Nan in Kakabilek Ko Remol ñan Kakajiririk Ajiri Ro
“KAR 19 aõ yiõ, im iar jokwe ilo juõn jikin etolok jen aolep ro uan family eo aõ, im iar lukkun jabojak,” Ruth ear ba kin ien eo ej kab bõroro. Kinke ear ejelok jein ak jatin, ear jab lemnak bwe enaj kar juõn jinen. Ia eo emaroñ bõk nan in kakabilek ko remol jene?
Ijo turãjet, Jan, juõn emaan im ewõr jilu nejin reritto, ej kememej: “Ilo jinoin Iar lemnak i bojak. Ak ejjabto im iar kile bwe ear jabwe jelãlokjen eo ekeie kin mour ibba.” Jekdon elañe ro jemen im jinen rej jaje kin ewi wãwen remaroñ kakajiririk ajiri ro nejiir ilo jimwe, ak rej bwok kin ta kõl eo emõntata kilen katakin ro nejiir, ia eo remaroñ bõk jibañ jen e ñan kakajiririk ajiri ro nejiir?
Rainin, elõñ armij ro rej bõk nan in kakabilek ko jen Internet eo ak jen television im radio ko. Bõtab, kwomaroñ lemnak kin ewi joñan an mol nan in kakabilek ko jemaroñ bõk jen men kein. Kin men in jej aikwij lukkun kejbãrok ñe jej kajerbal Internet eo. Kwo jelã ke wõn eo ej lewõj nan in kakabilek ko ilo Internet eo? Nan in kakabilek ko air rej jerbal ke ñan ajiri ro nejiir? Ejelok bere bwe kwokõnan kejbãrok family eo am ñe ewõr men ko rej jelet ir. Einwõt an kar katak eo lok iman kwaloke, jet ien, nan in kakabilek ko an ri tijemlok ro rar likjap. Inem ia eo kwomaroñ etal ñan e?
Unjen nan in kakabilek eo emõntata kin kakajiririk ajiri ro ej Jehovah Anij, Eo Ear Jino dolul in family eo. (Dri Epesõs 3:15) E wõt ej ri tijemlok eo emol. Ilo Nan eo an, Bible eo, ej letok nan in jiroñ ko remol im keie im rej lukkun jerbal. (Sam Ko 32:8; Aiseia 48:17, 18) Bõtab, bebe eo ej ad, ñan ad jerbali.
Rar kajitõk ibben jet ri belele ro kin ta eo rar katak kake ke rar katakin ajiri ro nejiir bwe ren ritto ro ejokkin wõt juõn air lemnak im rej mijak Anij. Rar ba bwe rar lo tõbrak ilo men in elaptata ke rar jerbale nan in kakabilek ko ilo Bible eo. Rar ba bwe nan in kakabilek ko ilo Bible ewõr wõt tokjeir ñan ran kein ilo ejja joñan eo wõt ke rar je Bible eo ilo jinoin.
Bõk Ien ñan Bed Ibbeir
Ke rar kajitõk ibben Catherine, juõn kõrã ewõr ruo nejin, kin ta nan in kakabilek eo ear laptata an jibañ e, ilo mõkaj ear jitõñlok ñan Duteronomi 6:7. Eon in ej ba: “Kwon kanuij katakin ro nejõm kaki [nan in kakabilek ko ilo Bible], im kwon konono kaki ñe kwoj jijõt ilo mweo imõm, im ñe kwoj etetal ilo ial, im ñe kwoj babu, im ñe kwoj jerkak.” Catherine ear kile bwe ñan bõk tokjen jen nan in kakabilek in, ear aikwij bõk ien ñan an bed ibben ajiri ro nejin.
