Ivyeo Vya Kuomvya Umu Kabuku Kakuti Swe Ina Klistu nu Mulimo Witu
FEBULUWALE 4-10
IVYUMA IVYAYA UMWI ZWI LYAKWE LEZA | LOMA 1-3
“Twalililini Kusambilizya Kampingu Winu”
(Loma 2:14, 15) Pano Akulukuwa yataapilwe masunde lelo mu mikalile yao ya civyalilwa lino yacita vino masunde yataka, ala aisikulu yakulanga vino masunde yaya mu myenzo yao nanti angala yataapilwe Masunde Yakwe Mose. 15 Pano micitile yao ikulanga ukuti vino Masunde yakataka ivyalembwa mu myenzo yao. Ni myenzo yao kwene ikasininkizya ukuti vino Masunde yataka ivya cumi, pano limwi melenganyo yao yakayavunuka limwi yakayazumilizya mu kuluvyanya kwao.
Ukuya na Kampingu Musuma Lino Tukuombela Leza
6 Na antu atamanya Yeova yamanya ukuti kwaya ivintu ivisuma nupya kwaya ni viipe. Baibo ikati: ‘Melenganyo yao yakayavunuka nanti limwi yakayazumilizya mu kuluvyanya kwao.’ (Loma 2:14, 15) Antu aingi yamanya ukuti i cipe ukukoma nanti ukwiya, nanti icakuti yatange yamanye ukuti yakuvwila kampingu wino Yeova wayaumba nayo uwakuyalenga yamanye ivisuma ni viipe. Nupya yasimanya ukuti yakulondela ivisinte vyakwe Leza, nanti icumi cino Yeova watwikilako icakutwazwa ukupingula ningo pa vintu.
(Loma 2:15) Pano micitile yao ikulanga ukuti vino Masunde yakataka i vyalembwa mu myenzo yao. Ni myenzo yao kwene ikasininkizya ukuti vino Masunde yataka ivya cumi, pano limwi melenganyo yao yakayavunuka limwi yakayazumilizya mu kuluvyanya kwao.
Ukuya na Kampingu Musuma Lino Tukuombela Leza
8 Antu yamwi yakaelenganya ukuti ukuvwila kampingu cikapiliula ukulondela vino umwi akuyuvwa umu mwenzo. Yakaelenganya ukuti yangacita ivili vyonsi vino yakulonda ndi cakuti sile yakuvwa ningo pa vintu vivyo. Nomba umwenzo utamalilika, nupya ungatuponzya. Umwenzo wakwatisya amaka pano ukalenga na kampingu akonke vino ukuyuvwa. Baibo ikati: “Uzye a weni angatezya ivya mu mwenzo wa muntu? Mwene mwazula ucenjezi uwa misango yonsi, nupya uwipe wakwe cimwi.” (Yelemiya 17:9) Fwandi insita zimwi tungatandika ukwelenganya ukuti cii cili sile ningo nomba ala cisi ningo. Lekini tulande pali vimwi ivyacitike, lino Paulo atatala waya Umwina Klistu, wazunyanga sana antu yakwe Leza nupya wazumile ukuti vino wacitanga vyali sile ningo. Ukulingana na vino wamanyile, wene welenganyanga ukuti wakweti kampingu musuma. Nomba lino papisile insita watiile: “Mwene [Yeova] aliwe akampingula.” (1 Kolinto 4:4; Milimo 23:1; 2 Timoti 1:3) Lino Paulo wamanyile vino Yeova wayuvwanga ndi walola vino wacitanga, wilwike ukuti walondekwanga ukusenuka. Fwandi lino tutatala twacita icili consi, tulinzile ukuyuzya ukuti, ‘Uzye i vyani vino Yeova akulonda incite?’
9 Ndi cakuti mwatemwa umwi, mutange mutemwe ukusosya umuntu wiyo. Pa mulandu wakuti twatemwa Yeova, tusilonda ukucita ivintu ivingalenga asoke. Tulinzile ukutiina sana ukusosya Yeova. Tungasambililako kuli vino Neemiya wacisile. Wakanyile ukuomvya amaka yano wakweti akutungulula pakuti aye umukama. U mulandu ci? Watiile, “a pa mulandu nu koopa Leza wane.” (Neemiya 5:15) Neemiya atalondanga ukucita icili consi icingasosya Yeova. Wakwe vino Neemiya wacisile, nafwe kwene tulinzile ukutiina sana ukusosya Yeova pa mulandu nu kukanapingula ningo. Tungamanya ivingasosya Yeova ndi cakuti tukuwelenga Baibo.—Lolini Vyeo Vya ku Mpela pa namba 6.
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembelo
(Loma 3:4) Mu cumi citangaya! Lelo Leza wene akalanda vya cumi. Nanti angala antu yonsi yaya antumpu. Cii wakwe vino calembwa mu malembelo cati, “We Leza, leka antu yamanye ukuti vino ukalanda ivya cumi, nu kuti ukayasinda ndi yakulolwesya mulandu.
w08 6/15 ifwa 30 pala. 5
Vino Tukasambilila Umwi Buku Lyakwe Loma
3:4. Ndi cakuti vino umuntu akulanda vyapusana na vino Izwi lyakwe Leza likalanda, tukalenga “Leza ukuya uwa cumi” lino tukutaila vino Baibo ikalanda nu kucita vino Leza akalonda. Na lino tuli acincile ukuombako umulimo wa kukosoola pa wene nu kupanga asambi, tungazwa yauze ukumanya ukuti Leza uwa cumi.
