Mwaleka Yeova Amuteekezya

1. Londololini ivyacitikile Ayuda lino yali umu uzya?

ELENGANYINI pali vino Ayuda asiile umu Babiloni yafwile yayuvwile. Yaweni kuno impanga yao yononyilwe. Pa mulandu ni viipe vino yacisile alino na vino ivikolwe vyao vyacisile, vyalenzile Yeova azumilizye ukuti yayasende umu uzya ku Babiloni. (2 Mila. 36:​15, 16, 20, 21) Lino yali mu uzya ku Babiloni yakweti nu untungwa wa kucita ivintu vimwi. (Yele. 29:​4-7) Nanti ciye vivyo asi ali vino yalondanga ukuti yaikala. Uzye yayuvwile uli pali vii ivyacitiike? Umwi uwali na ucisinka pali yano yasenzile mu uzya mu Babiloni walanzile ukuti: “Twikazile umupiipi ni nguzi zya mu Babiloni. Twaloosizye lino twiwishe Zioni.” (Masa. 137:1) Ayuda yalondekwanga uwa kuyateekezya, nomba a weni uwali nu kuyateekezya?

2-3. (a) I vyani vino Yeova wacitiile Ayuda aali umu uzya? (b) I vyani vino tumasambilila umu cipande cii?

² Yeova a “Leza aakateekezya muli vyonsi.” (2 Kol. 1:3) Yeova watemwa aomvi yakwe nupya akalonda ukuyateekezya. Yeova wamanyile ukuti Ayuda yamwi aali mu uzya yali nu kulapila alino nu kutandika ukumuombela. (Eza. 59:20) Fwandi Yeova wanenyile kasesema Ezaya ukulembela Ayuda amazwi aya umwi buku lyakwe Ezaya, imyaka 100 uku cisila lino yatatala yaya umu uzya. Uzye ibuku lyakwe Ezaya lyali nu kuyazwa uli? Ezaya walemvile ati: “Leza winu walanda wati, ‘Teekezyini, teekezyini antu yane.’” (Eza. 40:1) Yeova wateekizye Ayuda ali umu uzya ukupitila muli vino kasesema walemvile.

³ Wakwe Ayuda ali umu uzya, naswe kwene tukalondekwa ukulakomeleziwa lyonsi. Umu cipande cii, tumasambilila pa nzila zitatu zino Yeova waomvizye pa kuteekezya Ayuda aali umu uzya: (1) Wayalavile ukuti alelela yayo alalapila, (2) wapeezile antu yakwe upaalilo, na (3) wayazwile ukukanaya ni ntete. Lino tukulanda pa nzila zii, mulole vino naswe kwene Yeova angatuteekezya ndakai.

YEOVA AKATWELELA PA MULANDU NU LUSE

4. Uzye Yeova walangizye uli ukuti a Leza uwaya nu luse?

⁴ Yeova a “Tata uwaya nu luse.” (2 Kol. 1:3) Yeova walangizye imiyele yii lino walavile Ayuda aali umu uzya ukuti wali nu kuyelela ndi cakuti yalapila. (Belengini Ezaya 55:7.) Walanzile ukuti: “Ndakuvwila uluse pa mulandu nu kutemwa kwane ukwa cumi ukusisila.” (Eza. 54:8) Uzye Yeova walangizye uli uluse? Nanti cakuti Ayuda aali umu uzya yali nu kucula pa myaka iingi pa mulandu ni viipe vino yacisile, Yeova wayalavile ukuti yataali nu kutwalilila ukwikala umu Babiloni. (Eza. 40:2) Yaa yafwile yali amazwi akuteekezya uku Yayuda aalapile nupya aalondanga ukulazanzya Yeova.

5. U mulandu ci uno tungataila ukuti Yeova akaelela ukucila na vino Ayuda yataile?

⁵ I vyani vino tukusambililako? Yeova akaitemelwa ukwelela aomvi yakwe. Ndakai tungataila ukuti Yeova akaelela ukucila na vino Ayuda yataile. U mulandu ci? Pano twamanya vino Yeova wacita pakuti aelela imembu zitu. Pa cisila ca myaka iingi ukufuma pano kasesema Ezaya wasoowile, Yeova watumile umwanakwe wino watemwa ukwiza pano nsi nu kuipeela wi lambo pakuti imembu zya antu aakalapila zyelelwe. Pa mulandu wakuti Yesu watufwilile, Yeova angelela imembu zitu. (Mili. 3:19; Eza. 1:18; Efes. 1:7) Tukaombela Leza uwaya sana nu luse!

