En Eddeklok Congregation Eo
“Eindrein eor ainemmõn ilo eklesia. . . ear eddreklok.”—JERBAL 9:31.
1. Ta kajitõk ko juõn emaroñ bõkmantak kin “eklisia [congregation] an Anij”?
ILO ran in Pentecost 33 C.E., Jehovah ear mõnõnõ in bõk juõn kumi in ri kalor ro an Christ einwõt juõn ailiñ ekãl, “Israel an Anij.” (Dri Galetia 6:16) Bareinwõt, Ri Christian ri kabit rein rar erom wãwen eo Bible eo ej naetan “eklisia [congregation] an Anij.” (1 Dri Korint 11:22) Bõtab, ta men ko rej kitibuj ñan erom congregation eo an Anij? Enaj ewi wãwen “eklisia [congregation] an Anij” ej ejaak, im ewi wãwen enaj jerbal ion lal, jekdon ia eo ro uan rej bed ie? Im ewi wãwen ej kitibuji ad mõnõnõ ilo mour ko ad?
2, 3. Ewi wãwen Jesus ear kamelele bwe congregation eo enaj wõr juõn lajrak ekon?
2 Emwij ad konono kake ilo katak eo juõn, bwe Jesus ear kanan kin ri kalor ro bwe enaj walok juõn congregation in ri kabit ro, ilo an ba ñan ri jilek Peter: “Ion ejman [Jesus Christ] in I naj kalek aõ eklisia [congregation]: im aur ko an Hedis re jamin anjo ion.” (Matu 16:18) Bareinwõt ke Jesus ear bed wõt ibben ri jilek ro an, ear kamelele kin ewi wãwen congregation eo enaj jerbal im wãwen eo enaj kon.
3 Jesus ear katakin ilo nan im kõmman ko bwe jet ian ro uan congregation eo renaj bõk jerbal in tel. Renaj tel ikijen air karejar ñan ro jet, ilo kumi eo air. Christ ear ba: “Kom jela ro rej lemnok bwe rej iroij ñõn dri ailiñ ko, rej iroij ioir; im ro relap iair rej iroij ioir. A e jab ein drein ibemi; a jabrewõt eo e kõnan bwe en elap ibemi, e naj dri jerbal ñõn kom. Im jabrewõt eo iami e kõnan bwe en elaptata, e naj dri korijerami otemjej.” (Mark 10:42-44) Ealikar, “eklisia [ak congregation] an Anij” ear jab baj kumi in armij ro redik rej jebliklik ilujen jikin ko jet, im jenolok jen don. Jen men in, enaj wõr juõn lajrak ekon, ibben armij ro remõnõnõ in konono im jerbal ibben don.
4, 5. Ewi wãwen jej jelã bwe congregation eo enaj aikwij bõk katak ko jen Jehovah?
4 Jesus, eo enaj bõran “eklisia [congregation] an Anij” ear kwalok bwe ri kalor ro an im ro jet me rar katak jen e enaj wõr eddo ko air ñan jibañ ro jet ilo congregation eo. Ñan air kõmmane ta? Juõn jerbal eaorõk ñan air katakin ro uan congregation eo kin Jehovah. Kememej bwe Jesus eo emwij an kar jerkakbiji, ilo ien ear bed ibben bar ri jilek ro, ear ba ñan Peter: “Saimõn nejin Jon, kwoj yokwe Iõ ke?” Peter ear uak: “Aet, Iroij; kwo jela Ij yokwe Yuk.” Jesus ear ba ñan e: “Kwon najirik lam ko Aõ. . . . Kwon s̃eperd Aõ s̃ip. . . . Kwon najirik Aõ s̃ip.” (Jon 21:15-17) Kar juõn jerbal eaorõk!
5 Jej katak jen nan ko an Jesus bwe ro kar aintok ir ñan congregation eo rej einwõt sheep ilo juõn bwij. Sheep rein—Ri Christian maan ro, kõrã ro, im ajiri ro—renaj aikwij bõk katak ko kin Jehovah jen Bible eo. Bareinwõt, kinke Jesus ear jiroñ ri kalor ro an aolep ñan katakin ro jet im kõmman ri kalor ro, jabdewõt ian ro rekãl me rej erom sheep ro an renaj aikwij bar katak ewi wãwen remaroñ kajejjet jerbal in Anij.—Matu 28:19, 20.
