Burukuk Ej Kakõlen Kabuñ eo Emol

“Inaj ain kom einwõt sheep ko rej roltok ñõn worwor eo air.”​—MAIK. 2:​12, UBS.

1. Ewi wãwen an menin kõmõnmõn ko kalikar meletlet eo an Anij?

JUÕN dri jeje sam ear kalaj ainiken im ba: “O Jeova, e nañin lõñ jerbal ko Am: Ilo meletlet kwar kõmõnmõn aolepeir; lõl e obrõk kin mweiuk ko mweiõm.” (Sam 104:24) Meletlet eo an Anij ej alikar ilo wãwen an elõñ kain million menin edrek ko, menin mour ko redrik im relap, im men ko jet rej mour ion lõl in aikwij atartar ion dron bwe ren mour. Bareinwõt, elõñ tausan mõtõn ko relap im mõtõn ko redrik ilo cell ak kij ko ilo enbwinin armij ro im rej jerbal iben dron ñõn ejaake juõn enbwin elikieo im ejmour.

2. Einwõt an walok ilo pija eo ilo peij 13, etke burukuk eo an dri Kristian ro emaroñ kar juõn men ekabwilõñlõñ?

² Jeova ear kõmõnmõn armij ro ilo juõn wãwen bwe ren atartar ion dron. Armij otemjej eoktõk baotokiir, karkariir, im kabel ko air. Bareinwõt, Anij ear kejerammõn armij ro moktata kin karkar ko karkarin me renaj kamaroñ ir ñõn jerbal iben dron im atartar ion dron. (Jen. 1:​27; 2:​18) Meñe eindrein, aolep armij ro ilo lõl in rejenolok jen Anij, im ejañin or juõn ien aolep rej jerbal ilo burukuk iben dron. (1 Jon 5:​19) Kin men in, lemnok mõk kin congregation eo an Kristian ilo ebeben eo kein kajuõn. Ilo kar congregation in, ear or dri kamakoko ro jen Epesõs, kõra in Grik ro rebuñbuñ, eman in dri Ju ro remeletlet, im ro rekin kabuñ ñõn ekjõp. Meñe rein rar oktõk jen dron, rar burukuk iben dron im men in emaroñ kar juõn men ekabwilõñlõñ.​—Jerb. 13:1; 17:4; 1 Tes. 1:9; 1 Tim. 6:1.

3. Ewi wãwen an Baibel eo kwalok kin burukuk eo an dri Kristian ro, im ta kajitõk ko jenaj etale ilo katak in?

³ Kabuñ eo emol ej kamaroñ armij ro ñõn burukuk im jerbal iben dron einwõt an mõtõn ko ilo enbwiner jerbal iben dron. (Riit 1 Dri Korint 12:12, 13.) Jenaj etali jet ian kajitõk kein ilo katak in: Ewi wãwen kabuñ eo emol ej kaburukuk armij ro? Etke Jeova wõt emaroñ kaburukuk million armij ro jen ailiñ otemjej? Ta abañ ko rej kõmõn bwe en ejelok burukuk me Jeova ej jibõñ kij ñõn anjo ioir? Im ñe jej burukuk, ewi wãwen men in ej kajenolok kabuñ eo emol jen kabuñ ko ilo Christendom?a

Ewi Wãwen Kabuñ eo Emol Ej Kaburukuk Armij Ro?

4. Ewi wãwen an kabuñ eo emol kaburukuk armij ro?

⁴ Armij ro rej ber ilo kabuñ eo emol rej kile bwe kinke Jeova ear kõmõnmõn men otemjej, e eo ej Iroij Potata ijoko otemjej. (Rev. 4:​11) Inem meñe dri Kristian ro remol rej jokwe ilo elõñ ailiñ ko im wãwen ko ibeir reoktõk jen dron, aolepeir rej bokake ejja kien ko wõt an Anij im mour ekkar ñõn ejja nan in kakabilek ko wõt ilo Baibel eo. Aolep dri kabuñ ro remol rej kir Jeova im ba “Jemem.” (Ais. 64:8; Matu 6:9) Kin men in, aolepeir rej jimjãn jimjãtin ilo tõmak im rej maroñ lo lõñliñ ilo air burukuk iben dron einwõt an kar dri jeje sam kwalok kake ke ear ba: “Lo enañin emõn im men in mõnõnõ, ñe ro jim jein im jim jãtin rej ber iben dron ilo buru juõn.”​—Sam 133:1.

