മത സ്വാത​ന്ത്ര്യം—അനു​ഗ്ര​ഹ​മോ ശാപമോ?

മത സ്വാത​ന്ത്ര്യ​മെന്ന ആശയത്തി​ന്റെ പിറവി ക്രൈ​സ്‌തവ ലോക​ത്തിൽ വലിയ ഈറ്റു​നോ​വി​നെ അർഥമാ​ക്കി. സ്വമത​സി​ദ്ധാ​ന്ത​ത്തി​നും മുൻവി​ധി​ക്കും മത അസഹി​ഷ്‌ണു​ത​യ്‌ക്കും എതി​രെ​യുള്ള ഒരു പോരാ​ട്ട​മാ​യി​രു​ന്നു അത്‌. രക്തപങ്കി​ല​മായ മത യുദ്ധങ്ങ​ളിൽ ആയിര​ക്ക​ണ​ക്കിന്‌ ആളുക​ളു​ടെ ജീവൻ ഹനിക്ക​പ്പെട്ടു. വേദനാ​ക​ര​മായ ഈ ചരിത്രം നമ്മെ എന്താണ്‌ പഠിപ്പി​ക്കു​ന്നത്‌?

“പീഡനം ക്രൈ​സ്‌തവ ചരി​ത്ര​ത്തിൽ ഇന്നോളം തുടർന്നി​രി​ക്കു​ന്നു” എന്നു പുറജാ​തീ​യ​രും ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ക​ളും (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ റോബിൻ ലെയ്‌ൻ ഫോക്‌സ്‌ എഴുതു​ന്നു. ആദ്യകാല ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​കളെ ഒരു മതഭേദം എന്നു വിളി​ക്കു​ക​യും ക്രമസ​മാ​ധാ​ന​ത്തി​നു ഭീഷണി ഉയർത്തു​ന്ന​വ​രെന്ന കുറ്റം അവരുടെ മേൽ ആരോ​പി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. (പ്രവൃ​ത്തി​കൾ 16:20, 21; 24:5, 14; 28:22) തത്‌ഫ​ല​മാ​യി ചിലർ പീഡി​പ്പി​ക്ക​പ്പെട്ടു, മറ്റു ചിലർ റോമൻ പോർക്ക​ള​ങ്ങ​ളിൽ വന്യ മൃഗങ്ങൾക്കു ഭക്ഷണമാ​യി​ത്തീർന്നു. അത്തരം കൊടിയ പീഡന​ങ്ങൾക്കു മധ്യേ ദൈവ​ശാ​സ്‌ത്ര​ജ്ഞ​നായ തെർത്തു​ല്യ​നെ (8-ാം പേജിലെ ചിത്രം കാണുക) പോലുള്ള ചിലർ മത സ്വാത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നാ​യി മുറവി​ളി​കൂ​ട്ടി. പൊ.യു. 212-ൽ അദ്ദേഹം എഴുതി: “ഓരോ മനുഷ്യ​നും സ്വന്തം വിശ്വാ​സ​ങ്ങൾക്ക്‌ അനുസ​രിച്ച്‌ ആരാധി​ക്കണം എന്നത്‌ ഒരു അടിസ്ഥാന മനുഷ്യാ​വ​കാ​ശം ആണ്‌, അതേ, അവന്റെ അന്തരം​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ കുടി​കൊ​ള്ളുന്ന ഒരു അവകാശം തന്നെ.”

പൊ.യു. 313-ൽ, കോൺസ്റ്റ​ന്റ​യ്‌ന്റെ നേതൃ​ത്വ​ത്തിൽ നിലവിൽവന്ന മിലാൻ ശാസന​ത്തി​ന്റെ ഫലമായി റോമാ സാമ്രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ കരങ്ങളാ​ലുള്ള ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ക​ളു​ടെ പീഡന​ത്തിന്‌ അറുതി​വന്നു. ഈ രാജ്യ​ശാ​സനം ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​കൾക്കും പുറജാ​തീ​യർക്കും ഒരു​പോ​ലെ മത സ്വാത​ന്ത്ര്യം അനുവ​ദി​ച്ചു. റോമാ സാമ്രാ​ജ്യ​ത്തിൽ “ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ത്വ”ത്തിനു നിയമാം​ഗീ​കാ​രം ലഭിച്ചതു പീഡന​ത്തി​ന്റെ തിരത്ത​ള്ള​ലി​നു ശമനം വരുത്തി. എന്നുവ​രി​കി​ലും പൊ.യു. 340-ഓടെ, ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​യെന്ന്‌ അവകാ​ശ​പ്പെട്ട ഒരു എഴുത്തു​കാ​രൻ പുറജാ​തീ​യരെ പീഡി​പ്പി​ക്കാൻ ആഹ്വാനം ചെയ്‌തു. ഒടുവിൽ പൊ.യു. 392-ൽ, കോൺസ്റ്റാ​ന്റി​നോ​പ്പിൾ ശാസന​ത്തി​ലൂ​ടെ തിയോ​ഡോ​സി​യസ്‌ ഒന്നാമൻ ചക്രവർത്തി തന്റെ സാമ്രാ​ജ്യ​ത്തിൽ പുറജാ​തീയ മതങ്ങളെ നിരോ​ധി​ച്ചു. അങ്ങനെ മത സ്വാത​ന്ത്ര്യം പൂക്കും മുമ്പേ പൊഴി​ഞ്ഞു​പോ​യി. തുടർന്ന്‌, റോമൻ “ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ത്വ”ത്തെ രാഷ്‌ട്ര മതമായി കണക്കാക്കി നൂറ്റാ​ണ്ടു​ക​ളോ​ളം നീണ്ടു​നിന്ന ഒരു പീഡന പരിപാ​ടി​ക്കു സഭയും രാഷ്‌ട്ര​വും നാന്ദി​കു​റി​ച്ചു. 11-ാം നൂറ്റാ​ണ്ടിൽ തുടങ്ങി 13-ാം നൂറ്റാ​ണ്ടിൽ അവസാ​നിച്ച രക്തപങ്കി​ല​മായ കുരിശു യുദ്ധങ്ങ​ളു​ടെ​യും 12-ാം നൂറ്റാ​ണ്ടിൽ ആരംഭിച്ച ക്രൂര​മായ മതവി​ചാ​ര​ണ​യു​ടെ​യും കാലത്ത്‌ അതു പാരമ്യ​ത്തി​ലെത്തി. യാഥാ​സ്ഥി​തിക ആചാര​മു​റ​കളെ, മത സിദ്ധാ​ന്ത​ത്തി​ന്റെ കുത്തകയെ, ചോദ്യം ചെയ്യാൻ ധൈര്യം കാട്ടി​യ​വരെ മത​ദ്രോ​ഹി​ക​ളാ​യി മുദ്ര​കു​ത്തി പീഡനാർഥം നിരന്തരം വേട്ടയാ​ടി. എന്നാൽ, അത്തരം പ്രസ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ പിന്നിൽ എന്തായി​രു​ന്നു?

