Ekkõl Wõt im Jum̦ae Menin Kapo Ko

1-2. (1) Ta naanin kakkõl ko Jesus ear lel̦o̦k ñan ri-kal̦oor ro an? (2) Etke ri-kal̦oor ro rar ko jãn Jesus? (Bar lale pija ko.)

“AN EKÕN̦AAN, ak kanniõk em̦õjn̦o̦.”a (Matu 26:41b) Ikijjeen naan kein, Jesus ear kwal̦o̦k bwe emel̦el̦e kõn ad jab weeppãn. Bõtab ikijjeen naan kein an, ear bar kitibuj naanin kakkõl in: En jab l̦e jãn joñan am̦ lõke kwe make. Ekkeinl̦o̦k ilo ejja boñõniin wõt, ri-kal̦oor ro rar peran ilo aer ba bwe renaaj eddãp wõt ñan Irooj eo aer jekdo̦o̦n ta. (Matu 26:35) Ekar em̦m̦an l̦õmn̦ak in aer. Meñe ãindein, ak rar jab kile ewi joñan an m̦õkaj aer nãj po ñe ro jet rej jiped er. Eñin unin Jesus ear kakkõl er: “Kom̦win ekkõl wõt im jab bõjrak jãn ami jar bwe kom̦win jab po ilo kapo.”—Matu 26:41a.

² Ekabũrom̦õjm̦õj bwe ri-kal̦oor ro rar jab ekkõl wõt. Ilo iien eo rar kalbuuji Jesus, rar ke eddãp wõt ñane ak rar ke po im ko jãne? Kõnke rar jab kõtmãne bwe men in enaaj wal̦o̦k, ri-kal̦oor ro rar kõm̦m̦ane men eo rar ba bwe reban kar kõm̦m̦ane—rar ko jãn Jesus.—Matu 26:56.

3. (1) Bwe jen maroñ dãpij wõt ad tiljek ñan Jeova, etke ejjab aikuj l̦e jãn joñan ad lõke kõj make? (2) Ta ko jenaaj etali ilo katak in?

³ Ekauwõtata ñe el̦e jãn joñan ad lõke kõj make. Em̦ool bwe em̦õj ad jek ippãd make ñan jab kõtl̦o̦k bwe jabdewõt men en kõm̦m̦an ad el̦l̦o̦k jãn Jeova. Meñe ãindein, ak jejjab weeppãn im emaroñ pidodo ad po in kõm̦m̦ane juon men ebõd. (Rom 5:12; 7:​21-23) Ilo ejjel̦o̦k kõtmãne, jemaroñ pãd ilo juon wãween me emaroñ kõm̦m̦an bwe jen kõn̦aan kõm̦m̦ane juon men ebõd. Bwe jen maroñ dãpij wõt ad tiljek ñan Jeova im eo Nejin, jej aikuj l̦oore naanin kaiñi eo an Jesus ñan ekkõl wõt im jum̦ae menin kapo ko me remaroñ tõll̦o̦k kõj ñan jerawiwi. Katak in emaroñ jipañ kõj bwe jen kõm̦m̦ane men in. M̦oktata, jenaaj kõnono kõn men ko el̦aptata ad aikuj ekkõl wõt kaki im kõjparok kõj jãni. Innem, jenaaj kõnono kõn wãween ko jemaroñ ekkõl wõt im jum̦ae menin kapo ko. Im ãliktata, jenaaj lale ewi wãween jemaroñ wõnm̦aanl̦o̦k wõt im ekkõl wõt.

EKKÕL WÕT—JÃN TA?

4-5. Etke jej aikuj ekkõl wõt im jum̦ae jerawiwi ko reddik?

⁴ Meñe ewõr jerawiwi ko reddikl̦o̦k jãn jerawiwi ko jet, ak remaroñ kam̦õjn̦o̦ikl̦o̦k jem̦jerã eo ad ippãn Jeova. Ejjab men in wõt, ak remaroñ tõll̦o̦k kõj ñan kõm̦m̦ani jerawiwi ko rel̦l̦apl̦o̦k.