(Loma 3:24, 25) Lelo pa mulandu wa wila wa cikuku cakwe Leza, wene akayalenga kuya aololoke kupitila muli Klistu Yesu wino akayalenga kuya antungwa. Leza wamutumile Klistu kuya impolelwa kuti mu mfwa yakwe amuno maifyo ya antu yangelelwa pa kutaila munoli. Leza wacisile vii pa kulanga ukuti wene mololoke. Mpiti Leza watekanga umwenzo nu kusulako ku maifyo yano antu yacitanga.
w08 6/15 ifwa 29 pala. 6
Vino Tukasambilila Umwi Buku Lyakwe Loma
3:24, 25—Uzye impolelwa ino Yesu wapiile yafumizyepo uli maifyo yano yacisilwe mpiti? Uusowelo wakutandikilapo wakwe Mesiya, uwalembwa pa Utandiko 3:15, uwafikiliziwe umu 33 C.E. lino Yesu wakomilwe nu kupopeelwa pa cimuti. (Gala. 3:13, 16) Lili kwene lino Yeova wasoowile pa kwiza kwakwe Mesiya cali kwati ni mpolelwa yatipeelwa nu kupeelwa mpiti mu manso yakwe, pano kusi cino walaya cino angafilwa kufikilizya. Fwandi pa mulandu ni mpolelwa yakwe Yesu Klistu iyali nu kupeelwa uku nkoleelo, Yeova wali nu kweleela yonsi ana yakwe Adamu ali nu kuya nu utailo mu malayo yakwe. Imfwa yakwe Yesu yaleenga nu kuti yonsi afwile mpiti lino Klistu atatala wayafwila, yakatuutuluke nu kuya nu umi nupya.—Mili. 24:15.
Kuwelenga Baibo
(Loma 1:1-17) Kalata kufuma kuli Paulo, muomvi wakwe Klistu Yesu, mutumwa uwasolwa nu kwamwa na Leza ku kukosoola ilandwe lisuma. 2 Ilandwe lisuma lyalavilwe mpiti na Leza kupitila muli vino yakasema yalemba mu Malembelo amuzilo. 3 Lyene ilya pali Yesu Klistu Mwene witu, Mwana wakwe Leza! Muli uumuntu wakwe, wene wavilwe mu mupanda wakwe Davidi. 4 Lelo muli uumuzilo wakwe wa uleza wene wasininkiziwe pa kuzyukuka kufuma ku afwe ukuti wene u Mwana wakwe Leza. 5 Kupitila muli Klistu amuno Leza wampeele isyuko lyakuya mutumwa pakuti ntungulule antu amu nko zyonsi kuti yataile nu kuyela Leza na kuti Klistu acindikwe. 6 Namwe kwene mwe ina Loma, Leza wamwama kuti muye antu yakwe Yesu Klistu. 7 Caleka nalemba kalata kuli mwemwe mwensi mwe yakundwe yakwe Leza amu Loma, mwe muno mwaamwa kuti namwe kwene muye antu yakwe amuzilo. Leza Tata nu Mwene witu Yesu Klistu amupeele cikuku nu mutende. 8 Pa kutandika, nkutaizya Leza wane muli Yesu Klistu pali mwemwe mwensi, pano utailo winu uvwika ku antu amu nsi yonsi. 9 Leza ali kambone wane, wino nkatumikila nu mwenzo wane onsi pa kukosoola ilandwe lisuma ilya Mwana wakwe. Leza amanyile vino nkamutaka manda onsi mu mapepo yane. 10 Nkapapata mu mapepo kuti Leza ndi akulonda, aleke kuti ince nize mupempule. 11 Pano nkulondesya kumulola kuti tukize tukankane wila wa mupasi wa muzilo uno napokelela pakuti mukomeleke. 12 Ntwazile mukuti utailo uno mukweti wakomya utailo wane, nane utailo uno nakwata wakomya utailo winu. 13 Mwe inane nkasi mumanye vino insita zingi nkapanga ukwiza mupempula. Lelo kuli cikandesya. Nkalonda kwiza zombola vizao vya ku Mupasi muli mwemwe wakwe vino nacita mu Akulukuwa yauze. 14 Pano nemo indi nu mulimo wa kutumikila umuntu ali wensi, musambilile nu mututu, uwa mano na mbulwa mano kwene. 15 Caleka nkalondesya kukosoola ilandwe lisuma na kuli mwemwe mwe muno mwikala mu Loma. 16 Pano nsi na nsonyi zya pi landwe lisuma, pano ali maka yakwe Leza akutuula wino wensi wataila, nkolelo ku Ayuda, nga nu ku Akulukuwa. 17 Pano ilandwe lisuma likasokolola vino Leza akapindulula umuntu kuti aye mololoke, apa kukwata utailo kufuma ku kutandika kufika nu ku mpelelekezyo. Ndi vino malembelo yataka, “Muntu wino Leza wacita ukuya mololoke pa utailo wakwe wene alaya nu umi.”
FEBULUWALE 11-17
IVYUMA IVYAYA UMWI ZWI LYAKWE LEZA | LOMA 4-6
“Leza Watulanga Vino Watutemwa”
(Loma 5:8) Lelo Leza watulanga vino watutemwa, pano lino twali tucili yakaifya Klistu watufwilile.
