Dãnnin Kõmjaal̦al̦ ko Am̦ Raorõk Ippãn Jeova

1-2. Ta ko remaroñ kõm̦m̦an ad jañ dãnnin kõmjaal̦al̦?

EJJEL̦O̦K pere bwe em̦õj ad aolep jañ im to̦o̦r dãnnin kõmjaal̦al̦ jãn mejãd. Ñe jej iioon men ko rem̦m̦an im rekõm̦m̦an ad lukkuun m̦õn̦õn̦õ, jej jañ im ej to̦o̦r dãnnin mejãd kõn ad lukkuun lañlõñ. Bõlen kwaar m̦õn̦õn̦õ im jañ ke juon men eaorõk ak ejejuwaan ear wal̦o̦k ñan kwe—ñan waanjoñak, ke ear l̦otak ajri eo nejũm̦, ke kwõj keememejtok juon iien ear em̦m̦an ippam̦, ak ke kwaar karwaineneik juon m̦õttam̦ eo kwõjjañin kar loe ium̦win elõñ iiõ ko.

² Bõtab, enañin aolep iien, ekkã an to̦o̦r dãnnin kõmjaal̦al̦ jãn mejãd kõn ad bũrom̦õj im lukkuun metak bũruod. Ñan waanjoñak, jemaroñ dãnnin kõmjaal̦al̦ ñe juon ej kal̦õkatip kõj. Jemaroñ bar dãnnin kõmjaal̦al̦ ñe eto ad nañinmej im metak ak ñe juon eo ejitõnbõro ippãd ej jako ilo mej. Ilo iien rot kein, jemaroñ bõk ejja eñjake eo wõt an kar Jeremaia ke ri-Babil̦on ro rar ko̦kkure Jerusalem. Jeremaia ear ba: “Reba in dãn rej to̦o̦rl̦o̦k jãn meja . . . Meja rej to̦o̦rl̦o̦k aolep iien im jab bõjrak.”—Lia. 3:​48, 49.

3. Ewi wãween an Jeova eñjake ñe ej lo an ro ri-karejeran eñtaan? (Aiseia 63:9)

³ Jeova elukkuun jel̦ã jete kõttan ad jañ im dãnnin kõmjaal̦al̦ kõn wõt wãween ko reppen jaar iiooni ilo aolepen mour ko ad. Baibõl̦ eo ej ba bwe ejel̦ã kõn kajjojo iien ko juon iaad ej iioon eñtaan, im ej roñjake ad kũr ñane bwe en jipañ kõj. (Sam 34:15) Bõtab, Jeova ejjab baj lo wõt kõj im roñjake kõj ak ej juon Jemãd eo el̦ap an yokwe kõj. Innem ñe ej lo ad dãnnin kõmjaal̦al̦, el̦ap an bũrom̦õj im ej m̦õkaj in jipañ kõj.—Riit Aiseia 63:9.

4. Ta eo jemaroñ katak jãn jet iaan waanjoñak ko ilo Baibõl̦ kõn wãween an Jeova l̦õmn̦ak?

⁴ Ilo Naan eo an, Jeova ej kwal̦o̦k wãween an eñjake ñe ri-karejar ro an rej jañ kõn dãnnin kõmjaal̦al̦. Ñan waanjoñak, jemaroñ katak jãn ta ko rar wal̦o̦k ñan Hanna, Devid, im Kiiñ Hezekaia. Ta ko rar kõm̦m̦an aer jañ? Ewi wãween an kar Jeova em̦m̦akũt im jipañ er? Im ewi wãween an joñak ko aer kaenõm̦m̦an kõj ñe jej jañ kõn ad lukkuun bũrom̦õj, ñe ro jet rejjab tiljek ñan kõj, ak ñe ewõr ad nañinmej?