6. Ta lajrak ko kar kõmmane ilo “eklisia [congregation] an Anij” eo ekãl?
6 Ke “eklisia [congregation] an Anij” ear ejaak, kajjojo ro uan rar ekkeini air kwelok ibben don ñan air bõk katak ko im rej kõketak don: “Im rej ber im bin ilo katak im komao iben dron an ro dri jilik, im ilo ruji bred, im ilo jar ko.” (Jerbal 2:42, 46, 47) Bar juõn men eaorõk ikijen kumi in kar bwe rar kãlet jet emaan ro rej kiblie ñan kien Anij im ewõr air maroñ ñan bõk jerbal in kejbãrok jet men in aikwij ko ilo congregation eo. Rar jab bõk jerbal eo kinke rar school elõñ yiõ ko ak jelã kilen kõmman jerbal ko rekabel. Emaan rein “r’obrõk kin Jitõb Kwojarjar im meletlet.” Juõn iair kar Stephen, im bwebwenato eo ilo Bible eo ej kwalok bwe ear “juõn armij e obrõk kin tõmak im Jitõb Kwojarjar.” Juõn tokjen emõn ear walok jen karõk eo an congregation eo kar bwe “nan in Anij [ear] elaplok; im oran dri kalor elap an [kar] orlok i Jerusalem.”—Jerbal 6:1-7.
Emaan Ro Anij Ear Kajerbal Ir
7, 8. (a) Ri jilek ro im elder ro ilo Jerusalem rar jerbal einwõt ta ibwiljin Ri Christian ro mokta? (b) Ta eo ear walok ke rar bõke nan in jiroñ ko ikijen congregation ko?
7 Emol, ri kalor ro rar bõk jerbal in tel congregation eo mokta, ak rar jab make kõmmane jerbal eo. Juõn ien, Paul im ro mõttan rar jeblak ñan Syrian Antioch. Jerbal 14:27 ej ba: “Im ke re mottok, im emwij air kokweloklok eklisia, rej kennanek ir men otemjej an Anij kõmõnmõn kin irro.” Ke rar bed wõt ibben congregation eo ilo bukwon eo, juõn abañ ear walok kin ri Gentile ro me rej ri tõmak elañe rej aikwij mwijmwij. Ñan kamadmõd abañ eo, Paul im Barnebas rar “wõnliñlok ñõn Jerusalem, ñõn iben ro dri jilik im elder ro,” ro me ejelok bere kake ir rar jerbal einwõt kumi eo ej tel congregation eo.—Jerbal 15:1-3.
8 Ri Christian elder eo Jemes, leo jatin Jesus ak ejjab juõn ian ri kalor, ear tel kumi eo ke “dri jilik im elder ro rej kweloklok bwe ren bebe kin men in.” (Jerbal 15:6) Elikin air lukkun etale im bõk jibañ jen jitõb kwojarjar eo, rar errã ibben don ekkar ñan air etale Jeje ko ilo Bible. Rar kejelãik congregation ko rebak kin bebe eo air. (Jerbal 15:22-32) Ro rar roñ kejelã eo rar mõnõnõ im jerbale. Kar ewi wãwen ear jelet ir? Ro jimjãn jimjatin rar bõk kõketak im lañliñ. Bible eo ej kwalok: “Inem eklisia ko rebinlok ilo tõmak, im orair e orlok ran otemjej.”—Jerbal 16:5.
