Watchtower ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Watchtower
ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Kajin M̦ajel̦
O̦
  • N̦
  • n̦
  • M̦
  • m̦
  • L̦
  • l̦
  • O̦
  • o̦
  • BAIBÕL̦
  • BOK IM KEIN KATAK
  • KWEILO̦K KO
  • w07 6/1 p. 8-p. 11 pãr. 8
  • Katak ko Relap Jen Book in Liejlol

Ejjañin wõr pija in ilo tõre in.

Jol̦o̦k bõd, ewõr juon problem ej kõm̦m̦an an jab jo̦ pija in.

  • Katak ko Relap Jen Book in Liejlol
  • Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2007
  • Unin Tõl Jidikdik Ko
  • Katak ko Jet
  • “MEJA REMETAK KIN AÕ JAÑ”
  • (Liaajlo̦l̦ 1:1–2:22)
  • “ROÑJAKE IÕ KE IAR AKWELAB IM KIR ÑÕN YUK”
  • (Liaajlo̦l̦ 3:1–5:22)
  • Kõmman Bwe Jehovah En Am Menin Liki
  • “Kwõnaaj . . . M̦allal̦tak ñan Ippa”
    Naan in Keeañ Kõn Aelõñ eo an Jeova—2012
  • Katak ko Relap Jen Book in Jeremiah
    Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2007
  • Kwon Beran Einwõt Jeremiah
    Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2004
Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2007
w07 6/1 p. 8-p. 11 pãr. 8

Nan eo an Jehovah Ej Mour Wõt

Katak ko Relap Jen Book in Liaajlo̦l̦

RI KANAN eo Jeremiah ej lo an jejjet kitien ennan eo kin ien ekajet eo me ear konono kake iumin 40 yiõ ko. Ewi eñjake eo an ri kanan eo ke ej lo an jeebeplok jikin kwelok eo elap an yokwe? “Jeremiah ear jijet im jañ im Liaajlo̦l̦ kin Jerusalem,” book eo Greek Septuagint ej ba ilo nan in jino eo ñan book in Liaajlo̦l̦. Kar jeje ilo 607 B.C.E. ilo ien eo ke ememej eo kin alliñ ko 18 rej kãl wõt ilo lemnak eo an ri kanan eo ke kar nitbwili im tokelik tile Jerusalem, book in Liaajlo̦l̦ ilo alikar ej kwalok kin an eñtan buruen Jeremiah. (Jeremiah 52:3-5, 12-14) Ejelok bar juõn jikin kwelok ilo bwebwenato me kar limõ im liãjlol kake kin juõn eñjake elap im buromõj.

Book in Liaajlo̦l̦ ej koba in lalem al ko ak jabõn kennan ko. Mõttan ko emen jinoin rej al in liãjlol, eo kein kalalem ej juõn akwelap, ak jar. Al ko emen jinoin rej kõkkar kaki ilo juõn lajrak, eon ko rej jino ekkar ñan lajrak in letter ko 22 ilo jeje in Hebrew. Meñe ewõr 22 eon ko ilo al eo kein kalalem ekkar ñan oran letter ko ilo kajin Hebrew, ak rejjab lajrak ilo karõkan letter ko ilo kajin Hebrew.

“MEJA REMETAK KIN AÕ JAÑ”

(Liaajlo̦l̦ 1:1–2:22)

“E lap wõt an Jerusalem jerata kin an make ian, ak mokta ekanuij kar obrak kin armij! Mokta lõl ko rar kanuij kautieje, ak kiõ ej einwõt juõn kõrã eo emij leo belen. Jikin kwelok in eo ekar utiejtata, emwij an erom juõn ri kamakoko.” Inem menin ear kõmman bwe ri kanan Jeremiah en jino buromõj kin Jerusalem. Im ej kwalok kin unin an walok jorrãn in, ej ba: “Iroij ear kaiñtane kin aoleben jerawiwi ko an relõñ.”—Liaajlo̦l̦ 1:1, 5.

Jerusalem ej einlok wõt juõn kõrã ejako leo belen im ajiri ro nejin, im ej ba: “Ejjelok en enañin iñtan einwõt aõ iñtan.” Ikijen ri kijirãt ro an, liin ej jar ñan Anij: “Kwon liakelok ir kin aoleben nana ko air; Kwon kaje ir einwõt am kar kajeik iõ kin jerawiwi ko aõ. Ij iññũr kin aõ iñtan im buruõ eobrak kin buromõj.”​—Liaajlo̦l̦ 1:12, 22.