5. Ta karkar eo ej kowõnmanlok burukuk ibwiljin dri kabuñ ro remol?

⁵ Meñe dri Kristian ro remol rejjab wãppen, rej burukuk iben dron ilo air kabuñ kinke rar katak ñõn yokwe dron. Jeova wõt emaroñ katakin ir ñõn kwalok yokwe im ejelok bar juõn. (Riit 1 Jon 4:​7, 8.) Nan eo an ej ba: “Komin kõnõk buruen tiriamo, joij, etã buru, inimõn, jejanunoij; Im komin meaniwõr ñõn dron, im jeorilok nana jen dron, elañe iben jabrewõt iami eor ruõn iben bar juõn; im einwõt Kraist e ar jeorilok ami nana, en ein drein bareinwõt ami kõmõn ñõn dron: Ak ion men kein otemjej komin kõnõk yokwe, eo ken lukwõj ej kowãppemi.” (Kol. 3:​12-​14) Yokwe in ej kowõnmanlok burukuk ej karkar eo elaptata kakõlen dri Kristian ro remol. Jen baj kwe mõke, kwonañin ke kar kile bwe an dri Kristian ro burukuk iben dron ej kõmõn bwe kabuñ eo emol en oktõk?​—Jon 13:35.

6. Ewi wãwen kejatrikrik eo kin Ailiñ eo an Anij ej jibõñ kij ñõn burukuk?

⁶ Dri kabuñ ro remol rej bareinwõt burukuk kinke rej reilok ñõn Ailiñ eo an Anij einwõt kejatrikrik eo wõt an armij otemjej. Rejela bwe ejjabto jen kiõ Ailiñ eo an Anij enaj bõk jikin kien ko an armij, im kejerammõn armij ro rej bokake kin ainemõn eo emol im ej ñõn indrio. (Ais. 11:​4-9; Dan. 2:​44) Inem, dri Kristian ro rej bokake nan ko Jisõs ear ba kin dri kalor ro an: “Re jab jen lõl, einwõt Ña I jab jen lõl.” (Jon 17:16) Dri Kristian ro remol rejjab bõk kwonair ilo aituerõk ko an lõl. Kin men in, rej maroñ lo burukuk meñe ro ibelakiir rej tõrinae.

Kumi eo Ej Letok Nan in Tel ko ñõn Kakajur Ar Tõmak

7, 8. Ilo wãwen it nan in tel ko jen Baibel eo rej kõmõn bwe en or burukuk?

⁷ Dri Kristian ro ilo ebeben eo kein kajuõn rar aolep burukuk iben dron kinke rar bõk nan in kõkãtõk jen juõn wõt kumi. Rar kile bwe Jisõs ear katakin im tel congregation eo ikijen kumi eo ej tel, im ej ejaakin dri jilik ro im man ro reridto ilo Jerusalem. Bebe ko an rein retiljek rar berber wõt ion Nan in Anij, im rar kajerbal eman ro rej itoitak ñõn elõñ jikin ko bwe ren lelok nan in tel ko air ñõn congregation ko. Baibel eo ej kennan kin jet ian eman rein: “Im ke rej etal lok ilo jikin kwelok ko, rej lelok ñõn ir kien ko bwe ren lale, ro dri jilik im elder ro rej ber i Jerusalem rar kaiñi.”​—Jerb. 15:​6, 19-​22; 16:4.

⁸ Eindrein ranin, Kumi eo Ej Tel Dri Kennan ro an Jeova ej ejaakin Kristian dri kabit ro im rej kõmõn bwe en or burukuk ilo congregation ko ibelakin lõl. Kumi in ej kõmõni katak ko im likiti ilo buk ko ilo elõñ kajin ko. Katak kein rej berber ion Nan in Anij. Kin men in, men ko jej katak kaki ilo buk kein rej jen Jeova im rejjab jen armij.​—Ais. 54:13.

