Debij Wõt Lañliñ Eo Am Ilo Jerbal Eo An Jehovah
“Komin lõñliñ ilo Iroij ien otemjej: im ij bar ba, komin lõñliñ!”—DRI PILIPPAI 4:4.
1, 2. Ewi wãwen juõn brother im family eo an rar maroñ debij wõt lañliñ eo air meñe rar luji aolep men ko mweieir?
JAMES, juõn Ri Christian 70 yiõ dettan im ej jokwe ilo Sierra Leone, ear jerbal aolepen an mour. Lemnak kin lañliñ eo an ke ear bwe money ear kejbãroke ñan wiaik juõn em emen room in kiki iloan! Bõtab, ejjabto elikin an James im family eo an rar emmakit ñan e, juõn tarinae ear walok ilo ailiñ eo, im rar tile mweo imwiir. Rar luji mweo imwiir, ak rar jab luji lañliñ eo air. Etke jab?
2 James im family eo an rar lalelok, jab men ko rar luji, ak men ko rar bed wõt. James ej kamelele: “Ilo ien eo ear walok jorrãn eo bareinwõt, kim ar kõmman kwelok ko, konono Bible eo, jar ibben don, im ajej ibben ro jet men ko ear wõr ibbem meñe jidik wõt. Kim ar maroñ debiji lañliñ eo am kinke kim ar lemnakelok kõtan eo am eaibujuij ibben Jehovah.” Ilo air lemnak kin men ko remõn kar wõr ibbeir, men eo elaptata kar kõtan eo air ebak ibben Jehovah, Ri Christian rein retiljek rar maroñ “lõñliñ” wõt. (2 Dri Korint 13:11) Emol, ear jab bidodo air kijenmij iumin wãwen ko air rekabañbañ. Ak rar jab bõjrak jen air lañliñ ilo Jehovah.
3. Ewi wãwen jet Ri Christian ro jinoin rar debij wõt lañliñ eo air?
3 Ri Christian ro mokta rar iion melejoñ ko reinlok wõt James im family eo an. Ak, ri jilek Paul ear je nan kein ñan Ri Christian Ri Hebrew ro: “[Kom ar] mõnõnõ ilo rakimi mweiuk ko mweiemi.” Inem Paul ear kamelele kin unjen lañliñ eo air: “Kin ami jela bwe ñõn kom ilo jikin emõn, men ko ami remõnlok im re naj berwõt.” (Dri Hibru 10:34) Aet, ear wõr ibben Ri Christian ro ilo ebeben eo kein kajuõn juõn kejatdikdik ekajur. Rar reimanlok ilo liki ñan air bõk juõn men me ejelok juõn ear maroñ rakimi—“belin eo belin mour” ilo Ailiñ eo an Anij ilañ. (Reveles̃õn 2:10) Rainin, kejatdikdik in Christian eo ad—meñe ilañ ak ilal—emaroñ jibañ kij ñan debiji lañliñ eo ad meñe jej jelmae abañ ko.
“Komin Lõñliñ ilo Kejatrikrik”
4, 5. (a) Etke kakabilek eo an Paul ñan “lõñliñ ilo kejatrikrik” lukkun jejjet ñan ro ilo Rome? (b) Ta eo emaroñ kõmman bwe juõn Ri Christian en meloklok kin kejatdikdik eo an?
4 Ri jilek Paul ear rejañ ri tõmak ro mõttan ilo Rome ñan “lõñliñ ilo kejatrikrik” kin mour indio. (Dri Rom 12:12) Kar nan in kakabilek eo ejejjet ñan Ri Rome. Eietlok jen joñoul yiõ ko elikin an kar Paul je ñan ir, rar iion matõrtõr ko relap, im jet iair kar kaeñtan ir ñan mij ikijen kien eo an Emperor Nero. Ejelok bere bwe tõmak eo air me Anij enaj lelok ñan ir belin eo belin mour ear kallimur kake ear kakajur ir ilo eñtan eo air. Ta kin kij rainin?
