Jehovah, Anij In Mol
“Kw’ar wiaik iõ, O Jeova, kwo Anij in mol.”—SAM 31:5.
1. Ewi kar wãwen ko ilañ im ion lal ke ear ejelok riap?
EAR wõr juõn ien ke ear ejelok riap. Ilo lañ ko jitõb ro rewãppen rar jokwe ie, im rar karejar ñan Ri Kõmanman eo air, “Anij in mol.” (Sam 31:5) Ear ejelok riap, ejelok etao. Jehovah ear konono mol ñan lõmaro nejin ilo jitõb. Ear kõmman eindein kinke ear yokwe ir im ear lap an itoklimo kin emõn eo air. Wãwen eo ion lal kar eindein. Jehovah ear kõmanman emaan im kõrã eo moktata, im ikijen ial eo ear karõke, ien otemjej ear konono ibbeir ilo juõn wãwen ealikar, kajju, im mol. Ear lap an emõn!
2. Wõn eo ear kwalok riap, im etke?
2 Bõtab, tokelik juõn nejin Anij ilo jitõb ear jab jook in kajutak e make einwõt juõn anij ri kijirãt, im jumae Jehovah. Jitõb in, eo jej jelã kajjen einwõt Satan Devil eo, ear kõnan bwe ro jet ren kabuñ ñan e. Ñan kõtõbrak mejenkajjik eo an, ear kajerbal riap ñan kõmman bwe ro jet ren bed iumin kajur eo an. Ilo an kõmmane, ear erom juõn “dri riõp, im jemen riõp.”—Jon 8:44.
3. Ewi wãwen Adam im Eve rar uak ñan riap ko an Satan, im kin tokjen ta ko?
3 Ilo an kajerbal juõn serpent, Satan ear jiroñ kõrã eo moktata, Eve, bwe elañe ear kajekdon kien eo an Anij im mõñã jen leen wijki eo emwij kemoiki, ejamin mij. Men in kar juõn riap. Ear bareinwõt ba bwe ilo an mõñã enaj erom einwõt Anij, ilo an jelã emõn im nana. Men in, bareinwõt, ear juõn riap. Meñe Eve ejañin kar roñ juõn riap mokta, ear aikwij in kar kile bwe men eo ear roñ jen serpent eo ear jab ekkar ñan ta eo Anij ear jiroñ leo belen, Adam, kake. Ak, ear kãlet ñan an tõmak Satan, im jab Jehovah. Ke emwij mone, lio ear bõk leen wijki eo im mõñã. Tokelik, Adam bareinwõt ear mõñã jen leen wijki eo. (Jenesis 3:1-6) Einwõt Eve, Adam ejañin kar roñ juõn riap, ak kar jab mone. (1 Timote 2:14) Ilo makitkit ko an, ear kwalok bwe ear karmijeteik Ri Kõmanman eo an. Tokjen ko ear lap air kaeñtan armij. Kin jab bokake eo an Adam, jerawiwi im mij—ekoba nana im eñtan ko relap—rar itok ion aolep ro nejin.—Dri Rom 5:12.
4. (a) Ta riap ko kar kwaloki ilo Eden? (b) Ta eo jej aikwij kõmmane bwe jen jab jebwãbwe ibben Satan?
4 Riap ear bareinwõt jededlok. Jej aikwij melele bwe riap ko kar kwaloki ilo jikin kallip in Eden rar jumae ko relej nae mol eo an Jehovah make. Satan ear ba bwe Anij ilo etao ear debiji juõn men eo emõn jen ri belele rein ruo moktata. Men in ear jab mol. Adam im Eve rar jab bõk tokjen ko remõn jen air jab bokake. Rar mij, einwõt an kar Jehovah ba bwe enaj walok. Meñe eindein, jumae eo an Satan nae Jehovah ear wõnmanlok wõt, ñan joñan eo bwe elõñ ebeben ko tokelik ri jilek John iumin kakõrmol an Anij ear je bwe Satan “ej moni aolepen lõl.” (Reveles̃õn 12:9) Ñan bõprae an Satan Devil eo kajebwãbweik kij, jej aikwij lukkun liki mol eo an Jehovah im Nan eo an. Ewi wãwen kwomaroñ kaddeklok im kakajurlok am liki Jehovah im kejbãrok yuk nae etao im riap ko an Ri Kijirãt eo an?
