwi! Nupya, umu nsi iyo isuma cuze mulaya upefi onga mpo uwa cumi. Uzye vwilini citanga ciziipe ukuti muombesye pakuti mwapepela pamwi na ya kapepa ya cumi ndakai kwene?