6. I visuma ci ivingacitika ndi cakuti tukwika mano kuli vino Yeova waya nu luse? (Loliniko ni cikope.)

⁶ Amazwi yakwe Yeova aya pali Ezaya 55:7 yangatuteekezya ndi cakuti tukuyuvwa amulandu pali vino twaluvyanyizye. Swe yamwi tukatwalilila ukuyuvwa amulandu pali vino twacisile uku cisila nanti cakuti twalapiile. Limwi tungatwalilila ukuyuvwa amulandu ndi cakuti tukucula pa mulandu na vino twacisile. Ndi cakuti twasokolola imembu zitu zino twacisile nu kuta ukucita iviipe tungataila ukuti Yeova watwelela. Nupya ndi cakuti Yeova watwelela, asiusha imembu zitu. (Loliniko na Yelemiya 31:34.) Fwandi ndi cakuti Yeova asielenganya pa membu zitu zino twacisile uku cisila, naswe kwene tutalinzile ukutwalilila ukulaelenganya pa membu zino twacisile. I cacindama kuli Yeova i vintu vino tukucita ndakai, asi vino twacisile uku cisila. (Ezek. 33:​14-16) Nupya likwene sile Tata witu uwaya nu luse ali nu kufumyapo intazi izikaiza pa mulandu na vino tukaluvyanya.

7. I vyani ivingatwazwa ukunena ya eluda ndi cakuti itucita uluyembu ulwipisye?

⁷ I vyani vino tulinzile ukucita ndi cakuti tukuyuvwa amulandu pa mulandu nu luyembu ulwipisye luno twafisa? Baibo ikatukomelezya ukulenga uwazwilizyo kuli ya eluda. (Yako. 5:​14, 15) Ukuya kwene cisi canguke ukunena ya eluda vino twacisile. Lelo tulinzile ukulaiusha ukuti Yeova akaomvya aonsi yaa aatutemwa nupya aakatuyela uluse, wakwe vino Yeova akacita. Ndi cakuti tukwiusha vii nupya twalapila, tulalondesha ukulanda nayo. Elenganyini pali vino uluse lwakwe Yeova lwateekizye umwina Arthur,a wino kampingu yacuzyanga. Ya Arthur yalanzile ukuti: “Umupipi nu mwaka onga, natambanga ivya uzelele, pa cisila ca kukutika ukwi ilyasi ilyalandanga pali kampingu, nasokolwile uluyembu luno na cisile kuli mamane na kuli ya eluda. Lino nacisile vivyo nuvwileko ningo, lelo natwalilile ukuvwa uyi pali vino nacisile. Ya eluda yanjiwisyeko ukuti Yeova walondanga ukuti intwalilile ukuya cuza wakwe. Yeova akatusunda pa mulandu wakuti watutemwa. Vino yanenyile vyanteekizye nupya vyangazwile ukumanya ukuti Yeova wanjelela.” Ndakai, ya Arthur yakaomba upainiya wa nsita yonsi nupya aomvi aakatumikila. Tukateekeziwa sana ukumanya ukuti Yeova akatwelela ndi cakuti twalapila.

YEOVA AKATUPEELA UPAALILO

8. (a) Upaalilo ci uno Yeova wapeezile Ayuda? (b) Kulingana na Ezaya 40:​29-31, uzye upaalilo wali nu kulenga Ayuda aalapile ukuvwa uli?

⁸ Ayuda yafwile yelenginye ukuti yataali nu kuswilila uku mpanga yao. Aina Babiloni yatazumilizyanga antu yano yasendanga umu uzya ukuswilila uku mwao. (Eza. 14:17) Lelo Yeova wapeezile antu yakwe upaalilo. Wayalavile ukuti wali nu kuyakuulula, nupya kutaali icili consi icali nu kumulesha ukucita vivyo. (Eza. 44:26; 55:12) Kuli Yeova, Aina Babiloni yali kwati a kungwi. (Eza. 40:15) Wakwe vino umuza ukasalanganya kungwi, ali vino na Yeova wali nu kupususha antu uku Ina Babiloni. Uzye upaalilo uu wazwile uli Ayuda azya? Wali nu kuyakomelezya. Lelo kwali na vyuze vino wali nu kucita. Ezaya walemvile ukuti: “Aakataila Yeova yalakwata maka nupya.” (Belengini Ezaya 40:​29-31.) Upaalilo wali nu kuyakomya; yali nu ‘kupapuka ukuya umupela wakwe lyang’anda.’

