Bõk Kunam Ilo Lañliñ Eo Kin Lelok!
Mõnõnõ in lelok ela jen bõk.”—JERBAL 20:35.
1. Ewi wãwen an Jehovah kalikar lañliñ eo ilo lelok?
LAÑLIÑ eo kin jelã mol eo im tokjen ko rej walok jene rej menin letok ko raorõk jen Anij. Ro emwij air itok im jelã Jehovah elõñ un ko ñan air lañliñ. Ak meñe ewõr lañliñ ilo bõk juõn menin letok, ebareinwõt wõr lañliñ ilo lelok juõn. Jehovah ej Ri Letok eo an “men in letok emõn im wãppen otemjelok,” im e ej “Anij e mõnõnõ.” (Jemes 1:17; 1 Timote 1:11) Ej letok katak ko rejimwe ñan ro otemjej rej roñjake, im ej mõnõnõ ilo bokake eo an ro ej katakin ir, einwõt jemen im jinen ajiri ro rej lañliñ ñe ajiri ro nejiir rej uak ñan nanin jiroñ eo ewõr yokwe ie.—Jabõn Kennan Ko 27:11.
2. (a) Ta eo Jesus ear ba kake kin lelok? (b) Ta mõnõnõ eo jej bõke ñe jej katakin ro jet kin mol eo ilo Bible eo?
2 Eindeinlok, ke ear bed ion lal Jesus ear mõnõnõ in lo an armij ro uak ilo mol ñan katak eo an. Ri jilek Paul ear elij nan eo an Jesus ke ej ba: “Mõnõnõ in lelok elap jen bõk.” (Jerbal 20:35) Mõnõnõ eo jej bõke ñe jej katakin ro jet mol eo ilo Bible ejjab ñan an baj juburuõd wõt ilo an juõn errã ibben tõmak ko an kabuñ eo ad. Elaplok jen menin, jej lañliñ in jelã bwe jej lelok juõn men eo emol im etto an bed aorõkin. Ilo ad lelok ñan ro jet juõn men eo eaorõk ilo jitõb, jemaroñ jibañ armij ro ñan bõk tokjen eo ñan ir make kiõ im lok ñan indio.—1 Timote 4:8.
Lelok Ej Bõktok Lañliñ
3. (a) Ewi wãwen an kar ri jilek Paul im John kwalok lañliñ eo air ilo jibañ ro jet ilo jitõb? (b) Etke lelok ñan ajiri ro nejid mol eo ilo Bible ej juõn menin kalikar yokwe?
3 Aet, einwõt an Jehovah im Jesus lañliñ ilo lelok menin lelok ko ilo jitõb, bareinwõt Christian ro rej kõmman eindein. Ri jilek Paul ear lo lañliñ ilo an jelã bwe ear jibañ ro jet katak mol eo kin Nanin Anij. Ñan congregation eo ilo Thessalonica, ear je: “Bwe ta am kejatdikdik ak lõñliñ ak belin kemjãje—elañe jab kom wõt?—iman mejen ar Iroij Jesus ilo bed eo an? Bwe komij am aibujuij im am lañliñ.” (1 Thessalonians 2:19, 20, New World Translation) Ilo wãwenin lok wõt ri jilek John, ej jitõñlok ñan ajiri ro ear katakin ir mol eo ilo Bible bwe rej einwõt ro nejin ilo jitõb, ear je: “Ejelok lõñliñ iba elap jen in, bwe in roñ kin an ro nejiõ etetal ilo mol.” (3 Jon 4) Lemnak, bareinwõt, kin lañliñ eo ewõr ilo jibañ ajiri ro nejid make ñan air oktak im ro nejid ilo jitõb! Kakajiririk ajiri ro ilo “kaje im kowe an Iroij” ej juõn wãwen kalikar yokwe an jemen im jinen ajiri ro. (Dri Epesõs 6:4) Kin menin jemen im jinen ajiri ro rej kwalok bwe rej lemnak kin emõn eo ej indio an ajiri ro nejiir. Ñe rein rej uak ilo emõn, jemeir im jineir rej lo elap lañliñ im juburu.