5 Einwõt Ri Christian ro, kij bareinwõt jej kõtmene air matõrtõr kij. (2 Timote 3:12) Bareinwõt, jej kile bwe “ien im men in walok” rej itok ñan kij aolep. (Ekklisiastis 9:11) Juõn jorrãn eo ej walok ilo jidimkij emaroñ bõk mour an juõn eo ejitenburu ibbed. Juõn nañinmij elap emaroñ kõmman an mij juõn jemen ak jinen ak juõn jeran ebak. Elañe kejatdikdik in Ailiñ eo ejjab bed ilo alikar iman mejed, jemaroñ bed ilo kauwatata ilo jitõb ñe melejoñ rot kein rej walok. Ilo ekkar, ej emõn bwe jen kajitõkin kij make, ‘Ij lõñliñ ilo kejatrikrik’ in ke? Ewi emakijkij in aõ kalmenlokjen kake? Ij lukkun tõmak ke kin Paradise eo ej itok? Ij lo ke aõ bed ie? Ij kijororetok wõt ke kin jemlokin jukjuk im bed in einwõt i kar ilo jinoin ke iar jino katak mol eo?’ Kajitõk eo eliktata ej tellokin ad lukkun kalmenlokjen kake. Etke? Kinke elañe je ejmour, ej bwe money ko ad, im jej jokwe ilo mõttan lal in ijo ejelok tarinae, ñitta, ak jorrãn ko jen lañ, jemaroñ—iumin jidik ien—meloklok kin aikwij eo kin lal eo ekãl an Anij ej itok.
6. (a) Ke Paul im Silas rar eñtan kin air matõrtõre ir, rar lemnak wõt kin ta eo? (b) Ewi wãwen joñok eo an Paul im Silas emaroñ rejañ kij rainin?
6 Paul ear bareinwõt kakabilek Ri Rome ro “ilo iñtan, komin kijenmij.” (Dri Rom 12:12) Paul ear jelã kin eñtan ko. Juõn ien, ilo juõn vision ear lo juõn emaan eo ear kirtok e ñan “itok ñõn Masedonia” ñan jibañ armij ro ie ñan katak kin Jehovah. (Jerbal 16:9) Kin men in, Paul, koba ibben Luke, Silas, im Timothy, rar jeraklok ñan Europe. Ta eo ear kõttar missionary rein rekijejeto? Eñtan! Elikin air kar kwalok nan ilo jikin kwelok in Philippi ilo Macedonia, rar deñloke im kalbuji Paul im Silas. Alikar, jet armij ilo Philippi rar jab baj jalimo wõt kin ennan in Ailiñ eo—ear lap air jumae. Men in ear walok ear kõmman ke bwe missionary rein rekijejeto ren luji lañliñ eo air? Jaab. Elikin air kar deñloke im kalbuji ir, “ke ilukwõn boñ, Paul im Sailas rej jar, im al nan in wijtake Anij.” (Jerbal 16:25, 26) Emol, metak eo kin air kar deñdeñ ear jab kalañliñ Paul im Silas, ak men in ear jab men eo missionary rein ruo rar kalimjeklok. Lemnak ko air kar keolaplap ion Jehovah im wãwen ko ear kajerammõn ir. Kin air lañliñ im ‘kijenmij ilo iñtan,’ Paul im Silas rar jerbal einwõt joñok ko remõn ñan brother ro ilo Philippi im ilo jikin ko jet.
7. Etke jar ko ad en koba jar in kamolol?
7 Paul ear je: “Komin niknik ilo jar.” (Dri Rom 12:12) Kwoj jar ke ilo ien ko kwoj inebata? Kwoj jar kin ta? Alikar kwoj konono kin jejjet in abañ eo am im kajitõk kin jibañ jen Jehovah. Ak kwomaroñ bareinwõt kobaik nan in kamolol kin jerammõn ko kwoj lañliñ kaki. Ñe ej walok abañ ko, ilo ad lemnak kin men ko remõn Jehovah ej kõmmani men in ej jibañ kij ñan “lõñliñ ilo kejatrikrik.” David, eo mour eo an ear obrak kin abañ ko, ear je: “O Jeova aõ Anij, elõñ men in bwilõñ, jerbal ko Kw’ar kõmõne, kab lemnok ko Am ñõn kim: re ban kilajrõk ir ñõn Kwe; elañe I naj kõnan kwalok im konono kaki, relõñ jen maroñ in bwini.” (Sam 40:5) Elañe, einwõt David, ej keini ad kalmenlokjen kin jerammõn ko jaar bõki jen Jehovah, enaj mol ad lañliñ.