⁵ Kõj aolep jej iioon menin kapo ko me remaroñ tõll̦o̦k kõj ñan jerawiwi. Bõtab kõj kajjojo ewõr ad m̦õjn̦o̦—emaroñ ñan kõm̦m̦ane juon jerawiwi el̦ap, juon m̦anit ettoon, ak bõk l̦õmn̦ak ko an lal̦ in. Ñan waanjoñak, juon armej emaroñ kate ñan jum̦ae an po ilo an l̦õñ. Juon emaroñ bar aikuj jum̦ae kõn̦aan eo ñan kõm̦m̦ani m̦anit ko rettoon, ãinwõt an iukkure kõn m̦õttan ko ilo ãnbwinnin ak alwõji pijain keelwaan ko. Ak juon emaroñ lukkuun kate bwe en jab mijak armej, kõn̦aan anemkwõj, m̦õkaj an illu, ak men ko jet. Ãinwõt an kar Jemes ba: “Kajjojo armej ej iioon mãlejjoñ ko itok wõt jãn an kõn̦aan ko an make kaale im kapoe.”—Jem. 1:14.

6. Ta eo me jej aikuj m̦ool ippãd make kake?

⁶ Kwõjel̦ã ke ta menin kapo ko remaroñ kõm̦m̦an bwe en pidodo am̦ po? Ejjab juon men em̦m̦an ñe jej m̦on̦e kõj make im ba bwe ejjel̦o̦k ad m̦õjn̦o̦ ak ñe jej tõmak bwe el̦ap ad kajoor im jeban po im kõm̦m̦an bõd. (1 Jon 1:8) Ilo m̦ool, Paul ej ba bwe “ro rerũtto ilo tõmak” remaroñ bareinwõt po ilo menin kapo ko ñe rejjab ekkõl wõt. (Gal. 6:1) Jej aikuj m̦ool ñan kõj make im kile ta m̦õjn̦o̦ ko ad.—2 Kor. 13:5.

7. Ta ko jej aikuj lukkuun kõjparok kõj jãni? Kwal̦o̦k juon waanjoñak.

⁷ Ñe em̦õj ad kile ta menin kapo ko remaroñ kõm̦m̦an bwe en pidodo ad po, ta eo jej aikuj in kõm̦m̦ane? Lukkuun kate kõj ñan jel̦ãl̦o̦k kilen jum̦ae menin kapo kein! Ñan waanjoñak, ilo tõre ko ilo Baibõl̦, jikin eo epidodo tata ñan del̦o̦ñel̦o̦k ilo juon jikin kweilo̦k ej kõjãm ko. Kõn men in, el̦ap aer kar waje kõjãm ko aer. Ejja ãindeinl̦o̦k wõt, jej aikuj in lukkuun lale ta m̦õjn̦o̦ ko ad bwe jen maroñ kõjparok kõj jãn menin kapo ko.—1 Kor. 9:27.

WÃWEEN AD MAROÑ EKKÕL WÕT IM KÕJPAROK KÕJ MAKE

8-9. Ewi wãween an likao eo ilo Jabõn Kõnnaan jebta 7 maroñ kar kõjparoke jãn an kõm̦m̦ane juon jerawiwi el̦ap? (Jabõn Kõnnaan 7:​8, 9, 13, 14, 21)

⁸ Ewi wãween jemaroñ kõjparok kõj make? Lale ta ko jemaroñ katak jãn likao eo ilo Jabõn Kõnnaan jebta 7. Ear l̦õñ ippãn juon kõrã me ear kõm̦m̦ani men ko rettoon. Eoon 22 ej ba bwe likao in ear “m̦õkaj” im etal ippãn kõrã in. Bõtab ilo eoon ko m̦oktal̦o̦k rej kwal̦o̦k bwe ewõr buñtõn ne ko likao in ear bũki me rar jidik kõn jidik tõll̦o̦ke ñan an kõm̦m̦an jerawiwi.

