Pukot M̦okta Armej ro bwe Jen Kwal̦o̦k Naan ñan Er
1. Etke kar karõk bwe en wõr eklejia ko me rej kwal̦o̦k naan ilo bar juon kajin?
1 Ilo kar Pentekost eo iiõ eo 33, kajoor eo an Anij ear lutõk ioon rũkal̦oor ro an Jijej, innem rar jino aer “kõnnaan ilo elõñ kain kajin” ko an armej ro rar itok jãn aelõñ ko jet rettol̦o̦k. (Jrb. 2:4, UBS) Tokjãn men in, enañin 3,000 armej rar peptaij. Ekaitoktoklimo bwe elõñ iaan armej ro ilo iien in remaroñ kar jel̦ã kajin Hibru ak Grik. Bõtab, Jeova ear karõk bwe ren roñ kõn nuuj eo em̦m̦an kõn Aelõñ in Anij ilo kajin ko aer make. Alikkar bwe unin an kar kõm̦m̦ane men in ej kõnke ekkã an armej ro m̦õn̦õn̦õ in roñjake nuuj eo em̦m̦an ñe rej roñ ilo kajin eo aer make. Rainin, elõñ jikin ko im bukwõn ko me elõñ armej ro rej kõnono elõñl̦o̦k jãn juon kajin ie. Eñin unin kar karõk bwe kajjojo eklejia ko ren kwal̦o̦k naan ñan armej ro rej kõnono kajin eo kar karõk bwe ren kwal̦o̦k naan ie. (Lale bok eo Organized, p. 107, pãr. 2-3) Kumi ko me rej kwal̦o̦k naan ilo kajin ko jet, rej kwal̦o̦k naan ippãn armej ro me rej kõnono kajin kein ilo territory eo an eklejia eo ej bõk eddoer, im eklejia ko jet repaake. Ejjel̦o̦k juon aer make territory me kar karõk bwe ren jerbal wõt ie.
2. (1) Ta jerbal eo an eklejia ko rej kõnono bar juon kajin, im ia eo renaaj aikuj kõm̦m̦ane jerbal in ie? (2) Ewi wãween an kajjojo eklejia ko jipañ doon ñe rej jerbal ilo jikin ko me elõñ armej ro rej kõnono bwijin kain kajin ko? (3) Ta eo jej aikuj kõm̦m̦ane ñe jej iioon juon armej eitoklimo ak ej kõnono ilo bar juon kajin?
2 El̦aññe kwõj jokwe ilo juon jikin me aolep rej kõnono juon wõt kajin, emaroñ pidodo am̦ kwal̦o̦k naan jãn em̦ ñan em̦. Bõtab, ñe kwõj jokwe ilo juon jikin me elõñ armej ro rej kõnono bwijin kain kajin, eokwe enaaj jaad in pen jerbal in kwal̦o̦k naan ie. Eklejia ko an kajin ko jet remaroñ bar kwal̦o̦k naan ilo ejja jikin eo wõt eklejia eo am̦ ej kwal̦o̦k naan ie. Meñe eklejia ko remaroñ je im lewõj etan armej ro rej kõnono kajin eo am̦ im jikin eo rej pãd ie, bõtab ej eddo eo an eklejia eo am̦ ñan pukot armej ro ilo kajin eo kom̦ij kwal̦o̦k naan ie. (Lale bo̦o̦k eo “Jipañ Doon.”) Kõn men in, kwõj aikuj bõk ijo kun̦aam̦ ñan pukot armej ro, ilo am̦ kajjitõk im kappok mel̦el̦e kõn ia ko armej ro ilo kajin eo rej jokwe ie. Ewi wãween kwõmaroñ kõm̦m̦ane men in?
3. Jikin eo me eklejia eo ak kumi in ri kwal̦o̦k naan ro rej pukot armej ro rej kõnono bar juon kajin ie ej wawa ioon ta, im ewi joñan iien eo rej jol̦o̦ke ñan kõm̦m̦ane men in?
