Ewi Wãwen Am Maroñ Kõmman Bebe ko Remeletlet?
“DRI MELETLET eo en roñjake im kalaplok an jela; im bwe dri jelalokjen en tõbar bebe ko remõn,” Solomon, king in Israel eo etto ear ba. Jen ien ñan ien enañin aolep iad jar kõmman bebe ko rejjab jimwe kinke jar jab lor nan in kakabilek ko an ro jet.—Jabõn Kennan Ko 1:5.
Nan kein an Solomon rar jei ilo Bible eo tokelik, ibben “jilu tausan jabõn kennan” ko jet ear kine. (1 Kiñ Ro 4:32) Jemaroñ ke bõk tokjen jen ad jelã im bokake nan ko an remeletlet? Aet. Remaroñ jibañ kij “ñõn jela meletlet im nan in katak; ñõn kili nan ko re meletlet; ñõn bõk katak ilo kõmõn meletlet ilo wãnik im ekajet jime im emõn.” (Jabõn Kennan Ko 1:2, 3) Jen bwebwenato kin lalem nan in tel ko rej bedbed ion Bible eo im remaroñ jibañ kij ñan kõmman bebe ko remeletlet.
Tokjen Ko Etto Air Jelet Mour Eo Ad
Jet bebe ko renaj jelet kij ilo juõn wãwen elap. Ijoke, kwon kajeoñ in bebe lok iman kin ta tokjen ko renaj walok. Kwon jab kõtlok bwe tokjen ko remõn ak ejjab to air bed ren kabiloik yuk jen tokjen ko renana im etto air bed. “Juõn dri Meletlet ej lo nana eo, im tilekek; a ro dri bwebwe, rej etal wõt im jorran kake,” Jabõn Kennan Ko 22:3 ej kakkõl kake.
Emaroñ emõn bwe kwon jeje ion peba ta tokjen ko ejjab to air bed im tokjen ko etto air bed. Tokjen ko ejjab to air bed remaroñ walok jen juõn jerbal im emõn wõnãn im kwoj mõnõnõ kake. Ak tokjen ko etto air bed emaroñ ke koba juõn jerbal ejelok juõn ilju emõn ibben? Emaroñ ke bwe kwonaj aikwij emmakit ñan bar juõn jikin, bõlen etolok jen ro jeram ak family eo am? Emaroñ ke bwe kwonaj aikwij bed ilo juõn jikin ejjab erreo ak ej jalimo? Kwon pauni ta tokjen ko remõn im jab emõn, inem beek kin ta men ko raorõk.
Kwon Kõtlok Ien eo Emõn Joñan
Bebe ko kwoj kõmmani ilo mõkaj remaroñ jemlok ilo jorran. Jabõn Kennan Ko 21:5 ej kakkõl: “Lemnok ko an dri owõn, re men in jerammõn, a jabrewõt eo e eur ilo bebe, ej jarõplok ñõn aikwij.” Ñan wanjoñok, jodikdik ro rej mijkaie rej aikwij kõtlok ien mokta ak jab mõkaj in kõmman juõn bebe ñan mare. Elañe jab, remaroñ lo mol in nan ko an William Congreve, ri jeje drama eo jen England ilo ebeben eo kein ka 18, ear ba: “Mare ilo mõkaj, jolok elap ien im buromõj kake tokelik.”
Bõtab, kõtlok ien eo emõn joñan ejjab melelen aibedbed. Joñan an aorõk jet bebe ko bwe ilo meletlet jej aikwij bebe kaki ilo mõkaj elañe emaroñ. Elañe jej aibedbed emaroñ jerata ñan kij ak ro jet. Jab kõmman bebe ilo mõkaj emaroñ juõn bebe bareinwõt—im emaroñ juõn eo ejjab emõn.
