Congregation Eo En Kaibujuij Jehovah
“Inaj konono kake yuk ñõn ro jatũ; Inaj nebar yuk iman mejen aolep ro rej kwelok.”—HEBREWS 2:12.
1, 2. Etke elap tokjen congregation eo, im ta jerbal eo an elaptata?
IAOLEPEN bwebwenato in armij, kajjojo armij rar lo jokane im jitõb in jimjera iloan dolul in family eo. Bõtab, Bible eo ej kwalok kin bar juõn dolul ijo elõñ armij ro ibelakin lal rainin rej lañliñ kin kamao im jokane eo emõn. Eñin ekklesia ak congregation eo an Christian. Jekdon elañe kwoj mõttan juõn family ebake don im rej jurake don ak jab, kwoj aikwij kamolol kin ta eo Anij ear letok ikijen karõk in congregation eo. Emol, elañe ededelok am kobalok ibben juõn congregation an Ri Kennan ro an Jehovah, kwomaroñ kamol kin kamao ko remãnãn kwoj lañliñ kake ijo im eñjake in jokane eo ej bed ibbam.
2 Congregation eo ejjab baj juõn kumi ijo kwoj kamao wõt ibben don. Ejjab juõn kumi in juõn jukjuk im bed ak juõn kumi ijo ro rej iminene ak itoklimo kin ejja men ko wõt rej ibben don kaki. Jen an eindein, karõk in congregation eo elaptata ej ñan nebar Jehovah Anij. Kar eindein jen etto, einwõt an book in Sam Ko kwalok kake. Ilo Sam 35:18, jej read: “I naj kamolol Yuk ilo jar eo elap, i bwiljin elõñ armij I naj nebar Yuk.” Eindein, ilo Sam 107:31, 32, ej rejañ kij: “O armij ren nebar Jeova kin An joij, im kin jerbal in bwilõñ ko An ñõn ro nejin armij! Ren bareinwõt koutiej E kin jar ko an armij rõn.”
3. Ekkar ñan Paul, ta eo congregation eo ej kõmmane?
3 Christian ri jilek Paul ear kwalok kin bar juõn jerbal eaorõk an congregation eo ke ear konono kin “imõn Anij, eo eklisia [congregation] an Anij emour, jurõn im loñtak in mol.” (1 Timote 3:15) Paul ear konono kin congregation et eo? Ilo wãwen et ko Bible eo ej kajerbal nan eo ‘congregation’? Im men in en jelet mour im kejatdikdik eo ad ilo wãwen et? Ñan lo uak eo, jen etale mokta wãwen ko Nan in Anij ej kajerbal nan in ‘congregation.’
4. Ewi wãwen ekkã air kajerbal nan eo ‘congregation’ ilo Jeje Ko ilo Kajin Hebrew?
4 Nan eo ilo kajin Hebrew kin ‘congregation’ ekkã air ukõte einwõt “jarlepju,” “kokweloktok,” “kwelok,” “jar in armij ro,” im “jar eo elap” ilo Bible in Majõl. Ej itok jen bedbed in nan eo ej melelen ñan “kokweloktok” ak “aintok.” (Duteronomi 4:10; 9:10) Ri jeje sam ear kajerbal nan in Hebrew in ñan enjel ro ilañ, im emaroñ bareinwõt jerbal kin juõn kumi in armij ro renana. (Sam 26:5; 89:5-7) Bõtab, ekkã an Jeje Ko ilo Kajin Hebrew (jen book in Jenesis ñan Malachi) kajerbale ñan Ri Israel ro. Anij ear kalikar bwe “bwijin dri ailiñ” ko renaj itok jen Jacob,” im men in ear walok. (Jenesis 28:3; 35:11; 48:4) Kar kokwelok ak kãlet Ri Israel ro bwe ren “jar an Jeova,” ak “jar an Anij” eo emol.—Bwinbwin 20:4; Nihimaia 13:1; Joshua 8:35; 1 Samuel 17:47; Micah 2:5.