9. Bible eo ej kõlajrak ta eddo ko an Ri Christian emaan ro rej tõbar menin aikwij ko?
9 Ak ewi wãwen congregation ko rebak rar jerbal jen ran ñan ran? Jen lale juõn wanjoñok kin congregation eo ear bed ilo ene in Crete. Meñe ro rar nana etair, jet iair rar oktaklok im erom Ri Christian ro remol. (Taitõs 1:10-12; 2:2, 3) Ri Christian ro ilo Crete rar jokwe ilo bukwon ko reoktak jen don, im aolep rar bed etolok jen kumi in governing body eo ilo Jerusalem. Bõtab men in ear jab juõn abañ elap, kinke rar kowãppen “elder ro” ilo kajjojo ian congregation ko ilo Crete, einlok wõt rar kõmmane ilo jikin ko jet. Emaan rein rar tõbar menin aikwij ko ekkar ñan Bible eo. Jet iair rar bõk jerbal in elder, ak overseer, bwe ren “katakin e, bwe kin nan in katak ejime . . . kowe im koukwelok ro rej karkar ajaj.” (Taitõs 1:5-9; 1 Timote 3:1-7) Emaan ro jet rar tõbar menin aikwij ko ilo jitõb ekkar ñan Bible eo ñan jibañ congregation ko einwõt ministerial servant ro, ak deacon ro.—1 Timote 3:8-10, 12, 13.
10. Ekkar ñan Matu 18:15-17, ewi wãwen kar kamadmõde abañ ko relap?
10 Jesus ear kwalok bwe kain lajrak in enaj walok. Kememej kin nan in kakabilek eo ilo Matu 18:15-17, ijin ear ba bwe jet ien enaj wõr juõn abañ ikõtan ruo ian ro don Anij, juõn enaj bwid nae eo juõn. Eo ear bõk jorrãn ak lõkatip ear aikwij kebak eo ear kalõkatipe im “kennanek e,” ilo ittino kin bwid eo an, ikõtairro wõt. Elañe wãwen kamadmõde abañ in ear jab wõr tõbrakin, eo ear lõkatip en kar ãñintok, juõn ak ruo armij ro me rar jelã mol ko kin akbañ eo im lelok jibañ. Ta elañe ejañin kamadmõde abañ eo? Jesus ear ba: “Elañe ej abwin eoroñ ir, kwon kennanek eklisia [congregation]: im elañe ej abwin eoroñ eklisia [congregation], kwon likit e einwõt dri pegan im dri tel owõj.” Ke Jesus ear konono nan kein, Ri Jew ro rar jerbal einwõt “eklisia [congregation] an Anij,” inem nan ko an rar jitõñlok ñan ir.a Bõtab, ke congregation in Christian eo ekar jutak, nan in tel eo an Jesus kin wãwen kamadmõd abañ ekar jino jerbal. Eñin bar juõn kakõlle bwe ro don Anij enaj kar wõr juõn air congregation ñan kõketak im tel kajjojo ri Christian.
11. Ewi wãwen elder ro rar bõk kunair ilo ien kamadmõd abañ ko?
11 Ilo ekkar, ri tel rein reritto, rar jutak ilo etan congregation eo ilo ien eo ñan kamadmõde abañ ko ak lelok jibañ ñan ro rej kõmman jerawiwi. Jerbal kein rej ekkar ñan aikwij ko ñan erom juõn elder ekkar ñan Taitõs 1:9. Ilo mol, elder ro ilo bukwon eo, rar jab wãppen, einwõt Taitõs, eo me Paul ear jilkinlok ñan congregation ko ñan “kajime men ko re jañin jimewõt.” (Taitõs 1:4, 5) Rainin, ro me rekõnan bõk jerbal in elder rej aikwij kamol air tõmak im tiljek ñan Anij. Ilo wãwen in ro jet ilo congregation eo enaj wõr unin air liki lajrak in tel eo jen Anij.
12. Ta eddo eo an elder ro ñan congregation eo?
12 Ñan elder ro ilo congregation eo ilo Epesõs, Paul ear ba: “Komin kejbarok kom make im bareinwõt kejbarok ro rej einwõt sheep im Jitõb Kwojarjar ar liwõj bwe komin bõk eddroier. Komin einwõt shepherd ñõn eklesia [congregation] eo an Anij, eo ear wiaik kin bõtõktõkin Nejin.” (Jerbal 20:28) Ej joñan wõt juõn rainin bwe ri tel ro ilo congregation rej bõk eddon “shepherd ñõn eklesia [congregation] eo an Anij.” Rej aikwij kõmmane ilo yokwe, im jab kaboojoj ñan bwij eo. (1 Piter 5:2, 3) Ri tel ro ren aikwij kate wõt ñan rejañ im kõketak aolepen “bwij eo.”
