Христијанското семејство им помага на остарените

„Не отфрлај ме на старост, кога ќе почне силата моја да исчезнува, не напуштај ме“ (ПСАЛМИ 70:9).

1. Како се третирани старите во многу култури?

„АНКЕТИТЕ покажуваат дека скоро шест од седум (86%) од малтретираните стари, се малтретирани од страна на своите сопствени семејства“ — пишувал The Wall Street Journal. Списанието Modern Maturity изјавило: „Малтретирањето на остарените е најновото [семејно насилство] што треба да си го најде патот од скриените одаи до страниците на националниот печат“. Да, во многу култури остарените станале жртви на груба злоупотреба и немар. Нашево време е навистина време кога мнозина се „себељубиви . . . неблагодарни, нелојални, без природна наклоност“ (2. Тимотеј 3:1-3, NW).

2. Според Хебрејските списи, како Јехова гледа на остарените?

² Сепак, во древниот Израел не смеело така да се постапува со остарените. Законот наведувал: „Пред седо лице станувај, почитувај го лицето на старец и бој се од Господа, твојот Бог. Јас сум Господ [Јехова, NW]“. Книгата со инспирирани мудри изреки нѐ советува: „Слушај го, синко татка си свој: тој те родил; не ја занемарувај мајка си кога таа ќе остарее“. Таа заповеда: „Слушај ја, синко, поуката на татка си и не го отфрлај заветот [законот, NW] на мајка си“. Мозаитскиот закон учел на почит и обѕир спрема остарените од обата пола. Се разбира, Јехова сака на остарените да им се оддава чест (3. Мојсеева 19:32; Соломонови изреки 1:8; 23:22).

Грижата за остарените во библиски времиња

3. Како Јосиф покажал сочувство спрема својот остарен татко?

³ Почит требало да се покажува не само со зборови туку и со обѕирни постапки. Јосиф покажал големо сочувство спрема својот остарен татко. Тој барал од Јаков да допатува од Ханан во Египет, на оддалеченост од преку 300 километри. Така Јосиф му испратил на Јаков „десет осли, натоварени со најубави работи, што имаше во Египет, и десет ослици, натоварени со жито и храна на татка му за по пат“. Кога Јаков стигнал во Гесем, Јосиф отишол кај него и ‚му се обесил околу вратот, и плачел долго на вратот негов‘. Јосиф го опсипал татка си со голема љубов. Каков инспирирачки пример за грижа за остарените (1. Мојсеева 45:23; 46:5, 29).

4. Зошто е Рут одличен пример што треба да се следи?

⁴ Друг прекрасен пример на наклоност спрема остарените, што треба да се следи, е Рут. Иако била паганка, таа се прилепила до својата стара, овдовена еврејска свекрва Ноемина. Го отфрлила својот народ и се изложила на ризик никогаш повторно да не се омажи. Кога Ноемина ја терала да се врати кај својот народ, Рут одговорила со едни од најубавите зборови во Библијата: „Не ме принудувај да те оставам и да се одделам од тебе; но каде што ќе одиш ти, таму ќе дојдам и јас, и каде ќе живееш ти, таму ќе живеам и јас; твојот народ ќе биде мој народ, и твојот Бог — мој Бог; и каде што ќе умреш ти, таму и јас ќе умрам и ќе бидам погребана; Господ нека ми го направи тоа и нешто повеќе нека додаде; само смртта ќе ме раздели од тебе“ (Рут 1:16, 17). Рут исто така покажала извонредни особини кога покажала спремност да се омажи за остарениот Воз, во склоп на уредувањето за брак со девери (Рут, поглавја 2 до 4).

5. Кои особини ги покажал Исус во постапувањето со луѓето?

⁵ Исус дал сличен пример во своите постапувања со луѓето. Тој бил стрплив, сочувствителен, љубезен и освежувачки. Покажал личен интерес за еден сиромав кој 38 години бил осакатен, неспособен да оди, и го оздравел. Покажувал внимание кон вдовиците (Лука 7:11-15; Јован 5:1-9). Дури и за време на агонијата на неговата болна смрт на маченичкиот столб се погрижил мајка му, веројатно во нејзините рани 50-ти години, да биде земена под грижа. Освен за неговите лицемерни непријатели, Исус бил освежувачко друштво за секого. Затоа, можел да рече: „Елате кај мене сите вие кои се мачите и кои сте натоварени, и јас ќе ве освежам. Земете го мојот јарем на себе и научете се од мене, зашто јас сум со блага нарав и понизен во срцето, и ќе најдете закрепа за своите души“ (Матеј 9:36; 11:28, 29, NW; Јован 19:25-27).