മതൈ​ക്യം രാഷ്‌ട്ര​ത്തി​നു സുദൃ​ഢ​മായ അടിത്ത​റ​യേ​കു​മെ​ന്നും വ്യത്യസ്‌ത മതങ്ങൾ ക്രമസ​മാ​ധാ​ന​ത്തി​നു ഭീഷണി​യാ​ണെ​ന്നും വാദി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ മത അസഹി​ഷ്‌ണുത ന്യായീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെട്ടു. ഇംഗ്ലണ്ടിൽവെച്ച്‌ 1602-ൽ എലിസ​ബെത്ത്‌ രാജ്ഞി​യു​ടെ ഒരു ഉപദേ​ഷ്ടാവ്‌ ഇപ്രകാ​രം വാദിച്ചു: “രണ്ടു മതങ്ങളെ വെച്ചു​പൊ​റു​പ്പി​ക്കുന്ന പക്ഷം രാഷ്‌ട്രം ഒരിക്ക​ലും സുരക്ഷി​തമല്ല.” വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ, വിമത മതവി​ഭാ​ഗങ്ങൾ യഥാർഥ​ത്തിൽ രാഷ്‌ട്ര​ത്തി​നോ സുസ്ഥാ​പിത മതത്തി​നോ ഭീഷണി ഉയർത്തു​ന്നു​വോ എന്നു പരി​ശോ​ധി​ക്കാ​തെ അവയെ നിരോ​ധി​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു എളുപ്പം. ദ കാത്തലിക്‌ എൻ​സൈ​ക്ലോ​പീ​ഡിയ ഇങ്ങനെ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു: “മത​ദ്രോ​ഹി​ക​ളിൽ കുഴപ്പ​ക്കാ​രും അല്ലാത്ത​വ​രും തമ്മിലുള്ള ഒരു ചെറിയ വ്യത്യാ​സം പോലും വ്യക്തമാ​ക്കാൻ ലൗകിക അധികാ​രി​കൾക്കോ സഭാ അധികാ​രി​കൾക്കോ കഴിഞ്ഞില്ല.” എന്നാൽ മാറ്റം പടിവാ​തിൽക്കൽ എത്തിയി​രു​ന്നു.

മത സഹിഷ്‌ണു​ത​യു​ടെ വേദനാ​ക​ര​മായ പിറവി

തോറ്റു​കൊ​ടു​ക്കാൻ കൂട്ടാ​ക്കാഞ്ഞ പ്രൊ​ട്ട​സ്റ്റന്റു വിഭാ​ഗീയ പ്രസ്ഥാനം തിരി​കൊ​ളു​ത്തിയ പ്രക്ഷോ​ഭ​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു യൂറോ​പ്പി​ലെ മാറ്റങ്ങ​ളു​ടെ ഉത്‌​പ്രേ​രകം. അതിശ​യ​ക​ര​മാം വേഗത്തിൽ, മനസ്സാക്ഷി സ്വാത​ന്ത്ര്യം എന്ന ആശയം മുന്നോ​ട്ടു വെച്ചു​കൊണ്ട്‌ മതത്തിന്റെ അടിസ്ഥാ​ന​ത്തിൽ പ്രൊ​ട്ട​സ്റ്റന്റു മതനവീ​ക​രണം യൂറോ​പ്പി​നെ വിഭജി​ച്ചു. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, “എന്റെ മനസ്സാക്ഷി ദൈവ വചന​ത്തോ​ടു പറ്റി​ച്ചേർന്നി​രി​ക്കു​ന്നു” എന്നു പ്രഖ്യാ​പി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ വിഖ്യാത മത നവോ​ത്ഥാ​ര​ക​നായ മാർട്ടിൻ ലൂഥർ 1521-ൽ തന്റെ അഭി​പ്രാ​യ​ങ്ങളെ ന്യായീ​ക​രി​ച്ചു. കൂടാതെ, യൂറോ​പ്പി​നെ പിടി​ച്ചു​ലച്ച ക്രൂര​മായ മത യുദ്ധങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു പരമ്പര​യ്‌ക്കും—‘മുപ്പതു​വർഷ യുദ്ധം’ (1618-48)—വിഭാ​ഗീ​യത തിരി​കൊ​ളു​ത്തി.