(Loma 5:12) Iifyo lingile muno nsi pa mulandu wa muntu wenga, nga ni iifyo lyakwe ilyaleta imfwa. Caleka, imfwa nayo yasalangine mu antu yonsi pano antu yonsi iifizye.
w11 6/15 ifwa 12 pala. 5
Leza Watulanga Vino Watutemwa
5 Paulo walanzile api lyasi lii, watandikilepo ukulanda icisinka cakuti: “Iifyo lingile muno nsi pamulandu wa muntu wenga, nga ni iifyo lyakwe ilyaleta imfwa. Caleka, imfwa nayo yasalangine mu antu yonsi pano antu yonsi iifizye.” (Loma 5:12) Tunguvwikisya ilyasi lii pa mulandu wakuti Leza watulembiile ivyeo pali vino umi watandike. Yeova waumvile antu yaili, Adamu na Eva. Kaumba witu wamalilika, fwandi avino waumvile na antu kwene akutandikilako, ivikolwe vitu. Leza wayapeezile isunde ilyuvwike nu kuyanena ukuti ndi cakuti yakana ukuvwila isunde lilyo yali nu kufwa. (Utan. 2:17) Nomba yasoolwilepo ukucita iviipe, ukukanauvwila isunde lyakwe Leza ilyanguke na cico calenzile yakane Kapeela wa masunde nupya Kateeka wa Uumbo Onsi.—Malan. 32:4, 5.
(Loma 5:13, 14) Iifyo lyali muno nsi ala Masunde yatali kuti yapeelwe. Lelo kutaali ivyalemvilwe pa lwa maifyo, pano kutaali Masunde. 14 Lelo kufuma pa nsita yakwe Adamu kufika na pa nsita yakwe Mose, imfwa yateekanga antu onsi, pamwi na yao atifizyeko wakwe vino Adamu wifizye pa kuntayela ilamulo lyakwe Leza. Adamu wali ali unkolanya wakwe wiyo uwali nu kwiza.
w11 6/15 ifwa 12 pala. 6
Leza Watulanga Vino Watutemwa
6 Adamu wakweti ana pa cisila ca kwifya, nupya ana yayo yonsi yapyanyile uluyembu ni viipe vyonsi. Kwene, yatatamileko isunde wakwe vino Adamu wacisile, fwandi yatapingwililwe pa umulandu uliumwi uwi iifyo na Adamu nanti ukupeelwa isunde lino yalinzile ukulondela. (Utan. 2:17) Nomba ana yakwe Adamu yonsi yapyana iifyo. Fwandi iifyo ni mfwa vyateekanga antu ukufika lino Leza wapeezile aina Izlaeli masunde, aalangilile paswe ukuti yali akaifya. (Welengini Loma 5:13, 14.) Ivyafuma umu kupyana uluyembu tungavikolanya uku ulwale ukaambukila nanti ulema umwi vili wakwe Mediterranean anemia nanti hemophilia. Limwi mwawelengapo ukuti Alexis, umwana wakwe Czar Nicholas II uwa ku Russia na Alexandra, wambwile ulwale wa mu lupwa uwakufuma uwazi uno yakaama ukuti hemophilia. Nomba nanti ciye vivyo umu lupwa lwa musango uwo ana yamwi yatange yakwate ulwale uwo lelo yangakwatako tumwi utukalangilila ukuti yangalwala ulwale uwo. Vivyo kwene avino caya nu kwi ifyo. Ulema uno Adamu wakweti wali nu kwambukila ana yakwe ukwaula nu kutwisika. Yonsi kwene yali nu kwambula. Nupya ivyacitika pa mulandu ni ifyo iviipe sana. Nupya ana yonsi yakaambula. Uzye icintu ca musango uwo cingafumiziwapo?
(Loma 5:18) Caleka ndi vino iifyo lya muntu wenga lyalenga kuti antu yonsi yavunukwe, mu musango uli onga kwene Klistu wacita ca wololoke cikalenga kuti antu yonsi yaye antungwa nupya aumi.
(Loma 5:21) Caleka ndi vino iifyo lyateekanga kupitila mu mfwa, avino ni cikuku cakwe Leza kwene cikayateeka kupitila mu kuyacita kuya aololoke pa manso yakwe Leza, nu kuyatungulula ku umi wape muli Yesu Klistu, Mwene witu.
w11 6/15 ifwa 13 mapa. 9-10
Leza Watulanga Vino Watutemwa
9 Uzye amazwi ya Cigiliki asenulwa ukuti ukuya “antungwa” nu “kuyacita ukuya aololoke” yalola mwi? Kasenula umwi wakwe Baibo walemvile ukuti: Amazwi yaa yakaomviwa nu mu vilye vya milandu. Yakalozya ku kusenuka kakwe ucuza wa muntu na Leza, asi ukusenuka kwa muntu wa mukasi foo . . . Tungati mazwi yaa yakakolanya Leza kuli kapingula uwatapingulapo ukucita vimwi pakuti aazwilizyeko uwatapeelwa umulandu, wino iyaleta umu cilye cakwe Leza pa mulandu nu kukanaya umololoke. Nomba Leza avwangilako umuntu wiyo ukuti atakweti umulandu.”