Кој заслужува внимание?

6. а) Кој заслужува посебна грижа? б) Кои прашања мораме да си ги поставиме?

⁶ Бидејќи Јехова Бог и неговиот Син, Исус Христос, покажале такви одлични примери за грижа, навистина е прикладно што предадените христијани го имитираат нивниот пример. Во нашата средина имаме некои кои се мачеле и биле натоварени многу години — остарени браќа и сестри кои навлегле во длабока старост. Некои можат да ни бидат родители или баби и дедовци. Дали им придаваме мала важност? Дали на нив гледаме понижувачки? Или навистина го цениме нивното големо искуство и мудрост? Вистина, некои би можеле да ја стават на испит нашата стрпливост со преосетливоста и слабостите кои не се невообичаени на стари години. Но прашај се: ‚Колку поинаков би бил јас под такви околности?‘

7. Како е илустрирана потребата да покажуваме соживување со остарените?

⁷ Има една трогателна приказна од Блискиот Исток за сочувството на едно девојченце спрема остарените. Бабата помагала во кујната и случајно ѝ паднала една порцеланска чинија и се скршила. Самата била вознемирена поради својата некадарност, а ќерка ѝ била дури разлутена. Таа ја викнала својата ќеркичка и ја испратила во продавница да купи една некршлива дрвена чинија за баба ѝ. Девојчето се вратило со две дрвени чинии. Мајка ѝ ја прашала: „Зошто си купила две чинии?“ Внуката колебливо одговорила: „Една за баба, а другата за тебе кога ќе остариш“. Да, во овој свет сите ние сме соочени со изгледот да остариме. Зарем не би ценеле кога спрема нас би се однесувале стрпливо и доброљубиво? (Псалми 70:9).

8, 9. а) Како треба да постапуваме спрема остарените во нашата средина? б) Што треба да запомнат некои од оние кои неодамна станале христијани?

⁸ Никогаш не заборавај дека многу од нашите остарени браќа и сестри зад себе имаат долги години верна христијанска активност. Тие навистина ја заслужуваат нашата чест и обѕирност, нашата љубезна помош и охрабрување. Мудриот човек исправно рекол: „Седата коса е круна на убавина, кога се наоѓа на патот на праведноста“. А таа седа коса, било машка или женска, треба да се почитува. Некои од овие остарени мажи и жени сѐ уште служат како верни пионери, а многумина мажи и понатаму верно служат како старешини во собранијата; некои вршат примерна работа како патувачки надгледници (Изреки 16:31, NW).

⁹ Павле го советувал Тимотеј: „Не укорувај старец, туку почитувај го како да ти е татко; помладите, пак, како да ти се браќа; старите жени — како мајки, младите — како сестри, со секаква чистота“ (1. Тимотеј 5:1, 2). Оние кои неодамна дошле во христијанското собрание од светот кој е без почитување, би требало особено да ги земат при срце Павловите зборови што се темелат на љубов. Млади, не имитирајте ги лошите ставови коишто можеби сте ги виделе во училиште. Не огорчувајте се на љубезниот совет од постарите Сведоци (1. Коринтјаните 13:4-8; Евреите 12:5, 6, 11). Меѓутоа, кога на остарените поради лошо здравје или финансиски проблеми им е потребна помош, кој има првенствена одговорност да им помогне?

Улогата на семејството во грижата за остарените

10, 11. а) Според Библијата, кој треба да го преземе водството во грижата за старите? б) Зошто не е секогаш лесно да се грижиме за остарените?

¹⁰ Во раното христијанско собрание се појавиле проблеми во врска со грижата за вдовиците. Како покажал апостолот Павле дека таквите потреби треба да се задоволат? „Вдовиците почитувај ги, но вистинските вдовици. Ако, пак, некоја вдовица има деца или внуци, тие најнапред нека се учат да го почитуваат својот дом и со тоа да им се отплатуваат на родителите [и на бабите и дедовците, NW] свои, бидејќи тоа е добро и угодно пред Бога. Ако некој не се грижи за своите, а особено за своите домашни, тој се одрекол од верата и полош е од неверник“ (1. Тимотеј 5:3, 4, 8).

