Wãwen Lo Mõnõnõ eo Emol

JUÕN ri tel in kabuñ in Buddhist, Dalai Lama, ear ba: “Ij tõmak bwe lukkun un eo in mour eo ad ej ñan bukõt mõnõnõ.” Inem ear kamelele bwe ear tõmak bwe mõnõnõ emaroñ tõbrak ikijen katakin, ak kamineneik, lemnak eo im buru eo. “Juõn lemnak,” ear ba, “ej aolepen kein jerbal eo jej aikwiji ñan tõbar mõnõnõ eo eyu.” Tõmak ilo Anij ejjab menin aikwij, ej lemnak.a

lo keidi, lemnak kin Jesus, eo ear kajur tõmak eo an ilo Anij im katak ko an rar jelet buki million armij ro iumin elõñ buki yiõ ko. Jesus ear itoklimoen ilo mõnõnõ eo an armij. E ar jino Katak eo an emõn jelã kake ion Tol eo kin ratimjuõn kajerammõn ko​—ratimjuõn ennan ko rej ijjino kin: “Emõnõnõ ro . . .” (Matu 5:​1-​12) Ilo ejja katak eo wõt, ear katakin ri roñjake ro an ñan etale, karreo, im katakin lemnak ko air im burueir​—bwe lemnak ko rainemõn, erreo, im yokwe ren bõk jikin lej, mour etton, im lemnak ko rekibbon. (Matu 5:​21, 22, 27, 28; 6:​19-​21) Einwõt an kar juõn ian ri kalor ro an tokelik kõketak, jej aikwij, “etal wõt im lemnak” kin men ko ‘remol, men ko elap lemnak kaki, men ko rewãnik, men ko remõn, men in yokwe, men ko emõn konono kaki, men ko rerreo, im men ko tellokin nebari.’​—Philippians 4:8, New World Translation.

Jesus ear jelã bwe mõnõnõ eo emol ej kitibuj kõtan ko ibben ro jet. Kij armij kar baj eindeinwõt ilo mour bwe jen iaio ibben don, inem ejamin mol ad mõnõnõ elañe jej kajenolok kij make ak elañe jej ekkeini ad kõmman bwoktak ibben ro ibelakid. Jemaroñ mõnõnõ wõt elañe jej eñjake yokwe im jej yokwe ro jet. Bedbed eo ñan yokwe rot in, Jesus ear katakin kake, ej kõtan eo ad ibben Anij. Ijin elaptata, katak eo an Jesus ej einjuõn jen eo an Dalai Lama, bwe Jesus ear katakin bwe armij ejjab maroñ mol air mõnõnõ ilo air jenoloklok jen Anij. Etke ej eindein?​—Matu 4:4; 22:37-​39.

Lemnak kin Aikwij ko Am ilo Jitõb

Juõn ian ennan ko ej: “Emõnõnõ ro rej lemnak kin aikwij eo air ilo jitõb.” (Matthew 5:​3, NW) Etke Jesus ear ba menin? Kinke, ad jab einwõt menin mour ko, ewõr aikwij ko ad ilo jitõb. Ke kar kõmanman kij ilo nememen Anij, ñan juõn joñan jemaroñ ejaake kadkad ko rekwojarjar, einwõt yokwe, ekajet jimwe, tiriamokake, im meletlet. (Jenesis 1:​27; Micah 6:​8, NW; 1 Jon 4:8) Aikwij ko ad ilo jitõb ekoba aikwij eo ñan wõr un ilo mour eo ad.

Ewi wãwen ad maroñ kabwe aikwij rot kein ilo jitõb? Ejjab ikijen transcendental meditation (juõn kilen kalmenlokjen ñe armij eo ej allõk ñan bõk ejmour ilo jitõb) ak an juõn etale e make. Ak, Jesus ear ba: “Armij e jamin mour kin bred wõt, a kin nan otemjej rej waloktok jen loñ­in Anij.” (Matu 4:⁠4) Lale, Jesus ear ba bwe Anij ej unjen “nan otemjej” elap tokjen ñan mour eo ad. Jet kajitõk ko Anij wõt emaroñ jibañ kij ñan uak. Jelãlokjen in elaptata an jejjet rainin, ilo lemnak kin an mõkaj an lõñlok lemnak ko kin un eo unin mour im ial eo ñan mõnõnõ.