എന്നാൽ, യുദ്ധത്തി​നി​ട​യിൽ അനേക​രും ഒരു സത്യം തിരി​ച്ച​റി​ഞ്ഞു—പുരോ​ഗ​തി​യി​ലേ​ക്കുള്ള മാർഗം യുദ്ധമല്ല. തുടർന്ന്‌, ഫ്രാൻസി​ലെ നാൻസ്‌ ശാസനം (1598) പോലുള്ള നിരവധി ശാസനങ്ങൾ പ്രഖ്യാ​പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടെ​ങ്കി​ലും യുദ്ധത്താൽ ചീന്തപ്പെട്ട യൂറോ​പ്പിൽ സമാധാ​നം പുനഃ​സ്ഥാ​പി​ക്കാ​നുള്ള ഉദ്യമം വിജയി​ച്ചില്ല. എന്നിരു​ന്നാ​ലും, ഈ ശാസന​ങ്ങ​ളിൽ നിന്നാണ്‌ മത സഹിഷ്‌ണുത എന്ന ആധുനിക ആശയം ക്രമേണ ഉരുത്തി​രി​ഞ്ഞത്‌. എന്നാൽ “മത സഹിഷ്‌ണുത” എന്ന പ്രയോ​ഗ​ത്തിന്‌ ആരംഭ​ത്തിൽ മോശ​മായ അർഥമാ​യി​രു​ന്നു ഉണ്ടായി​രു​ന്നത്‌. “ചില സാഹച​ര്യ​ങ്ങ​ളിൽ നമുക്ക്‌ മതഭേ​ദ​ങ്ങളെ വെച്ചു​പൊ​റു​പ്പി​ക്കേണ്ടി വന്നിരു​ന്നെ​ങ്കിൽ . . . നിസ്സം​ശ​യ​മാ​യും അതു തിന്മ—കൊടിയ തിന്മ തന്നെ—ആയിരി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ അതു യുദ്ധത്തി​ന്റെ അത്രയും മോശമല്ല,” പ്രസിദ്ധ മാനവി​ക​താ​വാ​ദി ആയിരുന്ന ഇറാസ്‌മസ്‌ 1530-ൽ എഴുതി. ഈ മോശ​മായ അർഥം നിമിത്തം, 1561-ൽ ശബ്ദമു​യർത്തിയ ഫ്രഞ്ചു​കാ​ര​നായ പോൾ ദെ ഫ്വാ​യെ​പ്പോ​ലുള്ള ചിലർ “മത സഹിഷ്‌ണുത”യെക്കാൾ “മത സ്വാത​ന്ത്ര്യ”ത്തെ കുറിച്ച്‌ സംസാ​രി​ക്കാൻ താത്‌പ​ര്യം കാട്ടി.

എന്നാൽ കാല​പ്ര​വാ​ഹ​ത്തിൽ മത സഹിഷ്‌ണുത പ്രകട​മാ​യി​ത്തു​ടങ്ങി. മേലാൽ അതിനെ ഒരു തിന്മയാ​യല്ല, സ്വാത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ന്റെ സൂക്ഷി​പ്പു​കാ​രൻ ആയി കണക്കാക്കി. ബലഹീ​ന​മായ ഒന്നായി​ട്ടല്ല, പകരം ഉറപ്പേ​കുന്ന ഒന്നായി​ട്ടാണ്‌ മേലാൽ അതിനെ വീക്ഷി​ച്ചത്‌. മത വൈവി​ധ്യ​ത്തെ​യും വ്യത്യ​സ്‌ത​മാ​യി ചിന്തി​ക്കാ​നുള്ള അവകാ​ശ​ത്തെ​യും ആധുനിക സമൂഹ​ത്തി​ന്റെ അടിത്ത​റ​യാ​യി കരുതാൻ തുടങ്ങി​യ​തോ​ടെ മതഭ്രാന്ത്‌ പത്തി താഴ്‌ത്താൻ നിർബ​ന്ധി​ത​മാ​യി.

18-ാം നൂറ്റാ​ണ്ടി​ന്റെ അവസാനം ആയപ്പോ​ഴേ​ക്കും മത സഹിഷ്‌ണു​തയെ സ്വാത​ന്ത്ര്യ​ത്തോ​ടും സമത്വ​ത്തോ​ടും ബന്ധപ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രു​ന്നു. അതു നിയമ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും പ്രഖ്യാ​പ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും രൂപത്തിൽ പ്രാബ​ല്യ​ത്തിൽ വന്നു. അവയിൽപ്പെ​ട്ട​താണ്‌ ഫ്രാൻസി​ലെ പ്രസിദ്ധ ‘മനുഷ്യ-പൗര അവകാശ പ്രഖ്യാ​പന’വും (1789) ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ലെ ‘അവകാശ പ്രഖ്യാ​പന’വും (1791). 19-ാം നൂറ്റാണ്ടു മുതൽ ഈ പ്രമാ​ണങ്ങൾ സ്വതന്ത്ര ചിന്താ​ഗ​തി​യെ സ്വാധീ​നി​ക്കാൻ തുടങ്ങി​യ​തോ​ടെ മത സഹിഷ്‌ണു​ത​യും അങ്ങനെ സ്വാത​ന്ത്ര്യ​വും മേലാൽ ഒരു ശാപമാ​യി​ട്ടല്ല, അനു​ഗ്ര​ഹ​മാ​യി കണക്കാ​ക്ക​പ്പെട്ടു തുടങ്ങി.

ആപേക്ഷിക സ്വാത​ന്ത്ര്യം

സ്വാത​ന്ത്ര്യം വില​യേ​റി​യത്‌ ആണെങ്കി​ലും അത്‌ ആപേക്ഷി​ക​മാണ്‌. എല്ലാവർക്കും വർധിച്ച സ്വാത​ന്ത്ര്യം പ്രദാനം ചെയ്യാ​നെന്ന പേരിൽ രാഷ്‌ട്രം പാസ്സാ​ക്കുന്ന നിയമങ്ങൾ വ്യക്തിഗത സ്വാത​ന്ത്ര്യ​ങ്ങ​ളിൽ ചിലതി​നെ പരിമി​ത​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. സ്വാത​ന്ത്ര്യ​ത്തോ​ടുള്ള ബന്ധത്തിൽ നിരവധി യൂറോ​പ്യൻ രാജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലും ഇപ്പോൾ ചർച്ചാ വിഷയ​മാ​യി​രി​ക്കുന്ന ഏതാനും പ്രശ്‌നങ്ങൾ ഇവയാണ്‌: ഗവൺമെന്റു നിയമങ്ങൾ സ്വകാര്യ ജീവി​ത​ത്തിൽ എത്ര​ത്തോ​ളം കൈക​ട​ത്തണം? അത്‌ എത്ര ഫലപ്ര​ദ​മാണ്‌? അതു സ്വാത​ന്ത്ര്യ​ത്തെ ബാധി​ക്കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ?