9. I vyani ivyali nu kulenga Ayuda yasininkizye ukuti Yeova wali nu kufikilizya vino wayalavile?

⁹ Nupya Yeova wapeezile Ayuda usininkizyo uwali nu kulenga yataile ukuti wali nu kufikilizya vino wayalavile. Uusininkizyo ci uno wayapeezile? Elenganyini pa mausesemo yano yamanyile ukuti yafikiliziwe. Wakwe, yamanyile ukuti Yeova wasoowile ukuti Aina Asilya yali nu kuzanza uwene uwa ku katutu uwa Ina Izlaeli nu kusenda antu umu uzya. (Eza. 8:4) Yaweni kuno Aina Babiloni yakonona umusumba wa Yelusalemu nu kusenda antu umu uzya. (Eza. 39:​5-7) Yamanyile ukuti umwene wa ku Babiloni watonkwile Umwene Zedekiya amanso nu kumusenda uku Babiloni. (Yele. 39:7; Ezek. 12:​12, 13) Vyonsi vino Yeova wasoowile vyacitike. (Eza. 42:9; 46:10) Vyonsi vii vifwile vyalenzile yasininkizye ukuti vino Yeova wayalavile ukuti wali nu kuyakuulula vyali nu kufikiliziwa.

10. I vyani ivingatwazwa ukukomya upaalilo witu umu manda yaa akushalikizya?

¹⁰ I vyani vino tukusambililako? Lino tuli nu ulanda, upaalilo ungatuteekezya nu kutukomelezya. Ivintu umu insi yii vikwipilako sile nupya alwani yakwe Yeova amaka yakutucuzya. Lelo tutalinzile ukutoovoka. Yeova watupeela upaalilo uwa kwikala amanda pe umu mutende nupya aacingililwe. Tulinzile ukutwalilila ukwelenganya pa upaalilo uu. Nga tusikucita vivyo, cingaya kwati tukulonda ukulola incende isuma lelo tukulolela api windo ilifite. Uzye tungazifya uli iwindo litu ilya unkolanya, kuli kuti ukukomya upaalilo witu? Tulinzile ukupatulako insita iyakwelenganya pali vino umi witu ulaya umu nsi ipya. Tungabelenga vipande, kutamba mavidyo, alino nu kukutika uku nyimbo izikalanda pa upaalilo. Nupya tungalanda na Yeova umwi pepo apa malayo yano tukalonda ukulola kuno yakufikiliziwa.

11. I vyani ivikaazwa nkazi aakalwalilila ukuya na maka akuzizimizya?

¹¹ Elenganyini vino upaalilo wateekezya nu kukomya nkazi Joy, wino akalwalilila. Ya Joy yalanzile ukuti: “ Nga nuvwa sana ulanda, nkanena Yeova vino nkuyuvwa, pano namanya ukuti akanguvwikisha. Yeova akangasuka ukupitila umu kumpeela ‘amaka acila maka ya yantu.’” (2 Kol. 4:7) Ya Joy yakaelenganya ukuti yali umu nsi ipya muno kutalaya “umuntu aalalanda ati: ‘Indwala.’” (Eza. 33:24) Naswe nga tukunena Yeova vyonsi vino tukuyuvwa nu kwika mano uku upaalilo, tulaya na maka akuzizimizya intazi.

12. I vyani ivyalenga tutaile amalayo yano Yeova watulaya? (Loliniko ni cikope.)

¹² Wakwe vino Yeova wapeezile Ayuda aali umu uzya usininkizyo, naswe kwene watupeela usininkizyo ukalenga tutaile vino watulaya. Elenganyini pa malayo yano tukulola yakufikiliziwa ndakai. Wakwe, tukulola kuno uteeko uwa maka uwa Anglo-America waya ‘imbali imwi yaya ikome lyene imbali yuze nayo yaya itonte.’ (Dan. 2:​42, 43) Tukauvwa kuno ‘vilundumusi vikucitika umu ncende zimwi zimwi,’ nupya tukasimikila ilyasi lisuma uku “yantu amu nko zyonsi.” (Mate. 24:​7, 14) Masesemo yaa alino na yauze yakalenga tukomye utailo witu umu malayo yano Yeova watulaya aatatala yafikiliziwa.

YEOVA AKATWAZWA UKUKANAYA NI NTETE

13. (a) Iintazi ci zino Ayuda yali nu kukwata lino insita ya kukululwa yaile ikupalama? (b) Kulingana na Ezaya 41:​10-13, uzye Yeova wateekizye uli Ayuda?