Debij Wõt juõn Jitõb Emõn
8. Ta eo ej jibañ juõn Ri Christian ñan an mõnõnõ wõt ñe ej iion matõrtõr?
8 Jesus ear rejañ ri kalor ro an ñan kejbãrok juõn jitõb emõn ñe rej iion melejoñ ko. Ej ba: “Emõnõnõ kom ñe armij re naj kajirere kake kom, im matõrtõr kom, im naj ba nan ko renana otemjej nae kom, riõp wõt, kin Ña.” (Matu 5:11) Ta un ko ewõr ibbed ñan lañliñ iumin wãwen rot kein? Maroñ eo ad ñan kijenmij iumin jumae ej kein kamol bwe jitõb an Jehovah ej bed ibbed. Ri jilek Peter ear jiroñ Ri Christian ro mõttan ilo ran ko an: “Elañe rej kajirere kake kom kin etan Kraist, komij mõnõnõ, bwe Jitõb an aibujuij im an Anij ej ber iomi.” (1 Piter 4:13, 14) Ikijen jitõb eo an, Jehovah enaj bareinwõt jibañ kij ñan kijenmij im, tokjen men in, ñan kejbãrok lañliñ eo ad.
9. Ta eo ear jibañ jet brother ro ñan lo unin air lañliñ ke rar bed ilo prison kin tõmak eo air?
9 Meñe jej bed iumin wãwen ko renana tata, jemaroñ lo un ko ñan lañliñ. Juõn Ri Christian etan Adolf ear lo an eindein men in. Ej jokwe ilo juõn ailiñ ijo kien eo ear kemo jerbal eo an Ri Kennan ro an Jehovah iumin elõñ yiõ ko. Rar jibwe Adolf im jet ro mõttan im ear aikwij to air bed ilo kalbuj kin air makoko in karmijete tõmak ko air rej bedbed ion Bible. Mour ilo prison ear bin, ak einwõt Paul im Silas, Adolf im ro mõttan rar lo un ko ñan air kamolol Anij. Rar lo, bwe experience eo air ilo prison ear jibañ ir ñan kakajurlok tõmak eo air im ñan kaddek kadkad ko remõn kadkadin Christian, einwõt emmol, jelã eñjake ko an ro jet, im joij ñan don. Ñan wanjoñok, ke juõn ri kalbuj ear bõk juõn package jen family eo an, ear ajej kobban ibben ri tõmak ro mõttan, ro rar watõk men in letok kein einwõt rar itok jen Jehovah, Ri Letok eo elaptata kin “men in letok emõn im wãppen otemjelok.” Kõmman rot kein rejoij rar kalañliñ jimor ri lelok ro im ro rar bõki. Inem experience eo kar kõmmane ñan kamõjno tõmak eo air ilo mol ear kakajur ir ilo jitõb!—Jemes 1:17; Jerbal 20:35.
10, 11. Ewi wãwen juõn sister ear lo tõbrak in kijenmij ke rar kajitõkin wõt e im jeltokin an aikwij to an bed ilo prison?
10 Ella, eo ej jokwe bareinwõt ilo juõn ailiñ ijo kien eo etto an kar kemo jerbal in Ailiñ eo, kar kalbuj e kin an jake kejatdikdik in Christian ibben ro jet. Iumin ralitõk alliñ ko, ear jab diklok air kajitõkin wõt e. Eliktata ke rar bõklok ñan mõn ekajet eo, ear bõk ekajet eo bwe en kalbuj iumin joñoul yiõ ko ilo juõn prison ejelok ri kabuñ ro jet an Jehovah ie. Ella kar 24 yiõ dettan ilo ien eo.
