Цунамито во Јапонија во 2011 — приказната на преживеаните
Прочитај ги сведоштвата на оние што го преживеаја земјотресот во Јапонија и цунамито што следеше потоа.
ВО ПЕТОК на 11 март 2011 год., во 14.46 часот, Јапонија ја погоди силен земјотрес — четврт најсилен земјотрес во историјата. Земјотресот предизвика огромно цунами и последователни потреси кои во оваа област со седмици ги држеа луѓето во страв. Загинаа или како исчезнати се водат околу 20.000 лица. Меѓутоа, илјадници преживеаја. Еве ги приказните на неколку од нив.
Тадајуки и неговата сопруга, Харуми, биле дома во Ишиномаки, во префектурата Мијаги, кога се зачул гласен татнеж и куќата почнала силно да се тресе. „Истрчавме надвор и не ни се веруваше кога ги видовме пукнатините на земјата“, вели Тадајуки. „Гледавме како нашата куќа се клати напред-назад и како облаци прав се креваат од ѕидовите.“
Епицентарот на земјотресот беше 129 километри од брегот на Мијаги. Цунамито опустоши 670 километри од јапонскиот брег од страната на Тихиот Океан. На некои места на крајбрежјето брановите, високи и до 15 метри, ги рушеа пред себе заштитните насипи и речните брегови и навлегоа дури 40 километри на копното.
Беа потполно уништени сите доводи на струја, природен гас и вода за пиење. Околу 160.000 куќи, продавници и фабрики беа оштетени или однесени од водата. Во еден период, 440.000 лица погодени од оваа катастрофа беа сместени во околу 2.500 времени прифатилишта во училишни згради или во културни домови. Многу други најдоа прибежиште кај роднини и пријатели. Десетици илјади загинаа или беа повредени, но илјадници тела никогаш не беа пронајдени.
Загуба и болка
Цунамито уби многу повеќе луѓе отколку земјотресот. Јоичи, кој живеел во Рикуцентаката, во префектурата Ивате, веднаш претпоставил дека по земјотресот ќе има цунами, па затоа ги одвел своите родители во едно засолниште во близина. Потоа се вратил по соседите. Загрижени за родителите, Јоичи и жена му Тацуко сакале да одат по нив, но им било кажано дека се приближува цунами.
Побрзале кон едно засолниште, но влезот бил блокиран од урнатини. Тогаш виделе дека накај нив со голема брзина доаѓа целата пилана со своите црно обоени ѕидови. „Бегај!“ повикала Тацуко.
На крајот успеале да стигнат до училишниот двор кој бил на повисоко место. Од таму гледале како цунамито го проголтува целиот тој крај. „Ја снема и мојата куќа“, рекол некој. Речиси три четвртини од Рикуцентаката беа срамнети со земја, а загинаа и родителите на Јоичи. По некое време, телото на мајка му беше пронајдено, но не и телото на татко му.
Тору работел во една фабрика близу брегот во градот Ишиномаки. Откако тлото се потсмирило по првиот потрес, Тору се стрчал кон својот автомобил за да избега. Им викал и на другите да бегаат затоа што претпоставувал дека ќе има цунами.
„Прво тргнав накај дома, зашто мојата куќа беше на височинка, но заглавив во сообраќајот“, објаснува Тору. „На радио слушнав дека цунамито веќе стигнало до еден град во близина. Го отворив прозорецот на автомобилот за да можам да избегам ако стигне и до нас. Набрзо, огромен црн воден ѕид висок над 2 метри со голема брзина доаѓаше накај мене. Водата нѐ однесе длабоко кон копното и мене и возилата што беа пред мене.