Jehovah Ej Jelã Mol eo
5, 6. (a) Jelãlokjen ta eo ewõr ibben Jehovah? (b) Ewi joñan jelãlokjen eo an armij ñe keidi ibben eo an Jehovah?
5 Bible eo ien otemjej ej kwalok bwe Jehovah eo ear “kõmõnmõn men otemjej.” (Dri Epesõs 3:9) E eo ear “kõmõnmõn lõñ, im lõl, im lometo, im men otemjej ilo ir.” (Jerbal 4:24) Kinke Jehovah ej Ri Kõmanman eo, ej jelã mol eo kin men otemjej. Ñan wanjoñok: Lemnak kin juõn emaan eo ear jiñaik inem kaleke mweo imõn make, ear kõlaak aolep alal ko im hammaik kajjojo dila. Enaj jelã men otemjej kin mwiin im enaj wõr an melele elaplok kin mweo jen jabdewõt ri lale. Armij rejelã kin men ko rej kõmmani. Eindein, Ri Kõmanman eo ej jelã kin tibdikin men otemjej ear kõmanmani.
6 Ri kanan Isaiah ear emõn an kwalok kin joñan jelã eo an Jehovah. Jej konono: “Wõn Eo e ar joñwe dren ko ilo lobiren pein, im jetõñe lõñ ko, im kobaik bõñõlñõl in lõl ilo juõn ken joñõk, im paune tol ko kin ken paun, im bareinwõt tol ko redrik? Wõn Eo e ar kajimelok Jitõb õn Jeova, ak e ar katakin E einwõt An dri bebe? E ar bebe iben wõn, im wõn eo e ar kajelaik E, im katakin E ilo ial in ekajet jime, im katakin E jelalokjen, im kwalok ñõn E ial in meletlet?” (Aiseia 40:12-14) Emol, Jehovah ej “Anij in jelalokjen” im “e wãppen ilo jelalokjen.” (1 Samuel 2:3; Job 36:4; 37:16) Jidik wõt jelã eo ad ñe keidi ibben! Meñe armij rar bõk juõn jelã elap, melele eo ad kin men in kõmanman ko ejjab tõbar ñan “jijidrik in ial ko An [Anij].” Ej einwõt juõn “drik unojrikrik” ñe keidi ibben “jorur in kajur.”—Job 26:14.
7. Ta eo David ear kile kin jelãlokjen eo an Jehovah, im kin men in ta eo jej aikwij kamol kake?
7 Kinke Jehovah ear kõmanman kij, ej men in kõmmanwa ñan bõk jemlok eo bwe elap an jelã kake kij. King David ear kile men in. Ear je: “O Jeova, kw’ar kalimjek iõ im jela iõ. Kwo jela aõ jijõt im aõ jutõk: Kwo jela aõ lemnok jen etolok. Kwo kalimjek aõ ial, im aõ babu, im Kwo jela ial ko aõ otemjej. Bwe ejelok nan ilo loõ, im Kwe O Jeova, kwo jab jelakake wõt.” (Sam 139:1-4) Emol, David ear jelã bwe armij ewõr air maroñ in kãlet—Anij ear letok ñan kij maroñ eo in kãlet ñan bokake ak jab bokake e. (Duteronomi 30:19, 20; Joshua 24:15) Mekarta, elaplok an Jehovah jelã kake kij jen kij make. E kõnan men eo emõntata ñan kij, im ewõr an maroñ ñan tel ial ko ad. (Jeremiah 10:23, NW) Emol, ejelok juõn ri kaki, juõn ri kabel, juõn ri kakabilek me elaplok an maroñ katakin kij kin mol eo im ñan kõmman bwe jen meletlet im mõnõnõ.
