Bible Eo Emaroñ Ke Jibañ Yuk ñan Katakin Ajiri ro Nejõm?
WUT eo orchid ej juõn wut ekanuij aibujuij, ak ebin kaddeke. Ñan kõmmane in lo tõbrak, kwoj aikwij jelã joñan bwil ak molo, im meram ej aikwij lukkun jejjet, im joñan kilepen nien wut eo en emõn bareinwõt. Bũdej im uno ko rejõkkar ebidodo an jelet orchid eo im emaroñ jorrãn ilo mõkaj jen nañinmij im men in mour ko retõbalbal. Kin men in, ekkã an likjap in kaddek juõn wut in orchid ilo alen eo kein kajuõn.
Elaplok an bin im bwok katakin ajiri ro, im elap ad aikwij lukkun lale ir bareinwõt. Inem ekkã an jemen im jinen ebwer ñe rej katakin ajiri ro nejiir. Elõñ rej lemnak rej aikwij jibañ, einwõt juõn ri kallip wut in orchid eo ej aikwij jibañ jen juõn ri kallip ekabel. Alikar bwe, aolep jemen im jinen rekõnan bõk nan in kakabilek eo emõntata. Ia eo remaroñ loe ie?
Meñe Bible eo ejjab juõn book in katakin kij kin kakajiriri ajiri ro, Ri Kõmanman eo ear kakõrmol ri jeje Bible ro bwe ren kobaik nan in kakabilek ko rekeie iloan kin katakin ajiri. Bible eo ear kalikar kin aikwij eo ñan kaddek kadkad ko remõn, me ekkã air melokloki. (Dri Epesõs 4:22-24) Ikijen men in, nan in kakabilek eo jen Bible ej letok ki eo ñan jelãlokjen eo ejokkin wõt juõn. Elõñ thousand armij ro me rar jerbale nan in kakabilek in rar bõk tokjen jen e, jekdon ien et eo rar mour ie ak ta ailiñ eo air. Inem, lor nan in kakabilek eo ilo Bible emaroñ jibañ yuk ñan lo tõbrak ñe kwoj katakin ajiri ro nejõm.
Joñok eo an Ro Jemen im Jinen —Jelãlokjen eo Emõntata
“Kweo kwoj katakin bar juõn, kwo jab mõke katakin yuk ke? kwo kwoj kwalok ren jab kwot, kwoj kwot ke? Kweo kwoj ba armij en jab lũñ, kwoj lũñ ke?”—Dri Rom 2:21, 22.
Juõn ri tel an Seoul Board of Education ear ba: “Joñok ilo nan im kõmman rej jelãlokjen eo emõntata ñan ajiri ro.” Elañe jemen im jinen ajiri ro rejjab likit juõn joñok emõn ilo nan im mwil im lelok nan in kakabilek ko rejejjet, juõn ajiri enaj lemnak bwe jemen im jinen rej mon e. Nan ko an Jemen im jinen renaj luji aorõkiir. Ñan wanjoñok, elañe jemen im jinen ajiri ro rekõnan katakin ajiri ro nejiir kin mol, rej aikwij mol bareinwõt. Ñe rejjab kõnan uake armij eo ej telephone lok ñan ir, ekkã an jet jemen im jinen ajiri ro jiroñ ajiri ro nejiir bwe ren ba, “Jolok bwid, bwe jema (ak jinõ) rejako.” Ajiri eo ej bõk nan in jiroñ in emaroñ jook im bwok. Tokelik, emaroñ jino riap im jab jook in kõmmane men in elañe ej bed ilo juõn abañ. Kin men in, elañe jemen im jinen ajiri ro relukkun kõnan bwe ro nejiir ren mol, rej aikwij konono ilo mol im kõmman ekkar ñan ta eo rej ba.