5. Ta nan in Greek eo ekkã air ukõte einwõt ‘congregation,’ im ilo wãwen et eo jemaroñ kajerbale?
5 Ejja nan in wõt ilo kajin Greek ej ek·kle·siʹa, jen nan ko ruo ilo Greek melelen “kwelok” im “kir.” Emaroñ jerbal ñan juõn kumi me ear kwelok kin un ko ejjab ikijen kabuñ, einwõt “jar eo” me Demetrius ear kairuj ir nae Paul ilo Ephesus. (Jerbal 19:32, 39, 41) Ak ekkã an Bible eo kajerbale ñan congregation eo an Christian. Jet ukok in Bible ko rej ukõt nan in einwõt “jikin kabuñ,” ak juõn dictionary kin Bible eo ear kwalok bwe “ejjab . . . melelen ak jitõñlok ñan juõn lukkun em ijo Ri Christian ro rej kwelok ie kin kabuñ.” Ak, ekaitoktoklimo bwe, ilo Jeje Ko ilo kajin Greek (jen Matu ñan Reveles̃õn), rej kajerbal nan in ‘ekklesia ak congregation’ ilo emen wãwen ko reoktak jen don.
Ri Kabit “Eklisia [Congregation] an Anij”
6. Ta eo David im Jesus rar kõmmane ilo congregation eo?
6 Ilo an jerbale nan ko an David ilo Sam 22:22 ñan Jesus, ri jilek Paul ear jeje: “I naj kwalok etõm ñõn ro jãtiõ, ilo bwiljin eklisia [congregation] I naj al im nebar Yuk. Inem ej [Jesus] ekar ñõn E bwe En einwõt ro jãtin ilo men otemjej, bwe En pris elap e tiriamo im etiljek ilo men ko an Anij.” (Dri Hibru 2:12, 17) David ear kaibujuij Anij ibwiljin jar an ro Ri Israel in etto. (Sam 40:9) Bõtab, Paul ear konono kin ta ke ear ba bwe Jesus ear kaibujuij Anij “ilo bwiljin eklisia [congregation]”? Congregation ak ekklesia et eo ear konono kake?
7. Jeje Ko ilo kajin Greek rej kajerbal nan eo ‘congregation’ ilo wãwen et eo elap?
7 Men eo jej read kake ilo Dri Hibru 2:12, 17 eaorõk. Ej kwalok bwe kar kobaik Christ einwõt juõn uan congregation eo ijo ear keañ kin etan Anij ñan ro jatin. Kar wõn rein jatin? Rein rej ro rej ejaake “inen Ebream,” ri kabit ro jatin Christ, “dri bõk mõtõn kir jen lõñ.” (Dri Hibru 2:16–3:1; Matu 25:40) Aet, melele eo elaptata kin ‘congregation’ ilo Jeje Ko ilo kajin Greek ej kumi eo elõñ uan in ri kabit ri kaloran Christ. Ri kabit rein 144,000 ro rej ejaake “jar im eklisia [congregation] an manji rõn, emwij jeje etair ilo lõñ.”—Dri Hibru 12:23.
8. Ewi wãwen an kar Jesus kwalok lok iman bwe enaj ejaak congregation in Christian eo?
8 Jesus ear kwalok bwe enaj kar ejaak ‘congregation’ in Christian in. Tarrin juõn yiõ mokta jen an kar mij, ear jiroñ juõn ian ri jilek ro: “Bwe kwe Piter, im ion ejman in I naj kalek aõ eklisia [congregation]: im aur ko an Hedis re jamin anjo ion.” (Matu 16:18) Peter im Paul jimor rar melele ilo jimwe bwe Jesus make kar ejman eo kar kanan kake. Peter ear je bwe ro rej einwõt “ejman remour” kar kalek ir juõn em ekar ñan Jitõb ion ejman eo, Christ, rar “armij ro an Anij wõt [ñan] kennaneklok men ko remõn” kin Eo ear kir ir.—1 Piter 2:4-9; Sam 118:22; Aiseia 8:14; 1 Dri Korint 10:1-4.
9. Ñããt eo ear jino ejaak congregation eo an Anij?