പൊതു സ്വാത​ന്ത്ര്യ​ത്തെ​യും സ്വകാര്യ സ്വാത​ന്ത്ര്യ​ത്തെ​യും കുറി​ച്ചുള്ള വാദ​പ്ര​തി​വാ​ദങ്ങൾ വാർത്താ മാധ്യ​മങ്ങൾ കൊട്ടി​ഘോ​ഷി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. മിക്ക​പ്പോ​ഴും ഈടുറ്റ യാതൊ​രു അടിസ്ഥാ​ന​വു​മി​ല്ലാ​തെ, മസ്‌തിഷ്‌ക പ്രക്ഷാ​ളനം, സാമ്പത്തിക വെട്ടിപ്പ്‌, ബാലപീ​ഡനം തുടങ്ങിയ അനേകം കഠിന കുറ്റകൃ​ത്യ ആരോ​പ​ണങ്ങൾ ചില മത സമൂഹ​ങ്ങൾക്കെ​തി​രെ ഉന്നയി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. മതന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​ങ്ങളെ കുറിച്ച്‌ പൊടി​പ്പും തൊങ്ങ​ലും വെച്ച വാർത്തകൾ മാധ്യ​മങ്ങൾ പ്രചരി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. “വ്യക്തി​പൂ​ജാ​പ്ര​സ്ഥാ​നം” അല്ലെങ്കിൽ “മതഭേദം” എന്നിങ്ങ​നെ​യുള്ള അപകീർത്തി​പ്പെ​ടു​ത്തുന്ന പ്രയോ​ഗങ്ങൾ ഇന്ന്‌ അനുദിന സംഭാ​ഷ​ണ​ത്തി​ന്റെ ഭാഗം ആയിത്തീർന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. പൊതു അഭി​പ്രാ​യം മൂലമുള്ള സമ്മർദ​ങ്ങൾക്കു വഴങ്ങി, അപകട​ക​ര​മായ വ്യക്തി​പൂ​ജാ​പ്ര​സ്ഥാ​നങ്ങൾ എന്നു വിളി​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന സ്ഥാപന​ങ്ങ​ളു​ടെ പട്ടിക പോലും ഗവൺമെന്റു പ്രസി​ദ്ധ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

മത സഹിഷ്‌ണു​ത​യു​ടെ പാരമ്പ​ര്യ​ത്തി​ലും മതത്തെ​യും രാഷ്‌ട്ര​ത്തെ​യും വേർതി​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ലും അഭിമാ​നം കൊള്ളുന്ന ഒരു രാജ്യ​മാണ്‌ ഫ്രാൻസ്‌. “സ്വാത​ന്ത്ര്യം, സമത്വം, സാഹോ​ദ​ര്യം” എന്നിവ​യു​ടെ നാടായി അതു സ്വയം വിശേ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. എന്നുവ​രി​കി​ലും മത-വിശ്വാസ സ്വാത​ന്ത്ര്യം—ഒരു ലോക റിപ്പോർട്ട്‌ എന്ന പുസ്‌തകം പറയു​ന്നത്‌ അനുസ​രിച്ച്‌, ആ രാജ്യത്ത്‌ “പുതിയ മത പ്രസ്ഥാ​ന​ങ്ങൾക്കു​നേരെ മുഖം തിരി​ക്കാൻ പ്രേര​ണ​യേ​കുന്ന ഒരു വിദ്യാ​ഭ്യാ​സ പരിപാ​ടി” ശുപാർശ ചെയ്യ​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇത്തരം നടപടി​കൾ മത സ്വാത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നു ഭീഷണി ഉയർത്തു​ന്ന​താ​യി പലരും കരുതു​ന്നു. അതെങ്ങനെ?

മത സ്വാത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നു ഭീഷണി

നിയമത്തെ ആദരി​ക്കു​ക​യും അനുസ​രി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്ന എല്ലാ മത വിഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളെ​യും രാഷ്‌ട്രം തുല്യ​മാ​യി കണക്കാ​ക്കു​മ്പോ​ഴാണ്‌ യഥാർഥ മത സ്വാത​ന്ത്ര്യം നിലനിൽക്കുക. എന്നാൽ ഏതെല്ലാം മത വിഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളാണ്‌ മതങ്ങൾ അല്ലാത്തത്‌ എന്നു വിവേ​ചനാ രഹിത​മാ​യി രാഷ്‌ട്രം തീരു​മാ​നി​ക്കു​മ്പോൾ അതു തകർന്ന​ടി​യു​ന്നു. അപ്പോൾ, മറ്റു മതങ്ങൾക്കു രാഷ്‌ട്രം പ്രദാനം ചെയ്യുന്ന ആനുകൂ​ല്യ​ങ്ങൾ ആ മതത്തിനു ലഭിക്കാ​തെ​യാ​കു​ന്നു. “ഡ്രൈ​വർമാർക്കു ലൈസൻസു കൊടു​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, മതങ്ങളെ അംഗീ​ക​രി​ക്കാ​നുള്ള അധികാ​രം നീതി​ര​ഹി​ത​മാ​യി രാഷ്‌ട്രം കയ്യാളു​മ്പോൾ മത സ്വാത​ന്ത്ര്യ​മെന്ന പാവന സങ്കൽപ്പം വെറും പുറം​പൂ​ച്ചു മാത്ര​മാ​യി മാറുന്നു” എന്ന്‌ 1997-ൽ ടൈം മാസിക അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെട്ടു. അത്തരത്തി​ലുള്ള നടപടി “അറിഞ്ഞോ അറിയാ​തെ​യോ സമഗ്രാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ലേക്കു നയിക്കു​ന്നു” എന്നു ഫ്രാൻസി​ലെ ഒരു അപ്പീൽ കോടതി അടുത്ത കാലത്തു പ്രഖ്യാ​പി​ച്ചു.