ÑE KWÕJ JAÑ KÕN AM̦ LUKKUUN BŨROM̦ÕJ

5. Ewi wãween an kar Hanna eñjake kõn wãween eo ear iioone?

⁵ Hanna ear iioon jet apañ ko im rar kõm̦m̦an bwe en lukkuun bũrom̦õj im jañ. Juon iaan apañ kein ej bwe l̦eo ippãn ebar wõr juon pãleen. Etan kõrã in ej Penina, im liin ear lukkuun dike Hanna. Ejjab men in wõt ak Hanna ear jab maroñ neji, bõtab Penina ekar wõr nejin ajri. (1 Sa. 1:​1, 2) Ear jab bõjrak an Penina kajjirere kake Hanna kõn an jab maroñ neji. Ewi wãween am̦ naaj kar eñjake ñe kwaar pãd ilo wãween in? Hanna ear lukkuun inepata ñan joñan eo me “ear jañ im jab m̦õñã,” im ear “kanooj bũrom̦õj” ilo bũruon.—1 Sa. 1:​6, 7, 10.

6. Ta eo Hanna ear kõm̦m̦ane ñan bõk kaenõm̦m̦an?

⁶ Ewi wãween an kar Hanna bõk kaenõm̦m̦an? Juon men ear jipañe ej bwe ear etal ñan im̦õn kõppãd eo ñan kabuñ ñan Jeova. Ke ear pãd ijo, bõlen iturin jikin del̦o̦ñ eo ñan mel̦an eo an im̦õn kõppãd eo, “ear kanooj jañ ke ear jar ñan [Jeova].” Ear akwel̦ap ñan Jeova im ba: “Kwõn kalimjek eõ, karejeram̦! Kwõn lale aõ inepata im keememej eõ!” (1 Sa. 1:10b, 11, UBS) Hanna ear lutõkl̦o̦k eñjake ko an ñan Jeova ilo jar. Jeova ear bareinwõt metak ke ear loe an Hanna lukkuun jañ. Hanna ear ãinwõt juon nejin eo el̦ap an aorõk ippãn Jeova im ear kõn̦aan kaenõm̦m̦ane!

7. Ewi wãween an kar Hanna eñjake ãlikin an kar kwal̦o̦k bũruon ñan Jeova?

⁷ Ewi wãween an kar Hanna eñjake ke ear kwal̦o̦k bũruon ñan Jeova ilo jar im bõk kõkajoor jãn Bũrij L̦apl̦ap Ilai? Bwebwenato in ej ba: “Lio ear etal im ear m̦õñã; im turin mejãn ear jab bar bũrom̦õj.” (1 Sa. 1:​17, 18) Meñe wãween eo epen Hanna ear iioone ejjañin kar oktak, ak ear em̦m̦anl̦o̦k an mour. Hanna ear lel̦o̦k men eo ear inepata im eddodo kake ñan Jeova. Innem Jeova ear loe an inepata, ear roñ an jar im akwel̦ap ñane, im tokãlik ear kõjeraam̦m̦ane bwe en maroñ neji.—1 Sa. 1:​19, 20; 2:21.

8-9. Ekkar ñan Hibru 10:​24, 25, etke jej aikuj kate kõj joñan wõt ad maroñ ñan pãd ilo iien kweilo̦k ko? (Bar lale pija eo.)

⁸ Men ko jemaroñ katak. Kwõj ke iioone juon apañ epen me ej kõm̦m̦an am̦ lukkuun bũrom̦õj im jañ? Bõlen kwõj bũrom̦õj kõn an mej juon iaan ro ilo baam̦le eo am̦ ak juon m̦õttam̦. Ilo iien rot kein, eitok wõt bwe jen kõn̦aan makel̦o̦k iaad. Bõtab ãinwõt an kar Hanna bõk kaenõm̦m̦an im kõkajoor ilo an kar etal ñan im̦õn kõppãd eo, kwe bareinwõt kwõmaroñ bõk kaenõm̦m̦an ikijjeen am̦ pãd ilo iien kweilo̦k ko ad—meñe kwõmaroñ eñjake am̦ m̦õk ak bũrom̦õj. (Riit Hibru 10:​24, 25.) Ilo ad roñjake eoon ko rekaenõm̦m̦an jãn Baibõl̦ ilo iien kweilo̦k ko, Jeova emaroñ jipañ kõj ñan l̦õmn̦ak kõn men ko rem̦m̦an im rekõketak ijello̦kun ad l̦õmn̦ak kõn men ko rej kõm̦m̦an ad bũrom̦õj. Im men in emaroñ kõm̦m̦an bwe en em̦m̦anl̦o̦k ad mour meñe wãween eo jej iioone ejjab kajju em̦m̦anl̦o̦k.