9 Ñããt eo “armij ro an Anij wõt” rar jino ejaak ilo congregation in Christian eo? Men in ear walok ilo Pentecost 33 C.E., ke Anij ear lutõklok jitõb kwojarjar eo ion ri kalor ro me rar kweloklok ilo Jerusalem. Tokelik ilo ran eo, Peter ear wejepedik ilo an kwalok juõn ennan ñan juõn kumi in Ri Jew ro im ro rar oktak ñan tõmak eo an Ri Jew. Elõñ ro rar roñjake im lel burueir kin mij eo an Jesus; rar ukwelok im baptais. Ekkar ñan bwebwenato eo ilo Bible enañin jilu thousand rar kõmman eindein, im elikin men in rar erom mõttan congregation eo ekãl an Anij eo ear orlok wõt. (Jerbal 2:1-4, 14, 37-47) Ear orlok kinke elõñlok Ri Jew ro im ro rar oktak ñan tõmak eo an Ri Jew rar tõmak bwe congregation eo an Anij ear jab bed ibben Israel eo ilo kanniek. Jen men in, Christian ri kabit ro me rar ejaake “Israel an Anij” ilo jitõb rar erom congregation eo emol an Anij.—Dri Galetia 6:16; Jerbal 20:28.
10. Ta kõtan eo an Jesus ñan congregation eo an Anij?
10 Bible eo ekkã an kwalok oktak eo ikõtan Jesus im ri kabit ro, einwõt an eindein ilo nan kein “kin Kraist im eklisia [congregation].” Jesus ej Bõran congregation in Christian ri kabit ro. Paul ear je bwe Anij ear kõmman “E [Jesus] bõran ion men otemjej ñõn eklisia [congregation], Eo enbwinin.” (Dri Epesõs 1:22, 23; 5:23, 32; Dri Kolosse 1:18, 24) Rainin, ewõr wõt juõn bwe edik in ri kabit ro uan congregation in. Ak, jej liki bwe eo Bõrair, Jesus Christ, ej yokwe ir. Eñjake ko an kin ir ej kwalok kake ilo Dri Epesõs 5:25: “Kraist e ar bareinwõt yokwe eklisia [congregation], im mõke lelok E kin e.” Ej yokwe ir kinke rej niknik in lelok ñan Anij “wijtak ien otemjej, eñin leen tier ko rej kwalok ñõn etan,” einwõt Jesus ear kõmmane ke ear bed ion lal.—Dri Hibru 13:15.
‘Congregation’—Ilo Wãwen ko Jet
11. Jeje ko ilo kajin Greek ej kajerbal nan in ‘congregation’ ilo wãwen et eo kein karuo?
11 Jet ien, Bible eo ej kajerbal nan eo ‘congregation’ ilo juõn wãwen ewõr joñan ak oktak, im ejjab jerbale ñan aolepen kumi in 144,000 ri kabit ro me rej ejaake “eklisia [congregation] an Anij.” Ñan wanjoñok, Paul ear jeje ñan juõn kumi in Ri Christian: “Komin jab lõkatipi dri Ju, ak dri Grik, ak eklisia [congregation] an Anij.” (1 Dri Korint 10:32) Alikar bwe, elañe juõn Ri Christian ilo Corinth eo etto ear emmakit ilo juõn wãwen ejõkkar, men in emaroñ juõn unjen lõkatip ñan jet. Ak, enaj kar maroñ ke kalõkatipi aolep Ri Greek ro, Ri Jew ro, ak ri kabit ro jen ien eo tok ñan rainin? Jaab. Inem ej alikar bwe ilo eon in “eklisia [congregation] an Anij” ej jerbal ñan Ri Christian ro rej mour ilo juõn ien. Kin un in, jemaroñ ba bwe Anij ej tel, jibañ, ak kajerammõn congregation eo, melelen aolep Ri Christian ro ilo juõn ien, im ilo jabdewõt jikin ko rej bed ie. Ak jemaroñ konono kin mõnõnõ im ainemõn eo ej jededlok ilo congregation eo an Anij rainin, melelen ibwiljin aolepen dolul in Christian jimjãn jimjatin.