4. Ta bwebwenato eo ej kalikar lañliñ eo kin lelok ilo jitõb?
4 Dell ej juõn full-time pioneer ri kwalok nan im jinen lalem ajiri. E ar ba: “Ekanuij in emõn aõ maroñ melele eñjake ko ilo nan ko an ri jilek John kinke elap aõ kamolol bwe emen ian ajiri ro nejiõ rej ‘etetal ilo mol eo.’ Ijelã bwe menin ej bõktok nebar im aibujuij ñan Jehovah ñe family ko rej burukuk ilo kabuñ eo emol, inem juburu eo aõ elap an mũlal ilo aõ lo kajerammõn eo an ion jibadbad ko aõ ñan likit mol eo ilo lemnak ko an ajiri ro nejiõ. Jerammõn aibujuij eo in mour eo ejelok jemlokin ilo Paradise ibben family eo aõ ej kobrak iõ kin kejatdikdik im lujur iõ ñan aõ kijenmij meñe ilo men ko rebin im menin kabañbañ ko.” Ekaburomõj bwe juõn ian ledik ro nejin Dell kar bukwelok jen congregation eo kin an jibadõk juõn ial eo ejjab an Christian. Ak, Dell ej kate jerbal ñan an debij wõt juõn lemnak emol. “Ij kejatdikdik bwe ledik eo nejiõ enaj ilo ettã im mol jeblaktok ñan Jehovah,” kõrã eo ej ba. “Ak ij kamolol Anij bwe elõñ wõt ian ajiri ro nejiõ rej etal wõt im karejar ñan e ilo tiljek. Lañliñ eo ij eñjake ewõr juõn unjen eo emol ñan kakajur iõ.”—Nihimaia 8:10.
Kõmman Jeram ro Rej ñan Indio
5. Ke jej lelok kij make ilo jerbal in kõmman ri kalor eo, ta jelãlokjen eo ej letok ñan kij juburu?
5 Jesus ear tel ri kalor ro an ñan air kõmman Christian ri kalor im katakin ir kin Jehovah im men ko ej aikwiji ad kõmmani. (Matu 28:19, 20) Jehovah im Jesus jimor ilo jab kibbon rar jibañ armij ro ñan air katak ial in mol eo. Inem ke jej lelok kij make ilo jerbal in kõmman ri kalor eo, ewõr ibbed juburu eo kin ad jelã bwe jej kajeoñe joñok eo an Jehovah im eo an Jesus, einwõt kar Christian ro jinoin. (1 Dri Korint 11:1) Kin menin ñe jej karejar ibben Anij Kajur Bõtata eo im jitenburu eo Nejin, mour ko ad ewõr meleleir eo emol. Ej juõn jerammõn ñan lañliñ ilo air bwine kij ibwiljin “ri jerbal ro mõttan” Anij! (1 Corinthians 3:9, NW) Im ejjab menin kamõnõnõ ke bwe enjel ro bareinwõt ewõr ijo kunair ilo makitkit in jerbal in kwalok nan in kin news eo emõn?—Reveles̃õn 14:6, 7.
6. Ke jej bõk kunad ilo lelok ilo jitõb, wõn ro rej oktak im ro jerad?
6 Ilo mol, ilo ad bõk kunad ilo jerbal in lelok in kin men ko ilo jitõb, jemaroñ oktak im laplok wõt jen baj mõttan ri jerbal wõt ibben Anij—jemaroñ itok ñan loan juõn jimjera eo ej indio ibben. Kin tõmak eo an, Abraham kar naetan jeran Jehovah. (Jemes 2:23) Ke jej kate kij ñan kõmanman ankilan Anij, kij bareinwõt jemaroñ oktak im ro jeran Anij. Elañe jej kõmman menin, jej bareinwõt oktak im ro jeran Jesus. E ar ba ñan ri kalor ro an: “Iar naetõmi ro jera; bwe men otemjej I ar roñ jen Jema I ar kwalok ñõn kom.” (Jon 15:15) Elõñ rej lañliñ bwe rej watõk ir ro jeran armij ro elap kilair ak ri utiej ro an kien, ak kij jemaroñ jeran reutiej ro ruo relaptata ijoko otemjelok!