Kwomaroñ lemnak, ‘Ebidodo ba men in jen kõmmane.’ Ibben elõñ family ko me jemen im jinen rej aikwij jerbal ñan kabwe aikwij ko air, ewi wãwen remaroñ kalaplok air ien ibben ro nejiir? Torlief, juõn emaan me likao eo nejin eritto kiõ im ewõr an family, ej ba bwe men eo eaorõk ej bwe ren lor nan in kakabilek eo ilo Duteronomi. Kwon bõk ajiri ro nejõm ilo jabdewõt jikin kwoj etal ie, im ien ko remõn ñan bwebwenato ibbeir renaj walok. “Iar jerbal ibben ladik eo nejiõ ke kimar aikwij jerbal ilo mweo,” Torlief ear ba. “Einwõt juõn family kimar jambo. Im kimar mõñã ibben don.” Kin men in, ej ba, “likao eo nejiõ ear lo bwe ebidodo ñan an kwalok ta eo ear bed ilo buruen.”
Bõtab, ta elañe ebin air konono ibben don? Jet ien abañ in emaroñ walok ñe ajiri ro rej rittolok. Ilo ien kein, am kalaplok ien am bed ibbeir emaroñ jibañ bareinwõt. Ken, leo belen Catherine, ej kememej bwe ke ledik eo nejiir ear juõn jodikdik, ear abõnõnõ im ba bwe jemen ear jab roñjake ke ear bwebwenato ibben. Abañ in ekkã an jodikdik ro aol kake. Ta eo emaroñ kar kõmmane? Ken ej kememej im ba: “Iar bebe ñan aõ kalaplok aõ ien ibben, im bwebwenato kin ta eo ear lemnak im kalmenlokjen kake, eñjake ko , im inebata ko an. Men in ear lukkun lap tokjen.” (Jabõn Kennan Ko 20:5) Bõtab, Ken ej tõmak bwe, unin an kar wõr tõbrak ilo wãwen in ej kinke konono ibben don ilo mweo ear jab juõn manit ekãl. “Kõtan eo amro ledik eo nejiõ ear emõn wõt jen mokta,” ear ba, “eñin unin ear bidodo an kwalok ta eo ear bed ilo buruen ñan ña.”
Ekaitoktoklimo bwe, ilo juõn etale ilo ran kein, ear kwalok bwe elaplok an jodikdik ro ba jen jemeir im jineir bwe ejjab bwe ien an ro jemen im jinen bed ibben ro nejiir. Inem emõn bwe ren lor nan in kakabilek ko ilo Bible. Bõk elap ien joñan wõt am maroñ ñan am bed ibben ajiri ro nejõm—ñe kwoj kakije im ñe kwoj jerbal, ilo mweo im ñe komij jambo, ilo jibboñ ñe kwoj jerkak im ilo jota mokta jen am kiki. Elañe emaroñ, kwon bõk ir ibbam ilo jabdewõt jikin kwoj illok ñan e. Einwõt an Duteronomi 6:7 ba, ejelok bar juõn wãwen emõnlok jen am bõk ien ñan am bed ibben ajiri ro nejõm.
Katakin Ir kin Kien ko Raorõk im Rekkar
Mario, juõn emaan ewõr ruo nejin, ej rejañ: “Kwon lukkun kwalok am yokwe ajiri ro nejõm, im konono book ko ibbeir.” Bõtab, ejjab melelen bwe kwon baj kamakit ak kworuje wõt lemnak ko an ajiri ro nejõm. Kwoj aikwij katakin ir bwe ren jelã kajjen ta eo emõn im ta eo enana. Mario ear kobaiktok im ba: “Kwon katak Bible ibbeir.”
Kin men in, Bible eo ej rejañ ro jemen im jinen: “Komin jab biuktõke ro nejimi ñõn illu: a komin katakin ir ilo yokwe kin katak im nan in kakabilek ko remol an Christian.” (Ephesians 6:4, Weymouth) Elõñ family ko rej likjap in lelok nan in kakabilek ko ikijen mwil eo ejimwe im emõn ilo moko imwiir. Jet armij rej tõmak bwe ñe ajiri ro nejiir rej rittolok, renaj maroñ kãlet ta ko rej watõk raorõk ñan ir make. Ej juõn lemnak emõn ke ñan yuk? Einwõt ñe enbwinin jodikdik ro rej aikwij bõk mõñã ko ñan kajurlok im ejmour, eindein lemnak im buruen jodikdik ro rej aikwij bõk nan in kakabilek ko. Elañe kwojjab katakin ajiri ro nejõm kin mwil ejimwe im emõn ilo mweo imõm, renaj katak kake jen ri school ro mõttair im ri kaki in school ro ak jen television im pija ko.
