Bukõt Tel Eo An Anij Ilo Men Ko Otemjej
“Bwe Anij in E amuij Anij ñõn in drio: E naj amuij dri tel ñõn ien mij.”—SAM 48:14.
1, 2. Etke jej aikwij in lor tel eo an Jehovah jen ad liki meletlet eo ad make, im ta kajitõk ko rej walok?
EMAROÑ bidodo ad lemnak bwe men ko ejelok tokjeir im rekauwatata rej men ko remõn. (Jabõn. 12:11) Elañe jej lukkun kõnan kõmman juõn men ejjab ekkar ñan juõn Ri Christian, ekkã an burued naj lemnak kin un ko ñan kõmmane. (Jerm. 17:5, 9) Kin men in, ri jeje Sam ear kwalok meletlet ke ear jar ñan Jehovah: “O Kwon jilkintok Am maram im mol, ren tel iõ.” (Sam 43:3) Ear liki Jehovah, jab ilo meletlet eo an make ewõr joñan, im Jehovah ear unjen tel eo an emõntata. Einwõt ri jeje Sam eo, ewõr tokjen ad reilok ñan Anij ñan bõk tel.
2 Bõtab, etke jej aikwij in liki tel eo an Jehovah ilõñin men otemjej? Ñããt eo jej aikwij in bukõte? Ta lemnak ko jej aikwij in kaddeklok bwe jen maroñ bõk tokjen jeni, im ewi wãwen Jehovah ej tel kij rainin? Jenaj etale kajitõk kein raorõk ilo katak in.
Etke Liki Tel eo an Jehovah?
3-5. Etke jemaroñ lukkun liki tel eo an Jehovah?
3 Jehovah ej Jemed ilañ. (1 Kor. 8:6) Ejelã men ko otemjej kin kij kajjojo im emaroñ jelã ta eo ilo burued. (1 Sam. 16:7; Ken. 21:2) King David ear ba ñan Anij: “Kwo jela aõ jijõt im aõ jutõk: Kwo jela aõ lemnok jen etolok. Bwe ejelok nan ilo loõ, im Kwe O Jeova, kwo jab jelakake wõt.” (Sam 139:2, 4) Kinke Jehovah elukkun jelã kajjid, jejjab aikwij bere bwe ejelã ta eo emõntata ñan kij. Bareinwõt, Jehovah emeletlet otem meletlet. Ej lo aolep men ko otemjej, emũlal lok an Jehovah lale men ko jen an armij loi, im ejelã jemlokin kin men ko jen jinoin. (Ais. 46:9-11; Rom. 11:33) “Anij e wõt meletlet.”—Rom. 16:27.
4 Bareinwõt, Jehovah ej yokwe kij im ien otemjej ekõnan men eo emõntata ñan kij. (Jon 3:16; 1 Jon 4:8) Einwõt juõn Anij in yokwe, ej kwalok joij ñan kij. Ri jilek James ear je: “Men in letok emõn im wãppen otemjelok re jen lõñ, im wõnlõltak jen Jemen maram ko, im iben ejelok makõtkit ak wãwen ukwelok.” (Jem. 1:17) Ro rej kõtlok bwe Anij en tel ir rej bõk elap tokjen jen joij eo an.
5 Eliktata, Jehovah ekajur bõtata. Ikijen men in, ri jeje Sam ear ba: “Eo ej jokwe ilo jikin etino an Eo eutiejtata, e naj berwõt iomin lurin Eo dri kajur otem kajur. I naj ba kin Jeova e aõ likepijñõk im aõ me; aõ Anij, I naj liki E.” (Sam 91:1, 2) Ñe jej lor tel eo an Jehovah, jej bukõt jikin kone ibben Anij eo me ejamin likjap. Meñe jej wõnmae jumae, Jehovah ej rejetak kij. Ejamin kaburomõj kij. (Sam 71:4, 5; Read Jabõn Kennan Ko 3:19-26.) Aet, Jehovah ejelã men eo emõntata ñan kij, ekõnan men eo emõntata ñan kij, im ewõr an kajur ñan letok men eo emõntata ñan kij. Enaj juõn menin bwebwe ñe jej kajekdon tel eo an! Bõtab, ñããt eo jej aikwiji tel eo?