12. Ilo wãwen et eo kein kajilu rej kajerbal nan in ‘congregation’ ilo Bible?
12 Wãwen eo kein kajilu Bible ej kajerbal nan in ‘congregation’ ej ñan melelen aolep Ri Christian ro ilo juõn jikin. Jej read: “Eklisia [congregation] eo ilo aolepen Judia im Galili im Sameria ej ainemõn.” (Jerbal 9:31) Ear lõñlok kumi in Ri Christian ro ilo jikin in elap, ak aolepeir ilo Judea, Galilee, im Samaria kar konono kake einwõt “eklisia [congregation] eo.” Ñe jej lemnak kin oran ro rar baptais ilo Pentecost 33 C.E. im ejjab to tokelik, emaroñ kar wõr elõñlok jen juõn kumi me rar keini air kwelok ilo jikin in ilo Jerusalem. (Jerbal 2:41, 46, 47; 4:4; 6:1, 7) Herod Agrippa eo Kein Kajuõn ear iroij ilo Judaea mae ien ear mij ilo 44 C.E., im ealikar jen 1 Dri Tessalonika 2:14 bwe ilo 50 C.E. ear lõñ congregation ko ilo Judaea. Kin men in, ñe jej read bwe Herod ear “kaiñtan jet ian dri eklisia [congregation]” emaroñ jitõñlok ñan elõñlok jen juõn wõt kumi me rar kwelok ilo Jerusalem.—Jerbal 12:1.
13. Ta wãwen eo kein kemen im ekkã an Bible kajerbal nan in ‘congregation’?
13 Wãwen eo kein kemen ej laplok an wõr joñan im ekkã air kajerbal nan in ‘congregation’ ñan Ri Christian ro rej ejaake juõn wõt congregation ilo bukwon eo, einwõt ilo juõn em. Paul ear konono kin “eklisia [congregation] ko i Galetia.” Ear wõr elõñlok jen juõn congregation ilo jikin eo ilo Rome. Ruo alen an kar Paul kajerbal nan in “eklisia [congregation] ko” ke ear konono kin Galatia, eo enaj kobaik ko ilo Antioch, Derbe, Lystra, im Iconium. Maan ro reritto ilo jitõb, ak overseer ro, me rej kajejjet men in aikwij ko kar kõlajraki ilo Bible rar jitõñ ir ñan bõk eddon congregation ko ilo bukwon kein. (1 Dri Korint 16:1; Dri Galetia 1:2; Jerbal 14:19-23) Im ekkar ñan Bible eo, aolepeir rar “eklisia [congregation] ko an Anij.”—1 Dri Korint 11:16; 2 Dri Tessalonika 1:4.
14. Ta jemlok eo jemaroñ bõke jen wãwen air kajerbal nan in ‘congregation’ ilo jejjo eon ko wõt?
14 Jet ien, oran armij ro ilo kwelok ko an Christian kar eiet, inem rar maroñ deloñ ilo mweo imõn juõn armij. Ak, nan in ‘congregation’ ear jerbal wõt ñan kumi kein. Ko je jelã kaki kar congregation ko ilo moko imõn Aquila im Prisca, Nympha, im Philemon. (Dri Rom 16:3-5; Dri Kolosse 4:15; Pailimõn 2) Men in en juõn unjen kõketak ñan congregation ko redik rainin im ekkeini air kwelok ilo mweo imõn juõn armij. Jehovah ear jelã kin congregation ko redik ilo ran ko an Jesus im ri jilek ro, im emol ejelã kin ko rainin—im ej kajerammõn ir ikijen jitõb eo an.
Congregation ko Rej Kaibujuij Jehovah
15. Jitõb kwojarjar ear jerbal ilo alikar ilo wãwen et ibben jet congregation ko mokta?
15 Einwõt kar ba moktalok iman bwe ilo jejjet in kitien Sam 22:22, Jesus ear kaibujuij ak kwalok kin etan Anij ilo bwiljin congregation eo. (Dri Hibru 2:12) Ri kalor ro an retiljek rar aikwij kõmman eindein. Ilo ran ko an ri jilek ro ke kar kabiti Ri Christian ro kin jitõb kwojarjar ñan air erom lõmaro nejin Anij im ilo wãwen in ro jatin Christ, jitõb kwojarjar ear jerbal ibbeir ilo juõn wãwen ejej uan. Rar bõk men in letok ko rekabwilõñlõñ ilo jitõb. Jet wãwen ko jitõb in ear jerbal ilo alikar ikijen nan in meletlet ak jelãlokjen, kajur eo ñan kejmour ak ñan kanan, ak maroñ eo ñan konono ilo lo ko rar jaje kake.—1 Dri Korint 12:4-11.