വാർത്താ മാധ്യ​മ​ങ്ങ​ളു​ടെ കുത്തക ഏതെങ്കി​ലും ഒരു മതത്തിന്റെ കൈയി​ലാ​കു​മ്പോ​ഴും അടിസ്ഥാന സ്വാത​ന്ത്ര്യം അപകട​ത്തി​ലാ​കു​ന്നു. ദുഃഖ​ക​ര​മെന്നു പറയട്ടെ, മിക്ക രാജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലും സ്ഥിതി അതാണ്‌. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, മതപര​മാ​യി ശരിയാ​യി​രി​ക്കു​ന്നത്‌ എന്താ​ണെന്നു വിവരി​ക്കാ​നുള്ള ഒരു ഉദ്യമ​ത്തിൽ, വ്യക്തി​പൂ​ജാ​പ്ര​സ്ഥാന വിരുദ്ധ സ്ഥാപനങ്ങൾ പ്രോ​സി​ക്യൂ​ട്ട​റു​ടെ​യും ജഡ്‌ജി​യു​ടെ​യും ന്യായാ​ധി​പ​തി​യു​ടെ​യും കുപ്പായം അണിഞ്ഞു. എന്നിട്ട്‌ കോട്ടി​മാ​ട്ടിയ വിവരങ്ങൾ വാർത്താ മാധ്യ​മ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ പൊതു​ജ​ന​ത്തി​നു വിളമ്പാൻ ശ്രമിച്ചു. എന്നാൽ, ഫ്രഞ്ച്‌ വർത്തമാ​ന​പ്പ​ത്ര​മായ ലെ മോൺട്‌ പറയു​ന്നത്‌ അനുസ​രിച്ച്‌, അങ്ങനെ ചെയ്യു​ക​വഴി അവർ “തങ്ങൾ പോരാ​ടു​ന്ന​തെന്നു പ്രതീ​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന അതേ വിഭാ​ഗീ​യത” വളർത്തു​ക​യും “‘പീഡനാർഥം വേട്ടയാ​ടുന്ന’ അന്തരീക്ഷം സൃഷ്ടി​ക്കു​ക​യു​മാണ്‌” ചെയ്യു​ന്നത്‌. ആ പത്രം ഇങ്ങനെ ചോദി​ച്ചു: “മത ന്യൂന​പ​ക്ഷ​ങ്ങളെ അപകീർത്തി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നത്‌ . . . അടിസ്ഥാന സ്വാത​ന്ത്ര്യ​ത്തെ അപകട​ത്തി​ലാ​ക്കു​ന്നി​ല്ലേ?” സൈറ്റ്‌ഷ്രി​ഫ്‌റ്റ്‌ ഫ്യുഔർ റിലി​ഗ്യോൺസ്‌ സിക്ക​ള​ജി​യിൽ (മത മനശ്ശാ​സ്‌ത്ര മാസിക) ഉദ്ധരി​ക്ക​പ്പെട്ട മാർട്ടിൻ ക്രൈലി ഇങ്ങനെ പ്രസ്‌താ​വി​ച്ചു: “മതഭേ​ദ​ങ്ങളെ തിരഞ്ഞു​പി​ടി​ച്ചു വേട്ടയാ​ടു​ന്നത്‌ മതഭേ​ദ​ങ്ങ​ളു​ടെ എണ്ണത്തെ​ക്കാൾ ഉത്‌ക​ണ്‌ഠ​യ്‌ക്കു കാരണ​മാ​കു​ന്നു. ലളിത​മാ​യി പറഞ്ഞാൽ, നിയമത്തെ മറിക​ട​ക്കാത്ത പൗരന്മാ​രെ സമാധാ​ന​പ​ര​മാ​യി ജീവി​ക്കാൻ അനുവ​ദി​ക്കണം. മതവും ആദർശ​വും—ജർമനിയിലും—സ്വതന്ത്രം ആയിരി​ക്കു​ക​യും അങ്ങനെ​തന്നെ നില​കൊ​ള്ളു​ക​യും വേണം.” ഒരു ഉദാഹ​രണം പരിചി​ന്തി​ക്കാം.

“ഏറ്റവും വിശ്വ​സ്‌ത​രായ പൗരന്മാർ”—“അപകട”കാരി​ക​ളാ​യി മുദ്ര​കു​ത്ത​പ്പെ​ടു​ന്നു

സ്‌പെ​യി​നി​ലെ ജനപ്രീ​തി​യാർജിച്ച ഏബിസി വർത്തമാ​ന​പ്പ​ത്ര​ത്തിൽ ഉദ്ധരി​ക്ക​പ്പെട്ട കത്തോ​ലി​ക്കാ അധികാ​രി​ക​ളു​ടെ അഭി​പ്രാ​യ​ത്തിൽ “മതഭേ​ദ​ങ്ങ​ളിൽവെച്ച്‌ ഏറ്റവും അപകട​ക​ര​മായ” കൂട്ടം ഏതായി​രു​ന്നു? ഏബിസി യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളെ​യാ​ണു പരാമർശി​ച്ചത്‌ എന്നതു നിങ്ങളെ അതിശ​യി​പ്പി​ച്ചേ​ക്കാം. അവർക്കെ​തി​രെ ഉന്നയി​ക്ക​പ്പെട്ട ആരോ​പ​ണങ്ങൾ പക്ഷഭേ​ദ​മി​ല്ലാ​ത്ത​തും വസ്‌തു​നി​ഷ്‌ഠ​വും ആയിരു​ന്നോ? മറ്റ്‌ ഉറവി​ട​ങ്ങ​ളിൽ നിന്നുള്ള പിൻവ​രുന്ന അഭി​പ്രാ​യങ്ങൾ ശ്രദ്ധി​ക്കുക:

“സത്യസ​ന്ധ​മാ​യി നികുതി അടയ്‌ക്കാ​നും യുദ്ധത്തി​ലും അതിനുള്ള ഒരുക്ക​ങ്ങ​ളി​ലും പങ്കെടു​ക്കാ​തി​രി​ക്കാ​നും മോഷ്‌ടി​ക്കാ​തി​രി​ക്കാ​നും അതു​പോ​ലെ​തന്നെ മറ്റുള്ള​വ​രും പിൻപ​റ്റുന്ന പക്ഷം സാമൂ​ഹിക ജീവിത നിലവാ​ര​ത്തി​ന്റെ ഉന്നമന​ത്തിൽ കലാശി​ക്കുന്ന ഒരു ജീവിത രീതി പിന്തു​ട​രാ​നും സാക്ഷികൾ ആളുകളെ പഠിപ്പി​ക്കു​ന്നു.”—സെർജി​യോ അൽബെ​സാ​നോ, ടാലെ​ന്റോ, നവംബർ-ഡിസംബർ 1996.