Успеав некако да се протнам низ прозорецот, но тогаш ме зафати мрсната, смрдлива вода. Ме одвлече во еден автосервис, но некако се фатив за скалилата и се искачив на вториот кат. Со голем напор успеав да спасам уште тројца. Само неколкумина се спасивме од водата која сѐ повеќе се издигаше и ја преживеавме студената, снежна вечер. Но, не успеавме да ги спасиме другите што викаа за помош.“
Пред земјотресот, Мидори од Камаиши (Ивате) многу убаво си поминала со баба ѝ и дедо ѝ. Таа само што матурирала и отишла да му ја покаже дипломата на дедо ѝ, кој веќе некое време бил неподвижен. Тој ја прочитал дипломата наглас и ја пофалил Мидори за успехот. Пет дена по тој убав настан, земјотресот ја погоди Јапонија.
Мидори и мајка ѝ Јуко ги терале бабата и дедото да отидат на безбедно место затоа што биле сигурни дека ќе уследи цунами. Но, дедото рекол: „Не, јас не одам. Досега не се случило цунами да навлезе олку длабоко на копното“. Пробале на раце да го изнесат од дома, но не можеле да го подигнат, па затоа отишле да побараат помош. Но, цунамито веќе стигнало до брегот. „Брзо! Бегајте!“ викал еден човек од блискиот рид. Цунамито ги голтало куќите една по една. Гласно одекнувале избезумените извици на Мидори: „Бабо! Дедо!“ Подоцна телото на дедо ѝ било пронајдено, но водата ја однела баба ѝ засекогаш.
Напори да се обезбеди помош
Јапонската влада веднаш испрати пожарникари, полицајци и припадници на силите за самоодбрана од сите краишта на Јапонија. За кратко време, преку 130.000 луѓе беа вклучени во спасувачките акции и во акциите за помош. По некое време, почна да доаѓа помош и од другите земји и од меѓународните организации. Набрзо пристигнаа десетици спасувачки екипи и медицински лица. Тие бараа преживеани, укажуваа медицинска помош и ги расчистуваа урнатините.
Разни организации им помагаа на своите членови. И Јеховините сведоци го правеа тоа. Веднаш по земјотресот и цунамито во петокот попладне, Сведоците почнаа да проверуваат како се нивните пријатели со кои редовно се собираат за да се поучуваат за Бог. Меѓутоа, патиштата беа непроодни во многу места кои, исто така, останаа без електрична енергија и телефонски врски. Беше многу тешко да се пронајдат луѓето во погодените реони.
Такајуки, еден од старешините во собранието на Јеховините сведоци во Сома, во префектурата Фукушима, тоа ужасно петочно попладне успеал да стапи во контакт само со неколку семејства. „Решив другите да ги барам следниот ден“, вели тој. „Уште в зори тргнав со автомобилот, а потоа продолжив пеш и ги барав сѐ до вечерта. Поминав 20 локации, вклучувајќи и прифатилишта, во потрага по членови на собранието. Кога ќе најдев некои, им читав библиски стихови и се молев со нив.“
Шунџи од Ишиномаки објаснува: „Организиравме тимови што ќе ги бараат соверниците. Кога стигнавме до погоденото подрачје, останавме занемени од ужасот пред нас. Автомобили висеа од бандерите, куќите беа натрупани една врз друга, а купот со урнатини беше повисок и од куќите. На покривот од еден автомобил лежеше мртов човек, кој веројатно не ја преживеал студената ноќ. Друг автомобил беше превртен наопаку и висеше меѓу две куќи. Внатре имаше мртво тело“.
На Шунџи му олеснило кога во прифатилиштата ги нашле соверниците. „Кога се сретнавме со нив“, вели тој, „сфатив колку ги сакам.“
„Дојдовте толку брзо!“
Јуи и Мизуки се Сведоци. Овие две млади жени биле сосетки во Минамисанрику (Мијаги). По првиот потрес, и двете истрчале од дома и се сретнале на улицата. Потоа заедно побегнале на повисоко место. Помалку од десет минути подоцна, гледале како нивниот дом и целиот град го збришуваат бранови еден по друг.