Jehovah Anij ejelã kin kilen ejaake kij im ta eo enaj kõmman bwe en mol ad mõnõnõ. E jelã etke ear likit armij ion lal im ta eo ej bed iman, im ej jake melele in ibbed ilo Bible eo. Men eo ej kalikare ilo book in kakõrmol in ej jarõk juõn emmakit ilo emõn ibben ro emõn burueir im kõmman air mõnõnõ. (Luk 10:21; Jon 8:​32)

Lañliñ rot in ej kajurlok ñe jej kõtlok bwe mol eo ilo Bible en tel mour eo ad. Ilo wãwen in, mõnõnõ jemaroñ kõkkar kake ñan juõn iia. Ej waloktok ñe wãwen ko remõn, ak ej laplok an romak​—ak meñe oktak im juõn iia eo ruo ejaakin​—ñe wãwen ko rej wãppen.

Kejatdikdik​—Elap Tokjen ñan Mõnõnõ

Jejjo renaj kariap bwe juõn lemnak in liki emõn kin mour im kin ilju eo ej itok ej kobaiktok ñan mõnõnõ eo ad. Bõtab, liki rot in ej aikwij bedbed ion mol, jab baj ion wõt lemnak eo ewõr kõnan ie. Bareinwõt, ejelok joñan liki eo ak lemnak eo emol enaj jolok tarinae, ñitta, kij in nañinmij, etton, rittolok, nañinmij, ak mij​—men ko me rej kwote elõñ ian mõnõnõ ko ad. Mekarta, liki ewõr jikin.

Ekaitoklimo, bwe Bible ejjab kajerbal nan in liki (optimism); ej kajerbal juõn nan eo ekajurlok​—kejatdikdik. Vine’s Complete Expository Dictionary eo ej kamelele kin “kejatdikdik” einwõt an jerbal ilo Bible einwõt “kõtmene eo emõn im ewõr liki ie, . . . kõtmene eo ekamõnõnõ kin emõn.” Ilo an jerbal ilo Bible, kejatdikdik ej laplok jen juõn lemnak in liki ak tõmak ilo juõn wãwen. Ej bareinwõt jitõñlok ñan men eo kejatdikdik eo an juõn ej bed ie. (Dri Epesõs 4:4; 1 Piter 1:3) Kejatdikdik eo an Christian, ñan wanjoñok, ej bwe aolep men ko rejjab emõn rej kwaloki ilo paragraph eo lok iman ejjabto renaj jako. (Sam 37:​9-​11, 29) Ak elõñlok men ej bõke.

Ri Christian ro rej reimanlok ñan ien eo ñe armij ro ri tõmak renaj tõbar mour wãppen ion juõn paradise ion lal. (Luk 23:42, 43) Ilo an eraklok ion kejatdikdik in, Reveles̃õn 21:​3, 4 ej ba: “Lo! imõn Anij ej iben armij rõn, im E naj jokwe ibeir, im re naj driloabjen. . . . Im E naj kõmõraik jen mejeir dren in kemjãlãl otemjej, im e naj ejelok bar mij, im re jamin bar liãjlol, ak jõñ, ak iñtan; bwe men ko mokta re joko.”

Jabdewõt eo ej kõtmene kin juõn ilju eo einwõt in ewõr aolep un ko ibben ñan mõnõnõ, meñe wãwen ko ej bed ie ilo tõre in rejjab emõn einwõt an kõnan. (Jemes 1:​12) Inem etke kwoj jab etale Bible eo im lale etke kwomaroñ tõmake. Kakajurlok kejatdikdik eo am ilo am kajerbal ien kajjojo ran im read Bible. Am kõmman eindein enaj kamweieik yuk ilo jitõb, jibañ yuk bõprae men ko rej kwote mõnõnõ an armij, im kalek eñjake in juburu eo am. Aet, menin ittino eo ñan mõnõnõ eo emol ej ñan kõmanman ankil an Anij. (Ekklisiastis 12:⁠13) Juõn mour eo ej ekkal ion bokake kien mour erreo ko ilo Bible ej juõn mour eo emõnõnõ, bwe Jesus ear ba: “Elaplok an mõnõnõ ro rej eoroñ nan in Anij, im kejbãrok e!”​—Luk 11:⁠28.

[Kamelele eo itulal]

[Pija]

Kejatdikdik eo an Christian ej kõmman bwe juõn armij en mõnõnõ