⁹ Ta eo ear tõll̦o̦ke ñan an jerawiwi? Kein kajuon, ilo jota ear “etetal ilo iaḷ eo epaak ñan kona eo an lio” me ear kõm̦m̦ani men ko rettoon. Kein karuo, ear ilo̦k ilo ial̦ eo l̦ak ñan m̦weo im̦õn kõrã in. (Riit Jabõn Kõnnaan 7:​8, 9.) Kein kajilu, ke ear lo kõrã eo, ear jab ilo̦k jãne. Ijello̦kun an ãindein, ear kõtl̦o̦k an kõrã in mejenmaiki im ear roñjake ke kõrã eo ej ba ñane kõn menin katok ko an kõn aenõm̦m̦an, bõlen bwe en kõm̦m̦an bwe l̦eo en l̦õmn̦ak bwe ejjab juon armej enana. (Riit Jabõn Kõnnaan 7:​13, 14, 21.) Ñe likao in en kar kõjparoke jãn men ko rekauwõtata me rar tõll̦o̦ke ñan jerawiwi, emaroñ kar jab po im kõm̦m̦an jerawiwi.

10. Ewi wãween an juon armej ilo raan kein maroñ kõm̦m̦ane ejja bõd eo an likao eo ilo bokin Jabõn Kõnnaan?

¹⁰ Bwebwenato in ej juon waanjoñak ñan kaalikkar ta eo emaroñ wal̦o̦k ñan jabdewõt iaan ri-karejar ro an Jeova. Juon emaroñ oktak im kõm̦m̦an juon jerawiwi el̦ap innem tokãlik l̦õmn̦ak bwe aolep men ko rar wal̦o̦k ilo “m̦õkaj.” Ak emaroñ ba, “il̦ak ilbõk, ekajju wal̦o̦k.” Meñe ãindein, ak el̦aññe enaaj l̦õmn̦ak kõn ta ko rar lukkuun wal̦o̦k, enaaj kile bwe ear bõk jet buñtõn ne ko rejjab em̦m̦an me rar tõll̦o̦ke ñan an jerawiwi. Bõlen ear kããlõt ro m̦õttan me rejjab yokwe Jeova. Ak bõlen jet iaan menin kam̦õn̦õn̦õ ko an, weepjait ko ej lali, ak jikin ko ear etal ñani rejjab em̦m̦an ñan Kũrjin ro. Bõlen ear bõjrak jãn an jar, riiti Baibõl̦ eo, pãd ilo iien kweilo̦k ko, ak bõk kun̦aan ilo kwal̦o̦k naan. Ãinwõt likao eo ilo bokin Jabõn Kõnnaan, jokãlõt ko renana ear kõm̦m̦ani rar tõll̦o̦ke ñan an jerawiwi, kõn men in jemaroñ ba bwe aolep men remaroñ kar jab wal̦o̦k ilo “m̦õkaj.”

11. Bwe jen maroñ kõjparok kõj jãn ad jerawiwi, ta ko jej aikuj jum̦aiki?

¹¹ Ta eo jej katak? Jejjab aikuj jum̦ae wõt ad kõm̦m̦an jerawiwi bõtab jej aikuj bar jum̦ae buñtõn ne ko me rej tõll̦o̦k ñan jerawiwi. Solomon ej lukkuun kaalikkare men in ãlikin an kõnono kõn likao eo im kõrã eo me ear kõm̦m̦ani men ko rettoon. Ej kõnono kõn kõrã eo im ba: “Kwõn jab jebwãbwe ilo ial̦ ko an.” (JK. 7:25) Joñan, ej bar ba: “Kwõn ettol̦o̦k jãn e im jab kepaakl̦o̦k kõjãmin m̦weo im̦õn.” (JK. 5:​3, 8) Aet, jej kõjparok kõj jãn jerawiwi ikijjeen ad kattol̦o̦k kõj jãn men ko me rej tõll̦o̦k kõj ñan ad jerawiwi.b Mel̦el̦ein bwe meñe ejjab bõd juon men ñan an Kũrjin ro kõm̦m̦ane, ak jeban kõm̦m̦ane ñe jejel̦ã bwe enaaj juon aujiid me enaaj tõll̦o̦k ñan ad kõm̦m̦an jerawiwi.—Matu 5:​29, 30.

