Jab Mour Kin Kij Make
“[Christ] e ar mij kin otemjej bwe ro rej mour ren jab bar mour ñõn ir mõke.”—2 DRI KORINT 5:15.
1, 2. Ta kien eo ilo Bible ear kamakit ri kalor ro an Jesus ilo ebeben eo kein kajuõn ñan anjo ion kibbon?
KAR BOÑIN eo eliktata nan Jesus ion lal. Ilo jejjo wõt awa ko, enaj kar lelok mour eo an kin aolep ro rar tõmak ilo e. Ilo boñin eo, Jesus ear jiroñ ri jilek ro an kin elõñ men ko raorõk. Juõn ian men ko Jesus ear jiroñ ir kar juõn kien ikijen juõn kadkad eo enaj kar kakõlleik wõn ro rej ri kalor ro an. “Kien ekãl Ij lewoj ñõn kom. Komin yokwe dron; einwõt I ar yokwe kom, komin bareinwõt yokwe dron. Ilo men in armij otemjej re naj jelã bwe komij dri kalora, elañe komij yokwe dron.”—Jon 13:34, 35.
2 Ri Christian ro remol rej aikwij kwalok juõn jitõb im lelok ir make kin yokwe ñan don im likit aikwij ko an ri tõmak ro mõttair iman kõnan ko air make. Ren jab jenliklik ñan jidik jen air ‘lelok mour eo air kin ro jerair.’ (Jon 15:13) Ewi wãwen an kar Ri Christian ro uak kin kien in ekãl? Ilo jeje eo an ebuñbuñ etan Apology, ri jeje eo ilo ebeben eo kein karuo etan Tertullian ear kwalok nan ko an armij ro jet rar konono kin Ri Christian ro: “Lale kin ewi joñan an lap air yokwe don; rej bojak in mij kin don.”
3, 4. (a) Etke jej aikwij jumae kibbon? (b) Ta eo jenaj katak kake ilo katak in?
3 Kij bareinwõt jej aikwij “bõk men in erro ko an dron, im ein drein komin kajejit kien Kraist.” (Dri Galetia 6:2) Bõtab, kibbon ej juõn ian men ko rej kabañ armij jen air bokake kien Christ im ‘yokwe Jehovah Anij kin aolepen buruen, an, im lemnak im yokwe ri turud einwõt kij.’ (Matu 22:37-39) Kinke jejjab wãppen, jemaroñ lemnak kin kõnan ko ad make. Kobaiktok kõnan in melejoñ ko jet, einwõt, inebata ko an mour ran otemjej, jitõbõn jiaik don ilo school ak jikin jerbal eo kin wõn eo emõntata, im aitwerõk eo ñan kabwe aikwij ko jen ran ñan ran, inem jemlok eo renaj kalaplok eñjake eo ad ñan bukõt mokta kõnan ko ad make. Kõnan in ñan kwalok kibbon ej laplok wõt. Ri jilek Paul ear kakkõl: “Ilo ran ko eliktata . . . armij ro renaj lemnak wõt kin ir make.”—2 Timothy 3:1, 2, Phillips.
4 Ilo jemlokinlok jerbal eo an ion lal, Jesus ear lelok ñan ri kalor ro an juõn wãwen ewõr jilu buñten ne ko ñan jibañ ir anjo ion kibbon. Kar ta eo im ewi wãwen ad maroñ bõk tokjen jen nan in jiroñ ko an?
Juõn Mejelan Ebolemen!
5. Ke ear kwalok nan ilo tueañin Galilee, ta eo Jesus ear kwalok ñan ri kalor ro an, im etke men in ear kailbõk ir?
5 Jesus ear kwalok nan turin Caesarea Philippi ilo tueañin Galilee. Jikin in eainemõn, im aibujuij ear maroñ juõn jikin emõn ñan kakije jen juõn jikin ñan karmijeteik kõnan ko ijo. Bõtab, ke ear bed ijo, Jesus ear jino an kwalok ñan ri kalor ro an “e naj kijkan An ilok ñõn Jerusalem, im iñtan kin nan ko relõñ jen elder ro im pris relap im skraib ro, im re naj mõn E, im E naj jerkakbiji ilo ran eo ken ka jilu.” (Matu 16:21) Bõlen ri kalor ro an Jesus rar bwilõñ kin ennan in, kinke rar kõtmene bwe Ri Tel eo air enaj kar kajutak Ailiñ eo an ion lal!—Luk 19:11; Jerbal 1:6.
