Uzye Mwataila Ukuti Lyonsi Yeova Akacita Ivintu Ivyampomvu?

1-2. (a) U mulandu ci uno aingi cikayatalila ukutaila aakatungulula? (b) I vyani vino tumasambilila umu cipande cii?

NDAKAI aingi cikayatalila ukutaila aakatungulula. Yazana ukuti aa mu uteeko na masunde ilingi yakacingilila sile aakankala na akwata maka, lelo yasiazwilizya aapiina. Baibo ikalanda ukuti: “Antu yamwi a maka yakateeka auze mu unkalwe.” (Kasa. 8:9) Nupya intunguluzi zimwi izya mu mipepele zikacita ivintu iviipe. Na cii calenga ukuti antu yamwi yate ukutaila Leza. Fwandi nga umwi wazumila ukutandika ukusambilila Baibo naswe, tulinzile ukumwazwa ukutaila Yeova nu kutaila yano akaomvya pano nsi.

² Ukuya kwene, asi sile asambi ya Baibo aakalondekwa ukutaila Yeova na iuvi lyakwe. Naswe kwene swemuno twasambilile icumi mpiti tulinzile ukutwalilila ukutaila vino Yeova akatutungulula. Insita zimwi, ivintu ivikacitika vikaezya utailo witu muli Yeova. Mu cipande cii tumalanda pa vintu vitatu ivingezya utailo witu: (1) lino twabelenga malyasi yamwi aa muli Baibo, (2) lino twapokelela utunguluzi umwi iuvi lyakwe Yeova, na (3) lino tulakwata intazi uku nkoleelo.

MWATAILA YEOVA LINO MUKUBELENGA BAIBO

3. Uzye malyasi yamwi aya muli Baibo yangezya uli utailo witu muli Yeova?

³ Lino tukubelenga Izwi Lyakwe Leza limwi tungatandika ukutwisika umulandu uno Yeova wacitiile antu yamwi vimwi nanti umulandu uno wasoolwelilepo ukucita vimwi. Wakwe, ibuku lya Mpendwa lyalondolola ukuti Yeova wakomile Umwina Izlaeli umwi pa mulandu wakuti waile umu kutiya inkwi pa wanda wi Sabata. Ibuku lyakwe ciili lyakwe Samweli nalyo likalondolola ukuti, lino papisile imyaka iingi Yeova welezile Umwene Devedi pali vino wacisile uzelele nu kukoma umuntu. (Mpe. 15:32, 35; 2 Sam. 12:9, 13) Limwi tungaelenganya ukuti, ‘U mulandu ci uno Yeova welezile Devedi pali vino wacisile uzelele nu kukoma umuntu, lelo wakoma umuntu uwacisile uluyembu lwalolekanga kwati lutaifile sana?’ Pakuti twasuke iuzyo lii, lolini ivintu vitatu vino tulinzile ukulaiusya lino tukubelenga Baibo.

4. Uzye Utandiko 18:20, 21 na Malango 10:17 yangatwazwa uli ukutaila utunguluzi wakwe Yeova?

⁴ Asi lyonsi lino Baibo ikalondolola ivisinka vyonsi api lyasi limwi. Wakwe, twamanya ukuti Devedi walapiile ukufuma pansi ya mwenzo pa viipe vyonsi vino wacisile. (Masa. 51:2-4) Nomba i miyele ci ino umonsi uwatamile isunde ilyandanga api Sabata wakweti? Uzye walapiile pa viipe vino wacisile? Uzye uku cisila wakanyilepo ukuvwila Yeova? Uzye wasuzile nanti ukukanauvwila vino yamucelwile uku cisila? Baibo italandapo. Lelo, twasininkizya ukuti Yeova lyonsi ‘asi wa lufyengo.’ (Malan. 32:4) Upinguzi wakwe u wa cumi lyonsi, asipingulula ukulingana na vino uvwa sile, ulufyengo, nanti ivili vyonsi ivikalenga ukuti antu yatapingula ningo. (Belengini Utandiko 18:20, 21; Malango 10:17.) Ndi cakuti tukusambilila sana pali Yeova na pa masunde yakwe, cikalenga twataila sana upinguzi wakwe. Nanti twabelenga ilyasi limwi ilya muli Baibo icakuti twakwata na mauzyo yano tutanga twasuke pa nsita kwene iyo, twakwata ivingi ivingatwazwa ukusininkizya ukuti Leza “umulungami umu nzila zyakwe zyonsi.”—Masa. 145:17.