⁹ Ilo kweilo̦k ko ad, jej bareinwõt m̦õn̦õn̦õ kõn ad kõm̦m̦ao ippãn rũttõmak ro m̦õttad me el̦ap tũriam̦o ippãer, rein me rej kõkajoor kõj ikijjeen aer kwal̦o̦k yokwe im kea. (1 Tes. 5:​11, 14) L̦õmn̦ak kõn juon jeid im jatid em̦m̦aan me ej juon jipejel̦ bainier im ear luuji kõrã eo ippãn ilo mej. Ear ba: “Jet iien ij aikuj make iaõ kõnke ijjab maroñ bõjrak jãn aõ jañ. Bõtab ñe ij etal ñan iien kweilo̦k ko, el̦ap an iien kein kõkajoor eõ. Naan ko rekõketak an ro jeiũ im jatũ relukkuun kaenõm̦m̦an eõ. Jekdo̦o̦n ewi joñan aõ inepata m̦okta jãn aõ tõpar iien kweilo̦k ko, ak aolep iien ãlikin aõ pãd ilo iien kein, em̦m̦anl̦o̦k aõ mour.” Ñe jej pãd ilo iien kweilo̦k ko ad, Jeova emaroñ kõjerbale ro jeid im jatid ñan jipañ kõj.

10. Ewi wãween jemaroñ l̦oore joñak eo an Hanna ñe jej lukkuun bũrom̦õj im inepata?

¹⁰ Hanna ear bareinwõt bõk kaenõm̦m̦an ikijjeen an kar lutõkl̦o̦k bũruon ñan Jeova ilo jar. Kwe bareinwõt kwõmaroñ ‘likũt ippãn [Jeova] aolep men ko kwõj eddodo kaki,’ im lõke bwe enaaj roñjake eok. (1 Pit. 5:7) Juon jeid im jatid kõrã me jet ri-ko̦o̦t ro rar m̦ane l̦eo ippãn, ej ba: “Joñan an lukkuun rup bũruõ, iar l̦õmn̦ak bwe iban bar m̦õn̦õn̦õ. Bõtab jabdewõt iien iar jar ñan Jema, Jeova, eo me el̦ap an yokwe eõ, iar bõk kaenõm̦m̦an. Jet iien iar jaje kilen kõmel̦el̦eik wãween aõ eñjake, ak Jeova ear mel̦el̦e kõn eñjake kein aõ. Ke iar lukkuun bũrom̦õj im inepata, ikõn jar ñan Jeova im kajjitõk bwe en kaenõm̦m̦an eõ. Ãlikin aõ kõm̦m̦ane men in, em̦õkaj an em̦m̦anl̦o̦k aõ mour im iar maroñ wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kõm̦m̦ani men ko iar aikuj kõm̦m̦ani ilo raan eo.” Ñe kwõj kwal̦o̦k am̦ bũrom̦õj im inepata ñan Jeova, el̦ap an bar bũrom̦õj im ej lukkuun mel̦el̦e kõn eñjake ko am̦. Meñe apañ eo ak inepata ko am̦ rejjab jako, ak Jeova emaroñ kaenõm̦m̦an bũruom̦ im jipañ eok bwe kwõn ineem̦m̦an. (Sam 94:19; Pil. 4:​6, 7) Im enaaj kõjeraam̦m̦an eok kõn am̦ kijenmej im tiljek wõt ñan E.—Hib. 11:6.