3 Laajrak eo kõn Jerbal in Kappok Armej: Ewi joñan iien eo kwõj aikuj jol̦o̦ke ñan pukot armej ro ilo jikin ko me elõñ armej ro rej kõnono bwijin kain kajin ko? Eokwe, enaaj wawa ioon jikin eo kwõj pãd ie. Ñan waanjoñak, jete armej ilo jikin eo im rej kõnono kajin eo? Jete ri kwal̦o̦k naan ro ie? Jete m̦oko im̦õn armej ro rej kõnono kajin eo me eklejia eo ak kumi in ri kwal̦o̦k naan ro rejel̦ã kaki? Ejjab menin aikuj ñan an eklejia eo etal ñan aolep em̦ ilo jikin eo im kappukot armej ro ie. Bõtab, emaroñ etal im kwal̦o̦k naan ijoko jet me elõñl̦o̦k armej ro im rej kõnono kajin eo ilo bukwõn eo ak bukwõn ko jet me repaaktata. Ak bwe jen maroñ tõpar elõñ armej ro, eaorõk bwe en wõr juon karõk ñan pukot er. Ilo wãween in, jemaroñ jipañ er bwe ren kũr etan Jeova.—Rom 10:13, 14.
4. (1) Ewi wãween kar karõk bwe en jejjet im kon̦ jerbal in pukot armej ro rej kõnono bar juon kajin? (2) Ta jet iaan wãween ko jemaroñ kõm̦m̦ani ñan pukot armej rein?
4 Jet iien emaroñ lõñl̦o̦k jãn juon kumi in ri kwal̦o̦k ro me rej kappukot armej ro ilo juon wõt jikin meñe ejjab menin aikuj. Ñan bõbrae an wal̦o̦k men in, em̦m̦aan eo ej loloorjake jerbal in kwal̦o̦k naan eo an eklejia eo ej aikuj lale im karõk jerbal in bwe en kon̦. (1 Ko. 9:26) Ilo kumi ko me rej kõnono bar juon kajin, em̦m̦aan eo me kar jitõñe en lale im loloorjake jerbal in. Em̦m̦aan in emaroñ juon iaan ro rej lale eklejia eo ak juon iaan ro rej ri jipañ ilo eklejia eo. Elõñ eklejia ko im kumi in ri kwal̦o̦k ro rej pukot armej ro rej kõnono bar juon kajin ilo aer lale bok in telephone ko, ak Internet ñan kappukot ãt ko me ekkã an aelõñ ko an armej ro kõjerbali. Innem, rej call e nõmba ko an armej ro ak jibadekl̦o̦k m̦oko im̦õn armej ro me rej pãd ilo jikin kwal̦o̦k naan eo an eklejia eo aer. El̦aññe wãween in el̦ap an jipañ, kumi in em̦m̦aan ro ilo eklejia eo me ej loloorjake kumi in ri kwal̦o̦k naan ro ilo bar juon kajin remaroñ karõk bwe jãn iien ñan iien aolepen eklejia eo en bõk kun̦aaer ñan pukot armej ro rej kõnono bar juon kajin.—Lale bo̦o̦k eo “Wãween Pukot Ro Rej Kõnono Kajin eo Kwõj Kwal̦o̦k Naan Ie.”
5. (1) Ta jet iaan men ko ri kwal̦o̦k naan ro remaroñ kõm̦m̦ani ñe rej pukot armej ro rej kõnono bar juon kajin? (2) Ta eo jemaroñ ba ñe jej kappok armej?