Ilo an buromõj elap, Jeremiah ej ba: “[Jehovah] ear kokkure kajur an Israel kin an illu elab; Ear makoko in jibañ kij ilo ien eo ri kijdrat ro rar itok. Ear kanuij matõrtõre kij, einwõt an juõn kijeek tile men otemjej.” Ri kanan eo ej limõ, im ej kwalok kin buromõj eo an elap: “Meja remetak kin aõ jañ, im aaõ ekanuij inebata. Eto aõ buromõj.” Bareinwõt ro rej kijone jikin kwelok eo rej lukkun bwilõñ, rej ba:“Ta jikin kwelok eo eaibuijuij in ke? Ta eñin ijo lõl in ej utiej buruen kake ke?”​—Liaajlo̦l̦ 2:3, 11, 15.

Emwij Uaki Kajitõk ko Rej Bedbed ion Bible:

1:15​—Ewi wãwen an kar Jehovah “joniake armij ro [an] remmõntata einwõt grape ko ilo kein joniak wine”? Ilo an kajeebeplok jikin kwelok eo, eo ej kõkkar kake einwõt juõn virgin, Ri Babylon ro rar katorlok bõtõktõk ilo juõn joñan elap eo ej einlok wõt ñe rej uñtake grape ko ilo jikin joniak wine eo. Jehovah ear kanan kin menin im ear kõtlok bwe en walok, inem jemaroñ ba bwe ear ‘joniak wine eo.’

2:1​—Ewi wãwen kar ‘ukõt aibuijuij eo an Israel elab ñõn jorrãn’? Kinke “lõñ ko re utiej jen lõl,” air kõttãik men ko reutiej ej einwõt ñe rej “ukõt aibujuij ñan jorrãn.” “Aibujuij eo an [Israel]”​—utiej im kajur eo ear bed ibben ke kajerammõn eo an Jehovah ear bed ion​—kar jolallok ilo ien jeebeplok eo an Jerusalem im jorrãn eo an Judah.​—Aiseia 55:⁠9.

2:1, 6​—Ta eo ‘temple ak eran neen’ im ‘temple ak imõn kabbed’ an Jehovah? Ri jeje sam ear al: “Kim naj dreloñlok iloan imõn kaber eo An: kim naj kabuñ i eran neen.” (Sam Ko 132:⁠7) Kin menin, ‘temple ak eran neen’ eo ilo Liaajlo̦l̦ 2:1 ej jitõñlok ñan imõn kabuñ eo an Jehovah, ak temple eo an. Ri Babylon ro rar ‘tile mweo imõn Jehovah’ einwõt ñe ear juõn imõn kabbed, ak juõn ajjur bajjek ilo juõn jikin kallip.​—Jeremaia 52:​12, 13.

2:17​—Ta eo Jehovah ear “ba” me ear kajejjete im ej ekkejellok ibben Jerusalem? Men eo ej konono kake ijin ej alikar ilo Livitikõs 26:17, eo ej ba: “I naj jumae kom kin turin meja, im naj jebõk kom iman ro rej kijirãte kom: ro rej kitõtõkake kom re naj iroij iomi; im kom naj ko ñe ejelok ej lukworkwore kom.”

Tokjen Katak ko ñan Kij:

1:1-9. Ekanuij lap an Jerusalem jañ ilo boñ, im den in kemjalal ko an rej bed ion jeben. Worwor ko an ejelok kobbair, im priest ro an rej mõk. Virgin ro an rej lukkun buromõj, im e bareinwõt elap an buromõj. Etke? Kinke Jerusalem ear kõmman jerawiwi elap. An etton ear bed ilo nuknuk ko an. Leen jerawiwi ejjab lañliñ; ej den in kemjalal, mõk, buromõj, im meo ilo an.

1:18. Ilo an kajeik ro rej jerawiwi, Jehovah ien otemjej ej jerbal ilo wãnik.

2:20. Kar kakkõl Ri Israel ro bwe elañe renaj jamin roñjake ainikien Jehovah, renaj lo jerata, eo ej kitibuj kañ, ‘kõniekin ro nejiir man im kõra.’ (Duteronomi 28:15, 45, 53) Ejjab juõn ial emeletlet ñan ad jab bokake Anij!