7. (a) Ewi wãwen an kar juõn kõrã kõmmane juõn jeran eo emol? (b) Ewõr ke juõn wãwen eo einlok wõt kwar iione?
7 Bareinwõt, ñe jej jibañ armij ro ñan air itok in jelã Anij, rej oktak im ro jerad bareinwõt, im bõktok ñan kij mõnõnõ eo einjuõn. Joan, eo ej jokwe ilo United States, ear jino katak Bible ibben juõn kõrã etan Thelma. Meñe Thelma ear iion jumae eo an family eo kin an katak Bible, ear niknik wõt im ear baptais juõn yiõ tokelik. Joan ear je: “Ibben don eo am ear jab jemlok ijo; ak, ear ejaak ñan loan juõn jimjera eo aetokin enañin 35 yiõ kiõ. Ekkã am etal ilo jerbal in kwalok nan im ñan convention ko ibben don. Tokelik, iar emmakit ñan jikin eo ekãl 500 mile ettolokin. Ak Thelma ej etal wõt im jilkintok ñan iõ letter ko elap yokwe im okmãnãnin buru ie, im jiroñ iõ bwe ej lemnak kin iõ ilo yokwe im kamolol iõ bwe ij jeran im joñok eo an im kin aõ kar katakin e mol eo jen Bible eo. An wõr juõn jimjera eo ebak einwõt in ej juõn ãjinkij emõn kin jibadbad eo iar kõmmane ñan jibañ e ñan katak kin Jehovah.”
8. Ta lemnak eo emol enaj jibañ kij ilo jerbal in kwalok nan eo?
8 Kejatdikdik eo ñan lo juõn eo ej kõnan katak mol eo emaroñ jibañ kij kijenmij meñe elõñ wõt armij ro jej ion ir jidik wõt air kwalok ak ejelok air itoklimo ilo Nan eo an Jehovah. Wãwen rot in kin edik itoklimo ie emaroñ letok juõn aitwerõk ñan tõmak im kijenmij eo ad. Ak, juõn lemnak eo ejimwe enaj jibañ kij. Fausto, eo ej itok jen Guatemala, ear ba: “Ñe ij kwalok nan ñan ro jet, ij lemnak kin ewi joñan an naj emõn elañe armij eo ij konono ñane enaj oktak im juõn jimjãn jimjatin maan ak kõrã ilo jitõb. I ar kõmmanwa bwe emaroñ wõr juõn armij eo inaj iione emaroñ etal inem bõk mol eo in Nanin Anij. Lemnak in ej jibañ iõ ñan aõ etal wõt im kwalok nan im ej bõktok ñan iõ lañliñ eo emol.”
Kakon Menin Aorõk ko na Ilañ
9. Ta eo Jesus ear ba kake kin menin aorõk ko ilo lañ, im ta eo jemaroñ katak jen menin?
9 Kõmman ri kalor, meñe ajiri ro nejid ak armij ro jet, ejjab bidodo ien otemjej. Emaroñ bõk ien, meanwõd, im niknik. Ak, kememej, bwe elõñ rej mõnõnõ in kate ir jerbal ñan kakoni elõñ mweiuk ko, men ko ekkã air jab bõktok lañliñ ñan ir im rejjab bed ñan indio. Jesus ear jiroñlok ri roñjake ro an bwe ear emõnlok jerbal ñan men ko ilo jitõb. E ar ba: “Komin jab koorlok mweiuk ñõn kom ion lõl, ijo drile im jo rej kõñi, im ijo ro dri kwot rej rupe im kwote. A komin koorlok mweiuk ñõn kom i lõñ, ijo drile im jo re jab kõñi, im ijo dri kwot re jab rupe im kwote.” (Matu 6:19, 20) Ilo ad jibadõk mejenkajjik ko ilo jitõb—eo ekoba bõk kunad ilo jerbal eo elap tokjen in kõmman ri kalor—jemaroñ bõk juburu ilo ad jelã bwe jen kõmanman ankilan Anij im bwe enaj letok ad ãjinkij. Ri jilek Paul ear je: “Bwe Anij e wãnik wõt, im E jamin meloklok ami jerbal im yokwe, eo kom ar kwalok kin etan.”—Dri Hibru 6:10.