9. Ewi wãwen jerbal eo Anij ear letok ej jibõñ kij burukuk?

⁹ Elder ro rej bareinwõt kõmõn bwe en or wõt burukuk ikijen air tel ilo jerbal in kwalok nan. Jimjera eo ebak ikõtan ro rej jerbal iben dron ilo jerbal eo an Anij elap an kajurlok jen jimjera eo ikõtan armij ro jet. Kar jab kajutõk congregation eo an dri Kristian bwe en juõn jikin iiaio bajjek. Kar kajutõke bwe armij ro ren nebar Jeova im karerelok jerbal in kwalok nan kin nuuj eo emõn, kõmõn dri kalor ro, im kõkãtõk dron ilo congregation eo. (Rom 1:​11, 12; 1 Tes. 5:​11; Hib. 10:24, 25) Eñin unin dri jilik Paul ear ba ñõn dri Kristian ro: “[Komij] jutak bin kin juõn wõt lemnak, im tarinae kin juõn wõt kõnan kin tõmak eo kin gospel.”​—Pil. 1:​27, UBS.

10. Ta jet ian wãwen ko jej burukuk einwõt armij ro an Anij?

¹⁰ Kin men in, einwõt armij ro an Jeova, jej burukuk iben dron kinke Jeova ej dri tel eo ar, jej yokwe ro jeer im jãter, jej likit ar kejatrikrik ilo Ailiñ in Anij, im jej koutiej ro Anij ej jitõñ ir bwe ren tel kij. Jeova ej jibõñ kij ñõn jolok lemnok ko remaroñ kokkure burukuk eo ar kin ar jab wãppen.​—Rom 12:2.

Anjo Ion Utiej Buru im Junmar

11. Etke utiej buru ej kejibil armij, im ewi wãwen Jeova ej jibõñ kij ñõn anjo jen men in?

¹¹ Utiej buru ej kejibil armij. Juõn eo eutiej buruen ej lemnok bwe eutiejlok jen ro jet im ekkã an kõnan kemjãje kin e mõke. Bõtab, men in ekkã an kõmõn jibil, kinke ro rej roñjake an armij eo kemjãje remaroñ jino ebanban. Dri kalor Jemes ear kajju ba nan kein: “Kimjãji otemjej . . . renana.” (Jem. 4:​16) Ejjab juõn menin yokwe ñõn reilõllok ñõn ro jet. Elukkun emõn bwe Jeova ej juõn joñok kin kwalok etã buru, im ej jibõñ armij ro rejjab wãppen einwõt kij. Devid ear je kin Anij: “Am [etã buru, NW] e ar koutiej iõ.” (2 Sam. 22:​36) Nan in Anij ej jibõñ kij ñõn anjo jen utiej buru ikijen an katakin kij ñõn lemnok ilo jime. Paul ear kajitõk: “Wõn ear kautiej kom jen ro jet? Anij ear jab lewõj men otemjej ibemi ke? Innem, ian ami kemjãje, einwõt ñe men ko ibbemi rejjab menin lewõj?”​—1 Kor. 4:7, UBS.

12, 13. (a) Etke ebiruru ñõn ar junmar? (b) Ta tokjen ko rej walok jen ar bõk lemnok eo an Jeova kin ro jet?

¹² Junmar ej bar juõn abañ ekkã an kõmõn bwe en or jibil. Kinke jej jolit jab wãppen, ekkã ar “junmar.” Meñe dri Kristian ro eto air ber ilo mol eo, ak jet ien remaroñ junmare ro jet kin wãwen mour ko air, men ko mweieir, erro ak maroñ ko air. (Jem. 4:5) Ñõn wanjoñok, juõn eman eo eor an baamle ilo congregation eo emaroñ junmare bar juõn eman me elap kwonan ilo jerbal in kwalok nan kin jerammõn ko ej bõki. Bõtab, emaroñ jab jela bwe lein elap kwonan ilo jerbal in kwalok nan emaroñ bar junmare e kinke eor an baamle. Ewi wãwen jemaroñ bõprae bwe kain junmar rõt in en jab kokkure burukuk eo ar?