¹³ Nanti cakuti Yeova waomvizye upaalilo pa kuteekezya Ayuda aali umu uzya, wamanyile ukuti yali nu kukwata intazi pa nsita ino yali nu kukululwa. Yeova wasoowile ukuti umwene uwa maka wali nu kuzanza imisumba iyazingulwike umusumba wa Babiloni lyene pa cisila wali nu kwiza zanza nu umusumba wa Babiloni kwene. (Eza. 41:​2-5) Uzye Ayuda yalondekwanga ukuya ni ntete? Yeova wateekizye antu yakwe lino vii vitatala vyacitika, lino wayanenyile ukuti: ‘Mutuvwa intete, pano indi namwe. Mutasakamala, pano nene Leza winu.’ (Belengini Ezaya 41:​10-13.) Uzye walozizye mwi lino watiile ‘nene Leza winu’? Atiushangako Ayuda ukuti yalinzile ukulamupepa, pano yamanyile ukuti ali wino yalinzile ukulapepa. Lelo waiushangako ukuti wali nayo nupya wali nu kuyazwa.—Masa. 118:6.

14. I vyani na vyuze vino Yeova wacisile pa kwazwa Ayuda ukuta ukuya ni ntete?

¹⁴ Yeova wazwile Ayuda ukuta ukuya ni ntete lino waiwisyeko amaka na mano yano wakwata. Wanenyile Ayuda ukulolekesha umwi yulu nu kulola intanda. Wayanenyile ukuti aliwe wapanzile intanda nupya zyonsi wazimanya na mazina. (Eza. 40:​25-28) Ndi cakuti Yeova wamanya amazina ya ntanda, ala tutanga tutwisike ukuti wamanya amazina ya yaomvi yakwe. Nupya ndi cakuti Yeova wakwata amaka akupenda intanda, ala wakwata na maka akwazwa antu yakwe. Fwandi tungati kutaali icili consi icali nu kulenga Ayuda ukuya ni ntete nanti ukusakamikwa.

15. Uzye Leza wapekinye uli antu yakwe uku vintu ivyali nu kucitika?

¹⁵ Nupya Yeova waneniile limwi antu yakwe ivintu ivyali nu kucitika. Mu vipande ivya kutandikilako umwi buku lyakwe Ezaya, Leza wanenyile antu yakwe ukuti: “Ingilini umu miputule inu iya mukasi, muyaleko ni visaasa. Fisamini pa nsita inono mpaka ukali upite.” (Eza. 26:20) Amazwi yaa yafwile yafikiliziwe lino Umwene Sailasi wazanzile umusumba wa Babiloni. Uwasambilila malyasi ya mpiti Umugiliki walanzile ukuti, lino Sailasi wingile umu Babiloni “wanenyile asilika ukuti yakome umuntu wensi wino yazana panzi.” Elenganyini pali vino aikazi amu Babiloni yuvwile intete. Lelo Ayuda yene yapuswike pano yuvwilile vino Yeova wayanenyile.

16. U mulandu ci uno tutalinzile ukulasakamalila sana pa vilacitika uku nkoleelo? (Loliniko ni cikope.)

¹⁶ I vyani vino tukusambililako? Likwene sile ucuzi ukalamba washa utandike, nupya lino ulatandika ilaya insita itale sana. Antu yalavulunganyiziwa nupya yalaya sana ni ntete. Lelo vii asi vino cilaya uku yantu yakwe Yeova. Twamanya ukuti Yeova a Leza witu. Tulatwalilila ukuya asipe pano tulamanya ukuti “ukupusuka [kwitu] iikupalama.” (Luka 21:28) Na lino inko zilalemana nu kutuzanza, tulatwalilila ukutaila Yeova. Yeova alaomvya ya malaika pa kutucingilila nupya alatupeela ivyeo ivyakulondela ivilalenga tukapusuke. Uzye tulapokelela uli ivyeo vivyo? Tutatala twamanya. Lelo, tufwile tulapokelela ivyeo vivyo umu vilongano vitu. Fwandi ivilongano i vilaya kwati “miputule ya mukasi,” muno tulaya acingililwe. Tungaipekanya uli uku vintu ivilacitika uku nkoleelo? Tulinzile ukuya sana ivyuza na ina na ya nkazi, ukuitemelwa ukulauvwila utunguluzi uno Yeova akatupeela ukupitila umwi uvi, alino nu kutaila Yeova ukuti aliwe akatungulula iuvi litu.—Aeb. 10:​24, 25; 13:17.

17. Uzye mungacita uli pakuti Yeova amuteekezya?

¹⁷ Nanti cakuti ivintu vitangupiile uku Yayuda aali umu Babiloni, Yeova wayateekizye lino yalondekwanga ukuteekeziwa. Naswe kwene alatuteekezya. Fwandi asi mulandu na vino ivintu vingaya umu umi winu, mwataila ukuti Yeova alamuteekezya. Mwataila ukuti akaelela aomvi yakwe nupya akamusakamala. Mwakomya upaalilo winu. Nupya mwaiusha ukuti vino Yeova ali Leza winu, mutalinzile ukutiina icili consi.