“ROÑJAKE IÕ KE IAR AKWELAB IM KIR ÑÕN YUK”

(Liaajlo̦l̦ 3:1–5:22)

Ilo Liaajlo̦l̦ chapter 3, ear konono kake ailiñ in Israel einwõt “juõn armij.” Meñe ej iion jorrãn, armij in ej al: “Iroij ej kwalok an emmõn ñõn ro rej liki e.” Im ilo an jar ñan Anij eo emol, ej kajitõk: “[Kwon] roñjake iõ ke [ij] akwelab im kir ñõn yuk.” Ej kajitõk ibben Jehovah ñan an lale nan in kinaak eo an ro ri kijirãte e, ej ba: “O Iroij, kwon kaje ir kin men ko rar kõmmõni.”​—Liaajlo̦l̦ 3:1, 25, 56, 64.

Jeremiah ej lutõklok eñjake ko an kin wãwen ko renana rar walok ke rar kabole Jerusalem 18 alliñ ko im ej limõ: “Armij ro droõ rar bõk kaje elablok jen armij ro kar ilo Sodom, jikin kwelok eo ear mõkaj an buñ iumin bein Anij.” Jeremiah ej wõnmanlok wõt im ba: “Ro rar mij ilo tarinae rejerammõnlok jen ro rar mij tokelik, kinke ro tokelik rar mij kin air kwule, kin an ejjelok kijeir.”​—Liaajlo̦l̦ 4:6, 9.

Al eo kein kalalem ej pijaik an armij ro ilo Jerusalem konono. Rej ba: “O Iroij, kwon kememej men ko rar walok ñõn kim. Kwon kalimjek kim im lale am jook.” Ke rej kwalok kin air eñtan, rej kajitõk im akwelap: “Ak kwe, O Iroij, kwoj king indrio, im kwonaj iroij ñõn ien eo eliktata. O Iroij, kwon kejeblakwõj kim ñõn ibbam! Kwon kejeblakwõj kim! Kwon bar kejerammõn kim einwõt mokta.”​—Liaajlo̦l̦ 5:1, 19, 21.

Emwij Uaki Kajitõk ko Rej Bedbed ion Bible:

3:16​—Ta melelen an ba: “Ear rube ñiũ na ion drekã ko”? Juõn book in kamelele ej ba: “Ri Jew ro, ilo ial eo air ñan jibokwe, rar aikwij umini bred ko kijeir ilo bũdej, inem bred ko kijeir re kãre ibben bok im dekã ko.” Ñe juõn ej mõñã bred kein emaroñ rup ñiin.

4:3, 10​—Etke Jeremiah ej keidi “ro droõ” ñan “bao ostrich ko relej”? Bao ostrich eo “ejjab kejbarok lib ko liben,” Job 39:16 ej ba. Elikin an lip ko ruprup, ñan wanjoñok, lolo eo ej illok ibben bao ko jet ak koman eo ej lale jojo ko. Ak ta eo ej walok ñe rej jelmae kauwatata? Lolo eo im eo jemeir, erro jimor rej ko jen jojo ko nejiir. Ilo ien eo ke Ri Babylon ro rar kabole Jerusalem, ñitta eo ear lukkun lap im kõrã ro ewõr nejiir me ekkã air kin kwalok yokwe rar oktak im lej ñan ro nejiir, einwõt bao ostrich ko ilo ene jemaden. Men in elap an oktak ñe jej keidi ibben kidu wolf eo elap an kaorõk kon ko nejin.

5:7​—Jehovah ej naruõn armij ro ke kin bwid ko an ro jimmair? Jab, Jehovah ejjab kajeik armij ro kin jerawiwi ko an ro jimmair. “Inem jabrewõt iar e naj lelok nan kin e mõke ñõn Anij,” Bible eo ej ba. (Dri Rom 14:12) Bõtab, tokjen bwid ko air remaroñ bed wõt im jelet ro nejiir. Ñan wanjoñok, an kar Israel eo etto oktak im kabuñ ñan ekjap ear kõmman bwe en bin meñe ñan ri Israel ro rar tiljek ilo ien ko tokelik ñan air eddeb wõt ñan ial eo ewãnik.​—Exodus 20:⁠5.

Tokjen Katak ko ñan Kij:

3:8, 43, 44. Ilo ien eo jorrãn ear buñõt Jerusalem, Jehovah ear makoko in roñjake jañ im akwelap eo an armij ro ilo jikin kwelok eo kin jibañ. Etke? Kinke armij ro rar jab bokake, rar jab kõnan oktak im ukwelok. Elañe jekõnan bwe Jehovah en uake jar ko ad, jej aikwij in bokake e.​—Jabõn Kennan Ko 28:⁠9.