¹³ Ñõn jibõñ kij bõprae junmar, kememej bwe Baibel eo ej keiri dri kabit ro ilo congregation eo an Kristian ñõn mõtõn ko ilo enbwinin armij. (Riit 1 Dri Korint 12:14-​18.) Ñõn wanjoñok, meñe etinolok an menono eo am jerbal jen mejõm, aolepeir rej aurõk ñõn yuk. Eindreinlok wõt, Jeova ej kaurõk aolep ro uan congregation eo, meñe jej kile bwe juõn ien ro jet ear laplok erro ko air jen bar jet. Kin men in, jen bõk lemnok eo an Jeova kin ro jeer im jãter. Ijellokin ar junmare ro jet, jen kwalok ar itoklimo im lemnok kake ir. Ilo ar kõmõne men in, jej kalikar bwe dri Kristian ro remol rej oktõk jen kabuñ ko jet an Christendom.

Elap Jibil ilo Christendom

14, 15. Ewi wãwen an kar kabuñ ko ilo Christendom jino jibillok jen dron?

¹⁴ An dri Kristian ro remol burukuk iben dron ej kalikar air oktõk jen kabuñ ko ilo Christendom. Ilo kar ebeben eo kein kemen, joñõn an kar lap an ajededlok kabuñ kein rewan, juõn iroij in Rom ear tel kabuñ ko ilo Christendom, im ear lap an kowõnmanlok kabuñ kein. Tokelik, elõñ ailiñ ko rar jibillok jen ailiñ in Rom im kajutõk air mõke kabuñ.

¹⁵ Elõñ ian Ailiñ kein rar tõrinaek dron iomin elõñ ebeben ko. Ilo kar yiõ ko 1600 lok ñõn 1700 jima ko, armij ro ilo Britain, France, im Amerika rar jino ajelok mour ko air ñõn ailiñ ko air. Ilo wãwen in, ear lap air koutiej ailiñ ko air einwõt ñe ej kabuñ eo air. Ilo kar yiõ ko 1800 lok ñõn 1900 jima ko, ear jino oktõk lemnok ko an armij ro kin an lap air koutiej ailiñ ko air. Eliktata, kabuñ ko relap an Christendom ilo ailiñ kein kajjojo rar jibillok im ejaake elõñ kabuñ ko redrik. Elõñ ian kabuñ kein elap air koutiej ailiñ ko air mõke. Ro uan kabuñ kein rej tõrinaek dri tõmak ro mõtair jen bar ailiñ ko jet. Ranin, ejibillok kabuñ ko ilo Christendom kinke elap air koutiej ailiñ ko air mõke, im eoktõk tõmak ko air jen dron.

16. Ta ko rar kõmõn an kabuñ in Christendom jibil?

¹⁶ Ilo kar 1900 jima ko, jet kabuñ in Christendom me rar jibillok jen dron rar kajeoñ kõmõn bwe en or burukuk. Bõtab, elikin elõñ yiõ ko in air kate ir ñõn kõmõne men in, ear or jejjo wõt kabuñ ko rar bar jino burukuk im koba iben dron. Meñe eindrein, ro uan kabuñ kein rejañin errã iben dron kin kajitõk ko einwõt, men otemjej rar ke jidre im walok? Ekkar ke ñõn mõn loje? Ekkar ke ñõn an man ñõn man im kõra ñõn kõra belele iben dron? Kõra ro rej aikwij ke tel ilo kabuñ ko? Ilo jet ian kabuñ kein rewan, dri tel in kabuñ ro rej kajeoñ kaburukuk armij ro jen kabuñ ko jet ikijen air kajitokjen katak kein me ekkã an armij ro jab errã iben dron kaki. Bõtab, ilo air kõmõn eindrein, rar kamõjnoik tõmak ko an armij ro, im rar jab kaburukuk kabuñ ko me rar jibillok jen dron.