10. (a) Etke ear wõr ibben Jesus menin aorõk ko ilo jitõb? (b) Ewi wãwen an kar Jesus lelok e make, im kin ta tokjen eo elap ñan ro jet?
10 Elañe jej niknik ilo ad jerbal in kõmman ri kalor, jej kakonkon “mweiuk” i lañ, ilo errã ibben men eo Jesus ear ba. Menin ej bõktok ñan kij lañliñ eo ñan ad bõk. Elañe jej lelok ilo jab kõlmarok, jej bõk jemlok eo ilo kamweieik kij make. Jesus make ilo tiljek ear karejar ñan Jehovah iumin yiõ ko jejjab maroñ bwini. Lemnak kin menin aorõk ko ear aini ilañ! Mekarta, Jesus ear jab bukõt tokjen ko an make. Ri jilek Paul ear je: “[Jesus] e ar mõke lelok E kin jerawiwi ko ar, bwe En lomoren kij jen lõl in enana, ekar ñõn ankil an ar Anij im Jemer.” (Dri Galetia 1:4) Jesus ear jab kõlmarok wõt ilo an lelok e make ilo jerbal in kwalok nan eo an ak ear lelok mour eo an einwõt juõn binmour bwe ro jet en maroñ wõr air ien emõn ñan kakoni ilo lañ men ko raorõk.
11. Etke menin lelok ko ilo jitõb remõnlok jen ko ilo kanniek?
11 Ilo ad katakin armij ro kin Anij, jej jibañ ir ñan air lo wãwen eo ir bareinwõt remaroñ kakoni menin aorõk ko ilo jitõb reban kõt. Ta menin lelok eo elaplok kwo maroñ lelok? Elañe kwoj lelok ñan juõn jeram juõn watch eo elap wõnãn, juõn car, ak meñe juõn em, armij eo jeram enaj kamolol im mõnõnõ, im enaj wõr lañliñ eo ibbam kin lelok. Ak enaj ta wãwen menin lelok eo ilo 20 yiõ ko? Ilo 200 yiõ ko? Ilo 2,000 yiõ ko? Ilo wãwen eo juõn, elañe kwoj lelok yuk make ñan jibañ juõn armij ñan an karejar ñan Jehovah, leo ak lio emaroñ bõk tokjen eo jen menin lelok in ñan indio.
Bukõt ro Rej Kõnan Mol eo
12. Ewi wãwen an elõñ kar lelok ir make ñan jibañ ro jet ilo jitõb?
12 Ñan bõk kunair ilo lañliñ eo kin lelok eo ilo jitõb, armij ro an Jehovah rej jibadõklok jabõn ko jabõn lal. Thousand rar ilok jen ijoko jikiir im family eo ñan air bõk jerbal in missionary ilo ene ko ijo rar aikwij bõk kajin ko im manit ko rekãl. Ro jet rar emmakitlok ñan ijoko ilo ailiñ ko air make ijoko ewõr juõn aikwij eo elaplok ñan ri keañ ro an Ailiñ eo. Ak ro jet rar katak juõn kajin eo ejjab air, im ilo wãwen in kabellok ien ko remõn ñan kwalok nan ilo bukwon ko air make ñan ruwamaejet ro rej itok ñani. Ñan wanjoñok, elikin air kakajiririk ruo ajiri ro rej kiõ jerbal ilo headquarter ko an Ri Kennan ro an Jehovah, ruo ri belele ilo New Jersey, U.S.A., rar jino air jerbal in pioneer im katak kajin China. Iumin juõn tõre eo jilu yiõ aetokin, rar katak Bible ibben 74 armij ro rej konono kajin China ro rej bed ilo juõn college eo ebaklok. Kwoj maroñ ke erakelok jerbal in kwalok nan eo am ilo juõn wãwen eo ñan am lo elaplok lañliñ ilo jerbal in kõmman ri kalor eo?