5 Jabdewõt iien jej bõk kun̦aad ilo jerbal in pukot armej ro rej kõnono bar juon kajin, ej aikuj wõr juon ad mejãnkajjik. Jej aikuj kõn̦ak nuknuk in kwal̦o̦k naan ko rekkar kõnke men in ej bar m̦õttan jerbal in kwal̦o̦k naan. Elõñ rej lo bwe aer kõmmãlmel ta eo renaaj ba im kõnono kajin eo ilo iien eo rej pukot armej ro ear jipañ er ñan kõn̦aan katak kajin eo im kal̦apl̦o̦k aer jel̦ã kake. Jemaroñ bõnbõn ad awa in kwal̦o̦k naan ilo iien eo jej pukot armej ro. Bõtab, jejjab bõnbõn ad awa ñe jej kõpooje mab eo im laajrak in etan armej ro im jikin jokwe ko aer. El̦aññe jej iioon juon eo im ej kõnono kajin eo, jej aikuj kajjioñ kwal̦o̦k naan ippãn. Im tokãlik jen kõjjel̦ãik em̦m̦aan eo ej loloorjake jerbal in ak ri jipañ eo an bwe en bar je etan armej eo im jikin jokwe eo an ilo rekoot in jikin kwal̦o̦k naan eo an eklejia eo ak kumi eo. Jen kõm̦m̦ane wõt men in, meñe armej eo ear kwal̦o̦k an itoklimo ak jab. Meñe eaorõk jerbal in pukot armej ro jãn aelõñ ko jet, jej aikuj pel̦an im bõk kun̦aad ilo aolep wãween kwal̦o̦k naan ko jet.—Lale bo̦o̦k eo “Ta eo Jemaroñ Ba Ñe Jej Kappok Armej.”
6. Etke el̦ap an pen ñan kappukot armej ro rejarroñroñ?
6 Pukot Ro im Rejarroñroñ: El̦ap an pen ñan kappukot ro rejarroñroñ im men in ej kitibuj ad aikuj niknik im kate kõj. Jejjab maroñ kakilen juon armej eo ejaroñroñ kõn jipeel̦ in etan, kõn wãween paotokin, ak kõn nuknuk ko an. Bareinwõt, ñe jej kajjitõke ippãn baam̦le eo an im ro m̦õttan, remaroñ jab kõn̦aan kwal̦o̦ke kõnke rekõn̦aan kõjparoke. Jenaaj etale jet iaan wãween ko jemaroñ kõm̦m̦ani ñe jej pukot ro rejaroñroñ. Wãween kein remaroñ bar jipañ kõj ñe jej pukot ro rej kõnono bar juon kajin.
7. (1) Ta ko jemaroñ ba ñe jej kajjitõk ippãn ri m̦weo el̦aññe ewõr juon jarroñroñ ejel̦ã kajjien? (2) Ta eo jemaroñ kõm̦m̦ane bwe ri m̦weo en jab l̦õmn̦ak nanaik kõj?
7 Eklejia ko im kumi in ri kwal̦o̦k ro rej kwal̦o̦k naan ippãn jarroñroñ ro, rar lo tõprak ke rar kajjitõk ippãn ri m̦weo ia eo jarroñroñ ro rej jokwe ie. Bõlen kwõmaroñ kajjitõk ippãn juon armej me ej jokwe ilo jikin eo el̦aññe ewõr jarroñroñ ej jokwe iturin, ej jerbal ippãn, ak jikuul̦ ippãn. Bõlen ewõr juon sign ear loe iturin ial̦ me ej kalikkar bwe ewõr ajri ro rejarroñroñ ijo. Ak bõlen ewõr juon nukũn me ejarroñroñ. Keememej bwe ilo iien eo kwõj kajjitõk, emaroñ l̦õmn̦ak bwe kwõnaaj kõm̦m̦ane juon men enana ñan eo ejarroñroñ. Bõtab, ewõr men ko kwõmaroñ kõm̦m̦ani bwe armej eo en jab mijak. Kwõmaroñ kwal̦o̦k jouj im wãween am̦ kõnono ippãn en jab lukkuun aitok, en m̦ool, im en kwal̦o̦k kautiej. Jet rar lo tõprak ilo aer kar kwal̦o̦k Baibõl̦ eo ak DVD ko ilo kajin eo an jarroñroñ ro ilo iien eo rej kajjitõk ippãn ri m̦weo el̦aññe ewõr juon jarroñroñ ejel̦ã kajjien. Im rar ba bwe rekõn̦aan kwal̦o̦k ñan armej eo ejarroñroñ kõn kallim̦ur ko ilo Baibõl̦. El̦aññe ri m̦weo ejjab kõn̦aan ba jabdewõt, bõlen kwõmaroñ lel̦o̦k juon card me ej kwal̦o̦k etam̦ im atõrej eo am̦ ak juon peba in kũr ñan itok ñan kweilo̦k ko bwe en lel̦o̦k ñan jarroñroñ eo nukũn ak m̦õttan.