¹¹ Во времиња на неволја, блиските членови на семејството треба да бидат првите кои ќе им помогнат на остарените.a На овој начин, пораснатите деца можат да покажат ценење за годините на љубов, труд и грижа што ги пружиле нивните родители. Може тоа нема да биде лесно. Додека луѓето стареат, тие природно стануваат троми, а некои дури и неспособни. Други можат да станат егоцентрични и премногу да бараат, можеби без да се свесни за тоа. Но кога сме биле бебиња, зарем не сме биле и ние егоцентрични и со многу барања? И зарем нашите родители не дотрчувале да ни помогнат? Сега кога тие остареле, работите се измениле. Според тоа, што е потребно? Сочувство и стрпливост. (Спореди 1. Солунјаните 2:7, 8.)

12. Кои особини се потребни при грижата за остарените, но и за сите други во христијанското собрание?

¹² Апостолот Павле дал практичен совет кога напишал: „И така, како избраници Божји, свети и возљубени, облечете се во милосрдност, доброта, смиреност, кротост и долготрпеливост; трпете се еден со друг и проштавајте си. Ако некој има поплака на некого, како што Христос [Јехова, NW] ви прости, така и вие направете! А над сето тоа, облечете се во љубов, која е врска на совршенството [совршена врска на единство, NW]“. Ако мораме да го покажуваме овој вид на сочувство и љубов во собранието, зарем не би требало да го покажуваме уште повеќе во семејството! (Колосјаните 3:12-14).

13. На кого уште може да му е неопходна помош, освен на остарените родители или баба и дедо?

¹³ Понекогаш ваквата помош можеби им е потребна не само на родителите или бабите и дедовците, туку и на други остарени роднини. Некои стари кои немаат деца, служеле многу години во мисионерска служба, патувачка служба и друга полновремена активност. Тие искрено го ставале Царството на прво место низ целиот свој живот (Матеј 6:33). Тогаш, зарем не би било соодветно кон нив да покажеме грижлив дух? Секако дека имаме одличен пример за тоа како Watch Tower Society се грижи за своите остарени бетелски членови. Во бетелската централа во Бруклин и во поголем број подружници на Друштвото, на мнозина остарени браќа и сестри секојдневно им се посветува внимание од страна на оспособени членови на фамилијата поставени на оваа должност. Тие се радосни што можат да се грижат за овие остарени како за свои вистински родители или баби и дедовци. Истовремено, тие учат многу од искуството на постарите (Соломонови изреки 22:18).

Улогата на собранието во грижата

14. Каква подготовка била направена за остарените во раното христијанско собрание?

¹⁴ Многу земји денес имаат систем на пензиско осигурување, како и државна медицинска грижа за старите. Христијаните можат да извлечат потполна корист од овие подготовки таму каде што се овластени за тоа. Меѓутоа, во првиот век не постоеле такви подготовки. Затоа христијанското собрание презело позитивна акција да им помогне на сиромашните вдовици. Павле дал упатство: „За вдовица да се прима жена не помлада од шеесет години, и тоа таква што имала само еден маж, позната по добри дела; ако деца одгледувала, ако била гостољубива, нозе на светии миела; ако им помагала на пострадани и секое добро дело усрдно следувала“. Така Павле покажал дека собранието исто така игра улога во помагањето на остарените. На духовно настроените жени кои немале деца верници им следувало таква помош (1. Тимотеј 5:9, 10).

15. Каква помош може да биде неопходна со цел да се добие државна помош?

¹⁵ Таму каде што постојат државни одредби за остарените, тие обично вклучуваат административни процедури кои би можеле да изгледаат обесхрабрувачки. Во таквите случаи прикладно е надгледниците во собранието да подготват да се пружи помош така што остарените да можат да се пријават, да примаат или дури да ја подобрат таквата помош. Понекогаш променетите околности можат да доведат до зголемена пензија. Но постојат и многу други практични работи коишто надгледниците можат да ги организираат за остарените да бидат згрижени. Кои се некои од нив?

16, 17. На какви различни начини би можеле да покажеме гостољубивост спрема остарените во собранието?