12. Ta eo Job ear jek ippãn make, im ewi wãween an men in kar jipañe ñan ekkõl wõt im jum̦ae menin kapo ko? (Job 31:1)

¹² Bwe jen maroñ kõjparok kõj jãn men ko remaroñ tõll̦o̦k kõj ñan ad kõm̦m̦an jerawiwi, jej aikuj jek ippãd make ñan ekkõl wõt. Eñin men eo Job ear kõm̦m̦ane. Ear ‘kõm̦m̦an juon bujen ippãn mejãn’ ñan jab lale im mejkaiie kõn jabdewõt kõrã ñan jidik. (Riit Job 31:1.) An kar kõm̦m̦ane men in ear jipañe bwe en kattol̦o̦ke jãn jabdewõt men me enaaj tõll̦o̦ke ñan an lejãn. Kõj bareinwõt jemaroñ jek ippãd make ñan jab kõm̦m̦ane jabdewõt men me enaaj tõll̦o̦k kõj ñan menin kapo ko.

13. Etke jej aikuj lukkuun kõjparok l̦õmn̦ak ko ad? (Bar lale pija ko.)

¹³ Jej aikuj bareinwõt lukkuun kõjparok l̦õmn̦ak ko ad. (Ex. 20:17) Jet rej tõmak bwe ejjel̦o̦k jorrããn ñe rej l̦õmn̦ak kõn kõn̦aan ko rejekkar toon wõt aer jab kõm̦m̦ani. Bõtab ebõd l̦õmn̦ak in. Eo el̦ap wõt an l̦õmn̦ak kõn kõn̦aan ko renana ej kal̦apl̦o̦k kõn̦aan kein ippãn. Ej ãinwõt ñe ej kõm̦m̦an juon aujiid ñan e make, im kiiõ ej aikuj kate bwe en jab po. Em̦ool bwe enaaj wõr iien ko l̦õmn̦ak ko rebõd renaaj del̦o̦ñtok ilo l̦õmn̦ak ko ad. Bõtab, men eo eaorõk jej aikuj kõm̦m̦ane ej m̦õkaj im jum̦ae l̦õmn̦ak kein im kõm̦m̦an bwe l̦õmn̦ak ko rem̦m̦an ren bõk jikier. Ñe jenaaj ãindein, jej bõbrae l̦õmn̦ak ko renana jãn aer eddekl̦o̦k im erom juon kõn̦aan elukkuun kajoor me epen jum̦aiki im emaroñ tõll̦o̦k kõj ñan ad kõm̦m̦ane juon jerawiwi el̦ap.—Pil. 4:8; Kol. 3:2; Jem. 1:​13-15.

14. Ta men eo juon emaroñ jipañ kõj ñan ekkõl wõt im jum̦ae menin kapo ko?

¹⁴ Bar ta eo jemaroñ kõm̦m̦ane bwe jen maroñ ekkõl wõt im jum̦ae menin kapo ko? Jej aikuj lukkuun tõmak bwe jenaaj aolep iien bõk tokjãn ñe jej pokake kien ko an Jeova. Aet, ewõr iien ko emaroñ pen ñan ad kõm̦m̦an bwe l̦õmn̦ak ko ad im kõn̦aan ko ad ren bõrokuk ippãn men ko rej kabuñbũruon Anij, bõtab enaaj lukkuun l̦ap tokjãn ad kate kõj kõnke jenaaj m̦oolin m̦õn̦õn̦õ.

15. Ñe jenaaj kaddekl̦o̦k kõn̦aan ko rem̦m̦an, ewi wãween an men in maroñ jipañ kõj ñan ekkõl wõt im jum̦ae menin kapo ko?