Во едно прифатилиште, Јуи и Мизуки нашле две други совернички со кои заедно се молеле. Следното утро, членови од нивното собрание, како и од некои други собранија, ја преминале планината и донеле храна и други намирници. Јуи и Мизуки радосно извикнале: „Знаевме дека ќе дојдете, ама дојдовте толку брзо!“
Хидехару, еден од надгледниците во собранието на Јеховините сведоци во Томе, отишол да го посети прифатилиштето. Тој вели: „Цела ноќ се обидував да ги пронајдам соверниците што живееја долж брегот. Конечно, во 4 часот добив информации за едно училиште во кое се засолниле некои од нив. Во 7 часот, се собравме околу десетина души за да подготвиме оброк, и потоа тројца тргнавме со автомобил да ја однесеме храната. Повеќето патишта беа непроодни. Со многу напори, конечно стигнавме до училиштето. Дури и оние што ги изгубија своите домови ни помагаа да ги тешиме и да ги храбриме другите“.
Духовна помош
Јеховините сведоци редовно се собираат за да ја проучуваат Библијата, а некои собранија се состануваат во петок навечер. Во петок се состанувало и собранието во Рикуцентаката, но Салата на Царството — местото каде што Сведоците се состануваат — била однесена од цунамито. „Ајде, сепак, да го одржиме состанокот“, предложил еден Сведок. Била избрана една куќа што не претрпела голема штета, а членовите на собранието биле известени за времето и местото.
Иако во градот немало струја, бил набавен генератор за да се обезбеди осветлување. На состанокот присуствувале 16 души. „Ни потекоа солзи радосници“, раскажува младиот Јасујуки, кој го изгубил станот во цунамито. „Таму бевме на најбезбедното место.“ Хидеко вели: „Силните потреси што уследија потоа го прекинуваа состанокот, но сѐ додека бевме заедно, заборавав на стравовите и грижите што ме притискаа“.
Оттогаш, собранието нема пропуштено ниту еден состанок. Во недела, два дена по земјотресот, на состанокот се одржа предавањето „Едно светско братство спасено од катастрофа“, тема која беше многу соодветна за таа прилика.
Се организираат акции за помош
Набрзо разни владини агенции почнаа да организираат акции за помош, а тоа го направи и подружницата на Јеховините сведоци, која се наоѓа во Ебина, во близина на Токио. Во сабота, само еден ден по катастрофата, подружницата веќе го имаше поделено на три дела големото подрачје што беше зафатено од непогодата. Во понеделник, три дена по земјотресот, тие реони ги посетија претставници на подружницата.
Акциите за помош продолжија и во наредните седмици и месеци. Беа разделени тони залихи што ги обезбедија Сведоците. Во еден период, залихите се разнесуваа од 3 центри за помош, 21 складиште и други локации. Првите два месеца, стотици доброволци поделија над 250 тони храна, облека и друго. Многу Сведоци ја делеа помошта со другите луѓе.
Јеховините сведоци од Рикуцентаката и од соседниот град Офунато сега ја користат својата нова Сала на Царството за духовно да ги зајакнуваат луѓето. Тоа ќе му помогне на тамошното население да го преброди овој немил настан и да се поврати од шокот што го предизвикаа разорниот земјотрес и цунамито. Од над 14.000 Сведоци во погодената област, за 12 е потврдено дека се мртви, а двајца уште се водат како исчезнати.
Многу Јеховини сведоци што беа директно погодени од оваа ужасна катастрофа се согласуваат со изјавата на едно семејство кое рече: „Кога избегавме, секој од нас носеше по една торба. Но, нашите соверници се погрижија да имаме сѐ што ни беше потребно“. Колку е убаво што денес слугите на вистинскиот Бог, Јехова, се дел од меѓународното братство за кое зборувале Исус и апостолите! Ниту едно цунами и ниту која и да било друга природна катастрофа не може да го уништи ова братство (Јован 13:34, 35; Евреите 10:24, 25; 1. Петрово 5:9).
