U Mulandu ci Uno Tulinzile Ukulengelako Yauze Ukuti Yatupandeko Mano?

1. Tungacita uli pakuti twapingulapo ningo pa vintu? (Mapinda 13:10; 15:22)

SWENSI kwene tukalonda ukupingula ningo pa vintu. Nupya swensi kwene tukalonda vino twapanga ukucita i vicitika. Izwi lyakwe Leza likatunena ukuti pakuti vii vicitike tulinzile ukupandwa amano ukufuma kuli yauze.—Belengini Mapinda 13:10; 15:22.

2. I vyani vino Yeova walaya ukutucitila?

² Lelo Tata witu Yeova aliwe angatupandako amano asuma sana. Fwandi tulinzile ukulapepa kuli aliwe nu kumulenga ukuti atupeela amano. Walaya ukuti alatwazwa nupya walanda ati: “Ndakupanda mano ale na manso yane yali pali wewe. (Masa. 32:8) Amazwi yaa yakalangilila ukuti Yeova akatupanda amano yano tukulondekwa nupya akatwazwa ukuomvya ukusunda.a

3. I vyani vino tumasambilila umu cipande cii?

³ Umu cipande cii, tumaomvya Izwi Lyakwe Leza ukwasuka amauzyo yaa 4: (1) I miyele ci ino ndinzile ukukwata pakuti vino iyampandako mano vingazwe? (2) A weni angampandako amano asuma? (3) Ningalanga uli ukuti umu cumi nkulonda ukupandwa amano? (4) U mulandu ci uno ntalinzile ukuleka yauze yampingwila ivyakucita?

I MIYELE CI INO NDINZILE UKUKWATA?

4. I miyele ci ino tulinzile ukukwata pakuti vino iyatupandako mano vitwazwe?

⁴ Tulinzile ukuya aicefye nupya afuuke pakuti vino yatupandako amano vitwazwe. Tulinzile ukulaiusya ukuti tutamanya vyonsi nu kuti tulinzile ukulenga uwazwilizyo kuli yauze pakuti tupingulepo ningo pa vintu sana ndi cakuti ivikutucitikila vitatala vyatucitikilapo. Ndi cakuti tutaicefizye nupya tusi afuuke, Yeova atanga atwazwe. Nupya na vino tukabelenga umwi Izwi Lyakwe Leza navyo kwene vitanga vitwazwe. (Mika 6:8; 1 Pet. 5:5) Lelo ndi cakuti ituicefya, tulalondesha ukuvwa ukusunda ukwaya muli Baibo alino nu kuomvya ukusunda kuko.

5. I vyani vino Devedi wacisile ivyali nu kulenga aye ni cilumba?

⁵ Lolini vino tungasambililako kuli vino vyacitikiile Umwene Devedi. Atalesile ivintu ivingi ivyakuzungusha vino wacisile vilenge aye ni cilumba. Lino atatala waya umwene, wamanyikwe sana ukuti wali a kimba wa nyimbo. Nupya yamunenyile nu kuti aimbila umwene. (1 Sam. 16:​18, 19) Yeova wasoolwile Devedi ukuya umwene uwali nu kulondelelapo nupya wamupeezile umupasi wa muzilo uwalenzile aye sana na maka. (1 Sam. 16:​11-13) Nupya Devedi wamanyikwe uku yantu aingi pali vino wakomile alwani yao aingi, ukwikako sile na Golyati uwali ilamba. (1 Sam. 17:​37, 50; 18:7) Ndi cakuti Devedi aya ni cilumba nga welenginye ukuti pa mulandu ni vintu vii vyonsi vino wacisile, atalondekwanga ukupandwa amano ku muntu aliwensi. Lelo vii asi vino Devedi wacisile.