8. Ewi wãween juon eklejia ilo ejja jikin eo wõt emaroñ jipañ eklejia eo an jarroñroñ ro?
8 Juon ak ruo raan ilo kajjojo iiõ, eklejia eo an jarroñroñ ro emaroñ kũrtok juon eklejia ej kõnono bar juon kajin ñan jipañ er jerbal ilo jikin eo me elõñ armej rej kõnono bwijin kain kajin ko. Ilo an eklejia eo an jarroñroñ ro kõm̦m̦ane kweilo̦k in kwal̦o̦k naan eo, remaroñ kwal̦o̦k naan in tõl ko kõn wãween aer kwal̦o̦k naan ilo jikin eo im kwal̦o̦k juon waanjoñak. Ej aikuj wõr juon armej jãn eklejia eo an jarroñroñ ro ilo kajjojo wa ko. Bareinwõt, kajjojo wa ej aikuj wõr juon an mab me ej kwal̦o̦k ia eo ren kappok armej ro rejarroñroñ ie.
9. Ewi wãween jemaroñ kappok armej ro rejarroñroñ ilo jikin ko me rej koba ippãn doon ie?
9 Jemaroñ bar kappok armej ro rejarroñroñ ilo jikin ko me jejel̦ã bwe doulul in ro rejarroñroñ rej koba ippãn doon ie ñan m̦akũtkũt ko aer ak ijoko me bukwõn eo ej kõm̦m̦ani bũrookraam̦ ko ñan jipañ rein. Ri kwal̦o̦k naan ro rej aikuj kõn̦ak nuknuk ko rekkar ñan iien im jikin rot kein. Ijello̦kun ad kwal̦o̦k naan ñan jarlepju in armej ro, emaroñ em̦m̦an el̦aññe jej kwal̦o̦k lol̦o̦kjen̦ im bwebwenato ippãn juon ak ruo iaan armej ro. El̦aññe em̦m̦an, kwõmaroñ kwal̦o̦k ñan e wãween emaroñ tõpar eok im kajjitõk ippãn kõn ewi wãween kwõmaroñ bar tõpare.
10. Ewi wãween ri kwal̦o̦k ro remaroñ kappok armej ro rejarroñroñ ilo jikin peejnej ko?
10 Bar juon men jemaroñ kõm̦m̦ane ej ilo ad kõpooji mab ko me ej kwal̦o̦k kõn jikin peejnej ko ilo jikin eo, innem kõm̦m̦an karõk ñan etal ñan jikin kein ilo juon iien ekkar. Juon iaan mab ko emaroñ kwal̦o̦k kõn m̦õn wia kiaj ko. Bar juon iaan mab ko emaroñ kwal̦o̦k kõn m̦õn dry clean im kwal̦kol̦ nuknuk ko, ak m̦õn wia m̦õñã ko, ak hotel ko, im bar jikin wia ak peejnej ko jet. Ñe ri kwal̦o̦k naan ro rej kõjerbale kajjojo iaan mab kein, enaaj l̦apl̦o̦k aer jel̦ã kilen kwal̦o̦k naan ilo jikin kein. Ñan waanjoñak, kõnke ekkã an wõr ro rejarroñroñ rej kiki ilo hotel ko, ilo tukadu jemaroñ kõmel̦el̦eik ro rej jerbal ilo hotel eo kõn jerbal eo ad im lel̦o̦k ñan e juon pakij me ewõr DVD ko im peba in kũr ñan kweilo̦k ko ie bwe en lel̦o̦k ñan jarroñroñ ro. Ilo jet jikin peejnej ko, jemaroñ kajjitõk el̦aññe ewõr iaan ri jerbal ro ak customer ro aer me rejarroñroñ. El̦aññe ewõr juon jikuul̦ in jarroñroñ ilo jikin eo jej kwal̦o̦k naan ie, jemaroñ lel̦o̦k jet iaan DVD ko ad ñan l̦aibrãre eo aer.