10 U mu nzila ci muno “Kapingula wa antu yonsi” umololoke akavwangilako antu asi aololoke? (Utan. 18:25) Cakutandikilako sile, Leza watumile Umwanakwe uwavyalwa wenga pano nsi. Yesu wacisile ukulonda kwakwe Isi umu kumalilika, nanti icakuti watunkwanga, ukusaalulwa alino nu kucuziwa. Watwalilile ukuya uwa cisinka ukufika lino wafwile apa cimuti ca kucuziwilwapo. (Ayeb. 2:10) Lino Yesu wapeelanga umi wakwe uwa untunze uwololoke, wapeezile impolelwa iyali nu kukulula antu nanti ukufuuta iifyo ni mfwa vino ana yakwe Adamu yapyanyile.—Mate. 20:28; Loma 5:6-8.
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembelo
(Loma 6:3-5) Na limwi mutamanyile vino swe muno twawatiziwa muli Klistu Yesu, twawatiziwa nu mu mfwa yakwe kwene? 4 Caleka lino twawatiziwe, cali ungati twafwa nu kuzikwa pamwi na Klistu, pakuti, ndi vino Klistu wazyukwikwe kufuma ku afwe mu maka yalulumbi yakwe Isi, avino naswe kwene tulinzile kuya nu umi upya. 5 Pano ndi twaya wenga pamwi nawe mu mfwa yakwe, mu musango uli onga kwene tulaya wenga pamwi nawe pa kuzyukuka kufuma ku afwe, wakwe vino wene wazyukwilwe.
w08 6/15 ifwa 29 pala. 7
Vino Tukasambilila Umwi Buku Lyakwe Loma
6:3-5—Uzye cikasenula cani kuwatiziwa muli Klistu nu mu mfwa yakwe? Nga Yeova wapaka antu ukuya alondezi yakwe Klistu, yakalemana na Yesu nu kuya vilundwa vya cilongano cino Klistu ali ntunguluzi yakweco. (1 Kol. 12:12, 13, 27; Kolo. 1:18) Kuu ali kuwatiziwa muli Klistu Yesu. Aina Klistu apakwe “yakawatiziwa nu mu mfwa yakwe [Klistu]” lino yakwikala umi wa kuipeelesya nu kukanaika mano ku umi wa manda pee uwa pano nsi. Imfwa yao, i ya kuipeelesya wakwe vino Yesu waipeezile nanti icakuti yene imfwa yao asi impolelwa. Luwatizyo luu lukasila ndi yafwa nu kutuutulukila ukwi yulu.
(Loma 6:7) Pano umuntu ndi wafwa, ala wakululwa ku maka iifyo.
w14 6/1 ifwa 11 pala. 1
Uupalilo ci uno nakwata pa vikolwe vyane?
Uzye lino antu asi aololoke yalatuutululwa, yalapingwila pa maifyo yano yacisile mpiti? Awe. Pali Loma 6:7 pakalanda ukuti: “Pano umuntu ndi wafwa, ala wakululwa ku maka iifyo.” Fwandi antu asi awololoke nga yafwa ala yalipila pa maifyo yao. Fwandi yalapingulwa kulingana na vino yalacita lino yalatuutuluka, asi pa viipe vino yacitanga pa mulandu wa kukanamanya. Uzye yalavwiwa uli?
Kuwelenga Baibo
(Loma 4:1-15) Uzye lyene tumati tuli pali Abulaamu cikolwe citu? Uzye wazanyile cani pa lwakwe? 2 Abulaamu ndi wacisilwe kuya mololoke pa manso yakwe Leza pa mulandu wa milimo ino wacitanga, ale angakwata cino angailumbilapo. Lelo atangailumba pa manso yakwe Leza. 3 Pano malembelo yakati, “Abulaamu wataile Leza, nga pamulandu wa utailo wakwe, Leza wamuzumila kuya mololoke pa manso yakwe.” 4 Umuntu aakaomba incito akalipilwa malipilo. Lelo malipilo yatangapendwa kuya uwila, pano yakapeelwa pa mulimo uno waomba. 5 Umuntu wino wemelela pa utailo, asi pali vino akaomba, lelo wataila muli Leza wino akataka umuntu wa mulandu kuya uwakaele, wene pa utailo wakwe auno Leza akalola pa kumutaka kuya mololoke pa manso yakwe. 6 Vino na Davidi walanzile ati walongo umuntu wino Leza wazumila kuya mololoke pasi pa kuomba kutupu. 7 “Alongo antu yano kwifya kwao kwelelwa, yano Leza ataliusya maifyo yao! 8 Walongo umuntu wino Mwene wafuta maifyo yakwe mu lupapulo lwakwe!” 9 Uzye ulongo luno Davidi watasile u lwakwe yao sile asilamulwa? Awe, cisi vivyo! Lwene u lwakwe na yauze kwene yao atasilamulwa. Pano twati tuwelenga malembelo akati, “Pa mulandu wa utailo wakwe, Leza wazumile Abulaamu kuya mololoke.” 10 Uzye cii, cacitike lilaci? Uzye cali pa cisila lino Abulaamu wasilamulwa nanti lino atali kuti asilamulwe? Cali lino atali kuti asilamulwe. 11 Wene wasilamwilwe pa cisila. Ukusilamulwa kwakwe cali cili cilangililo cakuti cisininkiziwe vino Abulaamu wataile Leza lino atali kuti asilamulwe. Na Leza pali pa kumuzumila vino wene mololoke lino atali kuti asilamulwe. Acino Abulaamu ali cikowe ca antu yonsi ataila Leza, yao yano Leza wazumila vino aololoke, nanti angala yatasilamulwa. 12 Cii, calenga kuti Abulaamu aye cikolwe cakwe na yao kwene asilamulwa, asi pa mulandu wakusilamulwa. Lelo pano yakapita mu umi wa utailo uno Abulaamu cikolwe citu wali nao lino atali kuti asilamulwe. 13 Lino Leza walavile ukupeela insi yonsi kuli Abulaamu ni vizikulula vyakwe watasile cii, asi pa mulandu wakuti Abulaamu wayelanga Masunde, lelo a pa mulandu wakuti wataile Leza nawe amuzumila kuya mololoke. 14 Pano ndi cintu cino Leza walaya cili nu kupeelwa kuli yao akayela Masunde, ale lyene nu utailo utakusenula cimwi, nupya ale nu ulayo wakwe Leza uwasilesile. 15 Kuntayela Masunde kukaleta ukali wakwe Leza! Lelo ukusi Masunde kutangaya kuntayela.”