6. Etke Jesus ear lukkun kauweik Peter?
6 Ilo mõkaj Peter ear “kapjere [Jesus], im jino an kowe E im ba, En etolok jen Kwe, Iroij; men in e jamin ber ibõm.” Ewi wãwen an kar Jesus uak? “A Ej oktõk, im ba ñõn Piter, Kwon ilok ilikiõ, Setan: kwoj iten latibñil Iõ: bwe kwo jab lemnok kin men ko an Anij, a kin men ko an armij rõn.” Lemnak kein ruo rar lukkun oktak jen don! Jesus ear bojak in bõk juõn ial Anij ear keboje ñan e bwe en karmijeteik mour eo an—eo enaj kar tellok ñan an mij ion juõn alal in eñtan eo ilo jejjo wõt alliñ tokelik. Peter ear rejañ e bwe en bõk juõn ial eainemõn in jokane. “En etolok jen Kwe,” ak “Kwon joij wõt ñan kwe,” ear ba. Ejelok bere bwe Peter ear kwalok lemnak ko remõn. Bõtab, Jesus ear kauweik e kinke jet ien ko mokta Peter ear kõtlok bwe Satan en karel buruen. Peter ear “jab lemnok kin men ko an Anij, a kin men ko an armij.”—Matu 16:22, 23, footnote.
7. Einwõt ilo Matu 16:24, ta ial eo Jesus ear kwalok ñan ri kalor ro an bwe ren lore?
7 Jemaroñ roñ nan ko einlok wõt nan ko an Peter ñan Jesus ilo ran kein. Ekkã an lal in rejañ juõn armij bwe en ‘joij wõt ñan emake’ ak ‘lor juõn ial eo ejelok inebata ie.’ Ak ijo tu rãjet, Jesus ear rejañ kij ñan bõk juõn lemnak einjuõn. Ear jiroñ ri kalor ro an: “Elañe jabdewõt armij e kõnan lor Iõ, en mõke karmijete, im bõk alal in eñtan eo an, im lor Iõ.” (Matthew 16:24, NW) “Nan kein rejjab juõn nan in kir ñan ro ilikin rejañin ri kalor ro,” The New Interpreter’s Bible, ej ba, “ak ej juõn nan in kir ñan kalmenlokjen kin ta melelen jerbal einwõt juõn ri kalor ñan ro emwij air erom ri kaloran Christ.” Jesus ear kilajrak jilu buñten ne ko, ilo Bible eo, im ri tõmak ro rej aikwij lori. Jen etale kajjojo iair.
8. Kamelele kin ta melelen karmijeteik kõnan eo ad make.
8 Moktata, jej aikwij karmijeteik kij make. Nan in Greek eo ñan “karmijeteik kij make” ej kalikar bwe jej mõnõnõ in ba jab ñan kõnan ko ad rekibbon ak men ko ad rejokane im kainemõn kij. Karmijeteik kij make ejjab melelen karmijeteik jet men in kamõnõnõ ko ad jet ien; im ejjab melelen bwe jej bed ilo juõn wãwen ekaburomõjmõj ak jerata ien otemjej. ‘Karmijeteik kij make’ ej melelen jej mõnõnõ in lelok aolepen mour eo ad im men ko ad otemjej ñan Jehovah. (1 Dri Korint 6:19, 20) Jen ad lemnak kin kij make, jej aikwij kajerbal aolepen mour eo ad ñan karejar ñan Anij. Karmijeteik kij make ej kalikar kõnan ko ad ñan kõmanman ankil an Anij, meñe nae kõnan ko ad rejjab wãppen. Jej kwalok bwe jej kabuñ ñan Anij wõt ñe jej wujleplok mour eo ad ñan e im kalikare ilo baptais. Jej kate kij ñan kajejjet kitien kallimur eo ad toan wõt ad mour.
9. (a) Ke Jesus ear bed ion lal, alal in eñtan eo ear jutak kin ta? (b) Ilo wãwen et eo jej bõk alal in eñtan eo ad?
9 Buñten ne eo kein karuo ej bwe jen bõk alal in eñtan eo ad. Ilo ebeben eo kein kajuõn, juõn alal in eñtan ear jutak kin eñtan, jook, im mij. Emol, ri nana ro wõt rar mij ion alal in eñtan eo ak rar totoik enbwiniir ion juõn joor. Ilo nan in, Jesus ear kwalok bwe juõn Ri Christian ear aikwij bojak in bõk matõrtõr, kijirãt, ak elaptata mij, kinke ejjab mõttan lal in. (Jon 15:18-20) Kien ko an Christian jej lori rej kajenolok kij jen lal in, inem ro ri lal in rej ‘konono nae kij.’ (1 Peter 4:4) Men in emaroñ walok ilo jikin school, jikin jerbal eo ad, ak ilo family eo ad bareinwõt. (Luk 9:23) Mekarta, jej bojak in kijenmij kin kijirãt eo an lal kinke jejjab mour kin kij make. Jesus ear ba: “Emõnõnõ kom ñe armij re naj kajirere kake kom, im matõrtõr kom, im naj ba nan ko renana otemjej nae kom, riõp wõt, kin Ña. Komin lõñliñ, im kanuij buñburuemi; bwe elap jinekjij ñõn kom i lõñ.” (Matu 5:11, 12) Emol, men eo eaorõktata ej bwe jen bõk buñburu eo an Anij.