Ñããt eo Jej Aikwiji Tel Eo?
6, 7. Ñããt eo jej aikwiji tel eo an Jehovah?
6 Emol, jej aikwij tel eo an Anij ilo aolepen mour ko ad, jen ien jodikdik ñan ien jej ritto. Ri jeje Sam ear ba: “Bwe Anij in E amuij Anij ñõn in drio: E naj amuij dri tel ñõn ien mij.” (Sam 48:14) Einwõt ri jeje Sam eo, Ri Christian ro remeletlet rejamin bõjrak air reilok ñan Anij ñan bõk tel eo an.
7 Emol, bwe ewõr ien me elaplok ad aikwij bõk jibañ. Jet ien ‘ekanuij lab ad inebata,’ bõlen kin ad jelmae matõrtõr, juõn nañinmij elap, ak ilo jidimkij jej luji jerbal eo ad. (Psa. 69:16, 17) Ilo ien rot kein, ej menin kainemõn ñan ad reilok ñan Jehovah, im liki bwe enaj kakajur kij bwe jen maroñ kijenmij im tel kij bwe jen kõmman bebe ko remõn. (Read Sam 102:17.) Bõtab, jej bareinwõt aikwiji jibañ eo an ilo ien ko jet. Ñan wanjoñok, ñe jej konono ibben ro ri turid kin news eo emõn kin Ailiñ eo, jej aikwij tel eo an Jehovah elañe jekõnan bwe en wõr tõbrak ilo jerbal in kwalok nan eo ad. Im ñe jej aikwij kõmman juõn bebe—jekdon elañe ej kin menin kamõnõnõ, ballid im baotokid, kamao ko, jerbal, school, ak jabdewõt men ko jet—jenaj kõmman men in ilo meletlet elañe jej lor nan in tel eo an Jehovah. Ilo mol, jej aikwiji tel eo ilo aolepen wãwen mour ko ad.
Kauwatata ko kin Ad Jab Bukõt Tel eo an Anij
8. Makitkit eo an Eve ear kwalok ta ke ear mõñã jen leen wijki eo emo an mõñã jene?
8 Bõtab, kememej bwe, jej aikwij mõnõnõ in lor tel eo an Jehovah. Anij ejamin iuni kij ñan kõmmane men in elañe jejjab kõnan kõmman eindein. Armij eo moktata me ear kãlet bwe en jab lor tel eo an Jehovah kar Eve, im joñok eo an ej kwalok joñan an kauwatata bebe rot in enana. Bareinwõt, lemnak kin ta eo makitkit eo an ear kwalok kake. Eve ear mõñã jen leen wijki eo emo an mõñã jene kinke ear kõnan bwe en “einwõt anij rõn kin [an] jela emõn im nana.” (Jen. 3:5) Kin an kõmman eindein, ear kwalok bwe ekõnan bõk jerbal eo tellokin wõt Anij, ilo an kõmman bebe ko an make kin ta eo emõn im nana ijellokin an lor nan in tel ko an Jehovah. Ilo wãwen in, ear karmijete iroij bõtata eo an Jehovah. Ear kõnan bwe en make kõmman bebe. Adam, leo belen, ear jibadõk ejja ial in jumae in.—Rom. 5:12.
9. Elañe jej karmijete tel eo an Jehovah, ilo mol ta eo jej kõmmane, im etke ejjab juõn menin meletlet?
9 Rainin, elañe jejjab lor tel eo an Jehovah, jej bareinwõt likjap in kile iroij bõtata eo an. Ñan wanjoñok, lemnak kin juõn armij ear kaddek manit eo ñan aluij pija in kelwan. Elañe ej mõttan congregation eo an Ri Christian, ejelã nan in tel eo an Jehovah ikijen men in. Men ko retton ren jab walok ikijen nan, im elaptata ilo ad aluiji kin juõn kõnan etton. (Ep. 5:3) Ilo an karmijete tel eo an Jehovah, emaan in ej kajekdon iroij bõtata eo an Jehovah, im karmijete lajrak in tel eo An. (1 Kor. 11:3) Ejjab meletlet men in, kinke, einwõt Jeremiah ear ba, “ejjelok en emaroñ beek men otemjej ilo mour eo an.”—Jerm. 10:23.