ÑE KWÕJ JAÑ KÕNKE JUON EAR JAB TILJEK ÑAN EOK

11. Ewi wãween an kar Devid eñjake kõn wãween ko reppen ear iiooni?

¹¹ Ilo mour eo an Devid, ear kijenmej ium̦win wãween ko reppen me rar kõm̦m̦an an jañ. Elõñ armej rar dike e, joñan elõñ ro me Devid ear lukkuun lõke er rar ketake. (1 Sa. 19:​10, 11; 2 Sa. 15:​10-14, 30) Ilo juon iien epen ilo mour eo an, Devid ear je im ba: “Emaat aõ maroñ kõn aõ bũrom̦õj. Boñ otemjej ij jañ ioon kiniõ, pet eo pitõ [etutu] kõn dãnnin kõmjaal̦al̦.” Etke Devid ear bõk eñjake kein? Ear kõmel̦el̦e im ba: “Kõn wõt ro rej kõjdate eõ.” (Sam 6:​6, 7, UBS) Ke ro jet rar kõmetak Devid, joñan an lukkuun liaajlo̦l̦, ear jab bõjrak jãn an jañ.

12. Ãinwõt an kar Sam 56:8 kwal̦o̦k kake, ta eo Devid ear lukkuun tõmake?

¹² Meñe ear iiooni wãween ko reppen ilo mour eo an, ak Devid ear tõmak bwe Jeova ear yokwe e. Ear je: “Jeova ear roñjake ainikien aõ jañ.” (Sam. 6:8) Ilo bar juon iien, Devid ear jei naan kein rekãitoktoklimo ilo Sam 56:8. (Riit.) Naan kein rej kaalikkar bwe el̦ap an Jeova yokwe kõj im ej kea kõn wãween ad eñjake. Devid ear ba bwe ej ãinwõt ñe Jeova ear likũt dãnnin kõmjaal̦al̦ ko an ilo juon bato ak ear jei ilo juon bok. Devid ear lõke bwe Jeova ear kile im jel̦ã kõn eñjake ko an im ear keememej joñan an metak. Devid ear lukkuun tõmak bwe Jemãn ilañ me el̦ap an yokwe ear jel̦ã kõn wãween ko reppen ear iiooni im bareinwõt wãween an men kein jelõte.

13. Ñe ro jet rej kõmetak kõj, ta eo jej aikuj keememeje? (Bar lale pija eo.)

¹³ Men ko jemaroñ katak. Erup ke bũruom̦ kõnke juon eo kwaar lukkuun lõke em̦õj an kõmetake eok ak jab tiljek ñan eok? Bõlen kwõj bũrom̦õj im inepata kõnke eo kwaar bũl̦ããn in m̦areiki ak eo pãleem̦ em̦õj an ilo̦k jãn kwe, ak bõlen kõnke juon eo kwõj yokwe em̦õj an bõjrak jãn an karejar ñan Jeova. Juon jeid im jatid em̦m̦aan me lio ippãn ear lejãn im etal jãne ear ba: “Elukkuun pen aõ tõmak bwe men in ear wal̦o̦k ñan ña. Iar l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k tokja, iar bũrom̦õj, im bar illu.” El̦aññe juon eo kwaar lukkuun lõke ear jab tiljek ñan eok ak ear kõmetak eok, kwõmaroñ bõk kaenõm̦m̦an ilo am̦ jel̦ã bwe Jeova ejjãmin ilo̦k jãn eok. Em̦m̦aan in jeid im jatid ear ba: “Ij kile bwe armej ro remaroñ jab aolep iien tiljek ñan kõj, ak aolep iien jemaroñ lõke im atartar ioon Jeova. Jekdo̦o̦n ta eo emaroñ wal̦o̦k, ak aolep iien Jeova enaaj jipañ kõj. Eban el̦l̦o̦k jãn ri-karejar ro an retiljek.” (Sam 37:28) Bareinwõt keememej bwe el̦apl̦o̦k an Jeova yokwe eok jãn jabdewõt armej. Ñe em̦õj an juon eo el̦ap am̦ kar yokwe im lõke el̦l̦o̦k jãn eok, emaroñ lukkuun kõmmetak. Bõtab ejjãmin oktak wãween an Jeova eñjake kõn kwe kõnke el̦ap am̦ aorõk ippãn. (Rom 8:​38, 39) Eñin boin eo: Jekdo̦o̦n ewi wãween an armej ro kõm̦m̦an ñan kwe, ak Jemãdwõj ilañ ej yokwe eok.