6. Uzye twamanya uli ukuti Devedi walondeshanga ukukutika kuli vino yamupandanga amano? (Loliniko ni pa nkupo.)

⁶ Lino Devedi wizile aya umwene, wasoolwile ya cuza yakwe amupandangako amano. (1 Mila. 27:​32-34) Cii citanga cituzungushe, pano na lino atatala waya umwene, Devedi waitemelwanga ukukutika ndi cakuti yauze yamupandako amano asuma. Devedi uvwilile ukupanda amano uku yonsi alino ku ku mwanaci Abigelo. Abigelo watwazilwe kuli Nabali umonsi uwali ni cilumba, aatataizyanga nupya aatacindike antu yauze. Devedi waicefizye nu kuvwila ukupanda amano kwakwe Abigelo na cii calenzile atacita icintu icali nu kulenga alanguluka pa cisila.—1 Sam. 25:​2, 3, 21-25, 32-34.

7. I vyani vino tukusambilila kuli Devedi? (Kasambilizya 4:13.) (Loliniko ni vikope.)

⁷ Tungasambililako masambililo yamwi kuli Devedi. Wakwe, tungamanyikisha ivya kuomba umulimo umwi nanti limwi tungapeelwa umulimo wa kwangalila yauze. Lelo tutalinzile ukulaelenganya ukuti twamanya vyonsi nu kuti tusilondekwa ukupandwa amano ukufuma kuli yauze. Nupya wakwe Devedi, tulinzile ukuitemelwa ukupokelela ukupandwa amano asi mulandu nu muntu akutupanda amano. (Belengini Kasambilizya 4:13.) Nga tukucita vivyo, tulataluka ukukucita ivintu ivingalenga tuiletele intanzi nanti ukuletelela yauze.

A WENI ANGAMPANDAKO AMANO ASUMA?

8. U mulandu ci uno Yonatani wali nu kupandila Devedi mano asuma?

⁸ Lolini na cuze cino tungasambilila kuli Devedi. Uvwilile ukusunda kuno antu ali na ucuza usuma na Yeova nupya aamanyile ningo intazi ino wakweti yamusunzile. Wakwe, lino walondanga ukumanya ndi cakuti angatandika ukuvwana nu Mwene Saulo, Devedi uvwilile ukupanda amano kuno Yonatani umwana wakwe Saulo wamupanzile. U mulandu ci uno Yonatani wali nu kumupanda mano asuma? A pa mulandu wakuti Yonatani wali na ucuza usuma na Yeova nupya wamanyile ningo Saulo. (1 Sam. 20:​9-13) I vyani vino tungasambililako?

9. Aaweni angatupandako mano? Londololini. (Mapinda 13:20)

⁹ Ndi cakuti tukulonda ukupandwa amano, cingazipa ndi cakuti tuuzyako umwi uwaya na ucuza usuma na Yeova nupya uwatamanya intazi ino tukweti.b (Belengini Mapinda 13:20.) Wakwe, limwi umwina uwacance angalonda uwa kutwalana nawe umulinge. Uzye a weni angamupandako mano asuma? Ndi cakuti uzyako umwi aatatwalapo, angamupandako amano asuma ndi cakuti waomvya ivyeo ivyaya muli Baibo. Lelo umwina uwacance angapandwa amano asuma sana nupya aangamwazwa ndi cakuti uzyako atwalane amumanya ningo nupya aika amano kuli vyakwe Leza aangamunenako ivyayazwa mu cupo cao.

10. I vyani lyene vino tumasambililapo?

¹⁰ Itulanda pa miyele iili icindame ino tulinzile ukukwata alino na pa yantu angatupandako amano. Lekini lyene tulande pali vino tulinzile ukucita nga twiluka ukuti tukulondekwa ukupandwa amano ukufuma kuli yauze.

NINGALANGA ULI UKUTI NKULONDA UKUPANDWA AMANO?

11-12. (a) I vyani vino tutalinzile ukucita? (b) I vyani vino Umwene Leoboamu wacisile lino walondekwanga ukupingula pa cintu cimwi cicindame?