11. Etke jerbal in kappok armej ro rej kõnono bar juon kajin ej juon iaan m̦õttan ko raorõk ilo jerbal in kwal̦o̦k naan?
11 Juon Jerbal Eaorõk: Ad pukot armej ro rej kõnono ilo bar juon kajin emaroñ juon jerbal epen im ebõk el̦ap iien. Bareinwõt, ekkã an armej ro em̦m̦akũt jãn jikin ñan jikin im men in ej kõm̦m̦an bwe jen iien ñan iien jen kõkããl rekoot in jikin kwal̦o̦k naan ko ad. Bõtab, kõn an ikkutkutl̦o̦k an armej ro em̦m̦akũttok ñan ijoko jikid, jerbal in pukot armej rein me rej kõnono bar juon kajin ej juon iaan m̦õttan ko raorõk ilo jerbal in kwal̦o̦k naan eo ad. Jeova, eo ear letok jerbal in ñan kõj, ejjab kalijekl̦o̦k. (Jrb. 10:34) Im ej ankilaan bwe armej otemjej ren bõk mour indeeo im jel̦ã kõn m̦ool eo. (1 Ti. 2:3, 4) Kõn men in, jen jerbal ippãn Jeova im ippãn doon ilo bõrokuk ñan pukot armej ro em̦m̦an bũrueer me rej kõnono kajin ko jet.—Luk 8:15.
[Bo̦o̦k eo ilo peij 5]
Jipañ Doon
Jet iien juon eklejia ak juon kumi in ri kwal̦o̦k naan ro rej aikuj jipañ ñan pukot armej ro rej kõnono kajin eo rej kwal̦o̦k naan ie. Ñe ej ãindein, eokwe em̦m̦aan eo ej loloorjake jerbal in kwal̦o̦k naan eo aer, emaroñ kõnono ippãn em̦m̦aan ro rej lale eklejia ko jet me rej bar kwal̦o̦k naan ilo kajin ko jet. Em̦m̦anl̦o̦k kajjitõk jipañ ippãn eklejia ko wõt me repaaktata ak ko me elõñ armej ro rej kõnono kajin eo am̦ ilo bukwõn eo aer. Innem, eklejia kein remaroñ kõjjel̦ãik ro uwaan eklejia eo aer bwe el̦aññe rej kwal̦o̦k naan im lo juon armej me kõnono kajin eo, remaroñ je atõrej eo an im bõlen etan, im lel̦o̦k ñan em̦m̦aan eo ej loloorjake jerbal in kwal̦o̦k naan bwe en jakel̦o̦k mel̦el̦e ko ñan eklejia ak kumi eo me ear kajjitõk jipañ ippãer. Em̦m̦aan ro rej loloorjake jerbal in kwal̦o̦k naan ilo eklejia kein remaroñ jerbal ippãn doon ñan pukot wãween ko im remaroñ jerbal in kwal̦o̦k naan ilo jikin ko elõñ armej ro rej kõnono kajin ko jet. Bareinwõt, rej karõke ri kwal̦o̦k ro reitoklimo bwe ren m̦õttan kumi ko im rej kwal̦o̦k naan ilo bar juon kajin.