14. Ta naanin kaenõm̦m̦an ko repãd ilo Sam 34:18?

¹⁴ Ñe juon eo el̦ap am̦ kar lõke ear jab tiljek ñan eok, kwõmaroñ bareinwõt bõk kaenõm̦m̦an jãn naan ko an Devid ilo Sam 34:18. (Riit.) Juon kõmel̦el̦e ej ba bwe “ro rettã wõt ilo aer” emaroñ jitõñl̦o̦k ñan “ro me ejjel̦o̦k aer kõjatdikdik ak ejjel̦o̦k men en̦ em̦m̦an rej reim̦aanl̦o̦k ñane.” Ewi wãween an Jeova jipañ ro rej bõk eñjake rot kein? Ãinwõt an juon jemãn ak jinen me el̦ap an yokwe jibwe im kaenõm̦m̦an eo nejin me ej bũrom̦õj, el̦ap an Jeova pãd ‘epaake’ kõj. Etũriam̦o im epojakin jipañ kõj ñe erup bũruod kõn an juon el̦l̦o̦k jãn kõj ak kõmetak kõj. Elukkuun kõn̦aan kaenõm̦m̦an kõj ñe erup bũruod ak ñe jej l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k tokjãd. Im ej letok elõñ men ko rem̦m̦an ñan ad reim̦aanl̦o̦k ñani me rej jipañ kõj kijenmej ium̦win apañ ko ad rainin.—Ais. 65:17.

ÑE KWÕJ JAÑ KÕN AM̦ NAÑINMEJ

15. Ta eo ear kõm̦m̦an bwe Hezekaia en bũrom̦õj im jañ?

¹⁵ Kiiñ Hezekaia me ear kiiñ in Juda, ear lukkuun nañinmej ke ear 39 an iiõ. Ri-kanaan Aiseia ear kwal̦o̦k ennaan eo an Jeova bwe Hezekaia enaaj mej jãn nañinmej eo an. (2 Kñ. 20:1) Ear ãinwõt ñe ear ejjel̦o̦k kõjatdikdik ñan Hezekaia. Ke Hezekaia ear roñ ennaan in, ear lukkuun bũrom̦õj im el̦ap an jañ. Ear jar im lukkuun akwel̦ap bwe Jeova en jipañe.—2 Kñ. 20:​2, 3.

16. Ewi wãween an kar Jeova uwaake jar in akwel̦ap eo an Hezekaia?

¹⁶ Ke Jeova ear roñ jar eo an Hezekaia im lo an jañ, ear tũriam̦okake im ba ñane: “Iar roñjake am̦ jar, Iar lo am̦ dãnnin kõmjaal̦al̦. Lo, Inaaj kõmour eok.” Ikijjeen ri-kanaan Aiseia, Jeova ear kwal̦o̦k tũriam̦o im kallim̦ur bwe enaaj kaetokl̦o̦k an Hezekaia mour im enaaj lo̦mo̦o̦ren Jerusalem jãn ri-Assiria ro.—2 Kñ. 20:​4-6.