5. Uzye insita zimwi ukukanamalilika kungalenga uli citutalile ukuya nu mulinganya? (Lolini na kambokosi kakuti “Kukanamalilika Kukalenga Catutalila Ukuya nu Mulinganya.”)

⁵ Pa mulandu wakuti tutamalilika cikatutalila ukuya nu mulinganya lyonsi. Leza watuumvile umu cata cakwe, fwandi tusilonda ukulola antu yanji ya kufyengwa. (Utan. 1:26) Lelo, pa mulandu wakuti tutamalilika tungafilwa ukupingula nu mulinganya na lino itumanya ivisinka vyonsi. Wakwe, iusyini vino Yona uvwile uyi lino Yeova wasoolwilepo ukuvwila antu aa mu Ninive uluse. (Yona 3:10–4:1) Nomba, lolini ivyacitike pa mulandu wakuti Yeova wayuvwilile uluse. Antu aa mu Ninive aacizile pali 120,000 yalapiile nu kupusuka. Fwandi Yona u wakasi aye nu lufyengo uku yantu asi Yeova foo.

6. U mulandu ci uno Yeova asilondekelwa ukutulondolwela vino wapingulapo ukucita?

⁶ Yeova asilondekwa ukulondolwela antunze umulandu uno akasoolwelapo ukucita ivintu vimwi. I cacumi ukuti uku cisila, Yeova wazumilizyanga aomvi yakwe ukulondolola vino yakuyuvwa pali vino watasoolola ukucita nanti vino akulonda ukucita. (Utan. 18:25; Yona 4:2, 3) Insita zimwi wayalondolwelanga umulandu uno akulondela ukucita vimwi. (Yona 4:10, 11) Lelo, Yeova asilondekwa ukutulondolwela umulandu uno akulondela ukucita vimwi. Vino ali Kaumba witu, asilondekwa ukuzumiliziwa na antu pakuti acite vimwi.—Eza. 40:13, 14; 55:9.

MWATAILA YEOVA LINO MWAPOKELELA UTUNGULUZI UMWI IUVI

7. Iintazi ci ino limwi tungakwata, nupya u mulandu ci?

⁷ Twasininkizya nu mwenzo onsi ukuti Yeova akacita ivilungame lyonsi. Nomba, intazi ino limwi tungakwata, u kutaila aonsi yano wasonta. Tungaatwisika ndi cakuti aakatungulula umwi iuvi lyakwe Yeova yakalondela utunguluzi wakwe Yeova, nanti nga yakacita sile vino yakwelenganya. Nupya vikwene vifwile ali vino yamwi aliko lino ivyalumbulwa muli Baibo vyacitikanga, yelenganyanga. Elenganyini pa cilangililo icali cili muli palaglafu 3. Lupwa uwa muntu uwatamile isunde ilyalandanga api Sabata afwile watwisikanga ndi cakuti Mose uzizye kuli Yeova lino atatala wapingula ukuti umonsi wiya akomwe. Nupya cuza wakwe Uliya, umwina Hiti, wino umuci wakwe wacisile uzelele na Devedi, afwile watandike ukwelenganya ukuti Devedi waomvizye sile amaka yakwe aa wene pakuti atakomwa nanti cakuti wacisile ivintu iviipe. Yeova wataila yano wasonta ukuti yatungulula iuvi lyakwe, fwandi nga tusikuyataila ala tusikutaila na Yeova kwene.