Kabellok Buruõm ñan Bõk Nan in Kakabilek eo
Kinke ejelok ruo wãwen ko rekajju jen don rej einwõt juõn, ruo armij rejjab bebe ilo wãwen wõt juõn aolep ien ñe rej jelmae ejja abañ ko wõt. Meñe eindein, emaroñ wõr tokjen ñan ad roñjake ta eo armij ro jet rar bebe kake ejja einlok wõt eo ad. Kajitõk ibbeir kin ewi wãwen air lemnak kiõ kin bebe eo air. Ñan wanjoñok, ñe jej kãlet juõn jerbal, kajitõk ibben ro rar bed ilo jerbal eo bwe ren kalikar ta tokjen ko remõn im ko renana rar loi jen jerbal eo. Ta tokjen ko remõn rar bõki jen jokãlet eo air, im ta abañ ko rar loi?
Emwij an kar kakkõl kij bwe “Ijo ejelok bebe, emwij kajitõkjen lemnok ko mokta; a ijo elõñ dri bebe, emwij kabin lemnok ko.” (Jabõn Kennan Ko 15:22) Emol, ñe jej kabukõt nan in kakabilek ko im katak jen wãwen mour eo an armij ro jet, jej aikwij kile bwe ilo jemlokin jej aikwij kõmman juõn bebe im inek eddo eo kin ad kõmmane men in.—Dri Galetia 6:4, 5.
Bojak im Lore juõn Bõklikit Emõn
Bõklikit emaroñ jibañ kij ñan kõmman bebe ko ekkar ñan kien ko jej kãlet in lori ilo mour eo ad. Ñan juõn Ri Christian, ej melelen bwe en katakin bõklikit eo an ekkar ñan lemnak ko an Anij. (Dri Rom 2:14, 15) Nan in Anij ej jiroñ kij: “Kwon kwalok E ilo ial ko am otemjelok, inem E naj bakajen ial ko am.” (Jabõn Kennan Ko 3:6) Emol, bwe ilo jet jikin ko ruo armij—ewõr bõklikit ko reinjuõn jen don—remaroñ tõbar jemlok ko reinjuõn jen don im kõmman bebe ko reoktak jen don.
Bõtab, juõn bõklikit emõn ejamin kõtlok bwe jen kõmman men ko Nan in Anij ej ba renana. Ñan wanjoñok, juõn bõklikit ejañin katak kin kien ko an Bible emaroñ kõtlok juõn emaan im kõrã bwe ren jokwe ibben don im lale elañe remaroñ mõnõnõ ibben don meñe rejañin mare. Remaroñ lemnak bwe rar kõmman juõn bebe emeletlet, im enaj kejbãrok ir jen air mare ilo mõkaj im lo jorrãn. Bõlen bõklikit eo air ejamin ekajete ir. Ak, jabdewõt eo ej errã ibben lemnak eo an Anij kin mour in belele ejamin errã ibben kain karõk rot eo ejjab to an bed im etton.—1 Dri Korint 6:18; 7:1, 2; Dri Hibru 13:4.
Ewi Wãwen Bebe ko Am Rej Jelet Ro Jet
Ekkã an walok bwe bebe ko am rej jelet armij ro jet. Inem jab kõmman juõn bebe ejjab meletlet—elaptata ebwebwe—im emaroñ kokkure kõtan ko am ibben ro jeram im ro nukim ak, elaptata ibben Anij. Jabõn Kennan Ko 10:1 ej kalikar: “Juõn nejin e meletlet, ej kamõnõnõik jemen; a juõn nejin e dri bwebwe, ej men in erro ñõn jinen.”
Ijo turãjet, jet ien ñe jej kile bwe jej aikwij kãlet ikõtan ruo jerad. Ñan wanjoñok, kwomaroñ beek in karmijeteik katak ko an kabuñ ko kiõ kwoj jelã rej jumae Bible eo. Ak kwomaroñ beek in ukõt kadkad ko kadkadim kinke kwokõnan mour ekkar ñan kien ko an Anij kwoj tõmaki kiõ. Bebe eo am emaroñ jab kabuñburuen ro jeram ak nukim, ak jabdewõt bebe ej kabuñburuen Anij ej juõn bebe emeletlet.