17. Ewi wãween an Jeova jipañ kõj ñe jelukkuun nañinmej? (Sam 41:3) (Bar lale pija eo.)

¹⁷ Men ko jemaroñ katak. Ta eo kwõmaroñ kõm̦m̦ane el̦aññe kwõj bõk juon nañinmej me ejjel̦o̦k unokan? Reilo̦k ñan Jeova ilo jar, meñe emaroñ to̦o̦r dãnnin kõmjaal̦al̦. Baibõl̦ eo ej kallim̦ur ñan kõj bwe ‘Jemãn eo el̦ap an tũriam̦o, im Anij in kaenõm̦m̦an otemjej’ enaaj kaenõm̦m̦an kõj ilo aolep apañ ko ad. (2 Kor. 1:​3, 4) Ilo raan kein, jejjab maroñ kõtmãne bwe Jeova enaaj jol̦o̦k aolep apañ ko ad, bõtab aolep iien enaaj kaenõm̦m̦an im jipañ kõj. (Riit Sam 41:3.) Ikijjeen jetõb kwõjarjar eo an, Jeova ej letok ñan kõj kajoor, mãlõtlõt, im aenõm̦m̦an bwe jen maroñ kijenmej. (JK. 18:14; Pil. 4:13) Ej bareinwõt kaenõm̦m̦an kõj ikijjeen kõjatdikdik eo ad me ej pedped ioon Baibõl̦ bwe ilju im jekl̦aj enaaj ejjel̦o̦k bar nañinmej.—Ais. 33:24.

18. Eoon ta eo el̦ap an kaenõm̦m̦an eok ñe kwõj iiooni wãween ko relukkuun pen? (Lale bo̦o̦k eo etan “Naan ko Rej Kaenõm̦m̦an Kõj ñe Jej Jañ.”)

¹⁸ Hezekaia ear bõk kaenõm̦m̦an jãn naan ko an Jeova. Kõj bareinwõt jemaroñ bõk kaenõm̦m̦an jãn Naanin Anij. Ñe jej lukkuun bũrom̦õj im inepata, naan ko an Jeova ilo Baibõl̦ eo remaroñ kaenõm̦m̦an kõj im jipañ kõj bwe jen ineem̦m̦an wõt. (Rom 15:4) Ke juon jeid im jatid kõrã me ej jokwe turilikin Africa ear bõk nañinmej in kããnjer, eokkutkut an kar jañ. Ear ba: “Juon eoon me el̦ap an kar kaenõm̦m̦an eõ ej Aiseia 26:3. Meñe jejjab maroñ aolep iien jol̦o̦k apañ ko ad, ak eoon in ej kaalikkar ñan ña bwe Jeova emaroñ kõm̦m̦an bwe jen ineem̦m̦an wõt im ej jipañ kõj ñan kijenmej ium̦win jabdewõt apañ.” Ñe kwõj iioon wãween ko relukkuun pen, ewõr ke juon eoon me el̦ap an kaenõm̦m̦an eok?

19. Ta eo jemaroñ reim̦aanl̦o̦k ñane ilju im jekl̦aj?

¹⁹ Jej mour ilo jem̦l̦o̦kinl̦o̦k raan ko ãliktata, im jej kõtmãne bwe men ko me rej kõm̦m̦an ad bũrom̦õj im jañ renaaj l̦apl̦o̦k wõt. Bõtab ãinwõt ad kar katak jãn joñak ko an Hanna, Devid, im Kiiñ Hezekaia, Jeova ej loe ñe jej jañ im el̦ap an bar bũrom̦õj. Dãnnin kõmjaal̦al̦ ko ad relukkuun aorõk ippãn. Kõn men in, ñe jej iiooni wãween ko reppen, jekõn̦aan kwal̦o̦k aolepen bũruod ñan Jeova ilo jar. Jen jab kamakeikl̦o̦k iaad jãn ro jeid im jatid ilo eklejia eo me el̦ap yokwe ippãer. Im jen wõnm̦aanl̦o̦k wõt im bõk kaenõm̦m̦an jãn naan ko an Jeova ilo Baibõl̦. Jemaroñ lukkuun tõmak bwe el̦aññe jej kijenmej im tiljek wõt ñan Jeova, enaaj kõjeraam̦m̦an kõj. Men in ej bar kitibuj kallim̦ur eo kõn iien eo Jeova enaaj kõm̦õrãik dãnnin kõmjaal̦al̦ kõn ad lukkuun inepata im bũrom̦õj. (Rev. 21:4) Innem ilo iien en̦, enaaj to̦o̦rl̦o̦k wõt dãnnin kõmjaal̦al̦ kõn ad m̦õn̦õn̦õ.