“ചില അവസര​ങ്ങ​ളിൽ ഉണ്ടാകാ​റുള്ള അപലപ​ന​ങ്ങൾക്കു വിരു​ദ്ധ​മാ​യി [യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ] രാഷ്‌ട്ര​ത്തിന്‌ ഏറ്റവും നിസ്സാ​ര​മായ ഒരപക​ടം​പോ​ലും വരുത്തു​ന്ന​താ​യി എനിക്കു തോന്നു​ന്നില്ല. അവർ സമാധാന സ്‌നേ​ഹി​ക​ളും മനസ്സാ​ക്ഷി​യു​ള്ള​വ​രും അധികാ​രി​ക​ളോട്‌ ആദരവു​ള്ള​വ​രു​മായ പൗരന്മാ​രാണ്‌.”—ബെൽജി​യം നിയമ​നിർമാണ സഭയിലെ ഒരംഗം.

[ജർമൻ] “ഫെഡറൽ റിപ്പബ്ലി​ക്കി​ലെ ഏറ്റവും സത്യസ​ന്ധ​രായ ആളുകൾ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ ആണ്‌ എന്നത്‌ അംഗീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കുന്ന ഒരു വസ്‌തു​ത​യാണ്‌.”—ജർമൻ വർത്തമാ​ന​പ്പ​ത്ര​മായ സിൻഡെൽഫി​ങർ റ്റ്‌​സൈ​റ്റുങ്‌.

“നിങ്ങൾക്ക്‌ [യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​കളെ] മാതൃകാ പൗരന്മാ​രാ​യി കരുതാ​വു​ന്ന​താണ്‌. അവർ കൃത്യ​മാ​യി നികുതി അടയ്‌ക്കു​ക​യും രോഗി​കളെ പരിപാ​ലി​ക്കു​ക​യും നിരക്ഷരത നിർമാർജനം ചെയ്യാൻ കഠിന​മാ​യി ശ്രമി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.”—യു.എസ്‌. പത്രമായ സാൻഫ്രാൻസി​സ്‌കോ എക്‌സാ​മി​നർ.

“സുസ്ഥിര വിവാഹ ബന്ധം നിലനിർത്തു​ന്ന​തിൽ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ മറ്റു മത വിഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലെ അംഗങ്ങ​ളെ​ക്കാൾ വളരെ​യ​ധി​കം വിജയി​ക്കു​ന്നു.”—അമേരി​ക്കൻ എഥനോ​ള​ജിസ്റ്റ്‌.

“ആഫ്രിക്കൻ രാജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ മുഴു​പൗ​ര​ന്മാ​രി​ലും സത്യസ​ന്ധ​ത​യും അർപ്പണ​ബോ​ധ​വും ഏറ്റവും അധികം പ്രകട​മാ​ക്കു​ന്നവർ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ ആണ്‌.”—ഓക്‌സ്‌ഫോർഡ്‌ യൂണി​വേ​ഴ്‌സി​റ്റി​യി​ലെ ഡോ. ബ്രയൻ വിൽസൺ.

“ആ വിശ്വാ​സ​ത്തി​ലുള്ള അംഗങ്ങൾ മനസ്സാക്ഷി സ്വാത​ന്ത്ര്യം വികസി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തിൽ ദശകങ്ങ​ളിൽ ഉടനീളം വലി​യൊ​രു പങ്കുവ​ഹി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌.”—സംസാര സ്വാത​ന്ത്ര്യം എനിക്ക്‌—എന്നാൽ നിനക്കില്ല (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന പുസ്‌ത​ക​ത്തിൽ നേറ്റ്‌ ഹെന്റെഫ്‌.

“നമ്മുടെ ജനാധി​പ​ത്യ​ത്തി​ലെ ഏറ്റവും വില​യേ​റിയ കാര്യങ്ങൾ പരിര​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തിൽ അവർ സുനി​ശ്ചി​ത​മായ ഒരു പങ്കു വഹിച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌.”—ഇവരും വിശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ പ്രൊ​ഫസർ സി. എസ്‌. ബ്രേഡൻ.

മുകളിൽ കൊടു​ത്തി​രി​ക്കുന്ന ഉദ്ധരണി​കൾ സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, ലോക​മെ​മ്പാ​ടും യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ മാതൃ​കാ​യോ​ഗ്യ​രായ പൗരന്മാ​രാ​യി കണക്കാ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു. കൂടാതെ, തങ്ങളുടെ സൗജന്യ ബൈബിൾ വിദ്യാ​ഭ്യാ​സ പ്രവർത്ത​ന​ത്തി​നും കുടുംബ മൂല്യങ്ങൾ ഉന്നമി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തി​നും അവർ പുകഴ്‌പെ​റ്റ​വ​രാണ്‌. അവർ നടത്തുന്ന സാക്ഷരതാ ക്ലാസ്സുകൾ ആയിര​ങ്ങളെ അക്ഷരങ്ങ​ളു​ടെ ലോക​ത്തേക്ക്‌ ആനയി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. ദശകങ്ങ​ളാ​യുള്ള അവരുടെ ജീവകാ​രു​ണ്യ പ്രവർത്ത​ന​ങ്ങ​ളും ആയിര​ങ്ങളെ സഹായി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌, വിശേ​ഷി​ച്ചും ആഫ്രി​ക്ക​യിൽ.