10. Etke jej aikwij in bõk eddo ilo wãwen eo jej kajerbal maroñ in kãlet eo ad?
10 Jet remaroñ jab errã ibben nan ko an Jeremiah, kin air lemnak bwe Jehovah ear letok ñan kij maroñ in kãlet, im ejjab aikwij notaik kij ñe jej kajerbale men in. Meñe eindein, jen jab meloklok bwe maroñ in kãlet ej juõn eddo im bareinwõt juõn menin letok. Jej aikwij in uak kin men ko jej kãlet ñan ba im kõmmani. (Rom. 14:10) Jesus ear ba: “Kin buru eobrõk ej konono i loñin.” Ear bareinwõt ba: “Lemnok ko renana, uror ko, lũñ ko, ablip ko, kwot ko, riõp ko, konono nae ko, rej itok jen buru.” (Mat. 12:34; 15:19) Kin men in, nan im jerbal ko ad rej kwalok wãwen burued. Rej lukkun kwalok kain armij rot kij. Eñin unin juõn Ri Christian emeletlet ej bukõt tel eo an Jehovah ilo men ko otemjej. Ilo wãwen in, Jehovah ej lo bwe ‘e jime buruen’ im enaj “kõmõn emõn” ñan e.—Sam 125:4.
11. Ta eo jej katak jen bwebwenato eo an Israel?
11 Kememej bwebwenato eo an ailiñ in Israel. Ke ailiñ in ear kõmman jokãlet ko remõn, ilo an bokake nan in kakien ko an Jehovah, Jehovah ear kejbãrok ir. (Josh. 24:15, 21, 31) Bõtab, ekkã air kar kajerbal maroñ in kãlet ko air ilo jab jimwe. Ilo ran ko an Jeremiah, Jehovah ear ba kin ir: “Rar jab eoroñ iõ im bokake iõ. Rar kõmmõn jabdrewõt men ko burueir enana im kijñeñe rar kõnan, im rar nanalok wõt im jab emmõnlok.” (Jerm. 7:24-26) Elap an kaburomõjmõj! Jen jab kõtlok bwe, kin an bin buruõd ak ele jen joñan ad kõmman kõnan ko ad make, jej karmijete tel ko an Jehovah im etetal ilo kakabilek ko ad make im “nanalok wõt im jab emmõnlok”!
Ta eo Jej Aikwij in Kõmmane bwe Jen Lor Kakabilek ko an Anij?
12, 13. (a) Ta kadkad eo ej kõmman bwe jen kõnan lor tel eo an Jehovah? (b) Etke eaorõk tõmak?
12 Yokwe eo ad ñan Jehovah ej kõmman bwe jen kõnan lor tel eo an. (1 Jon 5:3) Bõtab, Paul ear kwalok kin bar juõn men jej aikwij in kõmmane ke ear ba: “Jej etetal kin tõmak, jab kin loe.” (2 Kor. 5:6, 7) Etke eaorõk tõmak? Eokwe, Jehovah ej tel kij ilo “ial ko rejime,” ak ial kein rejjab tellok ñan mweie ak bõk juõn ãt ebuñbuñ ilo lal in. (Sam 23:3) Kin un in, mejen tõmak eo ad ej aikwij kalimjeke ãjinkij ko rejej uair me rej itok jen ad karejar ñan Jehovah. (Read 2 Dri Korint 4:17, 18.) Im tõmak ej jibañ kij bwe jen jokane kin menin aikwij ko ewõr ibbed.—1 Tim. 6:8.