11 Emol, Ella ear jab kijoror in jolok enañin aolepen ien in an jodikdik ilo juõn room ilo prison. Ak kinke ear jab maroñ ukõt wãwen eo an, ear jino watõk prison eo einwõt territory in kwalok nan eo an make. “Joñan an lap jerbal in kwalok nan iar aikwij in kõmmane,” ear ba, “ear mõkaj an motlok yiõ ko.” Elikin lalem yiõ ko, rar bar ekajete Ella. Ilo air kile bwe an bed ilo kalbuj ear jab kokkure tõmak eo an, ri ekajet ro rar jiroñ e: “Kimij jab maroñ kanemkwoj yuk; kwar jab oktak.” “Ak I ar oktak!” kar uak eo an Ella. “Ej emõnlok lemnak eo aõ kiõ jen ke iar etal ñan prison ilo jinoin, im tõmak eo aõ ekajurlok jen mokta!” Im ear kobaik: “Elañe kwojjab kõnan kanemkwoj iõ, I naj bed wõt mae ien eo Jehovah ej lo bwe ejejjet ñan kõtlok iõ.” Lalem im jimettan yiõ ko in an kalbuj ear jab kwote lañliñ eo an Ella! Ear katak ñan an juburu ilo jabdewõt wãwen ear bed iloan. Kwomaroñ ke katak juõn men jen joñok eo an?—Dri Hibru 13:5.
12. Ta eo emaroñ kainemõn juõn Ri Christian eo ej bed iumin wãwen ko rebin?
12 Jab bõk jemlok eo bwe ear wõr ibben Ella juõn men in letok einjuõn me ear kamaroñ e ñan jelmae aitwerõk kein. Ilo an konono kin ien kajitõk eo ear jelmaiki ilo alliñ ko mokta jen an kar bõk ekajet eo an, Ella ej kamol: “Ij kememej an õlõl ñiõ kin aõ kar kũmkũm, im eñjake eo aõ kar einwõt juõn bao jidikdik ekor.” Bõtab, ekajur tõmak eo an Ella ilo Jehovah. Emwij an katak ñan an liki e. (Jabõn Kennan Ko 3:5-7) Tokjen men in, elaplok tu-mol in Anij ñan e jen mokta. Ej kamelele: “Aolep ien ke iar deloñ ilo room in kajitõk eo, iar eñjake aõ ainemõn. . . . Ke ej laplok an kamijak wãwen eo, ear mũlallok ainemõn eo.” Jehovah eo kar unjen ainemõn eo. Ri jilek Paul ej kamelele: “Komin jab inebata kin jabrewõt; a ilo men otemjej kin jar im akwelap kab kamolol, kajitõk ko ami ren walok ñõn Anij. Im ainemõn jen Anij, eo ej elã jen jela otemjej, e naj kejbãrok buruemi im lemnok ko ami ilo Kraist Jisõs.”—Dri Pilippai 4:6, 7.
13. Ta eo ej kamol ñan kij bwe elañe jej aikwij iion eñtan ko, enaj bwe ad kajur ñan kijenmij?
13 Ella, eo emwij kanemkwoj e kiõ, ear kejbãrok lañliñ eo an meñe ear jelmae abañ. Ear kõmman men in, jab ilo kajur eo an make, ak ilo kajur eo me Jehovah ear lelok ñan e. Ear eindein ibben ri jilek Paul, eo ear je: “Inem, I naj kanuij mõnõnõ in kemjãje kin mõjno ko aõ, bwe kajur an Christ en bed ioõ einwõt juõn em nuknuk. . . . Bwe ñe I mõjno, inem I kajur.”—2 Corinthians 12:9, 10, New World Translation.
14. Kwalok juõn joñok kin ewi wãwen juõn Ri Christian emaroñ bõk juõn lemnak emõn kin juõn wãwen ebin ñan an kijenmij kake im ta tokjen eo emaroñ walok.