16. Ta mejjekajjik eo kin menin letok ko rekabwilõñlõñ ilo jitõb?
16 Ikijen konono kin lo ko, Paul ear ba: “I naj al kin jitõb, im I naj bareinwõt al kin aõ lolãtãt.” (1 Dri Korint 14:15) Ear lo aorõkin an ro jet melele kin nan ko an im ilo wãwen in bõk nan in kakabilek. Mejenkajjik eo an Paul kar ñan kaibujuij Jehovah ilo congregation eo. Ear rejañ ro jet me rar bõk men in letok ko kin jitõb: “Komin bukot bwe ren orlok ñõn kom ñõn kalek eklisia [congregation],” melelen congregation eo ilo bukwon eo ijo me menin letok eo kin jitõb ear walok ie. (1 Dri Korint 14:4, 5, 12, 23) Alikar, Paul ear itoklimo kin congregation ko ilo bukwon eo, ilo an jelã bwe kajjojo iair, Ri Christian ro enaj wõr ien ko remõn ñan air nebar Anij.
17. Ikijen congregation ko ilo bukwon ko rainin, ta eo jemaroñ liki kake?
17 Jehovah ej wõnmanlok an kajerbal im jibañ congregation eo an. Ej kajerammõn kumi in Christian ri kabit ro ion lal rainin. Men in ej alikar jen buñ pãlok in ekan ko lor jitõb me armij ro an Anij rej lañliñ kaki. (Luk 12:42) Ej kajerammõn dolul in jimjãn jimjatin eo ibelakin lal. Im ej kajerammõn congregation ko ilo bukwon ko, ijo jej nebar Ri Kõmanman eo ad ie ikijen kõmman ko im nan ko ad rej kõketak tõmak eo an ro jet. Ijo bareinwõt jej bõk jelãlokjen im kaminene ie bwe jen maroñ kaibujuij Anij ilo ien ko jet, ñe jejjab bed ilo congregation eo ilo bukwon eo ad.
18, 19. Ta eo Ri Christian ro remol ilo jabdewõt congregation rekõnan kõmmane?
18 Kememej wõt bwe ri jilek Paul ear rejañ Ri Christian ro ilo congregation eo ilo Philippi, Macedonia: “Im ij jare men in, bwe . . . kom obrõk kin leen wãnik, eo kin Jisõs Kraist, ñõn kaibujuij im wijtake Anij.” Men in enaj kar kitibuj air konono ibben ro jet, ñan ro ilikin congregation eo, kin tõmak eo air ilo Jesus im kejatdikdik eo air emõn. (Dri Pilippai 1:9-11; 3:8-11) Kin un in, Paul ear rejañ Ri Christian ro mõttan: “Inem kin [Jesus], jen katok ñõn Anij kin wijtak ien otemjej, eñin leen tier ko rej kwalok ñõn etan.”—Dri Hibru 13:15.
19 Kwoj lañliñ ke in kaibujuij Anij “ilo bwiljin eklisia [congregation],” einwõt Jesus ear kõmmane, im ilo am kajerbal tiõm ñan kaibujuij Jehovah ñan ro rejañin jelã E? (Dri Hibru 2:12; Dri Rom 15:9-11) Ilo juõn joñan edik, uak eo ad make emaroñ wawa ion eñjake eo ad kin wãwen an congregation eo ad jerbale karõk eo an Anij. Ilo katak in tok juõn, jenaj etale kin ewi wãwen Jehovah ej tel im kajerbal congregation eo ilo bukwon eo im ilo wãwen et en jerbal ilo mour ko ad rainin.
Kwoj Kememej Ke?
• Ewi wãwen an kar walok “eklisia [congregation] an Anij,” ejaakin Christian ri kabit ro?
• Ta wãwen ko jet jilu Bible eo ej kajerbal nan eo ‘congregation’?
• Ikijen congregation eo, ta eo David, Jesus, im Ri Christian ro jinoin rar kõnan kõmmane, im ewi wãwen men in en jelet kij?