13 Jesus ear kalikar bwe kabuñ eo emol ej kitibuj ad karmijete kij make, eo ej bareinwõt aikwiji tõmak. (Luk 9:23, 24) Jet ri kabuñ ro retiljek rar lelok ir make, rar kijenmij ion jeramel, eñtan, kalijeklok, im bareinwõt matõrtõr eo elap. (2 Kor. 11:23-27; Rev. 3:8-10) Tõmak eo ekajur wõt ear kamaroñ ir ñan kõmmani men kein ilo lañliñ. (Jem. 1:2, 3) Tõmak eo ekajur ej kõmman bwe jen lukkun liki bwe ñan ad lor tel eo an Jehovah ej ien otemjej wãwen eo emõntata ñan kij. Ien otemjej ej ñan tokjen eo ad indio. Ejelok jabdewõt bere ibbed bwe ãjinkij eo ñan ro rej kijenmij ilo tiljek ej laplok jen jabdewõt eñtan ko rej kijenmij kake iumin jidik ien.—Hib. 11:6.
14. Etke Hagar ear aikwij in kwalok ettã buru?
14 Bareinwõt, lemnak kin wãwen ettã buru ej juõn menin aikwij ilo ad lor tel eo an Jehovah. Joñok eo an Hagar, ri karejaran Sarah, ear kwalok men in. Ke Sarah ear kile bwe ejjab maroñ wõr nejin, ear lelok Hagar ñan Abraham, im Hagar ear bõroro kin nejin Abraham. Inem, Hagar ear utiej buru ñan leroij eo an eorañe. Kin men in, Sarah “e ar kaiñtan e,” im Hagar ear ko. Juõn enjel an Jehovah ear wõnmae Hagar im ba ñan e: “Kwon bar jeblak ñõn liroij eo am, im kõtaik yuk iomin pein.” (Jen. 16:2, 6, 8, 9) Bõlen Hagar ear kõnan roñ bar juõn nan in tel. Ñan an jerbal ekkar ñan tel eo an enjel eo, enaj kar aikwij jolok an utiej buruen. Meñe eindein, Hagar ilo ettã buru ear kõmman men eo enjel eo ear ba, im leo nejin, Ishmael, ear lotak ilo jokane ilo mweo imõn jemen.
15. Kwalok kin jet wãwen ko rej walok ilo ran kein me rej kwalok bwe ñan lor tel eo an Jehovah emaroñ aikwij ad kwalok ettã buru.
15 Ilo ad lor tel eo an Jehovah, men in emaroñ melelen bwe jej aikwij bareinwõt kõttãik kij make. Jet remaroñ kar aikwij bõk lemnak eo an Jehovah bwe juõn menin kamõnõnõ me emõn ibbeir, ilo mol, ejjab buñburuen kake. Juõn Ri Christian emaroñ kar kaillu juõn im ej aikwij in kajitõk jolok bwid. Ak emaroñ kar kõmman juõn bwid im ej aikwij in kwaloke. Ta elañe juõn ear kõmman juõn bwid elap? Ej aikwij kõttãik emake im kwalok bwid eo ñan elder ro. Bõlen naj aikwij bukwelok armij eo. Bwe en bar jeblak ilo congregation eo, ej aikwij in ukwelok ilo ettã buru im oktaklok. Ilo wãwen kein im wãwen ko jet reinlok wõt, nan ko ilo Jabõn Kennan Ko 29:23 rej menin kainemõn: “Jua an juõn armij e naj kõtaik e; a eo etã buruen, e naj jibarek nebar.”
Ewi Wãwen Jehovah Ej Tel Kij?
16, 17. Ewi wãwen jemaroñ bõk tokjen eo elaptata jen Bible eo einwõt unjen eo emõntata kin tel eo an Anij?
16 Unjen eo elaptata jemaroñ bõk tel eo an Anij ej Bible eo, Nan in kakõrmol eo an Anij. (Read 2 Timote 3:16, 17.) Bwe jen bõk tokjen eo elaptata jen Nan in Anij, ejjab juõn menin meletlet ñan ad kõttar an walok juõn abañ ebin inem bukõt nan ko ilo Jeje ko ilo Bible me remaroñ jibañ kij. Jen an eindein, jenaj kõmman bwe read Bible ien otemjej en juõn manit. (Sam 1:1-3) Ilo wãwen in, jenaj jelã kobban Nan ko rekakõrmol an Anij. Lemnak ko an Anij renaj lemnak ko ad, im jenaj bojak in jelmae abañ ko jejjab kõtmene kaki.