Jehovah Ej Mol
8. Ewi wãwen ad jelã bwe Jehovah emol?
8 Ej juõn men ñan jelã mol eo, ak ej bar juõn men ñan konono mol eo, im ñan an mol. Devil eo, ñan wanjoñok, ear kãlet bwe en jab “jutõk ilo mol.” (Jon 8:44) Ilo oktak, Jehovah “elap an . . . mol.” (Exodus 34:6) Jeje ko ekkã air kamole mol eo an Jehovah. Ri jilek Paul ear ba bwe “Anij e ban riõp.” (Dri Hibru 6:18; Taitõs 1:2) Mol ej juõn mõttan eaorõk ilo kadkadin Anij. Jemaroñ atartar ion im liki Jehovah kinke e mol; ejjab mone ro rej tiljek ñan e.
9. Ewi wãwen etan Jehovah ewõr kõtan ñan mol eo?
9 Ãt eo etan Jehovah ej kamole mol eo an. Ãt eo ekwojarjar ej melelen “Ej Karõk ñan An Erom.” Men in ej kwalok kin Jehovah einwõt eo ej erom Ri Kajejjet Kitien aolep kallimur ko an. Ejelok bar juõn ewõr an maroñ ñan kõmmane men in. Kinke Jehovah ej Eo Ekajur Bõtata, ejelok juõn men emaroñ bõprae an jejjet kitien karõk ko an. Jehovah ejjab mol wõt ak e make ewõr an kajur im meletlet ñan kõmman bwe aolep men ko ear ba ren jejjet kitieir.
10. (a) Ewi wãwen an kar Joshua lo mol eo an Jehovah? (b) Ta kallimur ko an Jehovah emwij am lo air jejjet kitieir?
10 Joshua kar juõn ian ro relõñ rar lo men in kabwilõñlõñ ko me rej kamole mol eo an Jehovah. Joshua ear bed ilo Egypt ke Jehovah ear bõktok men in kaeñtan ko joñoul ion ailiñ eo, im kajjojo ien ear kwaloke lok iman. Ibwiljin men ko jet, Joshua ear lo an jejjet kitien kallimur ko an Jehovah ñan lomoren Ri Israel ro jen Egypt im ñan tel ir ñan Enen Kallimur eo, im kõmman bwe ren anjo ion jar in tarinae ko rekajur an Ri Canaan ro me rar jumae ir. Ilo tu-jemlokin mour eo an, Joshua ear jiroñ emaan ro reritto an ailiñ in Israel: “Kom jela ilo buruemi otemjej, im ilo ami otemjej, bwe e ar jab likjõp juõn men ian men ko remõn Jeova ami Anij e ar ba kin kom; men otemjej re jejit ñõn kom, ejelok juõn iair e ir.” (Joshua 23:14) Meñe kwar jab lo men in kabwilõñlõñ ko me Joshua ear loi, kwar lo ke mol in kallimur ko an Anij ilo mour eo am?
Jehovah Ej Kwalok Mol eo
11. Ta eo ej kwalok bwe Jehovah ekõnan konono ak kwalok mol eo ñan armij?
11 Lemnak kin juõn jemen ak jinen eo elap jelãlokjen ibben ak ejeja an konono ñan ro nejin. Kwojjab kamolol ke bwe Jehovah ejjab eindein? Ilo yokwe Jehovah ej communicate ak konono ibben armij, im elap an kõmmane. Jeje ko rej naetan “Ri Kaki eo Elaptata.” (Isaiah 30:20, NW) Ilo yokwe im joij eo an, ej konono bareinwõt ibben ro rejjab kõnan roñjake e. Ñan wanjoñok, kar jitõñe Ezekiel ñan kwalok nan ibben ro Jehovah ear jelã bwe rejamin kõnan roñjake. Jehovah ear ba: “Nejin armij, etal, deloñ ibwiljin mweo imõn Israel, im kwoj aikwij konono kin nan ko aõ ñan ir.” Inem ear kakkõl e: “Rejamin kõnan roñjake yuk, kinke rejjab kõnan roñjake iõ; kinke ir otemjej ian armij in Israel rekiblia im ebin burueir.” Ekar juõn jerbal ebin, ak Ezekiel ear kajejjete ilo tiljek, im ilo an kõmmane, ear kwalok tiriamokake an Jehovah. Elañe ewõr ibbam juõn jerbal in kwalok nan ebin am kõmmane im kwoj atartar ion Anij, kwomaroñ liki bwe enaj kakajur yuk einwõt ear kõmmane ñan Ezekiel ri kanan eo an.—Ezekiel 3:4, 7-9, NW.