10. Ta eo jej aikwij kõmmane ñan wõnmanlok im lor Jesus?
10 Kein kajilu, Jesus Christ ear ba bwe jej aikwij wõnmanlok im lor e. Ekkar ñan book eo An Expository Dictionary of New Testament Words, W. E. Vine ear jeje, ñan lor juõn armij ej melelen jeraik juõn armij—“juõn eo ej etal ilo ejja ial eo wõt.” Ilo 1 Jon 2:6 ej ba: “Eo e ba bwe ej ber ilo [Anij], emõn en etetal einwõt [Christ] E ar etetal.” Ewi wãwen an kar Jesus etetal? Yokwe eo an Jesus kin Jemen ilañ im ri kalor ro an ear jab kõtlok bwe en wõr jitõbõn kibbon ie. “Kraist bareinwõt e ar jab mõke kabuñburuen,” Paul ear je. (Dri Rom 15:3) Bareinwõt ke ear mõk ak kwuli, Jesus ear likit aikwij ko an armij ro jet iman aikwij ko an. (Mark 6:31-34) Jesus ear bareinwõt kate wõt e ilo jerbal in kwalok nan im katakin armij. Ejjab ke bwe jen kajeoñe e ñe jej jerbal ilo kijejeto ñan kajejjet kitien jerbal eo ad ñan ‘kõmman ri kalor ro ilo ailiñ ko otemjej, katakin ir bwe ren bokake men otemjej Jesus ear jiroñ kij’? (Matu 28:19, 20) Ilo aolep wãwen ko an, Christ ear likit juõn joñok ñan kij, im jej aikwij “lor jenkwon ne ko neen.”—1 Piter 2:21.
11. Etke ej aorõk bwe jen karmijeteik kõnan ko ad make, bõk alal in eñtan eo ad, im wõnmanlok im lor Jesus Christ?
11 Ej men in aorõk bwe jen karmijeteik kij make, bõk alal in eñtan eo ad, im wõnmanlok in lor Eo Ear Juõn Joñok ñan kij. Ñe jej kõmman eindein ej bõpraek kibbon—eo ej kabañ kij jen ad ñan kwalok jitõbõn lelok kij make ilo yokwe. Bareinwõt, Jesus ear ba: “Jabrewõt eo e kõnan lomoren mour eo an, mour e naj joko jen e: im jabrewõt eo mour e naj joko jen e kin Ña, e naj lo e. Bwe ekijkan kõkajuror armij, elañe ej jebarek aolepen lõl im e joko an? ak ta eo armij e naj lelõm wiaik an?”—Matu 16:25, 26.
Jejjab Maroñ Karejar ñan Ruo Iroij
12, 13. (a) Ta eo iroij likao eo ear inebata kake ke ear kajitõk ibben Jesus kin lemnak eo an? (b) Ta nan in kakabilek eo Jesus ear lelok ñan likao in, im etke?
12 Jet alliñ ko elikin an kar Jesus kalikar aikwij eo ñan ri kalor ro an rar bwe ren karmijeteik mour ko air make, juõn iroij emweie ear kebak e im ba: “Dri Kaki, ewi men eo emõn I naj kõmõne, bwe en aõ mour in drio?” Jesus ear jiroñ e bwe en wõnmanlok im bokaki kien ko im kalikar ta iair. Likao eo ear ba: “Nan kein otemjej I ar bokaki.” Likao in ear mol ilo buruen im kate wõt e ñan an bokake aolepen Kien eo. Inem ear kajitõk: “Ewi men eo I jañin tõbare?” Ilo uak, Jesus ear lelok juõn nan in kir ñan likao in, im ba: “Elañe kwo kõnan bwe kwon wãppen, kwon ilok im wiakaki men ko am, im lelok ñõn ro rejeramel, im e naj or mweiõm i lõñ: im kwon itok im lor Iõ.”—Matu 19:16-21.