[Рамка/слика на страница 18]
ЗАКАНА ОД НУКЛЕАРНА КАТАСТРОФА
Штетите што цунамито ги предизвика на реакторите на нуклеарната централа Фукушима Даичи беа ударна вест во медиумите во целиот свет. Испуштениот радиоактивен материјал се рашири низ цела Јапонија и други земји. Илјадници луѓе беа евакуирани поради потенцијално смртоносната радијација.
„Нашата куќа се наоѓаше во близина на централата“, објаснува Мегуми. „Дента по земјотресот, чувме за оштетувањата во централата и ни беше кажано да бегаме од таму.“ Нејзината сестра Нацуми раскажува: „Постојано надлетуваа хеликоптери, пиштеа сирени, и нон-стоп се даваше известување дека мораме да се евакуираме“. Во наредните неколку седмици, се селеле на девет различни локации. На крајот, на овие две девојки им било дозволено да се вратат дома на само два часа за да можат да земат некои работи.
Чикако, која има над 60 години, била во Нами (Фукушима). „Кога удри земјотресот, отидов во блиското прифатилиште во кое ми беше кажано да одам. Таму, јас и моите две деца поминавме бессона ноќ поради последователните потреси. Во 7 часот следниот ден, ни беше кажано веднаш да се префрлиме во едно прифатилиште во друг град.
На патиштата имаше голем сообраќаен метеж и до прифатилиштето стигнавме дури околу три часот попладне. Таму дознавме дека во нуклеарната централа имало експлозија. Кога заминувавме од дома, си мислев дека брзо ќе се вратиме, и затоа не понесовме ништо со нас.“ Таа и нејзиното семејство се селеле од едно на друго место додека конечно не нашле стан далеку од својот дом.
[Извор на слика]
Фотографија на DigitalGlobe via Getty Images
[Рамка/слика на страница 20]
ПОУКИ ЗА СИТЕ
Јоичи од Рикуцентаката, кој беше спомнат претходно и кој изгубил речиси сѐ што поседувал, вели: „Со сигурност можам да кажам дека материјалните работи не се никаква заштита“. Слугите на Јехова отсекогаш биле свесни за тоа, особено оние што ги прифатиле поуките на Исус. Тој објаснил колку малку вредат материјалните работи во споредба со Божјата милост и благослов (Матеј 6:19, 20, 33, 34).
Друго нешто што учиме е дека мораме да реагираме кога се даваат предупредувања. Од тоа може да зависи дали ќе преживееме. Во Јапонија, повеќето од оние што веднаш побегнаа на повисоко место се спасија.
[Карта/слики на страница 16]
(Види во публикацијата)
ЈАПОНИЈА
ТОКИО
Камаиши
Рикуцентаката
Минамисанрику
Ишиномаки
Сома
Нуклеарната централа Фукушима
Ебина
Подружницата на Јеховините сведоци
[Слики]
Рикуцентаката (Ивате)
Сома (Фукушима)
Ишиномаки (Мијаги)
Камаиши (Ивате)
Минамисанрику (Мијаги)
[Слика на страница 14]
Харуми и Тадајуки
[Слика на страница 15]
Јоичи и Тацуко
[Слика на страница 17]
Тору
[Слика на страница 17]
Возилото што го возел Тору
[Слика на страница 17]
Јуко и Мидори
[Слика на страница 17]
Такајуки
[Слика на страница 18]
Шунџи
[Слика на страница 19]
Мизуки и Јуи
[Слика на страница 19]
Хидехару
[Слика на страница 19]
Доброволци во акција за помош
[Слика на страница 20]
Салата на Царството во Рикуцентаката по цунамито
[Слика на страница 20]
Реконструкција три месеци по земјотресот
[Слика на страница 20]
Довршената Сала на Царството
[Извор на слика на страница 14]
JIJI PRESS/AFP/Getty Images