14 Ijjibed ko kwoj make jelmaiki rainin remaroñ oktak jen ko jaar etali ijin. Ak, jekdon ta wãwen ko rej walok, elukkun bin kijenmij kake ijjibed ko. Ñan wanjoñok, boss eo am emaroñ lap an kõrraate jerbal eo am—bõlen elaplok jen an kõmmane ñan ri jerbal ro me rej bed ilo kabuñ ko jet. Emaroñ bin am kabukõt bar juõn jikin jerbal. Ewi wãwen kwomaroñ kejbãrok lañliñ eo am? Kememej Adolf im ro mõttan, ro me experience ko air ilo prison kar katakin ir ñan kaddek kadkad ko raorõk. Elañe kwoj kõmman juõn jibadbad emol ñan kajuburuen boss eo am—meñe juõn eo e “ankeke”—kwonaj kaddek kadkad ko kadkadin Christian einwõt kijenmij im meanwõd. (1 Piter 2:18) Bareinwõt, kwomaroñ erom juõn ri jerbal elaplok an aorõk, eo emaroñ kalaplok maroñ eo am ñan lo juõn jikin jerbal emõnlok tokelik. Jen kiõ etale wãwen ko jet jemaroñ kejbãrok lañliñ eo ad ilo jerbal eo an Jehovah.
Kõmman Bwe En Diklok an Aibwokbwok Mour Ej Tellok Ñan Lañliñ
15-17. Ta eo ruo ri belele ro rar katak bwe ear maroñ kadiklok air inebata, meñe ear jab maroñ jako unjen abañ eo air?
15 Emaroñ jab lap jokãlet eo am kin kain jerbal rot kwoj kõmmane ak jikin eo kwomaroñ jerbal ie, ak ewõr wãwen ko jet ilo am mour ijo ewõr am maroñ ion. Lemnak kin experience in tok.
16 Ruo Christian ri belele ro rar kirtok juõn elder ñan mõñã ibbeir ilo mweo imwiir. Ilo joten eo, brother eo im lio ibben rar kwalok burueir ñan e ilo air ba bwe ijjibed ko in mour kar kõmman air iabuñ. Meñe irro jimor kar wõr jerbal ko full-time me elap an kañ air ien, rar jab maroñ kabukõt jikin jerbal ko jet. Rar lemnak kin ewi toan air naj maroñ kamadmõde wãwen in.
17 Ke rar kajitõkin e kin nan in rejañ ko, elder eo ear uak, “Kadiklok aibwokbwok in air mour.” Ewi wãwen? Irro jimor rar jolok enañin jilu awa ko in air etal im roltok jen jikin jerbal ko air. Elder eo, eo elap an jelã kajjen ri belele ro, ear kajitõk elañe rar lemnak in emmakit ñan juõn jikin ebakelok ñan jikin jerbal ko air, bwe ren maroñ kadiklok ien air itoitak ñan jikin jerbal ko air kajjojo ran. Rar maroñ kajerbal ien eo rar kejbãroke kin men ko jet raorõk—ak ñan baj kakije wõt. Elañe ijjibed ko an mour rej kwote mõttanin lañliñ eo am, etke kwojjab lale elañe emaroñ diklok am inebata ilo am kõmman jet oktak ko ilo am mour?
18. Etke eaorõk bwe juõn en lukkun lemnak mokta jen an kõmman bebe ko?
18 Bar juõn wãwen ñan kadiklok ijjibed ko ej ilo am lukkun lemnak mokta jen kwoj kõmman bebe ko. Ñan wanjoñok, juõn Ri Christian ear bebe ñan kalek juõn em. Ear kãlet jekjekin juõn em eaibwokbwok, meñe ear jab kalek juõn em mokta. Ej kile kiõ bwe ear maroñ bõprae abañ ko rar jab men in aikwij elañe ear ‘kanuij lale an etetal’ mokta jen ear kãlet jekjekin mweo imõn. (Jabõn Kennan Ko 14:15) Bar juõn Ri Christian ear errã ñan rejetake muri an juõn ri tõmak eo mõttan. Ekkar ñan kwon eo, elañe ri muri eo ear jab maroñ kõllã wõnãn, armij eo ej rejetake ear aikwij bõk eddon. Ilo jinoin, ear ejelok abañ, ak tokelik ri muri eo ear jab kajejjet nan eo an. Ri kamuri eo ear inebata im jibed eo ear rejetake muri eo ñan kõllã aolepen muri eo. Ear maroñ ke bõprae men kein jen air walok elañe ear lukkun etale aolep men ko mokta jen ear errã ñan bõk eddon muri eo?—Jabõn Kennan Ko 17:18.