17 Bareinwõt, eaorõk ñan ad kalmenlokjen kin men eo jej read kake ilo Eon ko im jar ekkar ñan men in. Ñe jej kalmenlokjen kake eon ko ilo Bible, jej lemnak kin ewi wãwen remaroñ jejjet air jerbal ilo jet wãwen ko. (Sam 77:12) Ñe jej jelmae abañ ko relap, jej jar ñan Jehovah, im kajitõk kin jibañ ñan lo tel eo jej aikwiji. Jitõb eo an Jehovah enaj jibañ kij ñan kememej nan in kaiñi ko rekeie ilo Eon ko me emwij ad readi ilo Bible eo ak book im magazine ko kin Bible.—Read Sam 25:4, 5.
18. Ilo wãwen et ko Jehovah ej kajerbal dolul eo an Ri Christian ñan tel kij?
18 Dolul in Christian jimjãn jimjatin eo ad ej bar juõn men eaorõk bwe jen bukõt tel eo an Jehovah. Mõttan eo elap an dolul in jimjãn jimjatin in ej “dri korijer e tiljek im meletlet” im eo ej jutak kin ir ej Governing Body eo me aolep ien ej letok ekan ko lor jitõb ikijen book im magazine ko im program ko ilo kwelok im assembly ko. (Mat. 24:45-47; keidi Jerbal 15:6, 22-31.) Bareinwõt, iloan dolul eo an Ri Christian, ewõr ro reritto ilo jitõb, elaptata elder ro, me rej tellokin air letok jibañ im nan in kakabilek ko jen Bible eo. (Ais. 32:1) Ewõr ibben Christian jodikdik ro bar juõn men aorõk. Ien otemjej jodikdik ro rej bõk rejañ ñan air bukõt tel jen ri tõmak ro jemeir im jineir.—Ep. 6:1-3.
19. Ta jerammõn ko jej bõki kin ad wõnmanlok im bukõt tel eo an Jehovah?
19 Aet, ilo elõñ wãwen ko, Jehovah ej letok tel eo, im emõn bwe jen kortokjen men kein. Ke ailiñ in Israel ekar tiljek, King David ear ba: “Ro jemem r’ar liki Yuk, r’ar liki Yuk im Kw’ar lomorir. R’ar lamij ñõn Kwe, im ar lomorir. R’ar liki Yuk im r’ar jab jok.” (Sam 22:3-5) Elañe jej lor tel eo an Jehovah ilo liki, jenaj bareinwõt “jab jok.” Jejamin buromõj kin kejatdikdik eo ad. Elañe jej ‘karebillok ad ial ion Jeova,’ jen ad liki meletlet eo ad make, men in enaj walok ilo jerammõn ko relap rej bareinwõt walok kiõ. (Sam 37:5) Im elañe jej bokake Jehovah im kijenmij kin ad yokwe im tiljek ñan e, jerammõn kein renaj ñan indio. King David ear jeje: “Jeova ej yokwe ekajet, im E jab illok jen ro remõn An: naj kejbãrok ir ñõn in drio . . . Ro remõn re naj jolit ene eo, im jokwe iloan ñõn in drio.”—Sam 37:28, 29.
Kwomaroñ ke Kamelele?
• Etke jej liki tel eo an Jehovah?
• Elañe jej karmijete tel eo an Jehovah, ta eo men in ej kwalok?
• Ta jet ian wãwen ko juõn Ri Christian ej aikwij kwalok ettã buru?
• Ewi wãwen Jehovah ej tel kij rainin?
[Pija ko ilo peij 8]
Kwoj ke reilok ñan Jehovah ilo aolep wãwen ko ilo mour eo am?
[Pija eo ilo peij 9]
Eve ear karmijete iroij bõtata eo an Jehovah
[Pija eo ilo peij 10]
Ta kadkad eo Hagar ear aikwiji ñan an lor tel eo an enjel eo?