¹⁶ Укажувањето гостољубивост е обичај кој потекнува уште од библиски времиња. До ден-денеска во многу блискоисточни земји на странците им се укажува гостољубивост, барем со тоа што ќе им се понуди чаша чај или кафе. Затоа, не е за изненадување што Павле напишал: „Помагајте им на светиите во нивните нужди; трудете се да бидете гостопримливи“ (Римјаните 12:13). Грчкиот збор за гостољубивост, philoxenia, буквално значи „љубов кон (наклоност кон, љубезност кон) странци“. Ако христијанинот треба да биде гостољубив кон странци, зарем не би требало да биде уште погостољубив кон оние кои се поврзани со него во верата? Поканата на оброк честопати претставува добредојдена промена во секојдневјето на едно остарено лице. Ако го сакате гласот на мудроста и искуството на вашите друштвени собири, вклучете ги и остарените. (Спореди Лука 14:12-14.)

¹⁷ Постојат многу начини на кои остарените можат да бидат охрабрени. Ако планираме кого да повеземе во автомобилот до Царската сала или на некој конгрес, дали има стари на кои добро би им дошол превоз? Не чекај тие да те прашаат. Понуди се сам да ги земеш. Друга практична помош е да им пазариш. Или ако се способни, дали би можеле да ги поведеме со себе на нашето пазарење? Но погрижи се да има места каде што би можеле да се одморат и освежат ако затреба. Без сомнение, ќе бидат неопходни стрпливост и љубезност, но искрената благодарност од остареното лице може да биде многу наградувачка (2. Коринтјаните 1:11).

Прекрасно богатство за собранието

18. Зошто остарените се благослов за собранието?

¹⁸ Колкав благослов е да се видат некои седи и побелени коси (а исто така и ќелави од старост) во собранието! Тоа значи дека помеѓу виталноста и енергијата на помладите, имаме и по малку мудрост и искуство — вистинско богатство за секое собрание. Нивното спознание е како освежувачка вода која треба да се исцрпе од бунар. Како што се изразуваат Соломонови изреки 18:4: „Зборовите на човечката уста се длабоки води; тоа е река од изворот на животот“. Колку е охрабрувачки за остарените да почувствуваат дека се потребни и ценети! (Спореди Псалми 92:15, Ст.)

19. Како некои направиле жртви за своите остарени родители?

¹⁹ Некои кои се во полновремена служба почувствувале потреба да се повлечат од своите предности за да се вратат дома и да се грижат за остарените, болни родители. Тие направиле жртва за оние кои порано се жртвувале за нив. Една двојка, поранешни мисионери и сѐ уште во полновремена служба, се вратиле дома за да се грижат за своите родители. Тоа го прават веќе преку 20 години. Пред четири години мајката на мажот морала да оди во старечки дом. Мажот, кој е сега во своите 60-ти години, секој ден ја посетува својата 93-годишна мајка. Тој објаснува: „Како би можел да ја оставам? Па таа ми е мајка!“ Во други случаи, собранија и поединци излегле во пресрет и се понудиле да се грижат за остарените, за нивните деца да можат да останат на своите задачи. Таквата несебична љубов исто така заслужува голема пофалба. На секоја ситуација треба да ѝ се пристапи совесно, затоа што остарените не смеат да се занемаруваат. Покажи дека ги сакаш твоите остарени родители (2. Мојсеева 20:12; Ефесјаните 6:2, 3).

20. Каков пример ни дал Јехова во поглед на грижата за остарените?

²⁰ Навистина, нашите стари браќа и сестри се круна на убавина за секое семејство или собрание. Јехова рекол: „И до вашата старост Јас ќе бидам Истиот, до вашите бели коси ќе ве носам; Јас ве создадов и ќе ве носам, ќе ве поддржам и ќе ве пазам“. Да ја покажуваме истата стрпливост и грижа спрема нашите остарени браќа и сестри во христијанското семејство (Исаија 46:4; Изреки 16:31, NW).

[Фуснота]

Дали се сеќаваш?

◻ Кои библиски примери ги имаме во поглед на грижата за остарените?

◻ Како треба да ги третираме старите?

◻ Како можат членовите на семејството да се грижат за нивните блиски кои остареле?

◻ Што може да стори собранието за да им помогне на остарените?

◻ Зошто старите се благослов за сите нас?

[Слика на страница 23]

Рут покажала наклоност и почитување кон остарената Ноемина

[Слика на страница 24]

Остарените се скапоцени членови на собранието