13 Jesus ear lo bwe elañe likao in ear kõnan karejar ñan Jehovah kin aolepen an, ear aikwij jolok men eo elap an kamade mour eo an—mweiuk ko an. Juõn ri kalor eo emol an Christ ejjab maroñ karejar ñan ruo iroij. Eban “dri korijeran Anij im mweiuk.” (Matu 6:24) Ej aikwij juõn ‘mej elamwan’ im ej kalimjek wõt men ko ilo jitõb. (Matu 6:22) Jolok mweiuk ko im liloki ñan ro rejeramel ej juõn wãwen jej karmijeteik kõnan ko ad. Wõnãn lelok mweiuk ko, Jesus ear lelok ñan likao eo juõn jerammõn ejej wõnãn ñan korlok mweiuk ko ilañ—juõn men eaorõk ej tellok ñan mour indio ñan e im tokelik juõn eo enaj kar tellok ñan an iroij ibben Christ ilañ. Likao in ear jabojak ñan lelok mour eo an. Ear “buromõj im ilok; bwe elap an mweie.” (Matu 19:22) Bõtab, ri kalor ro jet an Jesus, rar uak ilo bar juõn wãwen.
14. Ewi wãwen ri eñwõd ro emen rar uak ke Jesus ear kir ir ñan lor e?
14 Ruo yiõ ko moktalok, Jesus ear lelok juõn nan in kir ñan emen ri eñwõd ro etair kar Peter, Andrew, James, im Jon. Ruo iair rar eñwõd ilo ien eo, im ro ruo rar boub in kanwõde ok ko air. Jesus ear ba ñan ir: “Komin lor Iõ, im I naj likit komro dri añwõr armij.” Aolepeir rar ilok jen jerbal in eñwõd ek im lor Jesus mae ien rar mij.—Matu 4:18-22.
15. Ewi wãwen juõn Ri Kennan an Jehovah ilo ran kein ear karmijeteik kõnan ko an ñan lor Jesus?
15 Elõñ Ri Christian ro ran kein rar kajeoñe joñok eo an ri eñwõd rein emen jab likao eo emweie. Rar karmijeteik mweiuk ko im ien ko remõn ñan kõtõbar buñbuñ ko an lal bwe ren karejar ñan Jehovah. “Ke I ar 22 aõ yiõ, I ar aikwij kõmman juõn bebe elap,” Deborah ear ba. Ear kamelele: “I ar katak Bible eo enañin jiljino alliñ, im I ar kõnan wujleplok mour eo aõ ñan Jehovah, ak family eo aõ rar lukkun jumae iõ. Rar lukkun mweie, im rar lemnak bwe elañe I ar juõn Ri Kennan eo an Jehovah enaj juõn men ekajookok ñan ir iman mejen armij. Rar letok 24 awa ñan aõ beek kin ta kõnan eo aõ—bõk juõn mour emweie ilo kanniek ke ak bõk mol eo. Elañe I ar jab bõjrak jen aõ kobalok ibben Ri Kennan ro an Jehovah, family eo aõ renaj kar jolok iõ. Jehovah ear jibañ iõ bwe In kõmman juõn bebe ejimwe im ear kakajur iõ ñan kajejjete. I ar bed ilo jerbal in kwalok nan full-time iumin 42 yiõ ñan kiõ, im Ijjab buromõj kake ñan jidik. Ilo aõ karmijeteik juõn wãwen mour emweie, kamõnõnõ, im kibbon, I ar rõlok jen juõn mour ejelok tokjen im jab mõnõnõ einwõt ij loe ibben ro uan family eo aõ. Ibben leo beleiõ, I ar jibañ elõñlok jen jibuki armij ro ñan katak kin mol eo. Ajiri rein ilo jitõb elaplok air aorõk ñan iõ jen jabdewõt men ko remweie ilo kanniek.” Ebar lõñ million Ri Kennan ro an Jehovah rej errã ibben lemnak in. Ta kin kwe?
16. Ewi wãwen ad maroñ kwalok bwe jejjab mour ñan kõnan ko ad make?
16 Kõnan eo ñan jab mour kin kõnan ko air make ear kamakit elõñ thousand Ri Kennan ro an Jehovah ñan jerbal einwõt pioneer ro, ak ri keañ ro an Ailiñ eo rej full-time. Ro jet, me rar jab maroñ bõk kunair ilo jerbal in kwalok nan full-time, rej kaddek juõn jitõbõn pioneer im rejetak jerbal in kwalok kin Ailiñ eo joñan wõt air maroñ. Jemen im jinen ajiri ro rej kwalok ejja lemnak in wõt ñe rej lelok elap ien im karmijeteik kõnan ko air ñan katakin ajiri ro nejiir kin men ko lor jitõb. Ilo mol, kij aolep jemaroñ kwalok bwe men ko an Ailiñ eo rej mokta ilo mour ko ad.—Matu 6:33.