8. Uzye ivyaya pali Milimo 16:4, 5 vyakolana uli ni vikacitika umu vilongano vya Ina Klistu ndakai?

⁸ Ndakai, Yeova akatungulula iuvi lyakwe ilya pano nsi ukuomvya “umuomvi mutailwe nupya uwa mano.” (Mate. 24:45) Wakwe vino cali ukwi iumba ilikatungulula ilyaliko mpiti, umuomvi mutailwe nawe akasakamala antu yakwe Leza umu nsi yonsi alino nu kutungulula ya eluda umu vilongano. (Belengini Milimo 16:4, 5.) Ya eluda nayo yakalondela utunguluzi ukafuma uku muomvi mutailwe lino yakusakamala icilongano. Tukalanga ukuti twataila Yeova ukupitila umu kulondela utunguluzi wa mwi iuvi na wakwe ya eluda.

9. A lilaci lino cingatutalila ukulondela vino ya eluda iyapingula pali vimwi, nupya u mulandu ci?

⁹ Insita zimwi cingatutalila ukulondela vino ya eluda iyapingula pali vimwi. Wakwe, imyaka iyatifumako ivintu vyasenuka sana umu vilongano nu mu miputule. Umu vilongano vimwi, ya eluda yanenyile ya kasimikila yamwi ukulalongana umu vilongano vyuze pakuti impendwa iya yantu aakuomvya Ing’anda ya Wene pa nsita ya kulongana ingaya sile ilinge. Ndi cakuti yatunena ukuya umu cilongano cuze, limwi cingatutalila ukupaalukana na ya cuza itu na ya lupwa. Uzye Leza aakanena ya eluda icilongano cino kasimikila umwi afwile ukuyamo? Awe foo. Ukumanya vii kungalenga catutalila ukulondela vino ya eluda yapingulapo. Lelo Yeova wataila ukuti ya eluda yangaomba umulimo uu, nupya naswe kwene tulinzile ukuyataila.b

10. Ukulingana na Aebele 13:17, u mulandu ci uno tulinzile ukuvwila ya eluda?

¹⁰ U mulandu ci uno tulinzile ukuvwila ya eluda nanti cakuti vino yapingulapo ivipusana na vino tukulonda? Pano ukucita vivyo, kukalenga antu yakwe Leza yatwalilile ukuya alemane. (Efes. 4:2, 3) Aa mu cilongano yakatwalilila ukulunduluka nga yakuitemelwa ukuvwila vino ya eluda yapingula pali vimwi. (Belengini Aebele 13:17.) Ni cicindamisye icakuti, tukalanga ukuti twataila Yeova nga tukuvwila yano wapeela umulimo uwa kutusakamala.—Mili. 20:28.

11. I cani icingatwazwa ukutaila utunguluzi uukafuma kuli ya eluda?

¹¹ Tungataila sana ya eluda nga tukwiusya ukuti lino yakupingula pali vimwi ivikumile icilongano yakapepa nu kulenga umupasi wa muzilo. Nupya yakaika sana amano uku visinte ivya muli Baibo alino nu ku utunguluzi ukafuma uku muomvi mutailwe. Yakalondesya ukuzanzya Yeova nu kusakamala ningo antu yakwe. Aonsi yaa acumi yamanya ukuti Leza wika sana mano uku mulimo uno wayapeela. (1 Pet. 5:2, 3) Elenganyini pali cii: Nanti cakuti antu aa mu nsi, yaya na kapatulula pa mulandu nu kupusana inkanda, mipepele, nu tuungwe twa miteekele, antu yakwe Yeova yene yatwalilila ukuya alemane lino yakupepa Leza uwa cumi. Caya vivyo pa mulandu wakuti Yeova akaazwa antu yakwe.