3:20. Jehovah, “eo Eutiejtata ion aolepen lõlin,” elap an utiej inem ear make kõttãik e ñan an “lo men ko i lõñ kab ilo lõl.” (Sam Ko 83:18; 113:⁠6) Bõtab, Jeremiah ear kanuij jelã kin an Eo Ekajur Bõtata mõnõnõ in mallaltak ion armij ro, einwõt ba, ñan an wanlaltak ñan joñan ettã eo an armij ro ñan an rejañ ir. Elap ad kamolol bwe Anij eo emol ejjab baj kajur bõtata wõt im meletlet ak bareinwõt ej juõn eo ettã buruen!

3:21-26, 28-33. Ewi wãwen jemaroñ kijenmij iumin eñtan ko relap? Jeremiah ej jiroñ kij. Jen jab meloklok bwe Jehovah eobrak kin kõmman ko rejoij im yokwe im eobrak kin tiriamokake. Jej aikwij bareinwõt kememej bwe ad mour ej un eo emõn ñan ad jab jolok kejatdikdik eo ad im bwe jej aikwij meanwõd im kõttar lomor eo an Jehovah im ikõñ wõt, im jab aol. Bareinwõt, jej aikwij “badrikdrik im jab aol,” melelen, kõttãik kij ñan melejoñ ko, im kile bwe men eo Anij ej kõtlok bwe en walok ewõr un eo emõn unin an kõtlok bwe en walok.

3:27. An juõn jelmae melejoñ ko kin tõmak eo an ilo ien eo ej juõn jodikdik emaroñ melelen kijenmij iumin ien ko rebin im kajirere ko. Ak ej juõn men “emmõn bwe jen jelã kijenmij ilo ien eo emmõn drettad.” Etke? Kinke an juõn katak ñan an kate inek juõn men eddo einwõt eñtan ilo ien eo ej jodikdik wõt menin ej keboj e ñan an naj maroñ jelmae im kamadmõde abañ ko relaplok ñe enaj rittolok.

3:39-42. “Aol” ñe jej eñtan kin jerawiwi ko ad ejjab juõn menin meletlet. Jen ad aol kin men ko rej walok ñan kij kin tokjen kõmman ko ad rebwid, “jen etale kõmmõn ko ad im oktak lok ñõn Iroij.” Ej juõn menin meletlet ñan ad ukwelok im kajimwe ial ko ad.

Kõmman Bwe Jehovah En Am Menin Liki

Bible book in Liaajlo̦l̦ ej kwalok kin wãwen an Jehovah kar lemnak kin Jerusalem im enen Judah elikin an kar Ri Babylon ro tile jikin kwelok eo im kõmman bwe ene eo en ejelok kobban. Nan ko im rej kalikar bwe armij ro rar jerawiwi me emwij jeje kaki ilo book in ej lukkun kalikar bwe ekkar ñan wãwen an Jehovah lemnak, unin an kar armij ro bõk jorrãn ej kinke rar kõmman bwid. Nan ko ilo Al ko emwij kakõrmoli ilo book in rej kwalok kin kejatdikdik ilo Jehovah im kõnan eo ñan bar jeblak ñan ial eo ejimwe. Meñe kar jab wãwen dein eñjake eo an elõñ ilo ran ko an Jeremiah, ak kar wãwen dein eñjake eo an Jeremiah im ro rar ukwelok.

Etale eo an Jehovah kin wãwen eo ilo Jerusalem einwõt ej walok ilo book in Liaajlo̦l̦ ej katakin kij ruo katak ko relap. Kein kajuõn, jeebeplok eo an Jerusalem im jorrãn eo an Judah rej rejañ kij ñan ad bokake Jehovah im rej jerbal einwõt kein kakkõl bwe jen jab kajekdon ta eo ankilan ekwojarjar. (1 Dri Korint 10:11) Katak eo kein karuo ej itok jen joñok eo an Jeremiah. (Dri Rom 15:⁠4) Meñe wãwen ko rar einwõt ñe ejelok kejatdikdik, ak ri kanan eo me elap an kar buromõj ear reilok ñan Jehovah kin lomor. Elukkun aorõk bwe jen likit liki eo ad eyu ilo Jehovah im Nan eo an im kõmman bwe en ad menin liki!​—Dri Hibru 4:⁠12.

[Pija eo ilo peij 9]

Ri kanan Jeremiah ear lo an jejjet kitien nan in ekajet eo an

[Pija eo ilo peij 10]

Kar melejoñe Ri Kennan rein ilo Korea kin air jutak bin im jab bõk kunaid ilo makitkit ko an Kien

    Bok im Kein Katak ilo Kajin M̦ajel̦ (1983-2026)
    Log Out
    Log In
    • Kajin M̦ajel̦
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kilen Kõjerbale
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share