FEBULUWALE 18-24
IVYUMA IVYAYA UMWI ZWI LYAKWE LEZA | LOMA 7-8
“Uzye Mwaya nu Mute wa kulolela?”
(Loma 8:19) Pano uumbo onsi ukalolela kasita kano Leza alasokolola ana yakwe.
w12 7/15 ifwa 11 pala. 17
Mwaleka Yeova Amutungulula ku Untungwa wa Cumi
17 Lino Paulo walandanga pa untungwa uno Yeova akapeela aomvi yakwe a pano nsi, watiile: “Pano uumbo onsi ukalolela kasita kano Leza alasokolola ana yakwe.” Watwalilile nu kuti: ‘Uumbo wacisilwe ukuya uwa sile sile pa mulandu nu upalilo. Leza wakasi kuti ciye vivyo mu upalilo wakuti wanda umwi uumbo ulakululwa ku uzya wa kuola, kuti ukakume ku untungwa wa lulumbi lwa ana yakwe Leza.’ (Loma 8:19-21) Izwi lyakuti uumbo likalozya ku antu yano yalikala pano nsi, aalaipakizya visuma lino “Leza alasokolola ana yakwe” aku mupasi apakwe. Kusokololwa kuu kulatandika lino “ana” yalatuutulwilwa ukwi yulu nu kuombela pamwi na Klistu kufumyapo iviipe vyonsi pano nsi nu kukulula “iumba likulu cuze” kulingizya mu nsi ipya.—Umbw. 7:9, 14.
(Loma 8:20, 21) Uumbo wacisilwe ukuya uwa sile sile pa mulandu nu upalilo. Leza wakasi kuti ciye vivyo mu 21 wanda umwi uumbo ulakululwa ku uzya wa kuola.
w12 3/15 ifwa 23 pala. 11
Mwazangila mu Upalilo
11 Yeova aliwe wapeezile antu “upalilo” lino wayalavile ukuti alayakulula ku “cizoka ca mpiti” kuomvya “umwana” uwalavilwe. (Umbw. 12:9; Utan. 3:15) “Mwana wi wali a Yesu Klistu. (Gala. 3:16) Imfwa yakwe Yesu nu kutuutuluka kwakwe vyalenga antu kukwata upalilo wa kukululwa ku maifyo ni mfwa. Upalilo uu walemenkana nu kusokololwa kwa ana yakwe Leza. Apakwe yano yacindikwa yaya mu ciputulwa cakwe ciili ica “mwana.” Apakwe yalasokololwa lino yalaombela pamwi na Klistu kufumyapo iviipe vyonsi ivyaya mu nsi ii yakwe Satana. (Umbw. 2:26, 27) Cilalenga amfwele na zyuze kupusuka nu kufuma mu ucuzi ukulu cuze.—Umbw. 7:9, 10, 14.
(Loma 8:21) upalilo wakuti wanda umwi uumbo ulakululwa ku uzya wa kuola, kuti ukakume ku untungwa wa lulumbi lwa ana yakwe Leza.
w12 3/15 ifwa 23 pala. 12
Mwazangila mu Upalilo
12 Mu myaka 1,000 iya kuteeka kwakwe Klistu, uumbo ulapolelelwa cuze! Pa nsita iya ana yakwe Leza acindikwa yalasokololwa nupya yalaomba usimapepo pamwi na Klistu nu kuleetela antu yonsi visuma ivyafuma mu mfwa yakwe Yesu. Pa mulandu wa kuti yalaatekwa nu Wene wa kwi yulu, antu ya cumi acuvwila yalaaya yakukululwa ku ntazi zyonsi zino swe antu tukaculako pa mulandu wa maifyo ni mfwa. Nupya yalakululwa ku uzya wa kuola. Nga yatwalilila ukuya na ucisinka kuli Yeova nu mu myaka 1,000 pa nsita ya wezyo wa kusyalikizya uliza pa cisila ca myaka 1,000, mazina yao yalalembwa mu “lupapulo lwa antu aumi.” Nupya yalaya ana yakwe Leza.’ (Umbw. 20:7, 8, 11, 12) Ala mwanndini upalilo usuma cuze.
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembelo
(Loma 8:6) Kutungululwa ni vilondwa vya mwili u kuiletelela imfwa, kutungululwa nu mupasi wa muzilo kwene kukatuletela umi nu mutende.