Ilo Meletlet Kwon Kõmman Bebe eo Elaptata
Meñe armij ro rejjab jelã kake, armij ro rainin rej aikwij kõmman juõn bebe ikõtan mour im mij. Ri Israel ro etto rar bed ilo wãwen eo einlok wõt ke rar jokwe iturin Enen Kallimur eo ilo 1473 B.C.E. Ke ear jerbal einwõt ri konono eo an Anij, Moses ear jiroñ ir: “Ij kir ñõn lõñ im ñõn lõl bwe ren kennan nae yuk ranin, bwe emwij aõ kwalok ñõn yuk mour im mij, kejerammõn im kejerata: inem kwon kãlet mour bwe kwon mour wõt, kwe im ro ineõm bwe kwon yokwe Jeova am Anij, ñõn bokake ainiken, im edrep ñõn E; bwe E am mour, im aitokõn ran ko am bwe kwon jokwe ilo eneo Jeova e ar kanõjnij ñõn ro jimam, ñõn Ebream, Aisak, im ñõn Jekob, bwe En lelok ñõn ir.”—Duteronomi 30:19, 20.
Kanan eo an Bible im menmenbwij in armij rej kwalok bwe jej bed ilo “ien ko renana” im bwe “lal ej oktaklok wõt.” (2 Timote 3:1; 1 Corinthians 7:31, New World Translation) Oktak eo imad enaj jemlok ilo ien jeebeplok eo an jukjuk im bed in an armij, im lal eo ekãl im wãnik an Anij enaj bõk jikin.
Jej bed imanin lal eo ekãl. Kwonaj deloñlok ke im bõk mour indio ilo lal iumin Ailiñ eo an Anij? Ak kwonaj jako ke ñe jukjuk im bed eo an Satan naj jako? (Sam 37:9-11; Jabõn Kennan Ko 2:21, 22) Bebe eo kin ta ial eo kwonaj bõke ej am make, emol ej juõn bebe ñan mour ak mij. Kwonaj mõnõnõ ke in bõk jibañ ñan kõmman juõn bebe ejimwe, im meletlet?
Ñan beek ñan mour ej kitibuj mokta ad katak kin men ko Anij ej aikwiji jen kij. Kabuñ ko rar likjap in kalikar ilo jejjet kin ta men in aikwij kein. Ri tel ro air ekkã air kajebwãbweik armij ro bwe ren tõmak ilo katak ko rewan im kõmman men ko Anij ejjab buñburuen kaki. Rar jab kamelele kin aikwij eo bwe armij ro kajjojo rej aikwij beek in kabuñ ñan Anij “ilo jitõb im mol.” (Jon 4:24) Inem enañin aolep armij rejjab kabuñ ñan Anij ilo jitõb im mol. Ak lale kin ta eo Jesus ear ba: “Eo e jab ibam e Aõ dri kijirãt; im eo e jab aintok iba, ej kejibliklok.”—Matu 12:30.
Ri Kennan ro an Jehovah rej mõnõnõ in jibañ armij ñan kalaplok air jelã kin Nan in Anij. Ekkeini air katak Bible ibben kajjojo armij ak kumi in armij ro ilo ien eo im jikin eo emõn ibbeir. Ro rekõnan bõk kunair ilo karõk in remaroñ kajitõk ibben Ri Kennan ro an Jehovah ilo bukwon eo air ak jejelok ñan dolul eo ej kõmman magazine in Imõniaroñroñ.
Emol, jet armij emaroñ wõr air jelã jidik kin ta eo Anij ekõnan jen kij. Remaroñ tõmak kin mol eo an Bible bareinwõt. Bõtab, elõñ iair rar aibedbed in beek ñan wujleplok air mour ñan Anij. Etke? Elõñ un ko.