Kwokõnan ke bwe ajiri eo nejim en jimwe an konono im jelã manit? Inem kwoj aikwij likit juõn joñok emõn. Sung-sik, juõn jemen 2 ladik im 2 ledik, ej ba: “Lio ibba im ña kimar beek bwe kimin jab kajerbal nan ko retton ak jõkkar. Kimar kautiej don im jab akwel meñe kimar inebata ak illu. Likit juõn joñok emõn elaplok tokjen jen nan ko wõt. Kimij mõnõnõ bwe ajiri ro nejim rej kwalok kautiej im joij ñe rej bwebwenato ibben ro jet.” Bible eo ilo Dri Galetia 6:7 ej ba: “Jabrewõt eo armij ej jeor e, men in e naj bareinwõt marmir e.” Elañe jemen im jinen ajiri ro rekõnan bwe ajiri ro nejiir ren lor kien ko relap kin mour erreo rej aikwij moktata mour ekkar ñan kien kein.
Kejbãrok bwe Ial in Konono Ibben Don En Bellok Wõt
“Kwon kanuij katakin ro nejõm [kin kien ko an Anij], im kwon konono kaki ñe kwoj jijõt ilo mweo imõm, im ñe kwoj etetal ilo ial, im ñe kwoj babu, im ñe kwoj jerkak.”—Duteronomi 6:7.
Mantin jerbal ilo jikin jerbal ko elõñlok jen ralitõk awa kajjojo ran ej laplok wõt. Ñe ri belele leo im lio rej jimor jerbal, men in elap an jelet ajiri ro nejiir. Ien eo jemen im jinen ro rej bed ibben ajiri ro nejiir ej diklok wõt. Ñe rej bed ilo mweo, jemen im jinen ajiri ro rej aikwij jerbal ilo mweo, inem remaroñ mõk. Ñe kwoj bed ilo wãwen kein, ewi wãwen am maroñ konono ilo juõn wãwen emõn ibben ajiri ro nejõm? Emaroñ wõr ien ko remõn ñan am bwebwenato ibben ajiri ro nejõm elañe kom jimor jerbal ibben don ilo mweo. Juõn bõran family eo ear jolok TV eo, kinke ear kõnan kalaplok ien ñan bwebwenato ibben ajiri ro nejin. Ear ba: “Ilo jinoin ajiri ro rar jalimo, ak ke iar kõmman ikkure ibbeir im bwebwenato ibbeir kin book ko rekaitoktoklimo, jidik kin jidik rar ukõt lemnak eo air ilo jimwe kin oktak in ekãl.”
Ej aorõk bwe ajiri ro ren jino ñe rej ajiri wõt bwebwenato jen burueir ibben jemeir im jineir. Elañe jab, inem ñe rej jodikdik im bõlen ewõr abañ ibbeir, rejamin watõk jemeir im jineir einwõt jerair ro remaroñ kwalok burueir ñan ir. Ewi wãwen am maroñ jibañ ir ñan kwalok ta eo ej bed ilo burueir? Jabõn Kennan Ko 20:5 ej ba: “Bebe ilo buruen armij, einwõt dren ko re mulõl; a juõn dri jelalokjen e naj ture.” Ilo am kajerbal kajitõk ko ñan kwalok air lemnak kin juõn men, einwõt “Ta lemnak eo am?” jemen im jinen ajiri ro remaroñ rejañ ajiri ro nejiir bwe ren kwalok eñjake im lemnak ko air.
Ta eo kwonaj kõmmane elañe ajiri eo nejõm ej kõmman juõn bwid elap? Ilo ien eo elap an aikwiji jibañ ilo joij jen kwe. Kwon kejbãrok jen am kwalok am illu ñe kwoj roñjake ajiri eo nejõm. Juõn jemen ear ba men in kin ta eo ear kõmmane ke ear bed ilo kain abañ rot in: “Ñe ajiri ro rej kõmman bwid, ij kate wõt im jab kwalok aõ illu. Ij jijet im roñjake kin ta eo rej ba. Ij kajeoñ in lukkun melele kin abañ eo. Ñe ebin aõ debij aõ illu ilo buruõ, ij kõttar jidik mae ien ejako aõ illu.” Elañe kwoj jatõr im roñjake, enaj bidodolok air bõk nan in kajimwe ko kwoj liloki.