12, 13. Ilo wãwen et ko Anij ear konono ibben armij?
12 Jehovah ekõnan “lomoren armij otemjej, im bwe ren item jela mol.” (1 Timote 2:4) Ear konono ikijen ri kanan ro, ikijen enjel ro, im bareinwõt ikijen Nejin ejitenburu, Jesus Christ. (Dri Hibru 1:1, 2; 2:2) Ñan Pilate, Jesus ear ba: “Kin men in I ar lotak, im kin men in I ar itok ñõn lõl, bwe In kennan kin mol. Ir otemjej jen mol rej eoroñ ainikiõ.” Ear wõr ibben Pilate juõn ien emõn ñan katak mol eo kin men in letok eo an Jehovah kin lomor kajju jen Nejin Anij. Bõtab, Pilate ear jab jen mol, im ear jab kõnan katak jen Jesus. Jen men in, ilo kõrraat Pilate ear uak: “Ta eo mol?” (Jon 18:37, 38) Men eo ear kõmmane ear lap an nana! Ak, elõñ rar mõnõnõ in roñjake mol eo me Jesus ear keañ kake. Ñan ri kalor ro an ear ba: “A emõnõnõ mejemi, bwe rej lo; im lojiliñemi, bwe rej roñ.”—Matu 13:16.
13 Jehovah ear kejbãrok mol eo ikijen Bible eo im ear kõmmane bwe en bellok ñan armij otemjej. Bible eo ej kwalok kin men ko ilo wãwen eo emol. Ej kwalok kin kadkad ko kadkadin Anij, karõk ko, im kien ko an, im bareinwõt wãwen ko remol ibwiljin armij ro. Jesus ear ba ilo jar eo an ñan Jehovah: “Am in nan mol eo.” (Jon 17:17) Kin men in, Bible eo ej juõn book ejej uan. Bible wõt kar jeje iumin kakõrmol an Anij eo e jelã men otemjej. (2 Timote 3:16) Ej juõn men in letok eaorõk ñan armij, juõn men me ri karejar ro an Anij rej kaorõke. Ej men in meletlet elañe jej readi ran otemjej.
Debiji Mol eo
14. Ta jet ian men ko Jehovah ear ba bwe enaj kõmmani, im etke jej aikwij tõmak e?
14 Jej aikwij lukkun kaorõk ta eo Jehovah ej jiroñ kij ilo Nan eo an. E ej einwõt men eo ej ba, im enaj kõmmane men eo ej ba enaj kõmmane. Ewõr unin ad maroñ liki Anij. Jemaroñ tõmak ñe Jehovah ej ba bwe enaj bõktok “irenwõne ñõn ro re jab bokake gospel an ar Iroij Jisõs Kraist.” (2 Dri Tessalonika 1:8) Jemaroñ bareinwõt tõmak ñe ej ba bwe ej yokwe ro rej jibadõk wãnik, ñe ej ba bwe enaj lelok mour indio ñan ro rej jerbale tõmak, im ñe ej ba bwe enaj jolok eñtan, jañ, im mij bareinwõt. Jehovah ej kamole kallimur in eliktata ke ear lelok nan in jiroñ in ñan ri jilek John: “Kwon jeje: bwe nan kein retiljek im remol.”—Reveles̃õn 21:4, 5; Jabõn Kennan Ko 15:9; Jon 3:36.