¹¹ Insita zimwi umwi angalenga ukuti mumupandeko amano, lelo limwi ale watapingulapo mpiti nupya akulonda sile auvwe nga mumazumilizya kuli vino watapingulapo. Umuntu wa musango uwo ala asikulonda ukupandwa amano. Alinzile ukusambililako kuli vino vyacitikile Umwene Leoboamu.

¹² Leoboamu wapyanyile Umwene Solomoni uwateekanga umu Izlaeli. Lino Leoboamu wizile aya Umwene ale antu yakwata ivyuma, lelo yayuvwanga ukuti Solomoni walenzile ukuti yaombesha. Antu yaile kuli Leoboamu nu kumupapata ukuti alenge ivintu viyangukile. Leoboamu walenzile ukuti yamupeele insita iya kwelenganya pali vino wali nu kupingulapo. Pa kutandika waile auzya aonsi akalamba azwile Solomoni. (1 Yamw. 12:​2-7) Lelo wakanyile ukulondela vino aonsi yaa akalamba yamunenyile. U mulandu ci uno wacitiile vivyo? Limwi wapingwilepo mpiti ivyakucita, fwandi afwile walondanga ukuti akalamba yazumilizye vino wapingwilepo. Fwandi lino uzizye acance yauze nupya iyazumilizya kuli vino wapingwilepo, watemilwe vino yamunenyile. (1 Yamw. 12:​8-14) Leoboamu wanenyile antu vivi kwene vino auze yalanzile. Na cii calenzile ukuti uluko lwa Ina Izlaeli lwankanyiziwe paili, nupya ukufuma lili kwene Leoboamu watwalilile ukuya ni ntazi.—1 Yamw. 12:​16-19.

13. Tungamanya uli ukuti mu cumi tukulonda ukupandwa amano?

¹³ I vyani vino tungasambilila kuli Leoboamu? Lino twalenga umwi ukuti atupandeko amano, tutalinzile ukwenekela ukuti amazumilizya vino itupingulapo mpiti. Tungamanya uli ukuti mu cumi tukulonda ukupandwa amano? Tungayuzya sweineco ukuti, ‘Uzye nkalenga ukuti yamwi yampandeko amano, lyene nga yanena vino nsikulonda ukuvwa inkana ukupandwa amano papo kwene sile? Katulangilile.

14. I vyani vino tulinzile ukwiusha lino tukulonda ukupandwa amano? Langililini. (Loliniko ni cikope.)

¹⁴ Elenganyini ukuti umwina wazana incito ino amafolanga impiya izingi. Lino atatala wazumila ukutandika ukuomba incito iyo, uzyako eluda ukuti amupandeko mano. Umwina walanda ukuti incito iyo ilalenga ukuti ataya pamwi nu lupwa pa nsita itali. Eluda wamwiushako icisinte ca muli Baibo icikalanda ukuti umulimo wakwe ucindamishe u kusakamala ulupwa lwakwe muli vyakwe Leza. (Efes. 6:4; 1 Tim. 5:8) Lyene umwina wakana ukupanda amano kuu nupya watwalilila ukulonda yauze umu cilongano ukuti yamupandeko mano nupya wazana umwi uwamunena vino akulonda ukuvwa. Uzye tungati umwina akulonda ukupandwa amano nanti watapingulapo mpiti akulolela sile uwakuti azumilizyeko? Tulinzile ukulaiusha ukuti umwenzo witu u wa ucenjezi. (Yele. 17:9) Insita zimwi umuntu angatunena vimwi vino tusikulonda ukuvwa, nomba ale vivyo kwene avino tukulondekwa.

UZYE NDINZILE UKULEKA YAUZE YAMPINGWILAPO IVYAKUCITA?

15. I vyani vino tutalinzile ukucita, nupya u mulandu ci?

¹⁵ Cila muntu alinzile ukulaipingwilapo ivyakucita. (Gala. 6:​4, 5) Wakwe vino itusambilila umuntu uwaya na mano akalondelezya umwi Izwi Lyakwe Leza alino nu kuzyako Aina Klistu akula muli vyakwe Leza lino atatala wapingulapo ivyakucita. Lelo tutalinzile ukuleka yauze aliyo yatupingwilako ivyakucita. Limwi yamwi yanguzya umuntu wino yataila sana ukuti, “Uzye nga cali amwemwe mungacita uli?” Yamwi nayo yangapingulapo sile ukucita vino umuntu muze wacisile ukwaula nu kwelenganyapo sana.