Bed Ebake Congregation eo
13. Jet ien, ta eo emaroñ walok ilo congregation eo, im etke?
13 Elder ro im ro jet ilo congregation eo rejjab wãppen, inem jet ien, enaj wõr bwid in lemnak ko ak abañ ko einwõt ear walok ilo ebeben eo kein kajuõn ke jet ian ri kalor ro rar bed im mour wõt. (Dri Pilippai 4:2, 3) Juõn elder ak bar juõn armij emaroñ ba juõn nan ejjab emõn, ejjab joij, ak ejjab lukkun mol. Ak bõlen jemaroñ lemnak bwe juõn men enana im ej nae Bible eo ej walok, ak meñe elder ro ilo bukwon eo rejelã kake, rejjab kajimweiki. Ilo mol, emaroñ bwe emwij air jino lale abañ eo, im kiõ rej bukõt wãwen kamadmõde abañ eo ekkar ñan Jeje ko ilo Bible eo im rejelã mol ko meñe jejjab lukkun jelã kake. Meñe juõn abañ ej walok im ej nae Bible eo, lemnak mõk kin men in: Ilo juõn ien ebwe an aetok, juõn abañ elap kar walok ilo congregation eo ilo Korint, juõn congregation me Jehovah ear make kejbãroke. Ejjab to tokelik, ear kajimweik abañ eo, ilo jimwe im ilo juõn wãwen ekkar. (1 Dri Korint 5:1, 5, 9-11) Jemaroñ kajitõkin kij make, ‘Elañe iar mour ilo Korint jeman, ewi wãwen iar maroñ emmakit ilo ien abañ eo kar walok?
14, 15. Etke jet armij rar bõjrak im jab lor Jesus, im ta katak eo jemaroñ bõk jen men in?
14 Lemnak mõk kin bar juõn abañ emaroñ walok ilo congregation eo. Jemaroñ ba bwe ebin ibben juõn armij ñan melele im bõk juõn katak jen Bible eo. Ear maroñ make bukõt melele ko ilo Bible eo im etale katak ko ilo book ko jet jen congregation eo im kabuk jibañ jen Ri Christian ro reritto ilo jitõb, ekoba elder ro. Bõtab, ebin wõt ibben ñan melele ak bõke katak eo. Ta eo emaroñ kõmmane? Juõn abañ einlok wõt in ear walok enañin juõn yiõ moktalok jen mij eo an Jesus. Ear ba bwe emake ear “bred in mour” im bwe elañe juõn ekõnan mour indio enaj aikwij “mõña kõniekin Nejin armij im . . . irak bõtõktõkin.” Men in ear kalõkatip jet ian ri kalor ro an. Ijellokin air kõttar ñan bõk melele ak kõttar wõt ilo tõmak, elõñ ri kalor ro rar “jab bar etetal iben.” (Jon 6:35, 41-66) Elañe jaar bed ilo ien eo bareinwõt, ta eo jenaj kar kõmmane?
15 Ilo ran kein ad, jet armij rar bõjrak jen air kobalok ibben congregation eo ilo bukwon eo air. Armij rein remaroñ ba kin unin air bõjrak ej kinke rar lõkatip, rej lemnak bwe congregation eo ejañin kajimwe juõn abañ, ak rejjab kõnan tõmak kin juõn katak. Ewõr ke tokjen kain lemnak rot in ibbeir? Meñe kajjojo Ri Christian rej aikwij bed ilo juõn kõtan emõn ibben Anij, jej aikwij liki bwe ej kajerbal juõn congregation ibelakin lal, einwõt ear kõmmane ilo ran ko an ri jilek ro. Bareinwõt, Jehovah ear kajerbal im kajerammõn congregation ko ilo jikin ko ilo ebeben eo kein kajuõn, ke ear karõk elder ro im ministerial servant ro tellokiir ñan jibañ congregation eo. Men in emol rainin bareinwõt.