Uzye Mukwiusya?
Upusano ci uwaya pa “kutungululwa ni vilondwa vya mwili” na pa “kutungululwa nu mupasi wa muzilo”? (Loma 8:6)
Umuntu aakutungululwa ni vilondwa vya mwili akaika amano nanti umwenzo pa cintu cimwi, nu kwelenganyapo, nupya lyonsi akalandapo sana nu kulumbanya vilondwa vya mwili. Lelo umuntu akatungululwa nu mupasi wa muzilo akaleka amelenganyo yakwe yauvwana na melenganyo yakwe Leza nu mupasi wakwe. Ukutungululwa ni vilondwa vya mwili kukatungulula uku mfwa, lelo ukutungululwa nu mupasi kwene kukaleta umi nu mutende.—w16.12, mafwa 15-17.
(Loma 8:26, 27) Mu musango uli onga kwene mupasi wa muzilo nao ukatwazwa, swe muno tuli atonte. Pano tutamanyile vino tulinzile kupepa. Lelo mupasi wa muzilo uwisikulu akatupaapatila kuli Leza mu musango uno utangalondololwa. 27 Na Leza wino aakalola mu myenzo ya antu aakamanya cino mupasi ukulonda kuvwanga, pano mupasi wa muzilo ukapaapatila mu musango uno Leza akalonda.
w09 11/15 ifwa 7 pala. 20
Uzye Mapepo Yano Mukapepa Yakalanga Vyani Pali Mwemwe?
20 Insita zimwi, tutanga tumanye vino tumalanda lino tukupepa. Paulo walemvile ati ‘Pano tutamanyile vino tulinzile kupepa. Lelo Umupasi wa muzilo uwisikulu ukatupapatila kuli Leza mu musango uno utangalondololwa. Na Leza wino aakalola mu myenzo ya antu akamanya cino umupasi ukulonda kuvwanga.’ (Loma 8:26, 27) Yeova walesile kuti mapepo aingi yalembwe muli Baibo. Akapokeleela mapepo ya musango uwo ni vili vyonsi vino twaleenga kuli aliwe, nupya akatupeela vyonsi kulingana nu kulonda kwakwe. Leza watumanya nupya wamanya nu upiliulo wa vintu vino mupasi ukatupaapatilako kupitila muli vino ya kalemba yakwe Baibo yalemvile. Yeova akaasuka mapepo itu ndi cakuti umupasi ‘watupaapatilako.’ Nomba lino tukuya tukumanyilako sana ivyaya mwi Zwi lyakwe Leza, tukaya tukwiusya vino tulinzile kupepelapo.
Kuwelenga Baibo
(Loma 7:13-25) Uzye lyene cii cikusenula ukuti icintu cisuma icandenga kuya mufwe? Awe, asi vivyo! Lelo iifyo ilyacisile vii. Pa kuomvya icintu cisuma, iifyo lyandetela imfwa pakuti mucumi umwata wakwelyo uwa kwifya usokololwe. Acino kupitila mu Masunde, iifyo likaloleka kuya lipisye. 14 Twamanya vino Masunde yakwe Mose yapilwe na Leza, lelo nemo nene muntu kufwa, nasumbwa ukuya muzya wa maifyo. 15 Na cino nkacita ntacimanya ningo pano nsicita cino nkasi kucita, lelo cino napata acino incita. 16 Lelo nacita cino ntali nkasi kucita, ala cii cikulanga kuti nkazumilizya vino Masunde asuma. 17 Acino asi nene nkucita vintu vii viipe, lelo iifyo lino likaikala munondi. 18 Namanya na vino usuma utaya munondi, kuli kuti mu untunze wane. Pano nanti angala nkulonda kucita cisuma, nkaposiwa kucicita. 19 Nemo nsyacita cisuma cino nkasi kucita, lelo nkacita iciipe cino ntakasi kucita. 20 Acino ndi nkacita cino ntakasi kucita, asi nene nkacita, lelo iifyo lino likaikala munondi. 21 Acino Masunde yakandanga kuomba ukuti, lyonsi lino nkalonda kucita cisuma, icikacitika cakuti iciipe acino nkasolapo kucita. 22 Kwene mwenzo wane onsi ukazumilizya Masunde yakwe Leza. 23 Lelo mu mwili wane mwene nkazana sunde lyuze ilikalwisya sunde lino melenganyo yane yakazumilizya. Isunde lii ilikantwala ku kwifya linteeka uzya kwi iifyo ilikuomba munondi. 24 Owe! Ne mulanda! Uzye a weni amankulula ku mwili uno ukuntwala ku mfwa? 25 Nkataizya Leza wino akacita cii muli Yesu Klistu Mwene witu! Avino canzana nene ne muntu ali umwi nkayela Masunde yakwe Leza mu mwenzo wane nanti angala mu untunze wane nkayela sunde li iifyo.