El̦aññe kwõj lo juon armej eoktak kajin eo an im ej an kwal̦o̦k itoklimo (ak juon jarroñroñ), kwõj aikuj m̦õkaj im kanne peba eo etan Please Follow Up (S-43) im lel̦o̦k ñan secretary eo an eklejia eo am̦. Men in enaaj kõm̦m̦an bwe en m̦õkaj an juon etal im jino katak ippãn.
[Bo̦o̦k eo ilo peij 6]
Wãween Pukot Ro Rej Kõnono Bar Juon Kajin
• Kajjitõk ippãn ro jet—ri katak Baibõl̦ ro, ro uwaan baam̦le ko, ri jerbal ro, im ro jet.
• Kõjerbal bok in telephone ko ñan pukot ãt ko im ekkã an wõr ilo aelõñ eo an armej eo ak kajin eo an. Bareinwõt, pukot atõrej im nõmba ko an armej ro ilo ad kõjerbal Internet ak kom̦bani ko rej kõm̦m̦an nõmba in telephone.
• Kwal̦o̦k lol̦o̦kjen̦ ñe jej kajjitõk ippãn armej ro ilo jikin ko ekkã an lõñ armej ro ie ãinwõt l̦aibrãre ko, opij ko, im college ko.
• Lale nuujpeba ko el̦aññe elõñ kõjjel̦ã ko kõn juon m̦akũtkũt me epel̦l̦o̦k ñan aolep im juon kumi jãn bar juon aelõñ ej lolorjake im bok eddon.
• Etal ñan jikin wia ak jikin peejnej ko me ewõr ri likin ro ie.
• Ñe ewõr mãlim jãn bo̦o̦j ro, kajutak juon tebõl̦ in bok iturin peejnej ko, college ko, ak jikin uwe ko me armej ro rej kõnono kajin ko jet ekkã aer pãd ie.
• Ñe kien eo an aelõñ eo ej kamãlim, wiaik juon kein jerbal ak juon bũrookraam̦ in computer me kwõmaroñ kõjerbale ñan pukot ilo Internet jikin ko ñan kwal̦o̦k naan ie.
[Bo̦o̦k eo ilo peij 7]
Ta eo Jemaroñ Ba Ñe Jej Kappok Armej
Ad kwal̦o̦k jouj, m̦ool, im kajju kajjitõk enaaj kadikl̦o̦k an armej ro mijak im l̦õmn̦ak nanaik koj. Ekkã an em̦m̦an el̦aññe jej m̦oktata kwal̦o̦k ñan ri m̦weo juon bok me ej wal̦o̦k ilo kajin eo an armej eo.
Ãlikin am̦ yokyokwe armej ro, kwõmaroñ ba: “Kõmij kappok armej ro im rej kõnono kajin ______ bwe kõmin kwal̦o̦k ñane kallim̦ur ko an Anij ilo Baibõl̦. Ewõr ke juon kwõjel̦ã kake im kõm maroñ bwebwenato jidik ippãn?”
Ñe kwõj kappok ro rejarroñroñ, kwõmaroñ ba: “Yokwe. Imaroñ ke kwal̦o̦k ñan kwe juon men? [Kõjo̦ juon kein alwõj jidikdik, im kalwõje kõn juon iaan eoon ko ilo New World Translation—ilo DVD.] Eñin ej juon iaan eoon ko ilo Baibõl̦ me ej wal̦o̦k ilo American Sign Language. Kobal̦o̦k ippãn Baibõl̦ eo, elõñ pija ko ak DVD ko kar kõm̦m̦ani me ejjel̦o̦k on̦aer im rej ñan jipañ armej ro rejarroñroñ jel̦ã kõn Anij. Ewõr ke juon kwõjel̦ã me ejarroñroñ ak epen an roñ im ej kõjerbal kajin eo an ri jarroñroñ ro?” El̦aññe armej eo ejjab keememej jabdewõt, ekkã an em̦m̦an ñe jej kwal̦o̦k waanjoñak in jikin ko me emaroñ kar lo juon armej ejarroñroñ, ãinwõt jikin jerbal eo an, ilo jikuul̦, ak ilo bukwõn eo an.