13. Ta eo kwo maroñ kõmmane elañe kwo naj kar kõnan bwe en wõr juõn am jerbal in kwalok nan eo elaplok an kouwa?
13 Bõlen kwoj kõnan kõmmane juõn am katak Bible ak kwo jañin maroñ kõmmane. Ilo jet ene ko ebin lo ro ewõr air itoklimo. Bõlen armij ro kwoj iion ir rej kwalok air jab itoklimo ilo Bible eo. Elañe eindein, bõlen kwo maroñ kõmman bwe en ikkutkutlok am kwalok kõnan eo am ilo jar, ke kwoj jelã bwe Jehovah im Jesus Christ jimor ewõr air itoklimo ilo jerbal eo im remaroñ tel yuk ñan juõn armij eo einwõt sheep. Bukõt lemnak ko jen ro ilo congregation eo am ro elaplok air iminene ak ro jerbal in kwalok nan eo air elaplok an kouwa leen. Bõk tokjen katak im lemnak ko rej kwaloki ilo kwelok ko an Christian. Bõk tokjen kakabilek eo an traveling overseer ro im limaro beleir. Ilõñ in men otemjej, kwon jab ebwer. Emaan eo emeletlet ear je: “Ke e jiboñ kwon jeor ine eo am, im ke e jota kwon jab drebij peõm; bwe kwo jaje ewi iairro e naj jerammõn.” (Ekklisiastis 11:6) Ilo kõtan in, kememej maan ri tõmak ro einwõt Noah im Jeremiah. Meñe jejjo wõt ear emõn air uak ñan jerbal in kwalok nan eo air, jerbal in kwalok nan eo air kar juõn eo ear wõr tõbrak ie. Ilõñ in men otemjej, ear kamõnõnõik Jehovah.
Kõmman Joñan Wõt Am Maroñ
14. Ewi wãwen an Jehovah lemnak kin ro emwij air rittolok ilo jerbal eo an?
14 Bõlen wãwen ko am remaroñ jab kõtlok am kõmman joñan eo kwo naj kar kõnan kõmmane ilo jerbal in kwalok nan eo am. Ñan wanjoñok, am ritto emaroñ kõmman joñan eo kwo maroñ kõmmane ilo jerbal eo an Jehovah. Ak, kememej ta emaan eo emeletlet ear je: “Uõn in juõn armij ej belin aibujuij, elañe rej loe ilo ial in wãnik.” (Jabõn Kennan Ko 16:31) Ñan Jehovah, juõn mour eo rej kajerbale ilo jerbal eo an ej kamõnõnõik e. Bareinwõt, Jeje ko rej ba: “Im ñõn ien lõlap, Ña e, im ñõn ien ami uõn I naj ineklok kom: I ar kõmõnmõn, I naj jebõklok; aet, I naj bõklok, im I naj kõtlok.” (Aiseia 46:4) Jemed eo ilañ ej yokwe ej kallimur ñan kejbãrok im jurake ri tiljek ro an.
15. Kwoj tõmak ke bwe Jehovah ej melele kin wãwen ko ibbam? Etke?
15 Bõlen kwoj kijenmij kin nañinmij, jumae jen juõn beleõm eo ejjab tõmak, eddo ko relap an family eo, ak abañ ko jet rebin. Jehovah ej kile joñan maroñ ko ad im wãwen ko jej bed ie, im ej yokwe kij kin jibadbad ko ad ñan karejar ñan e. Menin ej mol meñe men eo jej kõmmane bõlen ediklok jen men eo ro jet rej kõmmane. (Dri Galetia 6:4) Jehovah ejelã bwe jejjab wãppen, im ej kwalok kõmmanwa ilo men eo ej watõk kin kij. (Sam 147:11) Elañe jej kõmman joñan wõt ad maroñ, jemaroñ liki bwe jej aorõk ilo mejen Anij bwe ejamin meloklok jerbal in tõmak ko ad.—Luk 21:1-4.