വസ്‌തു​നി​ഷ്‌ഠ​ത​യു​ടെ പ്രാധാ​ന്യം

നിരപ​രാ​ധി​ക​ളായ ഇരകളെ വേട്ടയാ​ടാൻ തക്കംപാർത്തി​രി​ക്കുന്ന തത്ത്വദീ​ക്ഷ​യി​ല്ലാത്ത ആളുക​ളെ​ക്കൊണ്ട്‌ സമൂഹം നിറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ തീർച്ച​യാ​യും മതത്തിന്റെ കാര്യ​ത്തിൽ ആളുകൾ ജാഗ്ര​ത​യു​ള്ളവർ ആയിരി​ക്കേണ്ട ആവശ്യ​മുണ്ട്‌. എന്നാൽ, ക്രിയാ​ത്മക വീക്ഷണ​മുള്ള വിദഗ്‌ധ​രോട്‌ ആരായു​ന്ന​തി​നു പകരം വിവര​ങ്ങൾക്കാ​യി ചില പത്ര​പ്ര​വർത്തകർ, അംഗസം​ഖ്യ കുറഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുന്ന സഭക​ളെ​യും ചോദ്യം​ചെ​യ്യത്തക്ക ലക്ഷ്യങ്ങ​ളുള്ള മതഭേദ വിരുദ്ധ സ്ഥാപന​ങ്ങ​ളെ​യും ആശ്രയി​ക്കു​മ്പോൾ മത സ്വാത​ന്ത്ര്യം എത്ര വസ്‌തു​നി​ഷ്‌ഠ​വും സഹായ​ക​വും ആയിരി​ക്കും? ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​കളെ “ഏറ്റവും അപകട​ക​ര​മായ മതഭേദം” എന്നു വിളിച്ച പത്രം ആ വിവരങ്ങൾ “[കത്തോ​ലി​ക്കാ] സഭയുടെ വിദഗ്‌ധ”രിൽ നിന്നാണ്‌ ശേഖരി​ച്ച​തെന്നു സമ്മതി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. കൂടാതെ, മതഭേ​ദങ്ങൾ എന്നു കരുത​പ്പെ​ടുന്ന വിഭാ​ഗ​ങ്ങളെ കുറിച്ചു ചർച്ച​ചെ​യ്യുന്ന ഭൂരി​ഭാ​ഗം ലേഖന​ങ്ങ​ളും മതഭേദ വിരുദ്ധ സ്ഥാപന​ങ്ങ​ളാണ്‌ അച്ചടി​ക്കു​ന്നത്‌ എന്ന്‌ ഒരു ഫ്രഞ്ച്‌ മാസിക പ്രസ്‌താ​വി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. ഇത്‌ വസ്‌തു​നി​ഷ്‌ഠ​മായ വിവരങ്ങൾ ലഭിക്കാ​നുള്ള തെല്ലും പക്ഷഭേ​ദ​മി​ല്ലാത്ത മാർഗ​മാ​യി നിങ്ങൾക്കു തോന്നു​ന്നു​വോ?

“മതവും മതഭേ​ദ​വും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാ​സം അസ്വീ​കാ​ര്യ​മാം വിധം കെട്ടി​ച്ച​മ​ച്ച​താണ്‌” എന്ന്‌ അന്താരാ​ഷ്‌ട്ര കോട​തി​ക​ളും അടിസ്ഥാന മനുഷ്യാ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രശ്‌നങ്ങൾ കൈകാ​ര്യം ചെയ്യുന്ന യുഎൻ പോലുള്ള സ്ഥാപന​ങ്ങ​ളും പ്രസ്‌താ​വി​ക്കു​ന്നു. എങ്കിൽപ്പി​ന്നെ അവേഹ​ള​നാ​പ​ര​മായ, “മതഭേദം” എന്ന പ്രയോ​ഗ​ത്തി​ന്റെ കാര്യ​ത്തിൽ ചിലർ പിടി​വാ​ശി കാട്ടു​ന്ന​തോ? മത സ്വാത​ന്ത്ര്യം ഭീഷണി​യിൽ ആയിരി​ക്കു​ന്നു എന്നതിന്റെ കൂടു​ത​ലായ ഒരു തെളി​വാണ്‌ അത്‌. അങ്ങനെ​യെ​ങ്കിൽ, ഈ അടിസ്ഥാന സ്വാത​ന്ത്ര്യം എങ്ങനെ സംരക്ഷി​ക്കാ​നാ​കും?

[8-ാം പേജിലെ ചതുരം/ചിത്രങ്ങൾ]

മത സ്വാത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നാ​യി വാദി​ച്ച​വർ

16-ാം നൂറ്റാ​ണ്ടിൽ യൂറോ​പ്പിൽ രക്തപ്പുഴ ഒഴുക്കിയ മത യുദ്ധങ്ങളെ തുടർന്ന്‌ മത സ്വാത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നാ​യുള്ള മുറവി​ളി മുഴങ്ങി​ക്കേട്ടു. മത സ്വാത​ന്ത്ര്യ​ത്തെ കുറി​ച്ചുള്ള ചർച്ചക​ളിൽ ഇന്നും ഈ അഭ്യർഥ​നകൾ പ്രസക്ത​മാണ്‌.

സെബാ​സ്റ്റ്യൻ ഷറ്റയോൺ (1515-63): “ആരാണ്‌ മത​ദ്രോ​ഹി? നമ്മുടെ ആശയങ്ങ​ളോട്‌ യോജി​ക്കാത്ത എല്ലാവ​രെ​യും നാം മത​ദ്രോ​ഹി​കൾ ആയി കാണുന്നു എന്നാണ്‌ എന്റെ കണ്ടെത്തൽ. . . . ഈ നഗരത്തി​ലോ മേഖല​യി​ലോ നിങ്ങളെ ഒരു യഥാർഥ വിശ്വാ​സി​യാ​യി കണക്കാ​ക്കി​യേ​ക്കാം. എന്നാൽ അടുത്ത നഗരത്തിൽ നിങ്ങളെ ഒരു മത​ദ്രോ​ഹി​യാ​യി മുദ്ര​കു​ത്തും.” പ്രശസ്‌ത ഫ്രഞ്ച്‌ ബൈബിൾ പരിഭാ​ഷ​ക​നും മത സഹിഷ്‌ണു​ത​യു​ടെ ഊർജ​സ്വ​ല​നായ വക്താവു​മായ ഷറ്റയോൺ മത സ്വാത​ന്ത്ര്യ​ത്തെ കുറി​ച്ചുള്ള തർക്കങ്ങ​ളി​ലെ ഒരു മുഖ്യ വിഷയത്തെ കുറി​ച്ചാണ്‌ സൂചി​പ്പി​ച്ചത്‌: ഒരു മത​ദ്രോ​ഹി ആരാ​ണെന്നു നിശ്ചയി​ക്കു​ന്നത്‌ ആർ?