Bible eo emaroñ jibañ ro jemen im jinen bwe ren katakin ajiri ro nejiir kin ewi wãwen remaroñ kile kajjen men eo emõn jen men eo enana. (2 Timote 3:16, 17) Jeff, juõn Christian elder eritto ilo jitõb im ear wõr ruo nejin, ej ba bwe emõn kajerbal Bible eo ñan katakin ajiri ro kin wãwen ko rekkar im aorõk kin mour. Ej ba: “Kajerbal Bible eo ej jibañ ajiri ro ñan kile ewi lemnak eo an Ri Kõmanman eo kin men eo, im jab lemnak eo an Mama im Papa wõt. Kimar lo bwe Bible eo ear jelet lemnak eo an im buruen ilo juõn wãwen ejej uan. Ñan lale wãwen an Bible eo kamelele kin mwil ak lemnak eo enana, kimar bõk ien ñan bukõt juõn eon ejejjet ilo Bible eo. Inem, ilo juõn jikin ej make ian, kimij kõtlok bwe nejim en konono eon eo. Tokjen men in bwe ekkã an toor den in kemjalal jen mejen. Kimar bwilõñ. Ear laplok an Bible eo jelete jen jabdewõt men kimar lemnak in ba ak kõmmane.”
Dri Hibru 4:12 ej kamelele: “Bwe nan in Anij ej mour im jerbal wõt, . . . im e mõkõj an kili lemnok ko im bebe ko an buru.” Ennan eo an Bible ejjab itok jen lemnak ko an armij ro make im bwebwenato ko an armij ro me Anij ear kajerbal ir einwõt ri jeje ro an. Jen an eindein, ennan eo ie ej lemnak eo an Anij kin men ko ikijen mwil eo ejimwe im mol. Men in ej kajenolok e jen nan in kakabilek ko jet. Ilo am kajerbal Bible eo ñan katakin ajiri ro nejõm, kwoj jibañ ir ñan air bõk lemnak eo an Anij kin men kein. Inem wãwen katakin eo am enaj laplok an wõr tokjen, im enaj bidodolok am tõbar buruen ajiri ro nejõm.
Catherine, eo jaar bwebwenato kake lok iman, ej errã. Ej ba: “Ke ear binlok abañ eo, ear laplok am bukõt nan in kakabilek eo ilo Nan in Anij—im ear wõr tõbrak!” Kwomaroñ ke kalaplok am kajerbal Bible eo ñe kwoj katakin ajiri ro nejõm kin ewi wãwen remaroñ kile oktak eo ikõtan emõn im nana?
Kwon Kõmmanwa
Ri jilek Paul ej jitõñlok ñan bar juõn kien eaorõk ñan jibañ ilo jerbal in kakajiririk ajiri ro. Ear rejañ Ri Christian ro mõttan: “Ami kamanwa en walok ñõn armij otemjej.” (Dri Pilippai 4:5) Emol bwe men in ekoba kwalok kõmmanwa eo ad ñan ajiri ro nejid. Im kememej bwe kõmmanwa ej kalikar “meletlet jen lõñ”—Jemes 3:17.
Bõtab, ewi wãwen kõmmanwa ej ekkejel ibben wãwen ad katakin ajiri ro nejid? Meñe jej kate kij joñan wõt ad maroñ ñan jibañ ir, jejjab maroñ beek aolep makitkit ko air. Ñan wanjoñok, Mario, eo jaar bwebwenato kake ilo paragraph ko lok iman, ej juõn ian Ri Kennan ro an Jehovah, im ej kememej lok: “Aolep ien kimij rejañ ajiri ro nejim bwe ren baptais, bõk jerbal in kwalok nan full-time, im jibadõk mejenkajjik ko jet ilo jitõb. Ak kimar kalikar ñan ir bwe ej bebe eo air make ñe emottok ien eo ñan bebe kake.” Ta eo ear walok? Ajiri ro ruo nejiir rej ri kwalok nan full-time kiõ.