Yokwe eo an Wõn Ej Kamakit Kij?
17. Ta eo ej kamakit kij ñan karmijeteik men ko?
17 Ejjab bidodo kwalok yokwe in karmijeteik kõnan ko ad. Ak jemaroñ lemnak kin ta eo ej kamakit kij ñan kwalok e. Paul ear je: “Yokwe an Kraist e relel ilo buruem; bwe ein drein am lemnok, Juõn e ar mij kin otemjej, inem ro otemjej r’ar mij; Im E ar mij kin otemjej bwe ro rej mour ren jab bar mour ñõn ir mõke, a ñõn Eo e ar mij im jerkakbiji kin ir.” (2 Dri Korint 5:14, 15) Ej yokwe eo an Christ enaj karel kij ñan jab mour ñan kõnan ko ad make. Ej juõn un ekajur ñan karel kij! Kinke Christ ear mij kin kij, jejjab lo ke aikwij eo ñan mour kin e? Emol, kamolol kin yokwe eo Anij im Christ rar kwalok ñan kij en kamakit kij ñan wujleplok mour eo ad ñan Anij im erom ri kalor ro an Christ.—Jon 3:16; 1 Jon 4:10, 11.
18. Etke ewõr tokjen ñan lelok kij make?
18 Ewõr ke tokjen ñan jab mour ñan kõnan ko make? Elikin an likao eo karmijeteik nan in kir eo an Christ im ilok jen e, Peter ear ba ñan Jesus: “Lo, kim ar ilok jen men otemjej, im lor Yuk: kin men in, ta eo e naj am?” (Matu 19:27) Emol bwe Peter im ri jilek ro jet rar karmijeteik kõnan ko air make. Ta enaj kar ãjinkij eo air? Jesus ear konono mokta kin jerammõn eo bwe renaj iroij ibben ilañ. (Matu 19:28) Ilo bar juõn ien, Jesus ear jitõñlok ñan jerammõn ko aolep ri kalor ro an renaj kar lañliñ kaki. Ear ba: “Ejelok armij eo e ar likit im, ak jein im jãtin man im kõra rõn, ak jemen, ak jinen, ak ro nejin, ak ene ko enen, kin Ña im kin gospel, A e naj bõk jibuki kin juõn ilo ien in, mo ko, im jein im jãtin man im kõra rõn, im ro jinen, im ro nejin, ak ene ko enen, kab matõrtõr ko; im ilo lõl e naj itok, mour in drio.” (Mark 10:29, 30) Jej bõk elaplok jen ta eo jaar karmijete. Jemed, jined, ro jeid im jatid, im ajiri ro nejed ilo jitõb rejjab ke aorõk jen jabdewõt men jaar karmijeteiki kin Ailiñ eo? Wõn eo ear bõk juõn mour elaplok tokjen—Peter ke ak likao eo?
19. (a) Mõnõnõ eo emol ej wawa ion ta? (b) Ta eo jenaj katak kake ilo katak eo tok ilal?
19 Ilo nan im jerbal ko an, Jesus ear kwalok bwe mõnõnõ ej itok jen ad lelok im karejar, jab jen kibbon. (Matu 20:28; Jerbal 20:35) Ñe jejjab mour ñan kõnan ko ad make ak jej wõnmanlok im lor Christ, jej lo elap mõnõnõ kin mour in kiõ im reimanlok ñan mour indio ej bed imad. Emol, ñe jejjab mour ñan kõnan ko ad make, Jehovah ej Iroij eo ad. Inem jej erom ri karejar ro an Anij. Etke karejar rot in elap tokjen? Ewi wãwen ej jelet bebe ko jej kõmmani ilo mour? Katak eo tok ilal enaj uake kajitõk kein.
Kwoj Kememej Ke?
• Etke jej aikwij jumae kõnan ko ad rekibbon?
• Ta melelen karmijeteik kõnan ko ad make, bõk alal in eñtan eo ad, im wõnmanlok im lor Jesus?
• Ta eo ej kamakit kij ñan jab mour ñan kõnan ko ad make?
• Etke ewõr tokjen ñan mour jab ñan kõnan ko ad make?
[Pija eo ilo peij 7]
“En etolok jen Kwe, Iroij”
[Pija eo ilo peij 9]
Ta eo ear bõprae likao eo jen an lor Jesus?
[Pija ko ilo peij 11]
Yokwe ej karel Ri Kennan ro an Jehovah ñan jerbal einwõt ri keañ ro rekijejeto an Ailiñ eo