FEBULUWALE 25–MAACI 3
IVYUMA IVYAYA UMWI ZWI LYAKWE LEZA | LOMA 9-11
“Icilangililo ca Muti wa Miolivi”
(Loma 11:16) Pano ndi cimokolwa ca nkolelo ca mukate capeelwa kuli Leza, ale nu mukate onsi kwene uwakwakwe. Ndi misisi ya muti yapeelwa kuli Leza, ale ni misambo kwene iyakwakwe.
w11 5/15 ifwa 23 pala. 13
‘Lolini Vino Mano Yakwe Leza Yavulisya’
13 Mutumwa Paulo wakolinye afumile muli Abulaamu ku misambo ya muolivi wa unkolanya. (Loma 11:21) Muolivi uu ulemwe ukaimililako vino Leza wafikilizye kulonda kwakwe ku upangano uno wapangine na Abulaamu. Musisi wa muolivi wa muzilo nao ukaimililako Yeova pano aliwe walenzile Izlaeli wakwe Leza aye nu umi. (Eza. 10:20; Loma 11:16) Mwili wa cimuti ukaimililako Yesu, mukalamba mu ana yakwe Abulaamu. Misambo ali “mpendwa yonsi” ya antu asoololwa ukuya mu mutande wakwe ciili uwa ana yakwe Abulaamu.
(Loma 11:17) Misambo imwi ya muolivi uno antu yalema yene yaputulwa, nga pa viposi vya misambo iyo palematikwa misambo ya muolivi uwamu mpanga. Mwe Akulukuwa mukoline wa misambo ya muolivi uwamu mpanga ino yalematikweko, nga ndakai mwati mukumako kukupolelelwa kwakuya vilundwa ku Ayuda.
(Loma 11:20, 21) Cii ica cumi. Yene yaputwilwe pano yatataile. Lelo mwemo muli mu cifulo caiko pano mwataila. Acino mutaitumika pali cii. Lelo muye ni ntete. 21 Ndi Leza atacisile celelezi pa Ayuda, yao akoline wa misambo ya civyalilwa ya muti, uzye lyene atangacita cili conga kuli mwemwe?
w11 5/15 ifwa 24 pala. 15
‘Lolini Vino Mano Yakwe Leza Yavulisya’
15 I vyani lyene vino Yeova wacisile pakuti afikilizye kulonda kwakwe? Paulo walondolola ukuti wali nu kutoola misambo kufuma ku muolivi wa mu mpanga nu kuilundika ku muolivi ulemwe pakuti misambo ipyane pali ino yaputwileko. (Welengini Loma 11:17, 18.) Aina Klistu apakwe nu mupasi aafumile mu nko zyuze wakwe yaya ali mu cilongano ca ku Loma, yali kwati yalundwa ku muolivi wa unkolanya. Vikwene avino iizile iyaya ana yakwe Abulaamu. Pa kutandika yali kwati misambo ya muolivi wa mu mpanga, pano yataakweti isyuko lya kuya mu upangano uiyeele. Lelo Yeova wizile ayayulila inzila ya kuya Ayuda ya ku mupasi.—Loma 2:28, 29.
(Loma 11:25, 26) Kuli nkama ya cumi, inane, ino nkasi mumanye kuti mutize mwaelenganya ukuti mwemwe ya mano. Inkama iyakuti, ukukoma kwa myenzo ya ina Izlaeli kusi kwa manda pe, lelo kulatwalilila kufika pa nsita ino Akulukuwa yonsi asolwa iiza kuli Leza. 26 Vii, ali vino aina Izlaeli yalatuulwa. Ndi vino calembwa mu malembelo cati, “Katuula alafuma mu Zioni nu kusisya ukakasi onsi kufuma pa vizikulula vyakwe Yakobo.
w11 5/15 ifwa 25 pala. 19
‘Lolini Vino Mano Yakwe Leza Yavulisya’
19 Fwandi ukulonda kwakwe Yeova kukalanda pali “Izlaeli wakwe Leza” kukufikiliziwa mu cizungusyo. (Gala. 6:16) Wakwe vivi kwene vino Paulo walanzile, Izlaeli wensi alapusuka. (Loma 11:26) Pa nsita ino Yeova umwisikulu wapekanya, Izlaeli wensi, kuli kuti aina Izlaeli yonsi aku mupasi yalaya ya mwene nupya ya simapepo kwi yulu. Pasi icingalesya kulonda kwakwe Yeova kucitika.
Ukuvwikisya Sana Ivyaya Umu Malembelo
(Loma 9:21-23) Uzye nakamata asi ni nsambu zya pa mbulo iya kucita ivu limwi civiya conga cicindame ni ivu lyuze civiya cuze cisaluke? 22 Na Leza kwene avino waya. Akalonda kuti alange ukali wakwe nu kulanga maka yakwe kuli yao angaloviwa. Lelo mu cifulo cakwe cii Leza akayateekela umwenzo. 23 Leza wacita cii pa kulanga lulumbi lwakwe lukulu kunotuli, swe muno watuyela mizu nu kutusoolola kuti tukume ku lulumbi lwakwe lukulu.
w13 6/15 ifwa 25 pala. 5
Mwaleka Kusalapula Kwakwe Yeova Kwamusambilizya
5 Uzye ndi cakuti antu yakana ukuti yaumbwe ningo kuli nakamata mukalamba, akaomvya uli amaka yakwe? Mutale mwelenganye pa vikacitika nga nakamata akulonda kumata cimwi nomba ivu lisi ningo. Limwi angapangamo cintu cuze nanti kusumba ivu lilyo. Ndi cakuti wafilwa kumata cimwi limwi ale atali wakandila ningo ivu. Nomba Nakamata witu wene asi vino akaomba. (Malan. 32:4) Ndi cakuti muntu asikulondela vino Yeova akumusambilizya, ale umwisikulu aali nu wavya. Yeova akasenuka kulingana na vino antu yano akusambilizya yakucita. Aakalondela kusunda kwakwe yakazanamo visuma. Wakwe aina Klistu apakwe yaya iviya vya luse yasambiliziwa ukuya iviya vya mulimo wa mucinzi. Lelo yayo aatasambiliziwa yakaya iviya vya ukali ivyateyanyiziwa uwononesi.—Loma 9:19-23.