Kabuñ eo Emol Eutiejlok jen Koutiej Ailiñ Ko

17. Ewi wãwen kar kanan bwe kabuñ eo emol enaj aintok armij ro “ilo ran ko” eliktata?

¹⁷ Meñe elaplok an armij ro buru jibil jen kar mokta, burukuk ej wõnmanlok wõt im kajenolok dri kabuñ ro remol. Dri kanan eo an Anij, Maika, ear kanan: “Inaj ain kom einwõt sheep ko rej roltok ñõn worwor eo air.” (Maik. 2:​12, UBS) Maika ear kanan bwe kabuñ eo emol enaj utiejlok jen jabrewõt wãwen kabuñ, meñe ñõn anij ko rewan ak koutiej ailiñ ko air. Ear je: ‘Ilo ran ko rej itok tol eo Temple ej jutak ie enaj utiej jen tol otemjej. Kajjojo ailiñ ej kabuñ ñõn anij eo an im bokake e, ak kij jenaj kabuñ ñõn Jeova, ad Anij.’​—Maik. 4:​1, 5, UBS.

18. Ta oktõk ko kabuñ eo emol ear jibõñ kij ñõn kõmõni?

¹⁸ Maika ear bar kanan kin wãwen kabuñ eo emol enaj kõmõn burukuk ikõtan ro rej kijirãte dron. Ear ba: “Elõñ ri ailiñ renaj ialalelok im ba, ‘Jen wõnliñlok ñõn tol in Iroij, ñõn Temple an Anij eo an ri Israel. Enaj katakin kij men ko ej kõnan bwe jen kõmmõni; jenaj etetal ilo ial ko emwij an kãleti’. . . . Renaj kõmmõni jãji ko air bwe ren erom kein kabidrodro bũdrej, im kõmmõni madre ko air bwe ren erom bakbõk jiddrik. Lõl ko rejamin bar tarinae, im rejamin bar kebbojak ñõn tarinae.” (Maik. 4:​1- 3, UBS) Armij ro rar bwijrõk jen air kabuñ ñõn ekjõp im koutiej ailiñ ko air bwe ren kabuñ ñõn Jeova rej mour ilo juõn rolul eburukuk. Anij ej katakin ir ñõn kwalok yokwe ilo elõñ wãwen ko.

19. Burukuk eo an elõñ million armij ro ilo kabuñ eo emol ej kamol ta?

¹⁹ Burukuk eo ej walok iben dri Kristian ro ranin ej kamol bwe Jeova ej tel armij ro an ikijen kajur eo an. Armij ro kajjojo jen ailiñ otemjej rej burukuk iben dron ilo juõn joñõn ejañin kar or ilo bwebwenato ko an armij. Men in kajejit kanan eo kar kwaloke ilo Reveles̃õn 7:​9, 14, eo ej kwalok bwe mõtõn jidrik enjel ro an Anij renaj kõtlok “kõto ko” im renaj kokkure jukjuk im ber in enana. (Riit Reveles̃õn 7:​1-4, 9, 10, 14.) Ej juõn jerammõn ñõn ber ilo rolul in jimjãn jimjãtin eo ibelakin lõl eburukuk an Jeova! Ewi wãwen kij kajjojo jemaroñ kõmõn bwe en or burukuk ilo rolul in? Jenaj uake kajitõk in ilo katak in tok ilõl.

Ewi Wãwen Kwonaj Uak?

• Ewi wãwen an kabuñ eo emol kaburukuk armij ro?

• Ewi wãwen jemaroñ bõprae bwe junmar en jab kokkure burukuk eo ar?

• Meñe ailiñ ko elaplok air jibil jen mokta, etke dri kabuñ ro remol rej burukuk wõt?

[Kamelele eo itulal]

[Pija ilo peij 13]

Dri Kristian ro ilo ebeben eo kein kajuõn rar itok jen elõñ ailiñ ko

[Pija ilo peij 15]

Ewi wãwen kwoj kõmõn burukuk ilo am bõk kwonam kõmõni jerbal ko ilo imõn kwelok eo?