¹⁵ Jej aikuj kaddekl̦o̦k kõn̦aan ko rem̦m̦an. Ñe jenaaj katak ñan “dike nana im yokwe em̦m̦an,” men in enaaj kal̦apl̦o̦k kõn̦aan eo ad ñan kõm̦m̦ani men ko rejim̦we im jum̦ae men ko me rej tõll̦o̦k kõj ñan ad kõm̦m̦an jerawiwi. (Amos 5:15) Kõn̦aan ko rem̦m̦an renaaj jipañ kõj jutak wõt pen ñe jej iioon wãween ko remaroñ kapoik kõj me jaar jab kõtmãne jenaaj kar iiooni ak ejjel̦o̦k ad kar maroñ ioer.

16. Ñe jej poub wõt ilo men ko rej kõkajoore jem̦jerã eo ad ippãn Jeova, ewi wãween an men in maroñ jipañ kõj bwe jen ekkõl wõt? (Bar lale pija ko.)

¹⁶ Ewi wãween ad maroñ kaddekl̦o̦k kõn̦aan ko rem̦m̦an? Eokwe, jej aikuj in kate kõj joñan wõt ad maroñ ñan poub wõt ilo men ko rej kõkajoore jem̦jerã eo ad ippãn Jeova. Ñe jej pãd ilo iien kweilo̦k ko ak ñe jej kwal̦o̦k naan, eban pidodo ad po ilo menin kapo ko. Ijello̦kun ad ãindein, jej kal̦apl̦o̦k kõn̦aan eo ad ñan kabuñbũruon Jeova. (Matu 28:​19, 20; Hib. 10:​24, 25) Ñe jej riit im katak kõn Naanin Anij im kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kake, jej kal̦apl̦o̦k ad yokwe men ko rem̦m̦an im dike men ko renana. (Jos. 1:8; Sam 1:​2, 3; 119:​97, 101) Keememej bwe Jesus ear ba ñan ri-kal̦oor ro an: “Ekkõl wõt im jab bõjrak jãn ami jar.” (Matu 26:41) Ilo ad jol̦o̦k iien im jar ñan Jemãdwõj ilañ, jej kortokjãn jipañ eo ej letok ñan kõj im jej kal̦apl̦o̦k kõn̦aan eo ad ñan kabuñbũruon.—Jem. 4:8.

EKKÕL WÕT

17. Ta m̦õjn̦o̦ eo ear pen an Piter anjo̦ ioon?

¹⁷ Ewõr ad maroñ ñan lukkuun jol̦o̦ke jet m̦õjn̦o̦ ko ippãd. Bõtab, jemaroñ lo bwe ej wõr wõt jet m̦õjn̦o̦ ko me epen ad anjo̦ ioer. L̦õmn̦ak m̦õk kõn joñak eo an rijjilõk Piter. Kõnke ear mijak armej, ear kaarmejjeteik Jesus jilu alen. (Matu 26:​69-75) Tokãlik, ear ãinwõt ñe Piter ear anjo̦ ioon an mijak armej ke ear peran in kwal̦o̦k naan ñan ro uwaan Im̦õn Ekajet eo El̦ap an ri-Ju. (Jrb. 5:​27-29) Ijoke jejjo iiõ ko tokãlik, kõnke ear “mijak ro rej rejetake m̦wijm̦wij,” ear bõjrak jãn an m̦õñã ippãn ri-aelõñ ko jet me er Kũrjin. (Gal. 2:​11, 12) Ear ro̦o̦ltok mijak eo an Piter. Bõlen ear jab lukkuun jako an mijak armej.