12. I vyani vino ya eluda yalinzile ukwelenganyapo pakuti yamanye ndi cakuti umuntu watalapila umu cumi?

¹² Yeova wapeela ya eluda umulimo ukome uwa kusininkizya ukuti icilongano cikutwalilila ukuya icisanguluke. Ndi cakuti Umwina Klistu wacita uluyembu ulwipisye, Yeova akalonda ukuti ya eluda yapingulapo nga umuntu wiyo angatwalilila ukuya umu cilongano nanti foo. Cintu cuze cino ya eluda yalinzile ukucita, u kulondelezya pakuti yamanye ndi cakuti umuntu wiyo watalapiila umu cumi pa viipe vino wacisile. Uzye akulangilila ukuti akuvwa sana uyi pa viipe vino wacisile? Uzye akulangilila ukuti atanga acite uluyembu luno wacisile nupya? Ndi cakuti ya cuza aipe aalenzile acite icintu cico, uzye akulondesya ukuta ukuya cuza wa yantu yayo? Ya eluda yakapepa kuli Yeova, ukwelenganya pali vino vyacitike na vino Baibo ikalanda, alino nu kulola ndi cakuti uwacisile uluyembu watalapiila. Lyene yakapingulapo ndi cakuti angatwalilila ukuya umu cilongano. Insita zimwi umuntu uwacita uluyembu akazingwa.—1 Kol. 5:11-13.

13. I ntazi ci ino limwi tungakwata ndi cakuti lupwa nanti cuza witu wazingwa?

¹³ Uzye utailo witu muli ya eluda ungeziwa uli? Ndi cakuti umuntu uwatazingwa asi cuza witu nanti lupwa witu, cingatwangukila ukutungilila vino ya eluda iyapingula. Nomba nga ndi cakuti cuza witu nanti lupwa witu uwatazingwa? Limwi tungatandika ukutwisika nga ya eluda yalondelizye ivisinka vyonsi, nanti limwi tungaelenganya ukuti yatapingwile ukulingana na vino Yeova angapingula. I cani icingatwazwa ukutungilila vino ya eluda iyapingula?

14. I cani icingatwazwa nga ya eluda yapingula ukuti cuza witu nanti lupwa azingwe?

¹⁴ Tulinzile ukulaiusya ukuti Yeova u watantika ukuti kwaya ukuzinga yakacita ya viipe umu cilongano, nupya ukucita vivyo kukacingilila aa mu cilongano alino kungazwa na kacita wa viipe kwene. Ndi cakuti kacita wa viipe aasilonda ukulapila wazumiliziwa ukutwalilila ukuya umu cilongano, angalenga ukuti na yauze kwene yaacita iviipe. (Gala. 5:9) Nupya ukulunda pali vii, kacita wa viipe wiyo atanga aelenganye na pali vino uluyembu luno wacisile lwifile, nanti ukusenuka muli vino akaelenganya pakuti atandike ukuya cuza wakwe Yeova nupya. (Kasa. 8:11) Tungasinkizya ukuti lino ya eluda yakupingula ukuti umwi azingwe, yakaika sana mano uku mulimo uno yapeelwa. Wakwe vino cali kuli ya kapingula aliko umu manda ya ina Izlaeli, nayo kwene ‘umulimo uno yakaomba asi uwa muntu lelo uwakwe Yeova.’—2 Mila. 19:6, 7.

KUTAILA YEOVA NDAKAI U KULATWAZWA UKUMUTAILA NU KU NKOLEELO

15. U mulandu ci uno tulinzile ukutailila sana Yeova ndakai?

¹⁵ Lino impelelekezyo ya nsi ii ikuya ikupalama, tukulondekwa ukutaila sana Yeova. U mulandu ci? Lino kulaya ucuzi ukalamba, limwi yalaatunena ukucita ivintu vino tutatala tuvwapo, vino tukulola kwati vitanga viombe, nanti vitale ukuvwila. I cacumi ukuti Yeova atalalaanda naswe umu kulungatika. Lelo alaomvya aonsi yano wasonta pa kututungulula. Iyo italaya insita iya kutwisika utunguluzi, nanti ukwelenganya ukuti, ‘uzye icacumi utunguluzi uu ufumile kuli Yeova nanti aina yakuyelenganyizizya sile ivya kucita?’ Uzye mulataila Yeova na iuvi lyakwe pa nsita ii itale? Vino mukacita ndakai nga mwapokelela utunguluzi ukufuma kuli yano Yeova wasonta, i vingamwazwa ukumanya icasuko ukwi iuzyo lii. Ndi cakuti mukataila utunguluzi uno tukapokelela ndakai nupya mwaiteyanya ukuvwila, cilamwangukila ukulondela utunguluzi na lino kulaya ucuzi ukalamba.—Luka 16:10.