15. Ta jet ian riap ko Satan ej kowõnmanloki?
15 Satan ej lukkun oktak jen Jehovah. Jen an kameramlok armij, ej mone ir. Ñan kõtõbrak mejenkajjik eo an ñan ukõt armij jen kabuñ eo erreo, Satan ej kowõnmanlok elõñ riap ko. Ñan wanjoñok, Satan ekõnan bwe jen tõmak bwe Anij ejjab lo juõn aikwij ñan ruaktok ñan kij im ejjab kea kake eñtan ko rej walok ion lal. Ak, Bible eo ej kwalok bwe Jehovah emũlal an kea kake men in kõmanman ko an im ej dike nana im eñtan. (Jerbal 17:24-30) Satan ej bareinwõt kõnan bwe armij ren tõmak bwe jibadbad ko ilo jitõb ejelok tokjeir. Ilo oktan, Jeje ko rej kamol ñan kij bwe “Anij e wãnik wõt, im E jamin meloklok ami jerbal im yokwe, eo kom ar kwalok kin etan.” Bareinwõt ej ba ilo alikar bwe ej “lelok jinekjij ñõn ro rej kabukot E.”—Dri Hibru 6:10; 11:6.
16. Etke Ri Christian ro rej aikwij ekkõl im debiji wõt mol eo?
16 Ikijen Satan, ri jilek Paul ear je: “Ilo ir anij in lõl in e ar kabilo lemnok an ro re jab tõmak, bwe maram in gospel in aibujuij an Kraist, eo wãwen Anij, en jab rome ir.” (2 Dri Korint 4:4) Einwõt Eve, jet emwij an Satan Devil eo mone ir. Ro jet rej lor ial eo an Adam, eo ear jab mone ak ear kãlet ñan etetal ilo ial in kiblia. (Jud 5, 11) Kin men in, eaorõk bwe Ri Christian ro ren ekkõl wõt im debiji mol eo.
Jehovah Ej Aikwiji “Tõmak Emol”
17. Ta eo jej aikwij kõmmane ñan bõk buñburu eo an Jehovah?
17 Kinke ej mol ilo aolep wãwen ko an, Jehovah ej kõtmene bwe ro rej kabuñ ñan e ren bareinwõt mol. Ri jeje psalm ear je: “O Jeova, wõn e naj ber ilo imõn kaber eo Am? Wõn e naj jokwe ilo Am tol ekwojarjar? Eo ejime an etetal, ej kõmõn wãnik, im e konono mol ilo buruen.” (Sam 15:1, 2) Ñan Ri Jew ro rar al kin nan kein, air konono kin tol eo ekwojarjar an Jehovah ejelok bere ear kakememej ir kin Tol Zion, ijo King David ear bõktok tibtib in kallimur eo ñan imõn kabbed eo ear kaleke ijo. (2 Samuel 6:12, 17) Tol eo im imõn kabbed eo ear kakememej ir kin jikin eo ijo Jehovah ear bed ie ilo kõkkar. Ijo armij ro rar maroñ kebak Anij ñan jar im kajitõk kin buñburu eo an.
18. (a) Ñan jimjera ibben Anij ta eo jej aikwij kõmmane? (b) Ta eo jenaj etale ilo katak in tok juõn?
18 Jabdewõt eo ekõnan jimjera eo an Jehovah ej aikwij konono mol “ilo buruen,” jab kin tien wõt. Ro jeran Anij remol rej aikwij mol ilo burueir im kwalok kein kamol kin “tõmak emol,” bwe jerbal ko remol rej itok jen buruen armij. (1 Timote 1:5; Matu 12:34, 35) Juõn jeran Anij ejjab etao ak jela mon, bwe “Jeova e naj kijirãte armij e . . . jela mon.” (Sam 5:6) Ri Kennan ro an Jehovah ibelakin lal rej kate ir bwe ren mol ilo air kajeoñe Anij eo air. Katak in tok juõn enaj etale katak in.
Ewi Wãwen Kwonaj kar Uak?
• Etke Jehovah e jelã mol eo kin men otemjej?
• Ta eo ej kwalok bwe Jehovah ej mol?
• Ewi wãwen an kar Jehovah kwalok mol eo?
• Ikijen mol eo, ta eo jej aikwij kõmmane?
[Pija ko ilo peij 20]
Anij in mol ej jelã men otemjej ear kõmanmani
[Pija ko ilo peij 23]
Kallimur ko an Jehovah renaj jejjet kitieir