(Loma 10:2) Pano nene kambone wao pali vino yaipeelesya kuli Leza. Lelo yatamanya ningo vino kuipelesya kwao kulinzile kuye.
it-1 ifwa 1260 pala. 2
Uzuwa, Kuya nu Uzuwa
Kuipeelesya kwakukanamanya ningo. Muntu umwi angaya mucincile nanti nu uzuwa pa cintu cimwi mu nzila iipe iya kusosya Leza. Vikwene avino cali nu ku Ayuda aingi aliko mu nsita ya Ina Klistu akutandikilako. Yalondanga ukuya aololoke muli vino yacitanga ivyali mu masunde yakwe Mose. Nomba Paulo walanzile ukuti kuipeelesya kwa musango uu kwali u kwakukanamanya ningo pano yatamanyile icumi. Fwandi yatapokeliile uwololoke wa cumi uukafuma kuli Leza. Yalondekwanga ukulola vino yaluvyanyanga nu kusenukila kuli Leza kupitila muli Klistu pakuti yapokelele uwololoke nu untungwa ukufuma ku viipe vino Isunde lyayalenganga ukucita. (Loma 10:1-10) Saulo uwaku Taliso wali u muntu wa musango uwo, wali sana umucincile mu upefi wa Ciyuda icakuti ‘wazunyanga iuvi lyakwe Leza kwaula luse nga nu kuombesya cuze kuti alyonone.’ Walondelanga ningo sana Masunde wa muntu wino ‘atatazile afume umu nzila.’ (Gala. 1:13, 14; Filipi 3:6) Nomba ukucincila kwakwe ukwa upefi wa Ciyunda kwali ukwakukanamanya ningo. Umwenzo wakwe wali uwa cumi, na pa mulandu wakwe cii Yeova wamulanzile icikuuku cakwe ukupitila muli Klistu pa kumusenula ukuya umu upefi wa cumi.—1 Tim. 1:12, 13.
Kuwelenga Baibo
(Loma 10:1-15) Inane kulonda kwa mwenzo wane ni pepo lyane kuli Leza, pa ina Izlaeli onsi, ilyakuti yatuulwe. 2 Pano nene kambone wao pali vino yaipelesya kuli Leza. Lelo yatamanya ningo vino kuipelesya kwao kulinzile kuye. 3 Pano yatamanya inzila ino Leza akacitilamo antu kuya aololoke pa manso yakwe. Lelo mu cifulo cakwe cico, yene yezya kuya aololoke umu nzila yao aisikulu. Nupya yatazumila nzila yakwe Leza ino akacitilamo antu kuya aololoke pa manso yakwe. 4 Klistu ali kufikilizya kumalilike kwa Masunde Yakwe Mose, pakuti wensi uwataila munoli, Leza akamucita kuya mololoke pa manso yakwe. 5 Pa mulandu wakuya aololoke pa manso yakwe Leza, Mose walemvile ati, “Muntu akayela Masunde wene alaya nu umi mu kuyela Masunde.” 6 Lelo vino calembwa mu malembelo pa mulandu wakuya aololoke pa manso yakwe Leza, kupitila mu utailo aivi, “Utayuzya mu mwenzo uti, uzye a weni alakwela kwi yulu?” Kuli kuti ku kunena Klistu kuti aike. 7 “Nanti ukuti, uzye a weni angaya ku cifulo ca afwe?” Kuli kuti ku kukatusya Klistu kufuma ku afwe. 8 Lelo malembelo yakati, “Mazwi yakwe Leza yasi kutali nawe, lelo ukayavwanga nupya yali mu mwenzo wako.” Yaa ali mazwi ya utailo yano tukakosoola. 9 Pano ndi walanda pa kanwa kako ukuti Yesu Klistu u Mwene, nu kutaila mu mwenzo wako vino Leza wamuzyukwile kufuma ku afwe, lyene ulatuulwa. 10 Pano tukataila mu mwenzo nu kutaka utailo witu. Lyene Leza akatucita kuya aololoke pa manso yakwe, atutuula. 11 Pano calembwa mu malembelo cati, “Wino wensi uwamutaila wene atalacitwa insonyi.” 12 Pano pasi kasoozi pa Muyuda nu Mukulukuwa. Pano Leza wene u Mwene wa antu onsi, nupya akapolelela antu yonsi yao akamulenga kuti ayazwe. 13 Ndi vino calembwa mu malembelo cati, “Muntu aakalenga ku Mwene kuti amwazwe wene alatuulwa.” 14 Uzye lyene yangamulenga uli kuti ayazwe ndi yatamutaile? Uzye yangamutaila uli ndi yatuvwa ilandwe lya pali aliwe? Uzye yanguvwa uli ilandwe lya pali aliwe ndi kusi wakuti akosoole? 15 Uzye yangakosoolelwa uli ndi umwi atatumilwe? Ndi vino calembwa mu malembelo cati, “Lolini vino cazipa kulola ingazo zyakwe yao akwiza ku kukosoola ilandwe lisuma!