19. Ta jet ian wãwen ko jemaroñ kadiklok inebata ko ilo ad mour?
19 Ñe je mõk, jen jab bõk jemlok eo bwe jemaroñ kadiklok ijjibed ko jej iioni im bar bõk lañliñ eo ad ilo ad kadiklok ien jej katak Bible ibbed make, kwalok nan, im bed ilo kwelok ko. Bwe, men kein rej wãwen ko raorõk jemaroñ bõk jitõb kwojarjar an Jehovah, juõn tokjen eo ej walok ilo lañliñ. (Dri Galetia 5:22) Makitkit ko an Christian ien otemjej rej kakajur im ekkã an jab lap air kamõkmõk. (Matu 11:28-30) Ekkã lok an makitkit ko an lal in ak men in kamõnõnõ ko, im jab makitkit ko ilo jitõb, rej kamõk kij. Katak ñan kiki ilo juõn ien ejjab lukkun boñ emaroñ jibañ kij bwe en emõn ad mour. Elañe emaroñ aetoklok ien am kakije men in enaj lap an wõr tokjen. N. H. Knorr, eo ear jerbal einwõt juõn uan Governing Body eo an Ri Kennan ro an Jehovah mae ien eo ear mij, ear jiroñ missionary ro: “Ñe kwoj iten ebwer, men eo moktata kwon kõmmane ej ñan kakije. Kwonaj bwilõñ in lo bwe jabdewõt abañ enaj einwõt bidodo lok kamadmõde elikin ej emõn am kiki in boñ!”
20. (a) Kõlajrak jet ian wãwen ko jemaroñ kejbãrok wõt lañliñ eo ad. (b) Ta un ko kwomaroñ lemnak kaki ñan am lañliñ? (Lale box eo ilo page 23.)
20 Ri Christian ro rej bõk jerammõn eo ñan karejar ñan “Anij e mõnõnõ.” (1 Timote 1:11) Einwõt emwij ad loe, jemaroñ debij wõt lañliñ eo ad meñe jej iion abañ ko relap. Jen kõmman bwe kejatdikdik in Ailiñ eo en bed wõt imad, ukõt lemnak eo ad ñe ej juõn men in aikwij, im kõmman bwe en jab aibwokbwok mour eo ad. Inem, ilo jabdewõt wãwen jej bed ie, jenaj uak ilo emõn ñan nan ko an ri jilek Paul: “Komin lõñliñ ilo Iroij ien otemjej: im ij bar ba, komin lõñliñ!”—Dri Pilippai 4:4.
Kwon Lemnak Wõt kin Kajitõk Kein:
• Etke Ri Christian ro rej aikwij kõmman bwe kejatdikdik in Ailiñ eo en alikar ñan ir?
• Ta eo emaroñ jibañ kij ñan kejbãrok lañliñ eo ad meñe jej bed iumin wãwen ko rebin?
• Etke jej aikwij kajeoñ in kõmman bwe en jab aibwokbwok mour ko ad?
• Ilo wãwen et ko jet rar kõmman bwe en jab aibwokbwok mour ko air?
[Box/Pija ko]
Un ko Jet ñan Am Lañliñ
Einwõt Ri Christian ro, elõñ un ko unin ad lañliñ. Lemnak kin un ko tok:
1. Jej jelã kin Jehovah.
2. Emwij ad katak kin mol eo ilo Nan eo an Anij.
3. Jemaroñ bõk jeorlok bwid ko kin jerawiwi ko ad ikijen tõmak eo ad ilo katok in binmour eo an Jesus.
4. Ailiñ in Anij ej iroij—lal eo ekãl ej bed ebak!
5. Jehovah ear kadeloñ kij ilo juõn paradise ilo jitõb.
6. Jej lañliñ kin kamao ko remõn an Christian.
7. Ewõr jerammõn eo ibbed ñan bõk kunad ilo jerbal in kwalok nan.
8. Jej mour, im ewõr juõn joñan in kajur eo ad.
Jete un ko jet ñan ad lañliñ kwomaroñ kwalok kaki?
[Pija]
Paul im Silas rar lañliñ meñe rar bed ilo prison
[Pija]
Kwoj reilok wõt ke ñan kejatdikdik eo ekalañliñ kin lal eo ekãl an Anij?