16. I vyani ivyacitiike umu Kolinto ukulozya uku nyama zino yapeelanga uku vilubi, nupya aaweni aalinzile ukupingulapo ndi cakuti yali nu kulya inyama iyo nanti foo? (1 Kolinto 8:7; 10:​25, 26)

¹⁶ Elenganyini pali vino Aina Klistu ya kutandikilako yali nu kucita uku nyama ino yapeelanga uku vilubi. Paulo wanenyile Aina Klistu yaa ukuti: “Twamanya ukuti icilubi citakwata incito umu nsi nupya kwaya sile Leza wenga.” (1 Kol. 8:4) Pa mulandu na vino Paulo walanzile, yamwi yapingwilepo ukuti yangalya inyama ino yakala pa maketi nanti cakuti inyama iiyo yapeezilwe uku vilubi. Yauze yene yasoolwile ukukanalya inyama pakuti yatacula na kampingu. (Belengini 1 Kolinto 8:7; 10:​25, 26.) Cila muntu walinzile ukuipingwila. Paulo atanenyile Aina Kolinto ukulapingwilako yauze ivyakucita nanti ukukonkelezya vino yauze yacitanga. Cila muntu wali nu ‘kwimilila pa nkoleelo ya cilimba ca upinguzi cakwe Leza.’—Loma 14:​10-12.

17. I vyani vingacitika ndi cakuti tukulondela sile vino yauze yakucita? Langililini. (Loliniko ni vikope.)

¹⁷ Uzye ivya musango uu vingacitika uli nu mu manda itu? Elenganyini pa tuntu tunono utukafuma umu wazi. Umwina Klistu alinzile ukuipingwila ndi cakuti angazumila nanti ukukana utuntu tunono utukafuma umu wazi.c Cingatutalila ukuvwikisha ilyasi lii, lelo sweswe tulinzile ukuipingwila api lyasi lii. (Loma 14:4) Ndi cakuti twalondela sile vino umuntu muze watapingulapo, kampingu witu angatonta. Ndi cakuti tukusambilizya kampingu witu nu kuiomvya tulapingula ningo pa vintu. (Aeb. 5:14) Uzye lyene, a lilaci lino tunguzyako umwina Klistu uwakula muli vyakwe Leza ukuti atupandeko mano? A pa cisila ca kulondelezya ivyeo nupya twazana ukuti tutuvwikishe vino ivisinte vya muli Baibo vingatwazwa pa ntazi ino tukweti.

TWALILILINI UKULENGA UWAZWILIZYO

18. I vyani vino Yeova watucitila?

¹⁸ Yeova walanga ukuti watutaila sana pa kutupeela insambu zya kuisolwela. Watupeela Izwi lyakwe, Baibo. Nupya watupeela ya cuza aya na mano aangatwazwa ukuvwikisha vino tungaomvya ivisinte vya muli Baibo lino tukupingula pa vintu. Umu nzila zii zyonsi, Yeova walanga ukuti akatusakamala nupya a Tata uwaya nu kutemwa. (Mapi. 3:​21-23) Tungalanga uli ukuti tukataizya pali vino akatwazwa?

19. Uzye tungacita uli pakuti tutwalilile ukulazanzya Yeova?

¹⁹ Elenganyini pa cisinka cii: Avyazi yakaya sana ni nsansa ukulola ana yao yakukula ningo nu kuya aomvi yakwe Yeova angazwako na antu yauze. Vikwene avino na Yeova akaya ni nsansa nga walola vino tukutwalilila ukulunduluka muli ukapepa, tukulenga ukupandwa amano alino nu kupingula ningo pa vintu ivikalanga ukuti twamutemwa.