16. Ilo wãwen et eo aolepen juõn congregation ej bõk kunan ilo kõmmane juõn ri kalor?
16 Bareinwõt, kememej, bwe jerbal in kõmman ri kalor ej jibadbad an juõn kumi. Ejelok juõn armij ej kõmmane juõn ri kalor, einwõt ejjab juõn biliñliñ in wõt eo ej kemourur juõn menin eddek. Emol, juõn Ri Kennan emaroñ lo juõn armij eo ewõr an itoklimo im kõmmane juõn katak Bible. Ak ñe armij in ekãl ej itok ñan Kingdom Hall eo, aolepen congregation eo ej jibañ leo ak lio ñan kile mol eo. Okmãnãn in dolul eo an jimjãn jimjatin ej kwalok kareelel eo an jitõb eo an Anij. (1 Dri Korint 14:24, 25) Ajiri ro im jodikdik ro rej kwalok ennan ko rej kõketak, im kwalok ñan armij ro rekãl bwe ajiri ro nejid redik reoktak jen ajiri ro an lal in. Ro renañinmij, ro remõjno ilo enbwin, im ritto ro ilo congregation eo rej katakin ro rekãl ta eo ekoba ilo kijenmij. Jekdon ewi joñan ad ritto ak joñan maroñ ko ad, kij aolep jej kõmmane juõn mõttan eo elap tokjen ilo jibañ ro rekãl ke yokwe eo air kin mol eo ilo Bible eo ej mũlallok im rej kõmman wõnmanlok ñan baptais. Awa ko otemjej jej kajerbale ilo jerbal in kwalok nan eo, kajjojo jeblak im bar lolok, kajjojo bwebwenato ko ibben juõn armij eo eitoklimoen ilo Kingdom Hall eo, emaroñ einwõt ejjab lap tokjen, ak ej mõttan juõn jerbal eo ekajur Jehovah ej kõtõbrake.
17, 18. (a) Ijellokin ad bõk kunad ilo jerbal in kõmman ri kalor eo, ewi wãwen ad maroñ bõk kunad ilo lañliñ eo kin lelok? (b) Ilo ad bõk kunad ilo lañliñ eo ilo lelok, wõn eo jej kajeoñe?
17 Bwebõta, ijellokin bõk kunad ilo jerbal eo eaorõk in kõmman ri kalor, kij einwõt Christian ro jej bareinwõt bõk kunad ilo lañliñ eo ilo lelok ilo wãwen ko jet. Jemaroñ kajenolok money ñan jabawõt ñan jurake kabuñ eo erreo im jibañ ro rej bed ilo aikwij. (Luk 16:9; 1 Dri Korint 16:1, 2) Jemaroñ lale ien ko remõn ñan kwalok karuwainene ñan ro jet. (Dri Rom 12:13) Jemaroñ kate kij ñan ad “jerbale emõn ñõn armij otemjej, im elaplok ñõn ro rej ber ilo nukin tõmak.” (Dri Galetia 6:10) Im ilo wãwen ko relamwan im wõr tokjeir, jemaroñ lelok ñan ro jet—juõn letter, juõn konono ilo telephone, juõn menin lelok, juõn jibañ eo emõn, juõn nanin kõketak.
18 Ilo ad lelok, jej kwalok bwe jej kajeoñe Jemed ilañ. Jej bareinwõt kalikar yokwe in jimjãn jimjatin eo ad, eo ej kakõllan Christian ro remol. (Jon 13:35) Ad kememej men kein emaroñ jibañ kij bõk kunad ilo lañliñ eo kin lelok.
Kwo Maroñ Ke Kamelele?
• Ewi wãwen an Jehovah im Jesus kar likit joñok ilo lelok ilo jitõb?
• Ewi wãwen ad maroñ kõmman bwe en wõr ro jerad ñan indio?
• Ta buñten nee ko jemaroñ bõki ñan kõmman bwe jerbal in kwalok nan eo ad en laplok an wõr tõbrak ie?
• Ewi wãwen an ro otemjej ilo congregation eo maroñ bõk kunair ilo lañliñ eo kin lelok?
[Pija]
Ñe ajiri ro rej uak ilo emõn ñan katak, jemeir im jineir rej lo elap lañliñ im juburu
[Pija]
Ilo kõmman ri kalor, jemaroñ kõmman jerad ro remol
[Pija]
Jehovah ej ineklok kij ilo ad ritto
[Pija]
Ilo wãwen ko relamwan ak elap tokjeir, jej lo lañliñ ilo lelok