16. Elañe juõn armij ej kõnan kamakelok ian jen congregation eo, ej aikwij lemnak kin ta?
16 Elañe juõn Ri Christian ej lemnak bwe emaroñ make atartar ion Anij im ejjab aikwij kobalok ibben congregation eo ilo bukwon eo, ej kajekdon karõk eo an Anij—men in ekoba congregation eo an ibelakin lal im congregation ko kajjojo ilo bukwon ko me ro don Anij rej jokwe ie. Armij eo emaroñ kamakelok ian im kabuñ ñan Anij ak ej kobalok ibben jet wõt armij, bõtab ejelok lajrak in elder ro ilo congregation ko im karõk eo kin ministerial servant ibben. Juõn men elap an aorõk, ke Paul ear jejelok ñan congregation eo ilo Kolosse im kejelãik bwe ren readi letter in ilo jikin Laodicea, ear konono kake kin air “elle okrami im kalek kom ilo E, im komin bin ilo [Christ].” Ro ilo congregation ko, im jab ro rar kajenolok ir make jen e, renaj kar bõk tokjen jen karõk in.—Dri Kolosse 2:6, 7; 4:16.
Jurõn im Loñtak in Mol
17. Ta eo 1 Timote 3:15 ej kwalok kin congregation eo?
17 Ilo letter eo kein kajuõn ñan Ri Christian elder eo Timote, ri jilek Paul ear kõlajrak menin aikwij ko kin ro rej bõk jerbal ko an elder im ministerial servant ro ilo congregation ko ilo bukwon eo. Elikinlok wõt an kamelele kin men kein, Paul ear ba “eklisia [congregation] an Anij emour,” im ear ba bwe ej “jurõn im loñtak in mol.” (1 Timote 3:15) Aolepen congregation in Ri Christian ri kabit ro rar jutak einwõt juõn jur ilo ebeben eo kein kajuõn. Im ej lukkun alikar bwe lajrak eo elap kin kajjojo Ri Christian ñan bõk “mol” eo ear ekkejel ibben congregation eo ilo bukwon eo. Ijo rar maroñ bõk katak ko kin mol eo im bõk rejañ, im kõketak don im kajur ilo jitõb.
18. Etke kwelok ko an congregation raorõk?
18 Eindein, dolul ak congregation eo an Christian ibelakin lal ej ro don Anij, juõn “jurõn im loñtak in mol.” Ekkeini ad bed ijo im bõk kunad ilo kwelok ko an congregation ilo bukwon eo ej wãwen eo elap bwe jen eddeklok, kajurlok kõtan eo ad ibben Anij, im bojak ñan kõmanman ankilan. Ke ear jeje ñan juõn congregation ilo Korint, Paul ear kwalok ta men ko rar katak kake ilo kwelok ko. Ear kõnan bwe men ko rar katak ilo kwelok ko an congregation ren alikar air melele kake im bõk kõketak. (1 Dri Korint 14:12, 17-19) Rainin jemaroñ bõk kõketak rot in elañe jej kile bwe Jehovah Anij emwij an kamelim bwe en wõr congregation ko ilo bukwon ko im ej rejetake.
19. Etke en lap am kamolol kin congregation eo am?
19 Aet, elañe jekõnan eddeklok einwõt Ri Christian ro, jej aikwij bedwõt ilo congregation eo. Emwij an kamol bwe ej juõn jikin kone ñan kejbãrok kij jen katak ko rewan, im Anij ej kajerbale ñan kwalok news eo emõn kin Ailiñ in Messiah eo ibelakin lal. Ejelok bere, elap an Anij tõbrak ikijen congregation in Christian.—Dri Epesõs 3:9, 10.
[Kamelele eo itulal]
a Ri meletlet in etale Bible eo Albert Barnes ear kile bwe tel eo an Jesus ñan “kennanek eklisia [congregation] eo” emaroñ melelen “ro ewõr air maroñ ñan ekajet abañ ko—ro rej lolorjake kabuñ eo, ak ro rej jutak kin ir. Ilo kabuñ eo an Ri Jew ro kar wõr juõn kumi in elder ro, im armij ro rar bõkmantak abañ rot kein ñan ir bwe ren ekajete.”
Kwoj Kememej Ke?
• Etke jemaroñ kõtmene bwe Anij ej kajerbal congregation ko ion lal?
• Ta eo elder ro, meñe rejjab wãppen, rej kõmmane ñan congregation eo?
• Ewi wãwen kwoj bõk kõketak ikijen congregation eo ilo bukwon eo am?