ഡിർക്ക്‌ വോൾകെർട്‌സൂൺ കോൺഹെർട്ട്‌ (1522-90): “കഴിഞ്ഞ കാലത്ത്‌ . . . യെരൂ​ശ​ലേ​മിൽ ക്രിസ്‌തു​വും യൂറോ​പ്പിൽ നിരവധി രക്തസാ​ക്ഷി​ക​ളും . . . തങ്ങളുടെ സത്യവ​ച​ന​ത്താൽ സമൂഹ​ത്തി​ന്റെ സ്വൈരം കെടു​ത്തി​യ​താ​യി നാം വായി​ക്കു​ന്നു. . . . ‘സ്വൈരം കെടുത്തി’ എന്ന പദത്തിന്റെ അർഥം കൃത്യ​ത​യോ​ടും വ്യക്തത​യോ​ടും കൂടെ നിർവ​ചി​ക്ക​പ്പെ​ടണം.” മത വൈപ​രീ​ത്യ​ത്തെ ക്രമസ​മാ​ധാന തകർച്ച​യോ​ടു താരത​മ്യ​പ്പെ​ടു​ത്ത​രു​തെന്ന്‌ കോൺഹെർട്ട്‌ വാദിച്ചു. അദ്ദേഹം ഇങ്ങനെ ചോദി​ച്ചു: അണുവിട തെറ്റാതെ നിയമം അനുസ​രി​ക്കു​ക​യും നിയമത്തെ ആദരി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്ന ആളുകൾ വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ ക്രമസ​മാ​ധാ​ന​ത്തി​നു ഭീഷണി​യാ​ണോ?

പ്യേർ ദി ബെൽവോ (1540-1611): “മത വൈവി​ധ്യം രാഷ്‌ട്ര​ത്തിൽ പ്രക്ഷു​ബ്ധ​ത​യ്‌ക്കു വളം​വെ​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്നും അതിനെ ഊട്ടി​വ​ളർത്തു​ന്നു​വെ​ന്നും വിശ്വ​സി​ക്കു​ന്നത്‌ അജ്ഞത​കൊ​ണ്ടാണ്‌.” ഗവൺമെന്റ്‌ മതസമ്മർദ​ത്തി​നു വശംവ​ദ​മാ​കാത്ത പക്ഷം, തീർച്ച​യാ​യും രാഷ്‌ട്ര​ത്തി​ന്റെ അഖണ്ഡത മതൈ​ക്യ​ത്തെ ആശ്രയി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നി​ല്ലെന്ന്‌ ‘മതയു​ദ്ധ​ങ്ങ​ളു​ടെ’ സമയത്ത്‌ (1562-98) എഴുതവേ ഫ്രഞ്ചു വക്കീലായ ബെൽവോ വാദിച്ചു.

തോമസ്‌ ഹെൽവിസ്‌ (ഏകദേശം 1550—ഏകദേശം 1616): “തന്റെ [രാജാ​വി​ന്റെ] പ്രജകൾ സമസ്‌ത മാനുഷ നിയമ​ങ്ങ​ളോ​ടും അനുസ​ര​ണ​യും വിശ്വ​സ്‌ത​ത​യും ഉള്ളവർ ആണെങ്കിൽ അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ അവരോട്‌ കൂടു​ത​ലാ​യൊ​ന്നും ആവശ്യ​പ്പെ​ടേ​ണ്ട​തില്ല.” ഇംഗ്ലണ്ടി​ലെ ബാപ്‌റ്റിസ്റ്റ്‌ സഭയുടെ സ്ഥാപക​രിൽ ഒരാളായ ഹെൽവിസ്‌ സഭയെ​യും രാഷ്‌ട്ര​ത്തെ​യും വേർതി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ അനുകൂ​ലി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ എഴുതി. മത സ്വാത​ന്ത്ര്യം എല്ലാ സഭകൾക്കും മതഭേ​ദ​ങ്ങൾക്കും അനുവ​ദി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തിട്ട്‌ പ്രജക​ളു​ടെ​യും സമ്പത്തി​ന്റെ​യും മേലുള്ള അധികാ​ര​ത്തിൽ തൃപ്‌തി​യ​ട​യാൻ അദ്ദേഹം രാജാ​വി​നെ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ച്ചു. ഇപ്പോൾ നിലവി​ലുള്ള ഒരു പ്രശ്‌ന​ത്തിന്‌ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ എഴുത്തു​കൾ അടിവ​ര​യി​ടു​ന്നു: ആളുക​ളു​ടെ ആത്മീയ കാര്യ​ങ്ങ​ളിൽ രാഷ്‌ട്രം എത്ര​ത്തോ​ളം കൈക​ട​ത്തണം?

അജ്ഞാത എഴുത്തു​കാ​രൻ (1564): “തനിക്കു മേലാൽ താത്‌പ​ര്യ​മി​ല്ലാത്ത മതവു​മാ​യുള്ള ബന്ധം വിച്ഛേ​ദി​ക്കാൻ ഒരു വ്യക്തിയെ അനുവ​ദി​ച്ചാൽ മാത്രം പോരാ, തനിക്ക്‌ ഇഷ്ടമുള്ള മതം പിൻപ​റ്റാൻ അയാളെ അനുവ​ദി​ക്കു​ക​യും വേണം. അപ്പോൾ മാത്രമേ മനസ്സാക്ഷി സ്വാത​ന്ത്ര്യം ഉണ്ടെന്ന്‌ അവകാ​ശ​പ്പെ​ടാ​നാ​കൂ.”

[ചിത്രങ്ങൾ]

തെർത്തുല്യൻ

ഷറ്റയോൺ

ദി ബെൽവോ

[കടപ്പാട]

എല്ലാ ഫോട്ടോകളും: © Cliché Bibliothèque Nationale de France, Paris