Bõlen rejjab kanuij jelã kin aorõkin air aikwij in kõmmane men in? Ilo alikar Jesus ear ba: “Jab otemjej ren ba ñõn Iõ, Iroij, iroij, re naj dreloñtok ilo ailiñ in lõñ; a eo ej kõmõnmõn ankil an Jema ej ber i lõñ.” (Matu 7:21) Jelãlokjen eo kin Bible ejabwe; ej aikwij wõr jerbal. Congregation in Christian eo ilo jinoin ear likit juõn wanjoñok. Jej konono kin jet armij ilo ebeben eo kein kajuõn: “A ien eo rej tõmak Pilip ke ej kwalok nan emõn kin ailiñ in Anij, im etan Jisõs Kraist, rej baptais, man im kora.” (Jerbal 2:41; 8:12) Inem, elañe juõn armij ear bõk nan in Anij kin aolepen buruen, tõmak ilo men ko ej ba, im mour ekkar ñan kien ko an Anij, ta eo ej kabõjrak e jen an wujleplok mour eo an ñan Anij? (Jerbal 8:34-38) Emol, ñan kabuñburuen Anij, ej aikwij bõk buñten ne in ilo mõnõnõ im kin juõn buru elañliñ.—2 Dri Korint 9:7.
Jet armij remaroñ eñjake bwe ejabwe air jelã kin Anij ñan wujleplok air mour ñan e. Ak aolep armij ro rej kab jino etetal ilo juõn ial in mour eo ekãl ejjab lap jelãlokjen ibbeir. Wõn ri kabel eo emaroñ ba bwe ilo ien eo ear jinoe juõn jerbal ear jelã kadede kin aolep men ko ejelã kake rainin? Beek in karejar ñan Anij ej melelen bwe jen bõk jelãlokjen kin katak im kien ko an Bible, im bõk juõn kõnan elap ñan mour ekkar ñan i.
Jet armij rej aibedbed ke in bebe kake kinke rej mijak bwe rejamin kajejjet kitien kallimur eo air? Ebwe an lõñ armij likjap in kajejjet kitien kallimur ko air. Juõn emaan eo ej beek in mare im ejaak juõn family emaroñ lemnak bwe ejjab maroñ kõtõbrake, ak ñe juõn ej kallimur ej kamakit e bwe en kamaat an maroñ ñan kõmmane. Eindein, juõn jodikdik eo ewõr an license ñan kattõr wa emaroñ mijak jidik bwe ejjab kõnan bed ilo juõn lanwõtwõt— elaptata elañe ej jelã bwe elõñ jodikdik ro rej kattõr wa rekin jorrãn jen ro reritto. Bõtab, jelãlokjen in emaroñ wõr tokjen, im kamakit e bwe en kejbãrok wãwen an kattõr. Jab bõk juõn license ejjab juõn wãwen ñan kamadmõde abañ in!
Bebe ñan Mour!
Bible eo ej kwalok bwe mõttan jidik dolul in politic, wõnãn mour, im kabuñ ko ibelakin lal im ro rej juraki renaj jako jen lal in. Ak, ro rar beek im mour im kõmman jerbal eo ekkar renaj bedwõt. Einwõt juõn jukjuk im bed eo ekãl, ro rej ellã im mour renaj bõk kunair im kõmman bwe lal in en juõn paradise, einwõt Anij ear kõnan kõmmane ilo jinoin. Kwokõnan ke bõk kunam ilo jerbal in elmõnõnõ, iumin tel eo an Anij?
Elañe aet, kwon beek in katak kin Nan in Anij. Kwon beek in katak kin men in aikwij ko Anij ej buñburuen kaki. Kwon beek in kõtõbraki. Ilõñin men otemjej, kwon beek in kajejjet kitien bebe eo am. Ilo tukaduin, kwon bebe ñan mour!
[Pija ko ilo peij 4]
Kwon bõk ien ñan kõmman bebe ko raorõk
[Pija eo ilo peij 5]
Kwon bojak im bõk nan in kakabilek ko ñe kwoj kãlet juõn jerbal toan wõt am mour
[Pija ko ilo peij 7]
Ro rej beek in jerbal ñan Anij kiõ renaj bõk kunair ñan kõmman bwe lal in en juõn paradise