16. Uzye utailo witu muli vino Yeova akapingula ivintu ungaca weziwe uli uku nkoleelo?

¹⁶ Tulinzile ukwelenganya sana na pali vino tulacita lino Yeova alapingula antu pa mpelelekezyo ya nsi ii iipe. Ndakai tukapaalila ukuti antu aasiombela Yeova kumwi sile na ya lupwa itu aasi ya Nte, yangatandika ukumuombela lino impelelekezyo itali ifike. Nomba pa Amagedoni alino Yeova ukupitila muli Yesu alapingula ivilacitikila antu yayo uku nkoleelo. (Mate. 25:31-33; 2 Tesa. 1:7-9) Asi sweswe tulasoolola yano Yeova alapususya nanti yano alonona. (Mate. 25:34, 41, 46) Uzye tulataila upinguzi wakwe Yeova nanti limwi cilalenga tuleke ukumuombela? Fwandi tulinzile ukukomya utailo witu muli Yeova ndakai pakuti nu ku nkoleelo tukamutaile sana.

17. I visuma ci vino tulaipakizya pa mulandu nu kutaila upinguzi wakwe Yeova uulayako pa mpela ya nsi ii?

¹⁷ Elenganyini pali vino tulayuvwa umu nsi ipya yakwe Leza nga twalola ivilacitika pa mulandu na upinguzi wakwe Yeova. Mipepele iya ufi ilafumiziwapo nupya kutalaya antu aya na ukaitemwe na mauteeko aakatitikizya antu nu kulenga ukuti yacula. Ukulwala, ukukota, na imfwa vilafumiziwapo. Satana ni viwa vyakwe yalata ukucuzya antu pa mya 1,000. Iviipe vyonsi ivyayako pa mulandu na ucipondoka wao vilafumiziwapo. (Kuso. 20:2, 3) Tulaya sana ni nsansa pa mulandu nu kutaila utunguluzi wakwe Yeova.

18. I vyani vino tungasambilila uku ina Izlaeli ivyaya pa Mpendwa 11:4-6 na 21:5?

¹⁸ Uzye vino tulaikala umu nsi ipya yakwe Leza, vingalenga tukakwata intazi izilalenga catutalila ukutaila Yeova? Elenganyini pali vino vyacitike lino papisile sile insita inono ukufuma pano aina Izlaeli yafumile umu uzya umu Ejipti. Yamwi yatandike ukuluuka ivyakulya vino yaipakizyanga alino nu kulanda iviipe pali mana wino Yeova wayapeelanga. (Belengini Mpendwa 11:4-6; 21:5.) Pa cisila ica ucuzi ukalamba, uzye tungaca tutandike ukuilizyanya wakwe vino aina Izlaeli yacisile? Tutamanya umulimo uno tulaomba pa kuzifya insi pakuti ikaye paladaise ulakula. Kulaya imilimo iingi iya kuomba nupya ilaya ikome. Uzye tulailizyanya pali vino Yeova alatupeela pa nsita iya? Cisinka icakuti: Ndi cakuti tukataizya pali vino Yeova akatupeela ndakai, cilatwangukila ukulataizya na pali vino alaatupeela na pa nsita kwene iya.

19. I visinka ci vikalamba vino twasambilila umu cipande cii?

¹⁹ Lyonsi tulinzile ukusininkizya ukuti inzila ino Yeova akacitilamo ivintu yaya iyampomvu. Nupya tulinzile ukutaila yano Yeova wasonta ukuti yatutungulula. Tutalinzile ukwilila amazwi yano Yeova walanzile ukupitila muli kasesema Ezaya aakuti: “Amaka inu yalaya mu kuteekela nu kulanga utailo.”—Ezaya 30:15, NWT.