Kaje eo Ej bedbed ion Yokwe Ej Aorõk
“Kom, ro jemeir, komin jab biuktõke ro nejimi ñõn illu; a komin kakajiririik ir ilo kaje im kowe an Iroij.”—Dri Epesõs 6:4.
Ñan am bõk tokjen ko remõn, wãwen am lelok kaje ilo yokwe ej aorõk. Ewi wãwen an jemen im jinen ro maroñ ‘biuktõke ajiri ro nejiir’? Elañe kaje eo ej jõkkar ñan bwid eo ak elañe kwoj leloke ilo juõn wãwen ejjab jimwe, ajiri ro renaj jumae. Jej aikwij lelok kaje ilo yokwe aolep ien. (Jabõn Kennan Ko 13:24) Elañe kwoj konono ibben ajiri ro nejõm ilo kõmmanwa, renaj kile bwe kwoj kajeik ir kinke kwoj yokwe ir.—Jabõn Kennan Ko 22:15; 29:19.
Ijo iturãjet, ej emõn bwe ajiri ro ren eñjake tokjen bwid ko air. Ñan wanjoñok, elañe ajiri eo ej kõmman bwid, kwomaroñ kaiñi e bwe en kajitõk kin jolok bwid. Ñe ej rupe kien family eo, kwomaroñ jab kõtlok e bwe en bed ilo men in kamõnõnõ ko an bwe en melele kin aorõkin bokake kien ko.
Ej emõn bwe jen lelok kaje ilo ien eo ekkar. Ekklisiastis 8:11 ej kalikar bwe: “Kin an rumij kamol nan in ekajet nae juõn men e nana, inem buruen ro nejin armij re kanuij beran bwe ren kõmõn nana.” Ilo wãwen in lok wõt, elõñ ajiri ro renaj melejoñe ritto ro im lale elañe remaroñ kõmman bwid im jab bõk kaje. Inem ñe kwoj kejelã bwe renaj bõk kaje elikin air bõt, kwon kõmman ekkar ñan nan ko am.
Ikkure ko Remõn Ewõr Tokjeir
“Eor . . . juõn ien tõñ . . . im juõn ien eep.”—Ekklisiastis 3:1, 4.
Ien kakije im ikkure eo emõn im jokkin wõt juõn ajiri ro rej aikwiji ñan kaddeklok lolãtãt im enbwiniir. Ñe jemen im jinen ajiri ro rej bõk kunair ilo ikkure ibben ajiri ro nejiir, enaj kalaplok an ro uan family eo ebake don im ajiri ro renaj jokane. Kain ikkure rot ko ro uan family eo remaroñ ikkure kaki ibben don? Elañe kwoj bõk ien im kalmenlokjen kake, kwomaroñ lo elõñ kain ikkure ko ñan kõmmani. Ewõr ikkure ko einwõt iakiu im men eirlok wõt remaroñ ikkure inabõj. Im baj lemnak mõk kin ien ko rekamõnõnõ family eo emaroñ bõki ñe komij al im kajañjañ ibben don. Ñe komij jambo ñan jikin ko rebak im lale aibujuij eo an men in kõmanman ko remour im jab mour.
Ilo ien kein, jemen im jinen ajiri ro remaroñ likit ilo buruen ajiri ro nejiir juõn lemnak ejokkin wõt juõn kin ikkure. Juõn Christian emaan eo ear wõr jilu nejin ajiri ro ear ba: “Ij bõk kunaõ ilo ikkure ibben ajiri ro nejiõ elañe imaroñ. Ñan wanjoñok, ñe rej ikkure kin computer, Ij kajitõk ibbeir kin ewi kilen ikkure kin ikkure rot eo. Ñe rej elloetak im kamelele kin kilen, Ij bõk ien ñan bwebwenato kin kauwatata eo kin men in kamõnõnõ ko rejõkkar. Iar lo bwe rar karmijeteik men in kamõnõnõ ko rejõkkar.” Aet, ajiri ro rej mõnõnõ in ikkure einwõt juõn family renaj kadiklok air mõnõnõ in aluij TV, video, movie, im ikkure ko ilo Internet me rej obrak kin kowadoñ, mour etton, im uno ko rejõkkar.