18. Ta eo emaroñ wal̦o̦k ñe ej itok ñan jet m̦õjn̦o̦ ko ippãd?

¹⁸ Jemaroñ pãd ilo juon wãween me ej ãinl̦o̦kwõt wãween eo Piter ear iioone. Ewi wãween? Juon m̦õjn̦o̦ me jej l̦õmn̦ak bwe em̦õj ad anjo̦ ioon, emaroñ bar ro̦o̦ltok im kajjioñ kapoik kõj. Ñan waanjoñak, juon jeid im jatid em̦m̦aan ej kwal̦o̦k m̦ool im ba: “Iar bõjrak jãn aõ alwõje pijain keelwaan ko ium̦win joñoul iiõ ko im iar tõmak bwe em̦õj aõ lukkuun jol̦o̦ke m̦anit in. Bõtab m̦õjn̦o̦ in ear ãinwõt juon menninmour ekauwõtata me ear tilekek im kõttar ñan iien eo em̦m̦antata ñan an kajjioñ ko̦kkure eõ.” Jej nõbare in jeid im jatid kõnke ear jab ebbweer im bõjrak jãn an kate. Ear kile bwe ear aikuj kate ñan jum̦ae m̦õjn̦o̦ in an aolep raan—bõlen toon wõt an mour ilo jukjukun pãd in. Ikijjeen jipañ eo an kõrã eo ippãn im em̦m̦aan ro rej lale eklejia, el̦apl̦o̦k wõt an kate ñan lukkuun jum̦ae pijain keelwaan ko.

19. Ta ko jemaroñ kõm̦m̦ani ñe ej wõr wõt juon m̦õjn̦o̦ ippãd me jejjañin anjo̦ ioon?

¹⁹ Ta ko jemaroñ kõm̦m̦ani bwe m̦õjn̦o̦ eo ad me jejjañin anjo̦ ioon en jab tõll̦o̦k kõj ñan kõm̦m̦an bõd? Ikijjeen ad l̦oore naanin kauwe eo an Jesus ñe ej itok ñan menin kapo ko. Ear ba: “Ekkõl wõt.” Meñe ilo iien ko kwõj l̦õmn̦ak bwe kwõkajoor, ak wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kõjparok eok jãn wãween ko remaroñ tõll̦o̦k eok ñan am̦ po. (1 Kor. 10:12) Wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kõm̦m̦ani men ko rej jipañ eok ñan jum̦aik m̦õjn̦o̦ ko am̦. Jabõn Kõnnaan 28:14 ej ba: “Em̦õn̦õn̦õ armej eo ej [ekkõl wõt, NW] iien otemjej.”—2 Pit. 3:14.

JERAAM̦M̦AN KO REJ ITOK JÃN AD EKKÕL WÕT

20-21. (1) Ta jeraam̦m̦an ko jenaaj bũki ñe jej ekkõl wõt im jum̦ae menin kapo ko? (2) Ñe jenaaj kõm̦m̦ane ijo kun̦aad, ta eo Jeova enaaj kõm̦m̦ane ñan kõj? (2 Korint 4:7)

²⁰ Jemaroñ lõke bwe el̦ap tokjãn ko jej bũki ñe jej ekkõl wõt im jum̦ae menin kapo ko. Ad “m̦õn̦õn̦õ kõn jerawiwi” enaaj ñan “jidik wõt iien,” ak ñe jej mour ekkar ñan kien ko an Jeova enaaj l̦apl̦o̦k ad m̦õn̦õn̦õ. (Hib. 11:25; Sam 19:8) Unin ej kõnke kar kõm̦anm̦an kõj bwe jen mour ekkar ñan kien ko an. (Jen. 1:27) Ñe jej mour ilo juon wãween ej kabuñbũruon Jeova, jem̦õn̦õn̦õ kõnke erreo bõklõkõt eo ad im ewõr ad kõjatdikdik ñan mour indeeo.—1 Tim. 6:12; 2 Tim. 1:3; Jud 20, 21.

²¹ Em̦ool bwe “kanniõk em̦õjn̦o̦.” Bõtab ejjab mel̦el̦ein bwe ejjel̦o̦k ad maroñ ioon m̦õjn̦o̦ ko ad. Jeova epojakin letok kajoor eo jej aikuji. (Riit 2 Korint 4:7.) Ijoke ej letok kajoor eo el̦ap jãn joñan. Bwe en maroñ ãindein, jej aikuj in m̦oktata kõjerbale kajoor eo ad make ñan jum̦ae menin kapo ko. El̦aññe jenaaj kõm̦m̦ane ijo kun̦aad, jemaroñ lõke bwe Jeova enaaj uwaaki jar ko ad im letok kajoor eo jej aikuji. (1 Kor. 10:13) Aet, ikijjeen jipañ eo jãn Jeova, jemaroñ ekkõl wõt im jum̦ae menin kapo ko.