Bible eo ej kakkõl ro jemen ilo Dri Kolosse 3:21: “Ro jemeir, komin jab kaillu ro nejimi, bwe ren jab õbwer.” Catherine ej kaorõk eon in. Ñe meanwõd eo an jemen ak jinen ej jino an diklok, ebidodo an illu ak jibede armij ro. Ak ej ba, “kwon jab kõtmene bwe ajiri eo nejõm en kõmman men ko joñan wõt kwe.” Catherine ej juõn ian Ri Kennan ro an Jehovah bareinwõt, im ej ba: “Kwon kõmman bwe karejar ñan Jehovah en juõn men ekalañliñ.”
Jeff, eo jaar bwebwenato kake lok iman, ej kwalok lemnak in ekeie: “Ke ajiri ro nejim rar rittolok, juõn jeram ebak ear ba ñan kim bwe ekkã an kar aikwij ba jaab ñan kajitõk ko an ro nejin. Men in ear bwoktake im kaillu ir. Ñan bõprae men in, ear rejañ kim ñan am bukõt wãwen ko ñan ba aet ñe ajiri ro rej kajitõk kin men ko.
“Kimar lo tokjen nan in kakabilek in,” Jeff ej ba. “Kimar bukõt ien ko remõn bwe ajiri ro nejim ren maroñ kobalok ibben ro jet ilo wãwen ko kimar buñburuen kake. Inem kimar kebak ir im ba: ‘Kom ar jelã ke bwe rej kõmmane men in ak men eo juõn? Etke kwojjab etal ibbeir bareinwõt?’ Ak elañe ajiri ro rej kajitõk ibbem bwe kimin bõklok ir ñan juõn jikin, kimar kate wõt im etal ibbeir meñe kimar mõk. Kimar kõmman eindein ñan bõpraik kim jen am ba jaab.” Eñin lukkun melelen kõmmanwa—ejelok kalijeklok, ewõr eñjake kin ro jet, im ejjab kijñeñe ak ilo ejja ien eo wõt ej tiljek wõt ñan aolep kien ko ilo Bible.
Bõk Tokjen Jen Nan in Kakabilek Ko Remol
Enañin aolep ri belele rein rej lõllab im lellab kiõ. Rej lañliñ in lo bwe ajiri ro nejiir rej jerbale ejja kien ko wõt ilo Bible im lo tõbrak einwõt ro jemen im jinen. Kwomaroñ ke bõk tokjen jen nan in kakabilek ko ilo Bible?
Ke Ruth, eo emwij konono kake ilo paragraph ko lok iman, ear wõr nejin, erro leo belen rar eñjake bwe rar make iair jet ien. Ak rar jab. Nan in kakabilek eo elaptata jen Nan in Anij, Bible eo, ear bed ibbeir. Ri Kennan ro an Jehovah rar jeje elõñ kein katak ko rej bedbed ion Bible ñan jibañ ro jemen im jinen. Rekoba Learn From the Great Teacher (Katak Jen Ri Kaki Elap), Aõ Buk in Bwebwenato Ko Jen Baibel, Questions Young People Ask—Answers That Work (Kajitõk ko Jodikdik Ro Rej Kajitõk—Uak ko Rej Jerbal), im The Greatest Man Who Ever Lived (Emaan Eo Elaptata Ear Mour). Torlief, leo belen Ruth, ej ba: “Elõñ nan in kakabilek ko rej bedbed ion Bible eo rej walok ilo ran kein im ebidodo an ro jemen im jinen maroñ bõki. Elañe rej kortokjeir, remaroñ bõk jibañ ñan jerbale jabdewõt wãwen ko ilo mour eo an ajiri eo ñe ej rittolok.”
[Pija eo ilo peij 5]
Ro jemen im jinen remeletlet rej karõk ien ñan ikkure ibben ajiri ro nejiir