Jibañ Ajiri Ro Nejõm bwe Ren Lo Jerair Ro Remõn
“Kwon etetal iben ro dri meletlet inem kwo naj meletlet a eo ej komao iben ro dri bwebwe e naj jorran kake.”—Jabõn Kennan Ko 13:20.
Juõn Christian jemen eo ear lo tõbrak ilo an katakin ajiri ro nejin emen ear ba: “Elap an aorõk wõn ro rej kãlet einwõt ro jerair. Juõn jeran enana emaroñ kokkure aolep jerbal ko kwar kõmmani.” Ñan jibañ ajiri ro nejin bwe ren lo ro jerair remõn, ear kajitõk ilo meletlet kajitõk ko einwõt: Wõn ro jeram kwoj ebake ir? Etke kwoj mõnõnõ in bed ibbeir? Ta eo kin e kwokõnan anõke? Bar juõn jemen ak jinen ej karõk bwe ajiri ro nejin ren kirtok ro jeran rebake e ñan mweo imõn. Inem emaroñ lale ir im kakabilek ajiri ro nejin kake ir.
Ej aorõk bareinwõt bwe ren katakin ajiri ro bwe remaroñ jeran ritto ro im ro dettair wõt ir. Bum-sun, juõn jemen ewõr jilu nejin ladik, ej ba: “Ij jibañ ajiri ro nejiõ bwe ren kamolol bwe ro jerair rejjab aikwij ro dettair wõt ir, einwõt kar David im Jonathan ilo Bible eo. Emol, Ij kirtok Ri Christian ro reritto im redik bwe ren mõnõnõ in kamao ibben ajiri ro nejiõ. Tokjen men in, rej kamao ibben elõñ armij ro rejjab joñan wõt dettair.” Kamao ibben ritto ro emõn joñok ko air ewõr tokjen ñan ajiri ro bwe ren katak kin elõñ men ko.
Kwon Maroñ Lo Tõbrak ilo Am Katakin Ajiri Ro Nejõm
Ekkar ñan juõn etale ilo United States, elõñ jemen im jinen ajiri ro rar kate wõt im katakin ajiri ro nejiir bwe ren kaddek ilo burueir kadkad ko einwõt jatõr, katakin ir make, im mol rar jab kanuij lo tõbrak. Etke ebwe an bin? Juõn jinen eo ear uake etale eo ear ba: ‘Men eo ekaburomõj ej bwe wãwen eo wõt ñan kejbãrok ajiri ro nejid ej bwe jen kalbuji ir ilo juõn room im locke im jab kõtlok ir bwe ren bed ilo lal in.’ Ear lemnak bwe tõre in ajiri ro nejid rej eddeklok iloan kiõ enanalok jen mokta. Ilo wãwen in, jemaroñ ke lo tõbrak ñe jej katakin ajiri ro nejid?
Elañe kwar kõnan kaddek juõn ut orchid ak kwar inebata bwe enaj kar mij, kwomaroñ ebwer in jino kaddek juõn. Elañe juõn ri kallip ekabel ilo kaddek ut in orchid ear kebak yuk im kwalok jet wãwen ko ñan kõmmane men in im ear ba ñan kwe ilo liki: Kwonaj lo tõbrak elañe kwoj kõmmane ilo wãwen in,” emol kwonaj mõnõnõ! Jehovah, Eo Eutiejtata ion wãwen kõmanman armij, ej letok nan in kakabilek eo emõntata ñan katakin ajiri ro. Ej ba: “Kwon kibel juõn ajiri ilo ial eo en etal ie, im ñe e ridto e jamin illok jen e.” (Jabõn Kennan Ko 22:6) Ñe kwoj katakin ajiri ro ekkar ñan nan in kakabilek eo an Bible, kwonaj bõk mõnõnõ eo ilo am lo ajiri ro nejõm eddeklok im emmakit einwõt ritto ro rejelã bõk eddo eo, kwalok joij ñan ro jet, im debij juõn mour erreo. Inem armij ro renaj yokwe ir ak elaptata, Jehovah, Jemed ilañ enaj yokwe ir.